တစ်
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /tɪʔ/
- Romanization: MLCTS: tac • ALA-LC: tacʻ • BGN/PCGN: tit • Okell: tiʔ
Etymology 1
[edit]Verb
[edit]တစ် • (tac)
Noun
[edit]တစ် • (tac)
Derived terms
[edit]- ကကတစ် (ka.ka.tac)
- တစ်တစ်ခွခွ (tactachkwa.hkwa.)
- တစ်တစ်ရစ်ရစ် (tactacracrac)
- ဖိတ်တစ်ဝက်စဉ်တစ်ဝက် (hpittac-wakcanytac-wak)
- လက်တစ်လုံးခြား (laktaclum:hkra:)
- သားတစ် (sa:tac)
- သူစိမ်းတစ်ရံဆံ (sucim:tacramhcam)
Etymology 2
[edit](This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium. Particularly: “Not given etymology by STEDT (tac "stick fast in a passage"), and not mentioned by Luce 1981.”)
Verb
[edit]တစ် • (tac)
Derived terms
[edit]- တစ်ဆို့ (tachcui.)
- တစ်တစ်ရစ်ရစ် (tactacracrac)
- တစ်လစ် (taclac)
- ပြူတစ်ပြူတစ် (prutacprutac)
Etymology 3
[edit]| 10[a], [b], [c] | ||||
| ← 0 | ၁ 1 |
2 → | 10 → [a], [b], [c] | |
|---|---|---|---|---|
| Cardinal: တစ် (tac) Ordinal: ပဌမ (pa.hta.ma.), ပထမ (pa.hta.ma.) | ||||
From Proto-Sino-Tibetan *tjak ~ g-t(j)ik (“one”). Cognate with Tibetan གཅིག (gcig), Sikkimese ཅི (ci), Nuosu ꋍ (cyp).
Numeral
[edit]Derived terms
[edit]- ကွမ်းတစ်ယာညက် (kwam:tacya-nyak)
- ကိုယ်တစ်ခြမ်းသေရောဂါ (kuiytachkram:serau:ga)
- ကိုယ်တစ်ပိုင်း (kuiytacpuing:)
- ကိုယ်တစ်ပိုင်းသေရောဂါ (kuiytacpuing:serau:ga)
- ခဏတစ်ဖြုတ် (hka.na.tachprut)
- ချက်တစ်ဖြုတ် (hkyaktachprut)
- ခရီးတစ်သောင်း (hka.ri:tacsaung:)
- ခြေတစ်ပေါင်ကျိုး (hkretacpaungkyui:)
- ခြောက်တစ် (hkrauktac)
- ခြောက်တစ်မ (hkrauktacma.)
- ခဲတစ်ပစ် (hkai:tacpac)
- ဆယ်ခါတစ်ခါ (hcaihkatachka)
- ဆယ်ရေးတစ်ရေးကိုးရေးတစ်ရာ (hcaire:tacre:kui:re:tacra)
- ဆေးတစ်လုံး (hce:taclum:)
- တစ်ကျွန်း (tackywan:)
- တစ်ကျိတ်တည်းတစ်ဉာဏ်တည်း (tackyittany:tacnyantany:)
- တစ်ကြိုးတည်း (tackrui:tany:)
- တစ်ကြော (tackrau:)
- တစ်ကြောင်းစွဲ (tackraung:cwai:)
- တစ်ကြောင်းဆွဲ (tackraung:hcwai:)
- တစ်ကိုယ်ကောင်း (tackuiykaung:)
- တစ်ကိုယ်တော် (tackuiytau)
- တစ်ကိုယ်ရေတစ်ကာယ (tackuiyretackaya.)
- တစ်ကောင်ကြွက် (tackaungkrwak)
- တစ်ကောင်တစ်မြီး (tackaungtacmri:)
- တစ်ခဏချင်း (tachka.na.hkyang:)
- တစ်ခန်းရပ်ပြဇာတ် (tachkan:rappra.jat)
- တစ်ချက်တည်း (tachkyaktany:)
- တစ်ချက်လွှတ် (tachkyakhlwat)
- တစ်ချိုးတည်း (tachkyui:tany:)
- တစ်ချီတစ်မောင်းစမ်း (tachkyitacmaung:cam:)
- တစ်ချောင်းငင် (tachkyaung:ngang)
- တစ်ချောင်းပုဒ် (tachkyaung:pud)
- တစ်ခြမ်းပဲ့ (tachkram:pai.)
- တစ်ခွင်တစ်ပြင် (tachkwangtacprang)
- တစ်ခွဲ (tachkwai:)
- တစ်ခွဲသား (tachkwai:sa:)
- တစ်ခါ (tachka)
- တစ်ခါက (tachkaka.)
- တစ်ခါတစ်ခါ (tachkatachka)
- တစ်ခါတစ်ရံ (tachkatacram)
- တစ်ခါတည်း (tachkatany:)
- တစ်ခါတလေ (tachkata.le)
- တစ်ခို (tachkui)
- တစ်ခုလပ် (tachku.lap)
- တစ်ခေါက်တစ်ကျင်း (tachkauktackyang:)
- တစ်ခေါ် (tachkau)
- တစ်ခဲနက် (tachkai:nak)
- တစ်စင်ထောင် (taccanghtaung)
- တစ်စတစ်စ (tacca.tacca.)
- တစ်စပ်တည်းဖြစ် (taccaptany:hprac)
- တစ်စွန်းတစ်စ (taccwan:tacca.)
- တစ်စိတ် (taccit)
- တစ်စိတ်တစ်ဒေသ (taccittacdesa.)
- တစ်စိတ်တစ်ဝမ်းတည်း (taccittac-wam:tany:)
- တစ်စုံ (taccum)
- တစ်စုံတစ်ခု (taccumtachku.)
- တစ်စုံတစ်ယောက် (taccumtacyauk)
- တစ်စုံတစ်ရာ (taccumtacra)
- တစ်စုံတစ်ဦး (taccumtacu:)
- တစ်ဆက်တည်း (tachcaktany:)
- တစ်ဆင့် (tachcang.)
- တစ်ဆင့်ကြား (tachcang.kra:)
- တစ်ဆင့်ခံ (tachcang.hkam)
- တစ်ဆင့်စကား (tachcang.ca.ka:)
- တစ်ဆစ်ချိုး (tachcachkyui:)
- တစ်ဆွေ့ခုန် (tachcwe.hkun)
- တစ်ဆိတ် (tachcit)
- တစ်ဆိတ်စာ (tachcitca)
- တစ်ဆိတ်တစ်အိတ်လုပ် (tachcittacitlup)
- တစ်ဇွတ်ထိုး (tacjwathtui:)
- တစ်တပ်တစ်အား (tactaptaca:)
- တစ်တွေ (tactwe)
- တစ်တိတစ်တိ (tacti.tacti.)
- တစ်တုံးထွန် (tactum:htwan)
- တစ်ထပ်တည်း (tachtaptany:)
- တစ်ထိုင်တည်း (tachtuingtany:)
- တစ်ထောက်နား (tachtaukna:)
- တစ်နည်းတစ်ဖုံ (tacnany:tachpum)
- တစ်နည်းအားဖြင့် (tacnany:a:hprang.)
- တစ်နပ်စားဉာဏ် (tacnapca:nyan)
- တစ်နိုင် (tacnuing)
- တစ်နေ့က (tacne.ka.)
- တစ်နေ့တခြား (tacne.ta.hkra:)
- တစ်နေ့သောအခါ (tacne.sau:a.hka)
- တစ်နေကုန် (tacnekun)
- တစ်ပင်တိုင် (tacpangtuing)
- တစ်ပင်တိုင်မင်းသမီး (tacpangtuingmang:sa.mi:)
- တစ်ပတ် (tacpat)
- တစ်ပတ်ကျော့ (tacpatkyau.)
- တစ်ပတ်နွမ်း (tacpatnwam:)
- တစ်ပတ်ရစ် (tacpatrac)
- တစ်ပတ်ရိုက် (tacpatruik)
- တစ်ပတ်လျှို (tacpathlyui)
- တစ်ပတ်လှိမ့် (tacpathlim.)
- တစ်ပန်းရှုံး (tacpan:hrum:)
- တစ်ပန်းသာ (tacpan:sa)
- တစ်ပြန်စီး (tacpranci:)
- တစ်ပြားသား (tacpra:sa:)
- တစ်ပြိုင်နက် (tacpruingnak)
- တစ်ပြုံကြီး (tacprumkri:)
- တစ်ပြူး (tacpru:)
- တစ်ပြေးညီ (tacpre:nyi)
- တစ်ပြေးတည်း (tacpre:tany:)
- တစ်ပွဲစား (tacpwai:ca:)
- တစ်ပွဲတစ်လမ်းစမ်း (tacpwai:taclam:cam:)
- တစ်ပွဲတိုး (tacpwai:tui:)
- တစ်ပါး (tacpa:)
- တစ်ပါးကျွန် (tacpa:kywan)
- တစ်ပါးသွား (tacpa:swa:)
- တစ်ပါတည်း (tacpatany:)
- တစ်ပိုင်းကြောင် (tacpuing:kraung)
- တစ်ပိုင်းတစ်စ (tacpuing:tacca.)
- တစ်ပိုင်းတစ်ပစ် (tacpuing:tacpac)
- တစ်ပိုင်းတစ်ပျက် (tacpuing:tacpyak)
- တစ်ပိုင်းသေ (tacpuing:se)
- တစ်ပုံကြီး (tacpumkri:)
- တစ်ပုံစံတည်း (tacpumcamtany:)
- တစ်ပုံတစ်ခေါင်း (tacpumtachkaung:)
- တစ်ပုံတစ်ပင် (tacpumtacpang)
- တစ်ပေါက်တစ်လမ်း (tacpauktaclam:)
- တစ်ဖက်ကမ်းခပ် (tachpakkam:hkap)
- တစ်ဖက်စီးနင်း (tachpakci:nang:)
- တစ်ဖက်စောင်းနင်း (tachpakcaung:nang:)
- တစ်ဖက်ဆည်ကန် (tachpakhcanykan)
- တစ်ဖက်တစ်ချက် (tachpaktachkyak)
- တစ်ဖက်တစ်လမ်း (tachpaktaclam:)
- တစ်ဖက်ယပ်တဲ (tachpak-yaptai:)
- တစ်ဖက်လပ် (tachpaklap)
- တစ်ဖက်လှည့် (tachpakhlany.)
- တစ်ဖက်သတ် (tachpaksat)
- တစ်ဖက်သား (tachpaksa:)
- တစ်ဖြစ်လဲ (tachpraclai:)
- တစ်ဖြတ်တည်း (tachprattany:)
- တစ်ဖူနာ (tachpuna)
- တစ်ဘီးလှိမ့် (tacbhi:hlim.)
- တစ်မည်ကောင်း (tacmanykaung:)
- တစ်မတ် (tacmat)
- တစ်မျှော်တစ်ခေါ် (tachmyautachkau)
- တစ်မြုံတစ်မ (tacmrumtacma.)
- တစ်မြုံတစ်သိုက် (tacmrumtacsuik)
- တစ်မှေး (tachme:)
- တစ်မှောင့် (tachmaung.)
- တစ်မုဟုတ်ချင်း (tacmu.huthkyang:)
- တစ်ယီ (tacyi)
- တစ်ယူသန် (tacyusan)
- တစ်ယောက်တစ်ပြန် (tacyauktacpran)
- တစ်ယောက်တစ်ပေါက် (tacyauktacpauk)
- တစ်ယောက်တစ်လက် (tacyauktaclak)
- တစ်ယောက်တစ်လှည့် (tacyauktachlany.)
- တစ်ယောက်တစ်လဲ (tacyauktaclai:)
- တစ်ရံဆံ (tacramhcam)
- တစ်ရံတစ်ဆစ် (tacramtachcac)
- တစ်ရံရောအခါ (tacram-rau:a.hka)
- တစ်ရပ်တစ်ကျေး (tacraptackye:)
- တစ်ရှိန်ထိုး (tachrinhtui:)
- တစ်ရှူးထိုး (tachru:htui:)
- တစ်ရေး (tacre:)
- တစ်ရေးတစ်မော (tacre:tacmau:)
- တစ်ရေးနိုး (tacre:nui:)
- တစ်ရေခံ (tacrehkam)
- တစ်လကိုးသီတင်း (tacla.kui:sitang:)
- တစ်လက်စတည်း (taclakca.tany:)
- တစ်လင်ကွာ (taclangkwa)
- တစ်လမ်းမောင်း (taclam:maung:)
- တစ်လမ်းသွား (taclam:swa:)
- တစ်လျှောက် (tachlyauk)
- တစ်လွှား (tachlwa:)
- တစ်လှေကြီး (tachle-kri:)
- တစ်လုံးတစ်ခဲ (taclum:tachkai:)
- တစ်လုံးတစ်ပါဒ (taclum:tacpada.)
- တစ်လုံးတစ်ဝတည်း (taclum:tac-wa.tany:)
- တစ်လောက (taclau:ka.)
- တစ်ဝ (tac-wa.)
- တစ်ဝက် (tac-wak)
- တစ်ဝက်တစ်ပျက် (tac-waktacpyak)
- တစ်ဝန်း (tac-wan:)
- တစ်ဝမ်းတစ်ခါး (tac-wam:tachka:)
- တစ်သက် (tacsak)
- တစ်သက်တစ်ကျွန်း (tacsaktackywan:)
- တစ်သက်နှင့်တစ်ကိုယ် (tacsakhnang.tackuiy)
- တစ်သက်ပန် (tacsakpan)
- တစ်သက်လျာ (tacsaklya)
- တစ်သမတ်တည်း (tacsa.mattany:)
- တစ်သဝေမတိမ်း (tacsa.wema.tim:)
- တစ်သွေးတစ်မွေး (tacswe:tacmwe:)
- တစ်သားတည်း (tacsa:tany:)
- တစ်သိုက်တစ်ဝန်း (tacsuiktac-wan:)
- တစ်သီးပုဂ္ဂလ (tacsi:pugga.la.)
- တစ်သီကြီး (tacsi-kri:)
- တစ်သုတ် (tacsut)
- တစ်သူ (tacsu)
- တစ်ဟုန်ထိုး (tachunhtui:)
- တစ်အား (taca:)
- တစ်အူထုံ့ဆင်း (tacuhtum.hcang:)
- တစ်အောင့် (tacaung.)
- တစ်အောင့်တစ်နား (tacaung.tacna:)
- တစ်ဦးဆိုင်နာမ် (tacu:hcuingnam)
- တို့တစ်တွေ (tui.tactwe)
- ထန်းတစ်ဖျား (htan:tachpya:)
- ထန်းတစ်ရင်းတက် (htan:tacrang:tak)
- ထပ်တစ်ရာ (htaptacra)
- ထမင်းအိုးတစ်လုံးချက် (hta.mang:ui:taclum:hkyak)
- ထိုမှတစ်ပါး (htuihma.tacpa:)
- နကန်းတစ်လုံးမျှမသိ (na.kan:taclum:hmya.ma.si.)
- နှစ်ကိုယ့်တစ်စိတ် (hnackuiy.taccit)
- နှစ်ကုန်းတစ်ကော့ (hnackun:tackau.)
- နှစ်ဆန်းတစ်ရက် (hnachcan:tacrak)
- နေထန်းတစ်ဖျား (nehtan:tachpya:)
- ပုလဲတစ်မူး (pu.lai:tacmu:)
- ပေတစ်ရာလမ်း (petacralam:)
- ဖန်တစ်ရာတေ (hpantacrate)
- ဖားတစ်ပိုင်းငါးတစ်ပိုင်း (hpa:tacpuing:nga:tacpuing:)
- ဘတစ်ပြန်ကျားတစ်ပြန် (bha.tacprankya:tacpran)
- ဘဝတစ်ပါးပြောင်း (bha.wa.tacpa:praung:)
- ဘုရားတစ်ဆူဂူတစ်လုံး (bhu.ra:tachcugutaclum:)
- မတစ်လုံးကျေ (ma.taclum:kye)
- မျက်စိတစ်ဆုံး (myakci.tachcum:)
- မျက်စိတစ်မှိတ် (myakci.tachmit)
- မျက်မွေးတစ်ဆုံး (myakmwe:tachcum:)
- မှတစ်ဆင့် (hma.tachcang.)
- မှတစ်ပါး (hma.tacpa:)
- မီးစတစ်ဖက်ရေမှုတ်တစ်ဖက် (mi:ca.tachpak-rehmuttachpak)
- မေးတစ်ခွန်းဖြေတစ်ခွန်း (me:tachkwan:hpretachkwan:)
- ရင့်မာတစ်ကျိပ် (rang.matackyip)
- ရုံးမင်းတစ်ထိုင် (rum:mang:tachtuing)
- လက်ခုပ်တစ်ဖောင် (lakhkuptachpaung)
- လက်တစ်ကမ်း (laktackam:)
- လက်တစ်လုံးခြားလိမ် (laktaclum:hkra:lim)
- လက်ဖျစ်တစ်တွက် (lakhpyactactwak)
- လက်ရည်တစ်ပြင်တည်း (lak-ranytacprangtany:)
- လက်ရေတစ်ပြင်စီး (lak-retacprangci:)
- လျှပ်တစ်ပြက် (hlyaptacprak)
- လျှပ်တစ်ပြက်တိုက်နည်း (hlyaptacpraktuiknany:)
- လျှပ်တစ်ပြက်ပြိုင်ပွဲ (hlyaptacprakpruingpwai:)
- လွန်းတစ်ရာ (lwan:tacra)
- လူတစ်လုံးသူတစ်လုံး (lutaclum:sutaclum:)
- လူမျိုးတစ်ရာ့တစ်ပါး (lu-myui:tacra.tacpa:)
- လေတစ်လုံးမိုးတစ်လုံး (letaclum:mui:taclum:)
- ဝါးတစ်ပြန် (wa:tacpran)
- ဝါးတစ်ရိုက် (wa:tacruik)
- သူတစ်ခွန်းငါတစ်ခွန်း (sutachkwan:ngatachkwan:)
- သူတစ်ထူး (sutachtu:)
- သူတစ်ပြန်ငါတစ်ပြန် (sutacpranngatacpran)
- သူတစ်ပါး (sutacpa:)
- သူတစ်လူငါတစ်မင်း (sutaclu-ngatacmang:)
- သေတစ်ပန်သက်တစ်ဆုံး (setacpansaktachcum:)
- သေနတ်တစ်ကမ်း (senattackam:)
- ဟန်တစ်လုံးပန်တစ်လုံး (hantaclum:pantaclum:)
- အံ့တစ်ပါး (am.tacpa:)
- အခါတစ်ပါး (a.hkatacpa:)
- အဆတစ်ရာ (a.hca.tacra)
- အပြန်တစ်ရာ (a.prantacra)
- အဖန်တစ်ရာ (a.hpantacra)
- အဖန်တစ်ရာတေ (a.hpantacrate)
- အရပ်တစ်ပါး (a.raptacpa:)
- အဝတ်တစ်ထည်ကိုယ်တစ်ခု (a.wattachtanykuiytachku.)
- အသူတစ်ရာ (a.sutacra)
- အိမ်တစ်ဆောင်မီးတစ်ပြောင် (imtachcaungmi:tacpraung)
- ဥတစ်လုံးတစ်ကောင်ကြွက် (u.taclum:tackaungkrwak)
Etymology 4
[edit]From Proto-Sino-Tibetan *m-t(w)əj-n ~ m-ti-s (“liquid; to soak”). (Can this( ) etymology be sourced?)
Verb
[edit]တစ် • (tac)
- (archaic) to moisten, sprinkle
- မေတ္တာရေသွန်း၊တစ်ဆွတ်ဖျန်း၍။ လျှာရည်လက်ဆစ်၊လျက်တို့တစ်လည်း။
- mettareswan:|tachcwathpyan:rwe|| hlyaranylakhcac|lyaktui.taclany:||
- (please add an English translation of this quotation)
Etymology 5
[edit](This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
[edit]တစ် • (tac)
References
[edit]
Further reading
[edit]- “တစ်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
Rakhine
[edit]| < 0 | 1 | 2 > |
|---|---|---|
| Cardinal : တစ် Ordinal : ပထမ | ||
Etymology
[edit]From Proto-Sino-Tibetan *tjak ~ g-t(j)ik. Cognate with Tibetan གཅིག (gcig), Sikkimese ཅི (ci), Nuosu ꋍ (cyp).
Numeral
[edit]တစ် (transliteration needed)
Categories:
- Burmese terms with IPA pronunciation
- Burmese lemmas
- Burmese verbs
- Burmese nouns
- Burmese terms inherited from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese terms derived from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese numerals
- Burmese cardinal numbers
- Burmese terms with archaic senses
- Burmese terms with quotations
- Rakhine terms inherited from Proto-Sino-Tibetan
- Rakhine terms derived from Proto-Sino-Tibetan
- Rakhine lemmas
- Rakhine numerals