Ivanhoe

Ivanhoe [AJvanhoŭ] estas historia romano de Walter Scott, unue publikigita en 1820. La intrigo de la libro okazas en la 12-a jarcento en Anglio, sur la fono de la normanda okupado de la indiĝenaj saksoj kaj la Krucmilitoj al la Sankta Lando. La granda populareco de la libro, ŝarĝita de aventuroj, kavaliraj bataloj kaj enamiĝo - multe kontribuis al la vekiĝo de intereso de multaj legantoj pri mezepokaj intrigoj.

Ivanhoe
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Walter Scott
Lingvoj
Lingvo	angla lingvo
Eldonado
Eldondato	20-a de decembro 1819
Eldonejo	Constable & Robinson
Ĝenro	historia fikcio
Roluloj Wilfred of Ivanhoe • Front de Boeuf • Isaako de Jorko • Rebecca the Jewess • Lady Rowena • Brian de Bois-Guilbert • Cedric of Rotherwood • Lord Athelstane • Le Noir Faineant vd

Lordino Rowena prezentas la Kronon de Gajnintoj al Ivanhoe, pentraĵo de Gehrts prezentanta Ivanhoe kiel kavaliro portanta kirasplatojn de pli posta periodo.

Intrigo

La rakonto okazas en 1194, kaj disvolviĝas ĉirkaŭ unu el la malmultaj saksaj aristokrataj familioj kiuj plu restas sur siaj terposedaĵoj en Anglio, kaj ne estis flankenpuŝitaj fare de la okupanta normanda aristokrata klaso, kiu disbatis la saksajn plebojn. Sir Wilfred of Ivanhoe (Siro Wilfred de Ivanhoe), estas senheredigita de sia patro, Cedric, post aliĝado al la fortoj de Rikardo Leonkora en la Tria Krucmilito, en provo rekonkeri Jerusalemon kaj reposedigi la Krucmilitan Reĝlandon de Jerusalemo al ĝiaj landlimoj de antaŭ 1187. Krome, la patro estis kolera kontraŭ Ivanhoe pro lia enamiĝo al lordino Rowena, kiu estis vartinfano de Cedric kaj posteulo de la antikva saksa reĝa familio de Wessex. Cedric volas, ke Rowena geedziĝu kun lordo Athelstane, kiu ankaŭ estis en la linio por heredi la kronon.

La libro malfermiĝas kun grupo de neinvititaj gastoj kiuj alvenis en ŝtorma nokto al kastelo situanta ie inter Sheffield kaj Donkst, de la saksa nobelo Cedric, kaj li estas devigita doni al ili restejon por la nokto. La grupo inkludas kavalirojn, gviditajn fare de la konata kavaliro de la Ordeno de la templanoj, Brian de Bois-Guilbert, pastron, misteran pilgrimanton kaj la judon Isaak. La pilgrimanto rakontas al Isaak, ke la kavaliro Bois Gilbert sekrete ordonis siajn servistojn murdi la judon, kaj li helpas al li eskapi el la kastelo. Isaak, kiu estis monpruntedonanto el la urbo Jorko, rekompencis la pilgrimon per signifa donaco - nome rajdĉevalo kaj kiraso.

Kelkajn tagojn poste, fronte al amasa kaj entuziasma spektantaro, la kavalira turniro estis okazigita en Ashby, Lancaster, prezidita de princo Johano, kiu estis la frato de Rikardo Leonkora. Dum la turniro nigre vestita kaj maskita kavaliro venkas ĉiujn siajn konkurantojn, inkluzive de Brian de Bois-Guilbert. Kiel kutimas por la gajninto, li kronas lordinon Rowena kiel la reĝino de la turniro, sed rifuzas riveli sian identecon. En la dua tago de la konkurado, alia maskoportanta kavaliro ekaperas, kiu konatiĝas kiel: "La Kavaliro sen Biendomo", kaj li ankaŭ pruvas sian heroecon. Ĉe la fino de la tago, lia identeco estas rivelita kiel Wilfred de Ivanhoe - la nobla filo de Cedric kiu estas senigita je sia biendomo. Tio kaŭzas angoron en princo Johano, kiu transprenis la reĝadon de la reĝlando dum la foresto de sia frato la reĝo, ĉar li timas la revenon el la krucmilito de la reĝo, Rikardo Leonkora, kiu ankoraŭ estis populara ĉe kaj normandoj kaj saksoj.

Ivanhoe estis grave vundita en batalo, kaj li estis prenita fare de Rebecca, la filino de Isaak, kiu engaĝiĝas pri resanigo, vojaĝante al sia hejmo en Jorko, por ke ŝi povu trakti lin bone sen enmiksiĝo. Cedric kaj liaj korteganoj, kune kun Lady Rowena, ankaŭ kunveturas reen direkte al sia hejmo tra la Arbaro Sherwood. La konvojo de pasaĝeroj falas en la manojn de la malamikaj kavaliroj, sed Robin Hood (referita en la libro kiel Robert Locksley) informas la nigrevestitan kavaliron, kiu estas fakte rivelita kiel Rikardo Leonkora, kaj ili batalas kaj helpas al la kaptitoj reliberiĝi.

Dum la kaptiteco, unu el la kavaliroj enamiĝas al lordino Rowena, dum Brian de Bois-Guilbert sukcesas forkapti la judan Rebecca kaj enamiĝas urĝe al ŝi, tiel malobeante la templanan ĵuron. Tiuj akuzas Rebecca pri sorĉado kaj ŝi estas juĝita por esti bruligita. Bois-Gilbert sekrete ofertis al ŝi peti kavaliron batali por ŝi. Ivanhoe, kiu resaniĝis de siaj vundoj, konsentas ŝian peton kaj li alvenas kaj venkas la templanan kavaliron. Kvankam li ne mortigas lin, Brian De Bois-Gilbert tamen mortas pro tio, kion la ĉefgvidanto de la templana ordeno nomas: la proceso de dio kaj pruvo de la senkulpeco de Rebecca.

Cedric poste pardonas Ivanhoe kaj permesas al li geedziĝi kun Rowena, dum Rebecca kaj ŝia patro Isaak decidas forlasi Anglion por iri al Hispanio. Antaŭ forirante de la lando, Rebecca venas por diri adiaŭon al Rowena kaj petas al ŝi esprimi sian dankemon kaj benon al sia fianĉo, Ivanhoe. Al la demando de Rowena pri kial ili ne restos en Anglio, Rebecca respondas: "La angla popolo estas sovaĝa raso, ĉiam en kverelo kun siaj najbaroj aŭ inter si, kaj ĉiam preta levi sian glavon. Ĉi tie ne estas sekura loko por mia popolo. La popolo de Israelo ne povas esperi ripozon per siaj vagadoj en Anglio, lando de bataloj kaj sango, ĉirkaŭita de malamikaj najbaroj kaj dividita en si".

Ricevo

La libro estis grandega sukceso tuj kiam ĝi estis publikigita. Kaj ne nur en Anglio, sed tra Eŭropo. La realismaj priskriboj de Scott de Anglio en la 12-a jarcento, kombinitaj kun humuro (Wamba, la kortega klaŭno de Cedric disponigas multon da la humuro en la intrigo) kaptis la korojn de la legantoj. Kelkaj kritikistoj nomis la romanon libro ĉefe destinita por knaboj. Kavaliraj vojaĝoj, bataloj, torditaj intrigoj, am-aventuroj, maljustecoj kaj koruptoj, kiuj fine venas al bona solvo.

Aliaj kritikistoj argumentis, ke Scott kreis vivantan realisman romanon bazitan sur la pasinteco, sen doni prioritaton al unu flanko aŭ la alia. Laŭ ili, Walter Scott prezentas la du flankojn, la anglosaksojn kaj la normandojn, kun iliaj avantaĝoj kaj malavantaĝoj, en la mezo de historia moviĝo de okazaĵoj kiu poste kondukos al nacia fuzio. La sakso Ivanhoe kaj la normando Rikardo Leonkora simbolas la esperon de la harmoniaj rilatoj inter la partioj, kaj kvankam la libro ne estas preciza en la historiaj detaloj de la periodo, tamen ĝi ne estas historia libro.

Roluloj

• Vilhelmo (de) Ivanhoe - la protagonisto de la rakonto.
• Lady Rowena - la patronito de Cedric kaj la amanto de Ivanhoe.
• Gareth - la porkbienisto de Cedric.
• Wamba - la korta klaŭno de Cedric.
• La Saksa Cedric - la posedanto de la kastelo en Rutherwood. La patro de Ivanhoe kaj la kuratoro de Rowena.
• La abato de la monaĥejo Aymar - la kapo de la monaĥejo de Jorvaulx.
• Brian de Bois-Gilbert - kavaliro en la Ordeno de la Templanoj kaj kunulo de la estro de la monaĥejo. Deziras Rebecca.
• Isaak de Jorko - juda komercisto kiu helpas al Ivanhoe.
• Rebecca - la filino de Isaak, scianto en medicino. Kuracas la vunditan Ivanhoe.
• Robert Locksley - La nomo de Robin Hood. La gvidanto de la eksterleĝuloj "Sendependaj Kamparanoj", ankaŭ konata kiel "Diakono eltiranta pafarkon".
• The Black Knight (la nigra kavaliro) - La nomo utiligita fare de Rikardo Leonkora kiam li revenis de sia kaptiteco. Ankaŭ konata kiel la "la nigra mallaboremulo".
• Reginald Front-de-Bœuf - barono kiu ricevis de reĝo Johano la biendomon de Ivanhoe.
• Maurice de Bracy - franca barono proksima al princo Johano, kaj la volupto por Rowena.
• Princo Johano - la frato de reĝo Rikardo.

Eksteraj ligiloj

 Ivanhoe en Vikimedia Komunejo

Vidu ankaŭ

• Il templario, opero bazita sur Ivanhoe