Ĝibran Ĥalil Ĝibran
Ĝibran Ĥalil ĜIBRAN aŭ Ĵubran Ĥalil Ĵibran (araba.: جبران خليل جبران ;prononco: ĵubran ĥalil ĵibran; IFA: [ʒʊˈbrɑːn xæˈliːl ʒʊˈbrɑːn] aŭ [ʒɪˈbrɑːn xæˈliːl ʒɪˈbrɑːn] ) (n. 6-a de januaro 1883 en Libano – m.10-a de aprilo 1931 en Nov-Jorko) - libana kaj usona poeto, filozofo, artisto kaj verkisto kiu famiĝis pro, inter alie, siaj verkoj La Profeto (1923) kaj Jesuo, la Filo de la Homo (1928). Reprezentanto de siri-usona skolo en literaturo. Li kombinis partojn de okcidenta kaj orienta mistiko.
| Ĝibran Ĥalil Ĝibran | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| جُبْران خَليل جُبْران | ||
| Naskonomo | جُبْران خَليل ميخائيل سَعْد جُبْران | |
| Naskiĝo | 6-an de januaro 1883 en Bsharri, Mount Lebanon Mutasarrifate,  Otomana Imperio
| |
| Morto | 10-an de aprilo 1931 (48-jaraĝa) en Nov-Jorko,  Usono
| |
| Mortis pro | Naturaj kialoj  vd
| |
| Mortis per | Cirozo, tuberkulozo kaj kancero vd
| |
| Tombo | Bsharri (en)  vd
| |
| Religio | kristanismo vd | |
| Etno | Libanano vd | |
| Lingvoj | araba • amhara • franca • angla vd | |
| Loĝloko | Tenth Street Studio Building vd | |
| Ŝtataneco | Otomana Imperio State of Greater Lebanon (en) Lebanese Republic under French mandate (en) vd
| |
| Alma mater | Académie Julian vd
| |
Subskribo 
| ||
| Familio | ||
| Edz(in)o | – | |
| Profesio | ||
| Okupo | verkisto filozofo pentristo poeto novelisto vd
| |
| Aktiva dum | 1902–1931 vd | |
| Verkado | ||
| Verkoj | La Profeto ❦ Broken Wings ❦ Sand and Foam ❦ The Processions vd | |
| En TTT | Oficiala retejo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Vivo
redaktiĤalil Gibran naskiĝis en maronita urbeto sur la teritorio de hodiaŭa Libano. Lia avo estis maronita kleriko. Li devenis de malriĉa familio. Unusola edukiteco, kiun povus certigi al li la gepatroj estis lernado ĉe pastro, kiu transdonis al li bibliajn saĝecojn, instruis la araban kaj sirian lingvojn.
En 1895 li elmigris kun la familio al Usono, setliĝante en Bostono. Tiam li ŝanĝis usoneske sian nomon al Khalil Gibran. En 1904 en Bostono okazis lia unua ekspozicio. Dum ties inaŭguro li ekkonis unu el la plej gravaj virinoj en sia vivo, Mary Elizabeth Haskell. Oficiale dum la tuta vivo ili estis geamikoj, sed la korespondaĵo, publikigita post jaroj, montras ilian veran proksimecon.
En 1908 Gibran forveturis por du jaroj al Parizo, kie li studis la arton kune kun Auguste Rodin.
En 1912 li ekloĝis en Novjorko, kie li verkis arablingve kaj pentris. Ekde 1918 plimulton de siaj verkon li eldonis jam angle.
Li mortis en la aĝo de 48 jaroj pro cirozo, kaj estis entombigita en sia familia urbo, Bŝarri, kie nun troviĝas muzeo dediĉita al li.
Verkaro
redaktiLia poezia verkaro estis tradukita al pli ol 25 lingvoj. La poemo "You Have Your Language and I Have Mine" (1924) estis publikigita responde al kritiko de lia araba lingvo kaj stilo kiu reflektis la ordinaran lingvon kiun li aŭdis kiel infano.
Liaj libroj esprimas kredon je justeco, boneco, libereco, kaj revolucio kontraŭ tradicioj kombinante okcidentan kaj orientan mistikismon. Liaj pentraĵoj kaj desegnaĵoj troveblas ĉie en la mondo[1]. Lia ĉefverko kiun li verkis en 1923 estas The Prophet (La Profeto) kiu estas konsiderata reprezenti la pinton de lia filozofio, tradukita al pli ol 100 lingvoj. La populareco de La Profeto kreskis rimarkeble dum la 1960-aj jaroj kun la usono kontraŭkulturo kaj kun la florado de la Novepokaj movadoj (angle: New Age).
En 1904, Ĝibran komencis verki artikolojn por la araba gazeto Al-Mouhajer. Ĉiuj liaj porjunularaj libroj estis verkitaj en la araba, sed post 1918 la plej granda parto de ili estis publikigitaj en la angla.
Kvankam edukite kiel maronita kristano, Ĝibran, kiel arabo, estis influita ne nur de sia propra religio sed ankaŭ de Islamo, precipe de la mistikismo de la sufioj. Tial multaj el la verkoj de la verkisto traktas kristanismon kaj spiritan amon, kvankam lia verkaro estis ankaŭ influita de islamo, judismo kaj sufiismo.
En la angla
redakti- 1905 The Music.
- 1908 Spirits Rebellious.
- 1912 The Broken Wings.
- 1914 A Tear and A Smile.
- 1918 The procession.
- 1918 The Madman.
- 1920 The Forerunner.
- 1923 The Prophet.
- 1926 Sand and Foam.
- 1928 Jesus, the Son of Man.
- 1931 The Earth Gods.
- 1932 The Wanderer.
- 1933 The Garden of the Prophet.
- 1933 Lazarus and his Beloved.
- 1947 Secrets of the Heart.
Tradukoj al Esperanto
redakti- Ĥalil Ĝibran, Ĝibran 1972: Rakontoj kaj Poemoj, tradukis Georgo Abraham, eld. Kultura Kooperativo de Esperantistoj, Rio-de-Ĵanejro, 150 p.,
- Ĥalil Ĝibran, Ĝibran 1981: Rompitaj flugiloj, 107 p., tradukis Georgo Abraham. Ĉi tiu libro rakontas la historion de la amo de profunde spirita junulo kaj virino en Libano, kies revoj pri feliĉo ne realiĝis en avida kaj maljusta mondo.
- Ĥalil Ĝibran, Ĝibran 1986: Plukitaĵoj, Fonto, 96 p., tradukis Georgo Abraham
- Ĥalil Ĝibran, Ĝibran 1998: Preter la horizonto, Fonto 96 p., tradukis Georgo Abraham
Referencoj
redakti- ↑ (en) Kahlil Gibran. 1883–1931. Poetry Foundation.