नीड

Sanskrit

Alternative forms

• नीळ (nīḷá) — Vedic

Alternative scripts

Alternative scripts

• নীড (Assamese script)
• ᬦᬷᬟ (Balinese script)
• নীড (Bengali script)
• 𑰡𑰱𑰚 (Bhaiksuki script)
• 𑀦𑀻𑀟 (Brahmi script)
• နီဍ (Burmese script)
• નીડ (Gujarati script)
• ਨੀਡ (Gurmukhi script)
• 𑌨𑍀𑌡 (Grantha script)
• ꦤꦷꦝ (Javanese script)
• 𑂢𑂲𑂙 (Kaithi script)
• ನೀಡ (Kannada script)
• នីឌ (Khmer script)
• ນີຑ (Lao script)
• നീഡ (Malayalam script)
• ᠨᡳᡳᡷᠠ (Manchu script)
• 𑘡𑘲𑘚 (Modi script)
• ᠨᠢᠢᢎᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧁𑧓𑦺 (Nandinagari script)
• 𑐣𑐷𑐜 (Newa script)
• ନୀଡ (Odia script)
• ꢥꢷꢞ (Saurashtra script)
• 𑆤𑆵𑆝 (Sharada script)
• 𑖡𑖱𑖚 (Siddham script)
• නීඩ (Sinhalese script)
• 𑩯𑩑𑩛𑩨 (Soyombo script)
• 𑚝𑚯𑚖 (Takri script)
• நீட³ (Tamil script)
• నీడ (Telugu script)
• นีฑ (Thai script)
• ནཱི་ཌ (Tibetan script)
• 𑒢𑒲𑒛 (Tirhuta script)
• 𑨝𑨁𑨊𑨖 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *niẓḍás, from Proto-Indo-Iranian *niždás, from Proto-Indo-European *nisdós (“nest”). The constituent parts are नि (ni, “down”) and √सद् (sad), a root related with lying, sitting or sinking. Cognates include Latin nīdus, Old Armenian նիստ (nist), Old Church Slavonic гнѣздо (gnězdo), English nest.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /niː.ɖɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈn̪iː.ɖɐ/

Noun

नीड • (nīḍá) stem, m or n

1. a bird's nest
2. any place for settling down, resting-place, abode
3. the interior or seat of a carriage
4. place, spot

Declension

Masculine a-stem declension of नीड (nīḍá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नीडः nīḍáḥ	नीडौ / नीडा¹ nīḍaú / nīḍā́¹	नीडाः / नीडासः¹ nīḍā́ḥ / nīḍā́saḥ¹
Vocative	नीड nī́ḍa	नीडौ / नीडा¹ nī́ḍau / nī́ḍā¹	नीडाः / नीडासः¹ nī́ḍāḥ / nī́ḍāsaḥ¹
Accusative	नीडम् nīḍám	नीडौ / नीडा¹ nīḍaú / nīḍā́¹	नीडान् nīḍā́n
Instrumental	नीडेन nīḍéna	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडैः / नीडेभिः¹ nīḍaíḥ / nīḍébhiḥ¹
Dative	नीडाय nīḍā́ya	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडेभ्यः nīḍébhyaḥ
Ablative	नीडात् nīḍā́t	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडेभ्यः nīḍébhyaḥ
Genitive	नीडस्य nīḍásya	नीडयोः nīḍáyoḥ	नीडानाम् nīḍā́nām
Locative	नीडे nīḍé	नीडयोः nīḍáyoḥ	नीडेषु nīḍéṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of नीड (nīḍá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	नीडम् nīḍám	नीडे nīḍé	नीडानि / नीडा¹ nīḍā́ni / nīḍā́¹
Vocative	नीड nī́ḍa	नीडे nī́ḍe	नीडानि / नीडा¹ nī́ḍāni / nī́ḍā¹
Accusative	नीडम् nīḍám	नीडे nīḍé	नीडानि / नीडा¹ nīḍā́ni / nīḍā́¹
Instrumental	नीडेन nīḍéna	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडैः / नीडेभिः¹ nīḍaíḥ / nīḍébhiḥ¹
Dative	नीडाय nīḍā́ya	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडेभ्यः nīḍébhyaḥ
Ablative	नीडात् nīḍā́t	नीडाभ्याम् nīḍā́bhyām	नीडेभ्यः nīḍébhyaḥ
Genitive	नीडस्य nīḍásya	नीडयोः nīḍáyoḥ	नीडानाम् nīḍā́nām
Locative	नीडे nīḍé	नीडयोः nīḍáyoḥ	नीडेषु nīḍéṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “नीड”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 565, column 3.