-შ
Laz
editAlternative forms
editEtymology
editInherited from Proto-Kartvelian *-is₁.
Suffix
edit- genitive case marker
-
- (is added to the nouns)
- მჭიმა მჭიმაჲიზ ღალიში წკარი ლივადიზ მატალენ.
- mç̌ima mç̌imayiz ğalişi ǯǩari livadiz maťalen.
- Creek water (water of creek) floods the garden when it rains.
- (is added to the pronoun in the genitive case after the noun)
- ხასანიქ ოხორი-მუშიში ოთვა ეტახუმს.
- xasanik oxori-muşişi otva eťaxums.
- Hasan is breaking the roof of his house from the bottom up.
- (is added to the nouns)
-
- (is added to nouns)
- (part of something)
- ლულუ ჯარიში ელემიკვატი.
- lulu carişi elemiǩvaťi.
- Cut me some soft bread.
- (raw material of something)
- ღიძი ნთხირიში დიდო კაჲი ნოსთონჲაჲი ბაქლავა ივენ.
- ğiżi ntxirişi dido ǩayi nostonyayi baklava iven.
- Unripe hazelnuts make very good baklava.
- (used with the negative verb in the expression "he doesn't understand anything")
- კოჩიზ ონჯღორეში ვარ-უჩქინ. ფენჯერეშენ გალენდო მენჭკვალს.
- ǩoçiz oncğoreşi var-uçkin. pencereşen galendo menç̌ǩvals.
- The guy has no manners. He's spitting out the window.
- (part of something)
- (added to the noun clause, part of something)
- ნა-იტტურში ოფშა მიღუნ.
- na-iťťurşi opşa miğun.
- I've got a lot of what you're talking about.
- (is added to nouns)
-
- forms nouns from adjectives meaning “the one having such a quality among the same category of things”
- (Vitse–Arkabi, Khopa, Chkhala) forms adjectives from adjectives meaning “of the variety having more or less such a quality”
- ქჩეში ლუღი
- kçeşi luği
- white fig
- ქჩეში მბული
- kçeşi mbuli
- clear coloured cherry
- ქჩეში ურძენი
- kçeşi urżeni
- white grapes
- მჩხუშ(ი) ტოროჯი
- mçxuş(i) ťoroci
- big variety of wild pigeon
- მჭიფეშ(ი) ტოროჯი
- mç̌ipeş(i) ťoroci
- small variety of wild pigeon
- მჭიფეშ(ი) დულჲა
- mç̌ipeş(i) dulya
- delicate work, subtle work
- froms surnames
- forms verbal adjectives
- ოლვაში მიღუნ.
- olvaşi miğun.
- I've got somewhere to go.
- ოხვენუში მიღუნ.
- oxvenuşi miğun.
- I've got things to do.
Usage notes
edit- The emphasis on the genitive case-suffixed nouns shifts to the syllable before the case suffix.
Descendants
edit- → Georgian: -ში (-ši)
Postposition
edit- (Vitse) (clause attached to negative verb)
- ირი-ხოლოზ დუწვი დო მა ვარ-მიწვაში ვარ-ივუ.
- iri-xoloz duǯvi do ma var-miǯvaşi var-ivu.
- It wasn't nice when (s)he told everyone and didn't tell me (it broke my heart, to be honest).
- (Arkabi, Khopa, Chkhala) (clause attached to affirmative and negative verb)
- Synonym: -შა (-şa)
- (imperfective -შ (-ş)); while, when
- აღანი ნოღამისა დიდო ონჯღორჲაჲი რენ. იპარამითამტაში-თი პიჯი ამჭითანენ.
- ağani noğamisa dido oncğoryayi ren. ip̌aramitamťaşi-ti p̌ici amç̌itanen.
- The new bride is very shy. She blushes even when she speaks.
- (Akçakoca) (ნა- (na-) imperfective -შ (-ş)); due to
- ნოკეფე ხცაფერი ნა-რენში ჭკოდუნ
- noǩepe xʒaperi na-renşi ç̌ǩodun
- The thread breaks because it's rotten.
- (perfective -შ (-ş)); when
- (Khopa, Chkhala, Akçakoca) (-ერენ (-eren) -შ (-ş))
- ბერე ღალიშა ხოდოლოლერენში ნანა-მუშიქ მუშლეთინაფს
- bere ğalişa xodololerenşi nana-muşik muşletinaps
- The child falls into the stream and his mother tries to save him.
- (Arkabi) (by adding after the quotation preposition ჲა (ya))
- “კოჩი ოილუშე ბიდა” ჲა-ში ირი ჯუმა-მუშიქ დოდგითინამს.
- “ǩoçi oiluşe bida” ya-şi iri cuma-muşik dodgitinams.
- While he was saying, "I should go and shoot him," his brother always managed to stop him.
Further reading
edit- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[1]/-ş[1]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[1] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[2]/-ş[2]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[2] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[3]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[3] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[4]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[4] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[5]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[5] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “-şi[6]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[6] (in Turkish)