қалу
Kazakh
editAlternative scripts | |
---|---|
Arabic | قالۋ |
Cyrillic | қалу |
Latin | qalu |
Etymology
editFrom Proto-Turkic *kiāl- (“to stay behind, remain”). Cognate with Turkish kalmak (“to remain”), Old Turkic 𐰴𐰞 (qal-, “to be left (behind)”), Old Uyghur qʾlmʾq (qalmaq, “to remain”), Karakhanid قَلْماقْ (qalmāq, “to remain”), etc.
Pronunciation
editVerb
editқалу • (qalu)
- to stay, to remain
- артта қалу ― artta qalu ― to lag behind
- алып қалу ― alyp qalu ― to abandon
- көре қалу ― köre qalu ― to notice
- жолдан қалу ― joldan qalu ― to be late
- Expresses continuous action when used with verbal adverbs (those with -а (-a), -е (-e), -ып (-yp), -іп (-ıp).
Conjugation
editConjugation of қалу
infinitive | қалу | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
participles | past | қалған | ||||||||
future | қалар | |||||||||
transitory past | қалатын | |||||||||
singular | plural | |||||||||
1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | 1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | |||
мен | сен | сіз | ол | біз | сендер | сіздер | олар | |||
past | simple | қалдым | қалдың | қалдыңыз | қалды | қалдық | қалдыңдар | қалдыңыздар | қалды | |
distant | direct | қалғанмын | қалғансың | қалғансыз | қалған | қалғанбыз | қалғансыңдар | қалғансыздар | қалған | |
indirect | қалыппын | қалыпсың | қалыпсыз | қалыпты | қалыппыз | қалыпсыңдар | қалыпсыздар | қалыпты | ||
habitual | қалатынмын | қалатынсың | қалатынсыз | қалатын | қалатынбыз | қалатынсыңдар | қалатынсыздар | қалатын | ||
present | aorist | қаламын | қаласың | қаласыз | қалады | қаламыз | қаласыңдар | қаласыздар | қалады | |
future | presumptive | қалармын | қаларсың | қаларсыз | қалар | қалармыз | қаларсыңдар | қаларсыздар | қалар | |
intentional | қалмақпын | қалмақсың | қалмақсыз | қалмақ | қалмақпыз | қалмақсың | қалмақсыз | қалмақ | ||
imperative/hortative | қалайын | қал | қалыңыз | қалсын | қалайық | қалыңдар | қалыңыздар | қалсын | ||
optative | қалғым келеді | қалғың келеді | қалғыңыз келеді | қалғысы келеді | қалғымыз келеді | қалғыларың келеді | қалғыларыңыз келеді | қалғылары келеді | ||
conditional | қалсам | қалсаң | қалсаңыз | қалса | қалсақ | қалсаңдар | қалсаңыздар | қалса |
Derived terms
edit- қалдыру (qaldyru, “to leave behind, to skip, to offend”)
- қалдырылған (qaldyrylğan, “abandoned”)