jasny

See also: jasný, Jasny, and jasnÿ

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈjas.ni/
• Rhymes: -asni
• Syllabification: jas‧ny

Adjective

jasny (comparative jasniészi, superlative nôjasniészi, derived adverb jasno)

1. bright (having much light)
2. clear (of the sky; without clouds)
3. bright (giving much light)
4. bright (without worry; positive)
5. (Canada) blue

Declension

Declension of jasny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	jasny		jasnô	jasné	jasny	jasné
genitive	jasnégò		jasny	jasnégò	jasnëch
dative	jasnémù		jasny	jasnémù	jasnym
accusative	jasnégò	jasny	jasną	jasné	jasnëch	jasné
instrumental	jasnym		jasną	jasnym	jasnyma
locative	jasnym		jasny	jasnym	jasnëch

Derived terms

adjectives

• jasnëchny

 

nouns

• jasnosc
• jasnota

 

Related terms

adverbs

• jasnëchno

 

Further reading

• Stanislow Frymark (2020) “jasny”, in Kashubian Language in Canada, the USA and New Zealand; Lexical Interferences in Kashubian Language in Canada, the USA and New Zealand, Zómk Zôbòrsczi, →ISBN
• Stefan Ramułt (1893) “jasny”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 61
• Jan Trepczyk (1994) “jasny”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “jasny”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “jasny”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka, Fundacja Kaszuby, 2022

Lower Sorbian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ (“clear”).

Pronunciation

• IPA^(key): /jasnɨ/

Adjective

jasny (comparative jasnjejšy, superlative nejjasnjejšy, adverb jasno)

1. clear

Declension

Declension of jasny

	Masculine singular	Feminine singular	Neuter singular	Dual	Plural
Nominative	jasny	jasna	jasne	jasnej	jasne
Genitive	jasnego	jasneje	jasnego	jasneju	jasnych
Dative	jasnemu	jasnej	jasnemu	jasnyma	jasnym
Accusative	jasny jasnego (animate)	jasnu	jasne	jasnej jasneju (animate)	jasne jasnych (optional animate form)
Instrumental	jasnym	jasneju	jasnym	jasnyma	jasnymi
Locative	jasnem	jasnej	jasnem	jasnyma	jasnych

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ě̀snъ. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /jasnɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /jasnɨ/

Adjective

jasny (superlative najaśniejszy, derived adverb jasno or jaśnie)

1. (attested in Greater Poland) bright (having much light)
   • 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[2], volume V, page 261:

     Wydzely w yasnem odzenyv veste candida

     [Widzieli w jasnem odzieniu veste candida]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 129r:

     Splendidus […] scheynlich yąszny

     [Splendidus […] scheynlich jasny]

2. beautiful (having much beauty)
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 5, 5:

     Thobyas... nalyazl mlodzencza iasnego (iuvenem splendidum)

     [Tobijasz... nalazł młodzieńca jasnego (iuvenem splendidum)]

3. cheerful (not full of anger)
   • 1882 [End of the 15th century], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts‎^[4], page 290:

     Raczy na mnye wezrzecz okyem myloszyernym..., yzbych mogl twoye yaszne oblycze oglądacz

     [Raczy na mnie weźrzeć okiem miłosiernym..., iżbych mogł twoje jasne oblicze oględać]

4. clear; perfect, functional
   • 1908 [c. 1500], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume -, page 18:

     Jesu, kthory szwyath oszwyeczasz a yaszne rosvmy dawasz, raczy my dacz roszvm dobry

     [Jesu, ktory świat oświecasz a jasne rozumy dawasz, raczy mi dać rozum dobry]

5. clear; bright (clear, loud, clean)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 61:

     Marya... przede wschytkymy yasnem glossem rzekla: Zyvye bog oycz[o]v naschych..., yzem mąza nye poznala

     [Maryja... przede wszytkimi jasnem głosem rzekła: Żywie Bog ojc[o]w naszych..., iżem męża nie poznała]

6. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) dignified, famous
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[6], Krakow, Brodnia, page 55b:

     O manzowie naiassnyeyszi w rodzayu a nadoskonalsi w cznotach!

     [O mężowie najaśniejszy w rodzaju a nadoskonalszy w cnotach!]

Derived terms

adverbs

• z jasna

 

nouns

• jasność
• jasny dzień

 

verbs

• jaśnieć impf

 

Descendants

• Polish: jasny
• Silesian: jasny

References

• Boryś, Wiesław (2005) “jasny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “jasny”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “jasny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “jasny”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jasny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “jasny”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish jasny.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈjas.nɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈjas.nɨ/
• (Greater Poland):
  • (Central Greater Poland) IPA^(key): /ˈjas.nɘ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -asnɘ
• Syllabification: jas‧ny
• Homophone: Jasny

Adjective

jasny (comparative jaśniejszy, superlative najjaśniejszy, derived adverb jasno)

1. bright; light (of light or that which emits light: brilliant, intense)

   Synonyms: oświetlony, widny

2. bright; light (having much light)

   Synonyms: promienny, promienisty, świetlisty, świetlany, widny

   Antonym: ciemny

3. bright (of a colour: not muted or pale; bold, brilliant, vivid)

   Antonym: ciemny

4. light (pale or whitish in color; highly luminous and more or less deficient in chroma)

   Synonym: ciemny

5. light; pale (of a person's skin; having little pigmentation)

   Synonyms: blady, jasnolicy, jasnoskóry

   Antonym: ciemny

6. light (of hair; blond)

   Synonym: blond

7. clear (having an easy to receive and resonant sound)

   Synonym: dźwięczny

8. bright (good and happy)

   Antonyms: ciemny, czarny

   Near-synonym: szczęśliwy

9. bright (indicative of a positive and cheerful mood)

   Near-synonym: szczęśliwy

10. clear (easy to understand) [with dla ( genitive) ‘for whom’]

    Synonyms: prosty, zrozumiały

    Antonyms: ciemny, mętny

11. clear (precise and logical)
12. light (standing out as whitish against a darker background)
13. brilliant, intelligent, quick-witted

    Synonym: błyskotliwy

14. clear (of the sky; cloudless, with much sun)
15. (archaic, usually in titles) high; good (powerful and noble-born)
16. (obsolete) clear (see-through)

    Synonym: przezroczysty

17. (obsolete) clear (objective; sober)
18. (obsolete) clear (obvious)

    Synonym: oczywisty

19. (Middle Polish) famous; great
20. (Middle Polish) bright (of eyes, not brown)
21. (Middle Polish) blind (not able to see)

    Synonym: ślepy

22. (Middle Polish) sharp (of vision, very good)
23. (Middle Polish) brave; open
24. (Middle Polish) gracious, benevolent

    Synonyms: łaskawy, życzliwy

25. (Central Greater Poland) Synonym of błękitny

Declension

Declension of jasny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	jasny		jasna	jasne	jaśni	jasne
genitive	jasnego		jasnej	jasnego	jasnych
dative	jasnemu		jasnej	jasnemu	jasnym
accusative	jasnego	jasny	jasną	jasne	jasnych	jasne
instrumental	jasnym		jasną	jasnym	jasnymi
locative	jasnym		jasnej	jasnym	jasnych

Derived terms

interjections

• cholera jasna
• do jasnej anielki
• do jasnej ciasnej
• jasny gwint

 

nouns

• jasna strona mocy

 

particles

• jasne
• rzecz jasna

 

verbs

• jaśnić impf
• jaśnieć impf

 

verbs

• spaść jak niczym z jasnego nieba pf, spadać jak niczym z jasnego nieba impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), jasny is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 1 time in news, 11 times in essays, 28 times in fiction, and 34 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 80 times, making it the 803rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• jasny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• jasny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jasny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “JASNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 31.10.2017
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jasny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “jasny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “jasny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 142
• Oskar Kolberg (1877) “jasny”, in “Rzecz o mowie ludu wielkopolskiego”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowéj (in Polish), volume 1, III (Materyjały etnologiczne), page 19

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish jasny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈjas.nɪ/
• Rhymes: -asnɪ
• Syllabification: jas‧ny

Adjective

jasny (comparative jaśniejszny, superlative nojjaśniejszny, derived adverb jasno)

1. bright (having much light)
2. clear (of the sky; without clouds)
3. bright (giving much light)
4. bright (without worry; positive)

Declension

Declension of jasny

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		jasny	jasne	jasnŏ	jaśni	jasne
genitive		jasnego		jasnyj	jasnych
dative		jasnymu		jasnyj	jasnym
accusative	animate	jasnego	jasne	jasnõ	jasnych	jasne
	inanimate	jasny
instrumental		jasnym		jasnōm	jasnymi
locative		jasnym		jasnyj	jasnych
vocative		jasny	jasne	jasnŏ	jaśni	jasne

Derived terms

nouns

• jasność

 

verbs

• jaśnieć impf

 

Further reading

• jasny in silling.org
• Aleksandra Wencel (2023) “jasny”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 285

Slovincian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ěsnъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈjas.nɪ/
• Rhymes: -asnɪ
• Syllabification: jas‧ny

Adjective

jasny (derived adverb jasnô or jasnje)

1. clear, bright

Further reading

• Lorentz, Friedrich (1908) “jãsnï”, in Slovinzisches Wörterbuch‎^[7] (in German), volume 1, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 383