Arabio
Arabio estas duoninsulo en sud-okcidenta Azio, la plej granda en la mondo; Araboj nomas ĝin "insulo de araboj" (ĝazirat al arab). Arabio, Arabujo aŭ Araba Duoninsulo estas hejmlando de la araba loĝantaro, lingvo kaj kulturo, ankaŭ mondreligio Islamo. Preskaŭ ĉiuj ŝemidaj triboj, kiuj en antikveco transmigris al Mezopotamio kaj Palestino, originas de la centra Arabio. La centra parto de Arabio neniam estis konkerita de iuj imperioj kaj ĝi ĉefrolis en la historio de multaj muzulmanaj regnoj.
| Arabio | |
| arabe شبه الجزيرة العربية | |
| duoninsulo | |
 Du lokoj en Araba subkontinento - supre: Omano, sube: Jemeno
| |
 | |
| Alia nomo: Araba duoninsulo | |
| Kontinento | Azio |
|---|---|
| Landoj | 7
|
| Historiaj regionoj | Reĝlando Ŝeba, Sasanidoj, Nabateo |
| Parto de | Mezoriento |
| Montaroj | Ĝabal Haraz, Montaro Heĝazo |
| Najbaras kun | 9
|
| Kelkaj urboj | 10
|
| Rivero | Aaragah Jemeno |
| Plej alta punkto | |
| - situo | Ĝabal an-Nabi Ŝuajb, Provinco Sanao, Jemeno |
| - alteco | 3 666 m s. m. |
| Areo | 3 237 500,0 km² (323 750 000 ha) |
| Loĝantaro | 63 700 000 (2011) takso |
| Dezertoj | 4
|
| Tektona plato | Arabia plato |
| Horzono | UTC (UTC 3, 4) |
| Loko de Monda heredaĵo de UNESKO | |
| Nomo | Malnova Urbo de Sanao |
| Tipo de heredaĵo | kultura heredaĵo |
| Jaro | 1986 (#10) |
| Numero | 385 |
| Regiono | Arabaj ŝtatoj |
| Kriterioj | iv, v, vi |
| Krudmaterialoj | Nafto, Tergaso |
| Religio | Islamo |
 Araba duoninsulo
| |
 Landoj de Araba duoninsulo
| |
 Vikimedia Komunejo: Arabian Peninsula
| |
Areo ĉirkaŭ 2,7 mln kv.km.Loĝantaro pli ol 35 mln. Ĉirkaŭita de Ruĝa Maro (okcidente), Adena Golfo kaj Araba Maro (sude), Omana Golfo kaj Persa Golfo (oriente). Plimulte - ebenaĵoj kaj plataĵoj, en okcidenta kaj sudo - altaj montoj, alteco ĝis 3600 m. Klimato tropika, seka (100–200 mm jare). Plejparte dezertoj - Araba dezerto (Nefudo, Daĥnao, Rub-al-Ĥalo kaj Tihamaho). Gravaj krudaĵoj de nafto.
En Arabio troviĝas la jenaj ŝtatoj: Sauda Arabio, Kuvajto, Kataro, Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, Omano kaj Jemeno.
Kulturo
redakti
La duoninsula araba aŭ suda araba dialekto temas pri la variaĵoj de la araba, kiujn oni parolas en la Araba Duoninsulo. Tio inkludas la landojn Sauda Arabio, Jemeno, Omano, Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, Kuvajto, Barejno, Kataro, suda Irako, kaj la tribaj popoloj (la historiaj loĝantoj) de Jordanio.
Esperanto
redakti- EdE-A > Arabujo
Arabujo. En 1905 en Aden propagandis Cap. H. E. Jacob. En 1907 kaj 1908 aperis lernolibro por araboj (de Muusbah, 43 p. kaj de Haddad, 56 p.) I. ŜIRJAEV.
Vidu ankaŭ
redakti
