Aspleniacoj
La aspleniacoj[2] (latine Aspleniaceae) estas planta familio el pteridofitoj. Tiu familio apartenas al la ordo polipodialoj (Polypodiales). Ĝi entenas ĉirkaŭ 500 speciojn[3]. Ĝia tipa genro estas asplenio[2].
 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Soroj sur la malsupra folio de cervolanga asplenio (Asplenium scolopendrium)
| ||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||
| ||||||||||
| Asplenium L. | ||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||
Karakterizaĵoj
redaktiLa aspleniacoj havas strie aranĝitajn sorojn. La sporoj ĉiam estas fazeoloformaj. Kelkaj specioj ne nur plumultiĝas per sporoj, sed ili havas vegetativan plimutigadon per bulbidoj.
La plej multaj asplenacoj jam havas malforte dividitajn aŭ dividitan aŭ simplajn foliojn. La foliplato estas ĉe la tropikaj taksonoj de tiu familio ofte ledaj. La grandeco de la folioj estas tre diversaj (inter kelkaj centimetrojn kaj 2 metrojn), sed ĉe la plej multaj specioj relative etaj.
Disvastiĝo
redakti
La plej multaj aspleniacoj loĝas en la tropikoj. Kompare kun aliaj filikoj ankaŭ multaj specioj troviĝas en la moderaj kaj malvarmaj klimatoj.
Estas plej ofte multjaraj epifitoj aŭ rokplantoj.
Taksonomio
redaktiLa aspleniacoj estas unu el la plej speciriĉaj filikofamilioj. El la 500 specioj, 22 ekzistas en Eŭropo, 12 en Germanujo. Laŭ la aŭtoroj, la familio enhavas 2 ĝis pli ol 20 genrojn. 90 % de la specioj apartenas al la genro asplenio (Asplenium).
Jen la listo, laŭ The Plant List kaj World Flora Online (6 apr. 2020)[3],[4], de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[5]:
- Pteridophyta - pteridofitoj
- Polypodiales Link - polipodialoj
- Aspleniaceae Newman - aspleniacoj
- Antigramma C. Presl - antigramo
- Asplenidictyum J. Sm. - asplenidiktio
- Asplenium L. - asplenio
- Asplenosorus - asplenosoro
- Boniniella Hayata - boninielo*
- Caenopteris Bergius - cenopterido*
- Camptosorus Link - kamptosoro
- Ceterach Willd. - ceterako
- Ceterachopsis (J. Sm.) Ching - ceterakopso
- Chamaefilix Hill ex Farwell - kamefilikso
- Darea Juss. - dareo*
- Diellia Brackenridge in Wilkes - dielio
- Diplora Baker - diploro**
- Eremopodium Trevis. - eremopodio
- Holodictyum Maxon - holodiktio
- Hymenasplenium Hayata - himenasplenio**
- Loxoscaphe T. Moore - loksoskafo
- Micropodium Mett. - mikropodio*
- Neottopteris J. Sm. - neotopterido
- Phyllitis Hill - filitido*
- Phyllitopsis T. Reichstein - filitopso
- Pleurosorus Fée - pleŭrosoro*
- Schaffneria Fée ex T. Moore - ŝafnerio*
- Scolopendrium Adans. - skolopendrio*
- Tarachia C. Presl - tarakio
- Thamnopteris - tamnopterido
- Triphlebia Baker - triflebio*
- Aspleniaceae Newman - aspleniacoj
- Polypodiales Link - polipodialoj
*genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
**genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Referencoj
redakti- Alan R. Smith, Kathleen M. Pryer, Eric Schuettpelz, Petra Korall, Harald Schneider, Paul G. Wolf: A classification for extant ferns. In: Taxon. Band 55, Nr. 3, 2006, ISSN 0040-0262, S. 705–731, Abstract, Arkivigite je 2017-02-12 per la retarkivo Wayback Machine PDF-dosiero Arkivigite je 2013-01-08 per la retarkivo Wayback Machine.
