Vršac

Vršac (serbe Вршац (vrŝac), hungare Versec (verŝec), germane Werschetz, rumane Vârşet) estas urbo kaj samtempe municipo en Serbio, en aŭtonomio Vojvodino, en distrikto Suda Banato. La nomo devenas el slava vrsac (=monteto). 23 vilaĝoj apartenas al la municipo.

Vršac
urbo de Serbio vd
Blazono
Administrado
Ĝemelurboj Lugoj (2005–) Banská Bystrica (2004–) Kriva Palanka Novo mesto Reșița vd
Poŝtkodo	26300
En TTT	Oficiala retejo [ ]
Demografio
Loĝantaro	35 701  (2011) [ ]
Loĝdenso	180 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	45° 7′ N, 21° 18′ O (mapo)45.12055555555621.298611111111 [ ]
Alto	101 m [ ]
Areo	198,5 km² (19 850 ha) [ ]
Horzono	UTC 01:00 [ ]
Vršac (Vojvodino) DEC Situo de Vršac
Vršac (Serbio) DEC Situo de Vršac
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Vršac [ ]

Versec en la mapo en la verda municipo

Panoramo de Vršac

Bazaj informoj

• Areo:  km²
• Loĝantaro: 54 369
• Poŝtkodo: 26300
• Telefonprefikso: 381 13

Situo

La urbo situas sur ebenaĵo, laŭ ĉefvojo kaj fervojo Timișoara-Beogrado. La rumana landlimo troviĝas 14, Beogrado 85 km. Apud la urbo troviĝas monteto 407 m-ojn alta por fortikaĵo.

Historio

La urbo estis loĝata dum la neolitiko, poste sekvis trakoj, keltoj, skitoj, dakoj, avaroj, fine hungaroj en 895. Skribitaj fontoj mencias la lokon unuafoje en 1427. En la 15-a jarcento loĝis tie slavoj. Sigismundo konstruis fortikaĵon, kiun la turkoj okupis kaj senhomigis la vilaĝon en 1552. En 1863 200 da serboj forrabis forrabis brutaron de la turkoj, sed la fortikaĵon ne sukcesis akiri. Okazis oftaj sieĝoj, tial la fortikaĵo iĝis ruina, restis unusola turo en 1658. En 1690 serba patriarko Arsen Ĉarnojeviĉ fondis episkopejon kaj setligis serbojn. Inter 1699-1716 la urbo turkiĝis. En 1717 la Habsburga Imperio okupis la komunumon, kie ili trovis 70 domojn kun serboj. La regiono iĝis aparta banusolando. Alvenis germanoj, kiuj apude fondis novan komunumon. Ili produktis vinberon. En 1739 la rumanoj disrabis la vilaĝon, poste pesto-epidemio okazis. En 1757 ortodoksa, en 1766 t.n. Uspenska, en 1785 Granda Saborna preĝejoj ekfunkciis. La turka reokupo fiaskis en 1788. Ekde 1779 la regiono apartenas al Hungara reĝlando, al Temes (reĝa departemento). En 1795 la serba kaj germana partoj unuiĝis, kiu ricevis titolojn kampurbo en 1804, "libera reĝa urbo" en 1817. Tiutempe la produktita vino estis fama en la tuta lando.

En 1848 la serboj ne povis okupi la urbon. La fervojo atingis la urbon en 1858. Svislanda komercisto Bernard Staub ekprosperis la vinkulturon ekde 1880. En 1910 loĝis en la urbo 27 370 loĝantoj (13556 germanoj, 8602 serboj, 3890 hungaroj, 879 rumanoj, 127 slovakoj). La urbo apartenis al Temes (reĝa departemento). En 1918 taĉmentoj de SHS (=Serba-Kroata-Slovena Reĝlando) komencis okupi la regionon, dume proksimiĝis ankaŭ la rumana armeo. Inter ili preskaŭ okazis milito, ĉar Britio kaj Francio sekrete promesis la regionon al ambaŭ ŝtatoj. Fine la regiono estis duonigita. La urbo apartenis al la serba flanko. Ekde 1920 ĝi apartenis al SHS, ekde 1929 kiel Jugoslavio, ekde 2006 kiel Serbio. Inter 1941-1944 la germanoj okupis la regionon. Post 1944 la germanoj estis forpelitaj. En 2002 vivis en la urbo 36.623 homoj (28.372 serboj, 1800 hungaroj, 1734 rumanoj, 85 germanoj).

Katolika preĝejo de Vršac

La ĉefa ortodoksa preĝejo de Vršac

Vršac

Vidindaĵoj

• romkatolika novgotika Preĝejo de 1863
• serba katedralo de 1785
• ruinoj de fortikaĵo proksime de la urbo
• urboturo el la 14-a jarcento
• novgotika urbodomo de 1861
• episkopa baroka palaco de 1759
• muzeo el 1882, havanta 300 000 da objektojn
• monto (252 m-ojn alta) kun kapelo omaĝe al Sankta Kruco, kiu estas pilgrimloko de 1720

Ĝemelurbo

• Banská Bystrica, Slovakio

Famuloj

• en la iama Versec naskiĝis:
  • germandevena hungara verkisto Ferenc Herczeg en 1863
  • aŭstra pentristo Robert Hammerstiel en 1933
  • hungara pentristo Gábor Melegh
  • hungara astronomo József Wodetzky
  • hungara bestokuracisto Géza Semsey
  • hungara botanikisto Jenő Bernátsky
  • hungara grafikisto Imre Reiner
  • hungara kuracisto Ödön Kerpel-Fronius
  • hungara historiisto Zoltán I. Tóth
  • hungara matematikisto Simon Szidon
  • hungara ministro Károly Grecsák

Esperanto

• Pál Tholt loĝis kaj propagandis en la urbo, havanta Esperanto-grupon jam de 1905.