Doloro

malplaĉa sento

Doloro estas subjekta sento, kiun akompanas fizika kaŭzo, sed kiu povas ankaŭ aperi sen stimulo pro mensa respondo (vd. Difino). Sekve, doloro estas tre malsimpla fenomeno. Fizika doloro, aŭ nocicepto, malgraŭ ĝia malplezuro, estas grava parto de korpo-defendsistemo. Ĝi estas simptomo de multaj malsanoj.

Difino

redakti

La doloron oni povas difini jene:

 
 Doloro estas malagrabla senta aŭ sentimenta travivaĵo, kiu estas akompanata de efektiva aŭ ebla damaĝo de histo, aŭ kiu estas tiel priskribata de la doloron sentanta persono, kiel estus tia damaĝo de histo la kialo. 
— Difino de doloro laŭ la International Association for the Study of Pain[1]

La sento doloro estas konsiderata kiel kompleksa interago inter biologiaj, psikaj kaj sociaj faktoroj (biologipsikosocia dolorkoncepto).

Proverbo

redakti

Ekzistas pluraj proverboj pri doloro en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[2]:

  •  
     Antaŭ okuloj ne staras, doloron ne faras. 
  •  
     De fremda dento ni doloron ne sentas. 
  •  
     Pasinta doloro for el memoro. 

Germanlingva literaturo

redakti
  • Uwe Junker, Thomas Nolte (Eldonisto): Grundlagen der Speziellen Schmerztherapie. «Curriculum Spezielle Schmerztherapie der Deutschen Gesellschaft für Schmerztherapie e. V.» laŭ la libro de la «Bundesärztekammer», Urban & Vogel, Munkeno 2005, ISBN 3-89935-218-1.
  • Birgit Kröner-Herwig, Regine Klinger, Jule Fretlöh, Paul Nilges (Eldonisto): Schmerzpsychotherapie. Grundlagen - Diagnostik - Krankheitsbilder - Behandlung. 7a komplete aktualigata kaj redaktita eldono, Springer, Berlino 2011, ISBN 978-3-642-12782-3.
  • «Ministerium für Arbeit, Gesundheit, Familie und Sozialordnung Baden-Württemberg», Stutgarto und Landesärztekammer BW (Eldonisto): Schmerztherapie für Tumorkranke. Ein Leitfaden. «Gemeinsame Empf. der Tumorzentren», «Kassenärztl. Vereinig.», «Landesärztekammer» en: Gesundheitspolitik. 13. 3. neŝanĝita eldono.
  • Robert F. Schmidt: Die Physiologie des Schmerzes. en: Pharmazie in unserer Zeit. 31(1) (2002), ISSN 0048-3664, paĝoj 23–30.
  • H.-P. Schmiedebach: Der Schmerz – Kulturphänomen und Krankheit. en: Bundesgesundheitsblatt-Gesundheitsforschung-Gesundheitsschutz. 45(5) (2002), ISSN 1436-9990, paĝoj. 419–424.
  • Thomas Flöter (Eldonisto): Grundlagen der Schmerztherapie. en: Medizin & Wissen. Munkeno 1998.
  • Raoul Relouzat, Jean-Pierre Thiollet, Combattre la douleur. Anagramoj, Parizo 2002, ISBN 2-914571-16-X.
  • Thomas Flöter, Manfred Zimmermann (Eldonisto): Der multimorbide Schmerzpatient. Thieme, Stutgarto 2003, ISBN 3-13-133071-6.
  • Ralf Baron: Diagnostik und Therapie neuropathischer Schmerzen. en: Deutsches Ärzteblatt. 103, eldono 41 de la 13a de oktobro 2006, p. A-2720. (online)

Kulturhistoria

redakti
  • David Le Breton: Schmerz – Eine Kulturgeschichte. «Diaphanes Verlag», Zuriko/Berlino 2003, ISBN 3-935300-20-4.
  • Monika Specht-Tomann, Andreas Sandner-Kiesling: Schmerz. Wie können wir damit umgehen?, Duseldorfo 2005, ISBN 3-530-40171-4.
  • Iris Hermann: Schmerzarten. Prolegomena einer Ästhetik des Schmerzes in Literatur, Musik und Psychoanalyse. Carl Winter, Heidelberg 2006, ISBN 978-3-8253-5255-4. (literaturscienca)
  • Franz-Josef Kuhlen: Historisches zum Thema Schmerz und Schmerztherapie. en: Pharmazie in unserer Zeit. 31(1) (2002), ISSN 0048-3664, paĝoj 13–22.
  • David B. Morris: Geschichte des Schmerzes. «Insel-Verlag», Frankfurto ĉe Majno 1994, ISBN 3-458-16615-7 (kulturhistoria)
  • Hans-Jochen Schiewer kaj alioj. (Eldonisto): Schmerz in der Literatur des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, «Vandenhoek & Ruprecht», Göttingen 2010, ISBN 978-3-89971-771-6.

Vidu ankaŭ

redakti

Referencoj

redakti