Wiktionary

σπεύδω

Ancient Greek

edit

Etymology

edit

From Proto-Indo-European *spewd- (“press, hurry”).[1] Cognate with Albanian punë, Latin pudet, Lithuanian spáusti, Old Armenian փոյթ (pʻoytʻ).

Pronunciation

edit
 

Verb

edit

σπεύδω • (speúdō)

  1. (transitive)
    1. to set going, urge on, hasten
      • 460 BCE – 420 BCE, Herodotus, Histories 1.38:
        πρὸς ὧν τὴν ὄψιν ταύτην τόν τε γάμον τοι τοῦτον ἔσπευσα
        pròs hôn tḕn ópsin taútēn tón te gámon toi toûton éspeusa
        It is because of that vision that I hurried your marriage
      • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Odyssey 19.137:
        οἱ δὲ γάμον σπεύδουσιν
        hoi dè gámon speúdousin
        They urge a marriage
      • 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Ajax 804:
        καὶ σπεύσαθ’, οἱ μὲν Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν,
        kaì speúsath’, hoi mèn Teûkron en tákhei moleîn,
        Hurry, some of you, to speed Teucer's coming;
    2. to procure quickly, get ready
    3. to seek eagerly, strive after
      • 6th century BC, Theognis of Megara, Elegies 335:
        Μηδὲν ἄγαν σπεύδειν
        Mēdèn ágan speúdein
        be not overly eager in any matter
  2. (intransitive) to press on, hasten
    • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 11.119:
      σπεύδουσ’ ἱδρώουσα κραταιοῦ θηρὸς ὑφ’ ὁρμῆς
      speúdous’ hidrṓousa krataioû thēròs huph’ hormês
      hasting and sweating before the onset of the mighty beast
    • 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Anabasis 3.4.49:
      καταλιπὼν τὸν ἵππον ἔσπευδε πεζῇ
      katalipṑn tòn híppon éspeude pezêi
      he left his horse behind and hurried forward on foot
    1. (with infinitive) to be eager to
      • 522 BCE – 443 BCE, Pindar, Olympian Ode 4.22:
        κῦδος ὄρσαι σπεύδει Καμαρίνᾳ
        kûdos órsai speúdei Kamarínāi
        hurries to rouse glory for Camarina
    2. to be troubled in mind
      • 300 BCE – 200 BCE, Septuagint, Exodus 15.15:
        τότε ἔσπευσαν ἡγεμόνες Ἐδώμ
        tóte éspeusan hēgemónes Edṓm
        Then the chiefs of Edom were dismayed.

Inflection

edit
   Present: σπεύδω, σπεύδομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σπεύδω σπεύδεις σπεύδει σπεύδετον σπεύδετον σπεύδομεν σπεύδετε σπεύδουσῐ(ν)
subjunctive σπεύδω σπεύδῃς σπεύδῃ σπεύδητον σπεύδητον σπεύδωμεν σπεύδητε σπεύδωσῐ(ν)
optative σπεύδοιμῐ σπεύδοις σπεύδοι σπεύδοιτον σπευδοίτην σπεύδοιμεν σπεύδοιτε σπεύδοιεν
imperative   σπεῦδε σπευδέτω σπεύδετον σπευδέτων   σπεύδετε σπευδόντων
middle/
passive 		indicative σπεύδομαι σπεύδῃ,
σπεύδει 		σπεύδεται σπεύδεσθον σπεύδεσθον σπευδόμεθᾰ σπεύδεσθε σπεύδονται
subjunctive σπεύδωμαι σπεύδῃ σπεύδηται σπεύδησθον σπεύδησθον σπευδώμεθᾰ σπεύδησθε σπεύδωνται
optative σπευδοίμην σπεύδοιο σπεύδοιτο σπεύδοισθον σπευδοίσθην σπευδοίμεθᾰ σπεύδοισθε σπεύδοιντο
imperative   σπεύδου σπευδέσθω σπεύδεσθον σπευδέσθων   σπεύδεσθε σπευδέσθων
active middle/passive
infinitive σπεύδειν σπεύδεσθαι
participle m σπεύδων σπευδόμενος
f σπεύδουσᾰ σπευδομένη
n σπεῦδον σπευδόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Imperfect: ἔσπευδον, ἐσπευδόμην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσπευδον ἔσπευδες ἔσπευδε(ν) ἐσπεύδετον ἐσπευδέτην ἐσπεύδομεν ἐσπεύδετε ἔσπευδον
middle/
passive 		indicative ἐσπευδόμην ἐσπεύδου ἐσπεύδετο ἐσπεύδεσθον ἐσπευδέσθην ἐσπευδόμεθᾰ ἐσπεύδεσθε ἐσπεύδοντο
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: σπεύσω, σπεύσομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σπεύσω σπεύσεις σπεύσει σπεύσετον σπεύσετον σπεύσομεν σπεύσετε σπεύσουσῐ(ν)
optative σπεύσοιμῐ σπεύσοις σπεύσοι σπεύσοιτον σπευσοίτην σπεύσοιμεν σπεύσοιτε σπεύσοιεν
middle indicative σπεύσομαι σπεύσῃ,
σπεύσει 		σπεύσεται σπεύσεσθον σπεύσεσθον σπευσόμεθᾰ σπεύσεσθε σπεύσονται
optative σπευσοίμην σπεύσοιο σπεύσοιτο σπεύσοισθον σπευσοίσθην σπευσοίμεθᾰ σπεύσοισθε σπεύσοιντο
active middle
infinitive σπεύσειν σπεύσεσθαι
participle m σπεύσων σπευσόμενος
f σπεύσουσᾰ σπευσομένη
n σπεῦσον σπευσόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: σπευσίω, σπευσίομαι (Cretan)
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σπευσίω σπευσίεις σπευσίει σπευσίετον σπευσίετον σπευσίομες σπευσίετε σπευσίοντῐ
optative σπευσίοιμῐ σπευσίοις σπευσίοι σπευσίοιτον σπευσιοίτᾱν σπευσίοιμες σπευσίοιτε σπευσίοιεν
middle indicative σπευσίομαι σπευσίεαι σπευσίεται σπευσίεσθον σπευσίεσθον σπευσιόμεθᾰ σπευσίεσθε σπευσίονται
optative σπευσιοίμᾱν σπευσίοιο σπευσίοιτο σπευσίοισθον σπευσιοίσθᾱν σπευσιοίμεθᾰ σπευσίοισθε σπευσίοιντο
active middle
infinitive σπευσῖεν σπευσίεσθαι
participle m σπευσίων σπευσιόμενος
f σπευσιόνσᾰ σπευσιομένᾱ
n σπευσῖον σπευσιόμενον
Notes:
Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Aorist: ἔσπευσᾰ, ἐσπευσᾰ́μην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσπευσᾰ ἔσπευσᾰς ἔσπευσε(ν) ἐσπεύσᾰτον ἐσπευσᾰ́την ἐσπεύσᾰμεν ἐσπεύσᾰτε ἔσπευσᾰν
subjunctive σπεύσω σπεύσῃς σπεύσῃ σπεύσητον σπεύσητον σπεύσωμεν σπεύσητε σπεύσωσῐ(ν)
optative σπεύσαιμῐ σπεύσειᾰς,
σπεύσαις 		σπεύσειε(ν),
σπεύσαι 		σπεύσαιτον σπευσαίτην σπεύσαιμεν σπεύσαιτε σπεύσειᾰν,
σπεύσαιεν
imperative   σπεῦσον σπευσᾰ́τω σπεύσᾰτον σπευσᾰ́των   σπεύσᾰτε σπευσᾰ́ντων
middle indicative ἐσπευσᾰ́μην ἐσπεύσω ἐσπεύσᾰτο ἐσπεύσᾰσθον ἐσπευσᾰ́σθην ἐσπευσᾰ́μεθᾰ ἐσπεύσᾰσθε ἐσπεύσᾰντο
subjunctive σπεύσωμαι σπεύσῃ σπεύσηται σπεύσησθον σπεύσησθον σπευσώμεθᾰ σπεύσησθε σπεύσωνται
optative σπευσαίμην σπεύσαιο σπεύσαιτο σπεύσαισθον σπευσαίσθην σπευσαίμεθᾰ σπεύσαισθε σπεύσαιντο
imperative   σπεῦσαι σπευσᾰ́σθω σπεύσᾰσθον σπευσᾰ́σθων   σπεύσᾰσθε σπευσᾰ́σθων
active middle
infinitive σπεῦσαι σπεύσᾰσθαι
participle m σπεύσᾱς σπευσᾰ́μενος
f σπεύσᾱσᾰ σπευσᾰμένη
n σπεῦσᾰν σπευσᾰ́μενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Aorist: σπεῦσᾰ, σπευσᾰ́μην (Epic)
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σπεῦσᾰ σπεῦσᾰς σπεῦσε(ν) σπεύσᾰτον σπευσᾰ́την σπεύσᾰμεν σπεύσᾰτε σπεῦσᾰν
subjunctive σπεύσω,
σπεύσωμῐ 		σπεύσῃς,
σπεύσῃσθᾰ 		σπεύσῃ,
σπεύσῃσῐ 		σπεύσητον σπεύσητον σπεύσωμεν σπεύσητε σπεύσωσῐ(ν)
optative σπεύσαιμῐ σπεύσαις,
σπεύσαισθᾰ,
σπεύσειᾰς 		σπεύσειε(ν),
σπεύσαι 		σπευσεῖτον σπευσείτην σπευσεῖμεν σπευσεῖτε σπευσεῖεν
imperative   σπεῦσον σπευσᾰ́τω σπεύσᾰτον σπευσᾰ́των   σπεύσᾰτε σπευσᾰ́ντων
middle indicative σπευσᾰ́μην σπεύσᾰο σπεύσᾰτο σπεύσᾰσθον σπευσᾰ́σθην σπευσᾰ́με(σ)θᾰ σπεύσᾰσθε σπεύσᾰντο
subjunctive σπεύσωμαι σπεύσηαι σπεύσηται σπεύσησθον σπεύσησθον σπευσώμε(σ)θᾰ σπεύσησθε σπεύσωνται
optative σπευσαίμην σπεύσαιο σπεύσαιτο σπεύσαισθον σπευσαίσθην σπευσαίμε(σ)θᾰ σπεύσαισθε σπευσαίᾰτο
imperative   σπεῦσαι σπευσᾰ́σθω σπεύσᾰσθον σπευσᾰ́σθων   σπεύσᾰσθε σπευσᾰ́σθων
active middle
infinitive σπεῦσαι/σπευσᾰ́μεν/σπευσᾰμέναι σπεύσᾰσθαι
participle m σπεύσᾱς σπευσᾰ́μενος
f σπεύσᾱσᾰ σπευσᾰμένη
n σπεῦσᾰν σπευσᾰ́μενον
Notes:
Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Perfect: ἔσπευκᾰ, ἔσπευσμαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσπευκᾰ ἔσπευκᾰς ἔσπευκε(ν) ἐσπεύκᾰτον ἐσπεύκᾰτον ἐσπεύκᾰμεν ἐσπεύκᾰτε ἐσπεύκᾱσῐ(ν)
subjunctive ἐσπεύκω ἐσπεύκῃς ἐσπεύκῃ ἐσπεύκητον ἐσπεύκητον ἐσπεύκωμεν ἐσπεύκητε ἐσπεύκωσῐ(ν)
optative ἐσπεύκοιμῐ,
ἐσπευκοίην 		ἐσπεύκοις,
ἐσπευκοίης 		ἐσπεύκοι,
ἐσπευκοίη 		ἐσπεύκοιτον ἐσπευκοίτην ἐσπεύκοιμεν ἐσπεύκοιτε ἐσπεύκοιεν
imperative   ἔσπευκε ἐσπευκέτω ἐσπεύκετον ἐσπευκέτων   ἐσπεύκετε ἐσπευκόντων
middle/
passive 		indicative ἔσπευσμαι ἔσπευσαι ἔσπευσται ἔσπευσθον ἔσπευσθον ἐσπεύσμεθᾰ ἔσπευσθε ἐσπεύδᾰται
subjunctive ἐσπευσμένος ὦ ἐσπευσμένος ᾖς ἐσπευσμένος ᾖ ἐσπευσμένω ἦτον ἐσπευσμένω ἦτον ἐσπευσμένοι ὦμεν ἐσπευσμένοι ἦτε ἐσπευσμένοι ὦσῐ(ν)
optative ἐσπευσμένος εἴην ἐσπευσμένος εἴης ἐσπευσμένος εἴη ἐσπευσμένω εἴητον/εἶτον ἐσπευσμένω εἰήτην/εἴτην ἐσπευσμένοι εἴημεν/εἶμεν ἐσπευσμένοι εἴητε/εἶτε ἐσπευσμένοι εἴησᾰν/εἶεν
imperative   ἔσπευσο ἐσπεύσθω ἔσπευσθον ἐσπεύσθων   ἔσπευσθε ἐσπεύσθων
active middle/passive
infinitive ἐσπευκέναι ἐσπεῦσθαι
participle m ἐσπευκώς ἐσπευσμένος
f ἐσπευκυῖᾰ ἐσπευσμένη
n ἐσπευκός ἐσπευσμένον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Derived terms

edit
edit

References

edit
  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) “σπεύδω”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 1381-2

Further reading

edit
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=σπεύδω&oldid=80541186"