granica
Lower Sorbian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *granica.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]granica f
- border (line or frontier area separating regions)
Declension
[edit]Synonyms
[edit]Further reading
[edit]- Muka, Arnošt (1921, 1928) “granica”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “granica”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *granica. By surface analysis, grań -ica. First attested in the 13th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]granica f (related adjective graniczny)
- (attested in Greater Poland, Silesia, Sieradz-Łęczyca) border (line separating two regions)
- 1888 [1397], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 28:
- Swaczø, iako Wawrzinecz ne mal nouego dzalu s Ianem mymo stare granicze
- [Świadczę, jako Wawrzyniec nie miał nowego działu s Janem mimo stare granice]
- 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku[2], Silesia, page 48v:
- Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos welke rossdzele[nie], chaos proprie granicze, firmatum est wtwerdzone gest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)
- [Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos wielkie rozdziele[nie], chaos proprie granice, firmatum est utwierdzone jest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)]
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[3], [4], [5], volume XXII, Łęczyca, page 11:
- Linguam balbucientem clinat, s grąnicz vywodzy, destruit et clausa sub pectore manifestat
- [Linguam balbucientem clinat, z granic wywodzi, destruit et clausa sub pectore manifestat]
- (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) border (all territory belonging to such a line)
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[6], Krakow, Brodnia, page 10a:
- Wisluchay nas, boze, zbawiczelu nas, nadzeio wszithkich granicz zemie y w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)
- [Wysłuchaj nas, Boże, zbawicielu nasz, nadziejo wszytkich granic ziemie i w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)]
- (attested in Greater Poland, Masovia) boundary mark in the form of a mound or furrow, marked tree, or stack of trees
- 1888 [1393], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[7], Greater Poland, page 67:
- Iacom przi tem bil, kedi Potrasz s Czesantha mal vmowø, po czosnom meli sipacz granicze
- [Jakom przy tem był, kiedy Piotrasz z Cieszętą miał umowę, po ciosnom mieli sypać granice]
- 1920 [1405], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 547, Płońsk:
- Yacom ya Sandkowy granicze ne porambil anim ye przedal na dwa voszy
- [Jakom ja Sędkowi granice nie porąbił anim je przedał na dwa wozy]
Derived terms
[edit]- graniczyć impf
Related terms
[edit]- ograniczyć pf
- otgrańczyć pf
- przygraniczyć pf, przygraniczać impf
- rozgraniczyć pf, rozgraniczać impf
- ugraniczyć pf
- wygraniczać impf
Descendants
[edit]- Polish: granica
- Silesian: granica
- → Middle High German: grenize, graniza
- → Middle Low German: grense, grenitse
- → Dutch: grens
- → Latin: granicia
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “granica”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “granica”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “granica”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “granica”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “granica”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “granica”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish granica. By surface analysis, grań -ica.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]granica f (related adjective graniczny)
- border (line separating two regions) [with między ( instrumental) ‘between what’]
- edge, limit (bound beyond which one may not go) [with między ( instrumental) ‘between what’]
- limit (moment or situation that defines what is acceptable)
- limit (dividing line or factors that differentiate something)
- (mathematics) limit (value to which a sequence converges)
- (obsolete, children's games) type of children's game
Declension
[edit]Derived terms
[edit]- graniczć impf
- otworzyć granice pf, otwierać granice impf
- przekroczyć wszelkie granice pf, przekraczać wszelkie granice impf
- zamknąć granice pf, zamykać granice impf
Related terms
[edit]Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), granica is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 36 times in news, 40 times in essays, 18 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 143 times, making it the 413th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- granica in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- granica in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “granica”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “GRANICA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.10.2014
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “granica”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “granica”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “granica”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 901
Serbo-Croatian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *granica. Compare grána.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]grànica f (Cyrillic spelling гра̀ница)
- border
- državna granica ― country border
- preći granicu ― to cross the border
- boundary, limit
- unutar granica zakona ― within the boundaries of law
- Prešao si granicu! ― You crossed the line! (literally, “You crossed the limit!”)
Declension
[edit]Synonyms
[edit]Further reading
[edit]- “granica”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2024
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish granica.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]granica f (diminutive graniczka, related adjective graniczny)
- border (line separating two regions)
- (politics) border (line dividing countries)
- edge, limit (bound beyond which one may not go)
Declension
[edit]Derived terms
[edit]- graniczyć impf
Related terms
[edit]Further reading
[edit]- granica in silling.org
Slovene
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *granica.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]grȃnica f
Inflection
[edit]Feminine, a-stem | |||
---|---|---|---|
nom. sing. | gránica | ||
gen. sing. | gránice | ||
singular | dual | plural | |
nominative (imenovȃlnik) |
gránica | gránici | gránice |
genitive (rodȋlnik) |
gránice | gránic | gránic |
dative (dajȃlnik) |
gránici | gránicama | gránicam |
accusative (tožȋlnik) |
gránico | gránici | gránice |
locative (mẹ̑stnik) |
gránici | gránicah | gránicah |
instrumental (orọ̑dnik) |
gránico | gránicama | gránicami |
Further reading
[edit]- “granica”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran
- “granica”, in Termania, Amebis
- See also the general references
- Lower Sorbian terms inherited from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms derived from Proto-Slavic
- Lower Sorbian terms with IPA pronunciation
- Lower Sorbian lemmas
- Lower Sorbian nouns
- Lower Sorbian feminine nouns
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms suffixed with -ica
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish feminine nouns
- Greater Poland Old Polish
- Silesia Old Polish
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Lesser Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms suffixed with -ica
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/it͡sa
- Rhymes:Polish/it͡sa/3 syllables
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish feminine nouns
- pl:Mathematics
- Polish terms with obsolete senses
- pl:Children's games
- pl:Geography
- pl:Politics
- Serbo-Croatian terms inherited from Proto-Slavic
- Serbo-Croatian terms derived from Proto-Slavic
- Serbo-Croatian terms with IPA pronunciation
- Serbo-Croatian lemmas
- Serbo-Croatian nouns
- Serbo-Croatian feminine nouns
- Serbo-Croatian terms with collocations
- Serbo-Croatian terms with usage examples
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/it͡sa
- Rhymes:Silesian/it͡sa/3 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian nouns
- Silesian feminine nouns
- szl:Politics
- Slovene terms inherited from Proto-Slavic
- Slovene terms derived from Proto-Slavic
- Slovene 3-syllable words
- Slovene terms with IPA pronunciation
- Slovene lemmas
- Slovene nouns
- Slovene feminine nouns
- Slovene terms with archaic senses
- Slovene feminine a-stem nouns