Ho Chi Minh

Ĉi tiu artikolo temas pri iama gvidanto de Vjetnamio. Por urbo rigardu la paĝon Ho-Ĉi-Min-urbo.

HO Chi Minh (vjetname Hồ Chí Minh, IFA: [hò cǐ mīŋ̟], esperante laŭ PIV Ho-Ĉi-Min; antaŭe Nguyễn Sinh Cung kaj konata kiel Bác Hồ, aŭ Onklo Ho) estis vjetnama komunista revolucia gvidanto, ĉefministro (1954) kaj prezidento (1954 – 1969) de Nord-Vjetnamio.

Hồ Chí Minh
Persona informo
Hồ Chí Minh
Naskonomo	Nguyễn Sinh Cung
Naskiĝo	19-an de majo 1890 (1890-05-19) en Nghe An (Nghệ An), Franca Hindoĉinio
Morto	2-an de septembro 1969 (1969-09-02) (79-jaraĝa) en Hanoi, Vjetnamio
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Kora malsufiĉo vd
Tombo	Maŭzoleo de Ho-Ĉi-Min vd
Religio	vjetnama popola religio vd
Etno	vjetnamoj vd
Lingvoj	angla • franca • rusa • vjetnama • sudĉina lingvo • Nordĉina dialektaro vd
Loĝloko	Hanojo vd
Ŝtataneco	Nord-Vjetnamio Franca Hindoĉinio vd
Alma mater	Komunisma Universitato de Laboristoj Orientaj Quoc Hoc – Hue High School for the Gifted (en) vd
Partio	Komunista Partio
Subskribo
Memorigilo
Familio
Patro	Nguyễn Sinh Sắc (en) vd
Patrino	Hoàng Thị Loan (en) vd
Profesio
Alia nomo	Nguyễn Ái Quốc • Hồ Chí Minh • Nguyễn Tất Thành vd
Okupo	politikisto ĵurnalisto poeto verkisto militisto vd
Aktiva en	Parizo • Hanojo vd
Postenoj Postenoj Ĝenerala Sekretario de Komunista Partio de Vjetnamio (1956–1960) member of the National Assembly of Vietnam (en) (1946–1969) prezidento de Vjetnamio (1945–1969) Ĉefministro de Vjetnamio (1945–1955) vd
Honorigoj Honorigoj (1967)  Ordeno de Lenin  Ordeno de la Ora Stelo  Grand Cross of the Order of Polonia Restituta (en) vd
2-a Prezidento de Demokrata Respubliko Vjetmanio
Dum	2-a de septembro 1945 – 2-a de septembro 1969
Antaŭulo	la oficejo ekestis
Sekvanto	Tôn Đức Thắng
Ĉefministro de Demokrata Respubliko Vjetnamio
Dum	2-a de septembro 1945 – 20-a de septembro 1955
Sekvanto	Phạm Văn Đồng
vd	Fonto: Vikidatumoj

La domo de Ho-Ĉi-Min en Hanojo

Dosiero:Ho Chi Minh 5 congress.jpg

Ho-Ĉi-Min (en la unua vico, tria de maldekstre) kun la grupo de delegitoj de la 5-a Kongreso de la Tria Internacio(Kominterno)

Ho-Ĉi-Min kun la maristoj en la havenurbo Stralsund en la iama Orienta Germanio, 1957

Biografio

Ho Chi Minh fariĝis komunisto kiam li loĝis en Britio kaj Francio (1915 – 1927). En Francio en 1918 li kampanjis por sendependiĝo kaj en 1919 li peticiis la pac-konferencon de Versajlo, Francio, postulante egalrajtojn por Hindoĉinio.

Poste Ho Chi Minh iĝis fondanta ano de la Franca Komunista Partio, kaj pasigis tempon en Moskvo. Li translokiĝis al Hongkongo, kie li fondis la Hindoĉinan Komunistan Partion.

Li prenis la nomon Ho Chi Minh (esperante Li, Kiu Lumigas) kaj revenis al Vjetnamio en 1941 kaj deklaris sendependiĝon. Li gvidis la movadon Viet Minh por sendependiĝo kaj sukcese batalis kontraŭ Francio inter 1946 kaj 1954.

Li fariĝis prezidento de Nord-Vjetnamio je la 2-a de marto 1946. Je la 6-a de marto li subskribis interkonsenton laŭ kiu Francio akceptis Vjetnamion kiel sendependan ŝtaton.

Dum la 1960-aj jaroj li batalis por la reuniĝo de Norda kaj Suda Vjetnamo. Li gvidis preskaŭ senĉesan militon kontraŭ Francio kaj poste Usono ĝis sia morto en 1969.

Ideologio

Jeno estis priskribita kiel la kerno de la ideologia sistemo de la nomita Pensaro Ho Ĉi Minh, kiel estis kodigita de la Vjetnama Komunista Partio:

• Nacia liberigo, klasa liberigo, homa liberigo
• Nacia sendependeco
• Nacia unueco
• Popola posedrajto; konstruo de la vera ŝtato de la popolo, fare de la popolo, por la popolo
• Nacia defendo de ĉiu popolo, konstruo de la popolaj armitaj fortoj
• Ekonomia kaj kultura disvolvigo, konstante plibonigante materian kaj spiritan vivon de la popolo
• Revoluciaj etikaj necesoj, ŝparemo, integreco, justeco, kaj nepartieco
• Zorgo de promocio de revoluciaj generacioj por la estonteco
• Konstruo de pura, forta partio, kadroj kaj partimembroj kiuj estas kaj estroj kaj fidelaj servistoj de la popolo

Ho Chi Minh kaj Esperanto

Laŭ artikolo Arkivigite je 2014-06-29 per la retarkivo Wayback Machine de Ĉina Radio Internacia, Ho Chi Minh interesiĝis pri esperanto kaj eĉ povis paroli ĝin. En la artikolo, oni povas legi :

„ Nuntempe, surbaze de fidindaj fontoj de informado mi malkovris, ke li sciis ankaŭ Esperanton, kaj Ho Chi Minh reale estis esperantisto. De 1914 ĝis 1917 Ho Chi Minh vivis en Anglio. Krom la anglan lingvon, li lernis ankaŭ Esperanton, partoprenis la sindikatan movadon kaj la skoltisman organizon de Anglio. Tiutempe anglaj skoltoj ŝatis paroli Esperanton en siaj kunsidoj kaj renkontiĝoj. Post la Aŭgusta Revolucio de 1945 krom la francan, anglan kaj ĉinan, la Radiostacio de Vjetnamio uzis ankaŭ Esperanton por elsendi siajn novaĵojn tra la mondo. Prezidanto Ho Chi Minh sugestis al tiama direktoro de "Voĉo de Vjetnamio", ke Esperanto, krom aliaj lingvoj, estis utiligata por disvastigi tra la mondo la "Deklaracion de Sendependo" de Vjetnamio. Tiamaniere Vjetnamio estis la unua azia lando uzinta la internacian lingvon en radio. La ĉiutaga radio-elsendo en Esperanto daŭris de septembro 1945 ĝis la eksplodo de la agresmilito fare de la francaj koloniistoj en Vjetnamio en decembro 1946. En 1954, post la subskribo de la Ĝeneva Konvencio por paco en Hindoĉinio, internacia kontrola delegacio konsistanta el reprezentantoj de Hindio, Kanado kaj Pollando alvenis Vjetnamion por efektivigi sian funkcion. La delegacio estis akceptita de la Prezidanto Ho Chi Minh. En tiu renkontiĝo Prezidanto Ho parolis angle kaj france kun la gastoj. Turninte sin al polaj delegitoj li subite demandis: "Ĉi tie ĉeestas reprezentantoj de Pollando, la patrujo de Doktoro Zamenhof, la kreinto de la internacia lingvo? Do kiu el vi povas paroli Esperanton?". Du el ili levis siajn brakojn. Ho Chi Minh montriĝis ĝoja kaj de tiu ĉi momento li babiladis kun tiuj poloj en Esperanto. [...] En 1968, unu jaro antaŭ sia morto, dum vizito al aviadistoj de la Popolaj Armefortoj de Hanojo, en intima konversacio Ho Chi Minh foje klarigis al ili pri Esperanto. Li diris: "Ĉiuj nacianoj, krom sian patrinan lingvon, povas lerni nur Esperanton por egalrajte kontaktiĝi unu al la alia. Esperanto estas facila por la ellernado kompare kun la nacilingvoj. ”

En Esperanto aperis

• Tagkajero en prizono. Tradukis Dao Anh Kha. Eld. Fremdlingva Eldonejo, Hanojo 1966.

„ La aŭtoro, estro de la plej aktuala kaj plej suferanta popolo, montriĝas per siaj poemetoj posedanto de forta spirito. Kiu, vivaĉante longe, longe en malliberejoj kun la kutimaj skabio, cimoj, frosto, malsato, soifo, severeco, pedikojn kaj nenio bona, havus la laŭdindan humoron verki tagofine sian poemeton, nur kvarversan, mildan, simplan pri la taga notindaĵo, aŭ pensi iom filozofe pli profunde? Vidu: «Suferas la rizgreno sub la bato rizpistila Sed pasis la elprovo, miros vi pro blanko brila! Similaj estas homestaĵoj en ĉi-monda vivo Por iĝi hom’ necesas la pistil’ de malfeliĉo.» La sinsekvaj poemetoj konigas la homon kaj rakontas parton de lia vivo. La traduko estas klara; sed estas videble ke la tradukinto devis forte streĉi la kordon por harmoniigi la rimojn! Estas notindaj du interjekcioj: Ua..,! ua...! ua! uaa!, por esprimi ploron de bubo kaj: fing, fing, fing... (pluveto vibradas); sed ne ŝajnas necesa tiu pa, li elveture saltis, ĉar en Plena Vortaro ni jam havas Hopi por invito al salto. ” — Salvador Gumà. Boletín n161 (maj 1967)

Literaturo

Prezidento Ho Chi Minh (resuma biografio). Fremdlingva eldonejo. Hanojo, 1970. 154 paĝoj.

„ En la antaŭparolo de ĉi tiu interesa verko aperas interalie: “la meritoj kaj la verkoj de Prezidento Ho Chi Minh estas senmezuraj, kiel alta ĉielo kaj vasta maro." La libro estas ne nur biografio de eminenta ŝtatestro, sed ankaŭ ekzalta panegiro, pasia kaj patosa kulto al homo, kiu nedubeble faris al si lokon en la monda historio kaj speciale en la historio de sia lando disŝirata de kruela kaj longa milito. La konstanta majuskligo de la litero L en la pronomo li, kiam per ĝi oni aludas la antaŭ nelonge mortintan Prezidenton Ho Chi Minh, iom ŝokas niajn okcidentajn morojn. ” — Boletín n184 (mar 1971)

Eksteraj ligiloj

• esperante Artikolo de Tran Quan Ngoc pri Ho Chi Minh kaj Esperanto
• angle Artikolo pri aziaj landoj kaj Esperanto
• angle Faktoj pri Ho Chi Minh
• angle Biografieto Arkivigite je 2009-05-20 per la retarkivo Wayback Machine Arkivigite je 2009-05-20 per la retarkivo Wayback Machine
• angle Nekrologo

Referencoj

Malvarma milito