Internacia juro
Internacia juro (aŭ popoljuro) estas parto de juro, kiu regulas la internaciajn rilatojn. Rilatoj inter ŝtatoj povas varii inter simplaj interŝanĝoj de ĝentilecoj, kiel kreo de ambasadejoj, kaj pli gravaj aferoj, kiel kvereloj pri landlimoj, komercaj malfacilaĵoj, internacia politiko kaj milito.
La internacian juron konsistigas du subpartoj:
- La publika internacia juro estas la regularo, kiu regas la rilatojn inter la subjektoj de la internacia socio, nome ŝtatoj, internaciaj organizaĵoj k.a.
- La privata internacia juro estas aro da reguloj, kiun ŝtato aplikigas en situacioj inkludantaj eksterlandan elementon.
Internacia juro devias de ŝtatbazitaj hejmaj juraj sistemoj en tio ke ĝi funkciigas plejparte per konsento, ĉar ekzistas neniu universale akceptita aŭtoritato kiu devigas suverenajn ŝtatojn. Ŝtatoj kaj neŝtataj subjektoj povas elekti ne observi la internacian juron, kaj eĉ malobservi traktaton sed tiaj malobservoj, precipe de devigaj normoj (Jus cogens), povas esti akceptataj kun malaprobo fare de aliaj kaj en kelkaj kazoj trudajn agadojn irante de diplomatiaj kaj ekonomiaj sankcioj ĝis milito.
Fontoj de la popoljuro
redaktiLa internacia juro kreiĝis el multaj diversaj traktatoj kaj konsentoj inter ŝtatoj, kiuj ankaŭ estas nomitaj “fontoj de popoljuro”, i.a. la jenaj:
- Vestfalia Paco (1648)
- Viena Kongreso (1814/5)
- Konvencioj de Ĝenevo (1864/1949)
- Traktato de Versajlo (1919)
- Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj (1945)
La Konstanta Kortumo de Internacia Justico (france Cour permanente de justice internationale) estis internacia tribunalo establita fare de la Ligo de Nacioj kaj funkciis de 1921 ĝis 1946, sed efektive ĝis 1940. La tribunalo traktis 29 kazojn inter ŝtatoj, inkluzive de la Gronlanda kazo, kaj 27 konsilaj opinioj [1].
Konceptoj
redakti- En internacia juro kunposedaĵo aŭ kondominio (el la latina condominium) estas politika teritorio (ŝtata aŭ landlima) en aŭ ĉirkaŭ kiu diversaj suverenaj instancoj formale interkonsentas kunhavi egalecan regorajton (en la senco de suvereneco) kaj plenumas siajn tiajn rajtojn kune, sen dividi ĝin en 'ŝtataj' zonoj.
Referencoj
redakti- ↑ Permanent Court of International Justice, www.icj-cij.org, accessed 4 March 2021
Vidu ankaŭ
redakti- Traktatoj de Hago
- Unuiĝintaj Nacioj
- Internacia Kortumo
- Internacia kutimjuro
- Internacia juro de homaj rajtoj
- Internacia humanitara juro
- Internacia puna kortumo
- Internacia tribunalo
- Internaciaj rilatoj
- Fremda interveno
- Milita juro
- Militkazo
- Pactraktato
- Pacta sunt servanda
- Ratifiko
- Francisko de Vitorio