Χεζάρφεν Αχμέτ Τσελεμπή
| Χεζάρφεν Αχμέτ Τσελεμπή | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Hezârfen Ahmed Çelebi |
| Γέννηση | 1609 Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 1640 (31 ετών) Αλγερία |
| Εθνικότητα | Οθωμανός |
| Ψευδώνυμο | Hezârfen |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Τουρκικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επιστήμονας |
| Γνωστός για | πτήση αιώρησης πάνω από τον Βόσπορο |
| Οικογένεια | |
| Αδέλφια | Λαγκάρι Χασάν Τσελεμπή |
| Συγγενείς | Λαγκάρι Χασάν Τσελεμπή (αδελφός) |
Ο Χεζάρφεν Αχμέτ Τσελεμπή (τουρκικά: Hezârfen Ahmed Çelebi) ήταν θρυλικός Οθωμανός αεροπόρος από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος εμφανίζεται στα γραπτά του οδοιπόρου Εβλιγιά Τσελεμπή να πραγματοποιεί σταθερή μη τροφοδοτούμενη πτήση.
Υποτιθέμενη πτήση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα γραπτά του 17ου αιώνα του Εβλιγιά Τσελεμπή συσχετίζουν αυτή την ιστορία με τον Χεζαρφέν Αχμέντ Τσελεμπή, περίπου το 1630–1632:
Αρχικά, εξασκήθηκε πετώντας πάνω από τον άμβωνα του Οκμεϊντανί (Okmeydanı) οκτώ ή εννιά φορές με φτερά αετού, χρησιμοποιώντας τη δύναμη του ανέμου. Τότε, καθώς ο Σουλτάνος Μουράτ Χαν (Μουράτ Δ΄) παρακολοθούσε από την έπαυλη Σινάν Πασά (Sinan Pasha) στο Σαραϊμπουρνού, πέταξε από την κορυφή του Πύργου του Γαλατά (στο σύγχρονο Καράκιοϊ) και προσγειώθηκε στην Πλατεία Ντογαντσιλάρ στο Ουσκουντάρ, με την βοήθεια του νοτιοδυτικού ανέμου. Τότε ο Μουράτ Χαν του έδωσε ένα τσουβάλι με χρυσά νομίσματα, και είπε: «Αυτός είναι ένας τρομακτικός άνδρας. Έχει την δυνατότητα να κάνει οτιδήποτε εύχεται. Δεν είναι σωστό να κρατάμε τέτοιους ανθρώπους,» και έτσι τον έστειλε εξόριστο στην Αλγερία. Πέθανε εκεί.
— Εβλιγιά Τσελεμπή, [1]
Η ονομασία «Χεζάρφεν» (περσικά: هزار, hazār αραβικά: فنّ, fann) αποδόθηκε από τον Εβλιγιά Τσελεμπή στον Αχμέτ Τσελεμπή, και σημαίνει «χιλιάδες επιστήμες» (πολυμαθής).
Απλή αναφορά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1648, ο Τζον Ουίλκινς αναφέρει τον Οζιέ Ζιζελέν ντε Μπουσμπέκ, τον Αυστριακό πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1554–1562, ο οποίος φέρεται να κατέγραψε πως «ένας Τούρκος στην Κωνσταντινούπολη» επιχείρησε να πετάξει.[2] Ωστόσο, εάν είναι ακριβής, η δήλωση αυτή αναφέρεται σε ένα συμβάν περίπου έναν αιώνα πριν από τα ανδραγαθήματα που αναφέρθηκαν από τον Εβλιγιά Τσελεμπή.
Η αναφορά των ανδραγαθημάτων του Χεζαρφέν Αχμέτ Τσελεμπή από τον Εβλιγιά Τσελεμπή είναι μόνον τρεις προτάσεις (σε ένα έργο δέκα τόμων), αλλά η ιστορία έχει μεγάλη απήχηση στην Τουρκία. Πέρα από την αναφορά του Εβλιγιά Τσελεμπή, δεν υπάρχουν άλλες σύγχρονες αναφορές στο γεγονός.
Λεπτομέρειες του χώρου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι μετρήσεις του υποτιθέμενου ύψους εκτόξευσης και της απόστασης πτήσης έχουν ως εξής:
- Ο Πύργος του Γαλατά βρίσκεται 35 μέτρα (115 πόδια) πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, με την κωνική κορυφή του να βρίσκεται σε ύψος 62,59 μέτρων (205,35 ποδιών) από το επίπεδο της γης και 97,59 μέτρα (320,18 πόδια) από το επίπεδο της θάλασσας.[3]
- Η πλατεία Ντογαντσιλάρ βρίσκεται σε ύψος περίπου 12 μέτρων (39 ποδιών) πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
- Η διαφορά υψομέτρου μεταξύ του πύργου (σημείο απογείωσης) και της πλατείας (σημείο προσγείωσης) είναι 85,59 μέτρα (281 πόδια).
- Η απόσταση μεταξύ του πύργου και της πλατείας είναι περίπου 3,358 χιλιόμετρα (2 μίλια).[4]
- Η αναλογία αιώρησης που απαιτείται είναι 39:1. Ένα σύγχρονο αιωρόπτερο έχει το πολύ αναλογία αιώρησης 15:1.
Σύγχρονη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ένα από τα τρία αεροδρόμια της Κωνσταντινούπολης ονομάζεται «Αεροδρόμιο Χεζάρφεν».[5]
- Ένα τέμενος δίπλα από το Αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης φέρει την ονομασία "Hezarfen Ahmet Çelebi".[6]
- Η ταινία μεγάλου μήκους του 1996 İstanbul Kanatlarımın Altında (Η Κωνσταντινούπολη κάτω από τα φτερά μου) αναφέρεται στις ζωές του Χεζάρφεν Αχμέτ Τσελεμπή, και του αδελφού του και αεροπόρου με πύραυλο Λαγκάρι Χασάν Τσελεμπή, και την Οθωμανική κοινωνία στις αρχές του 17ου αιώνα, όπως καταγράφονται και αφηγούνται από τον Εβλιγιά Τσελεμπή.[7]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Çelebi, Evliya (2003). Seyahatname. Istanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. σελ. 318.
- ↑ Wilkins, John. Mathematicall Magick or the Wonders that may be performed by Mechanicall Geometry. In two books. Concerning Mechanicall Powers and Motions, London 1648, 204. Επίσης αναδημοσίευση του ιδίου βιβλίου στο The Mathematical and Philosophical Works of John Wilkins to which is prefixed the author's life and an account of his works, 1802, τόμ. II, 201
- ↑ «Galata Tower». www.ibb.gov.tr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2017.
- ↑ Για τον υπολογισμό των αποστάσεων και των υψομέτρων χρησιμοποιήθηκε το Google Earth – από το κέντρο του πύργου στο κέντρο της πλατείας.
- ↑ «LTBW - Istanbul/Hezarfen Airport». skyvector.com. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2017.
- ↑ «Bakırköy Yeşilköy Havaalanı Hezarfen Ahmed Çelebi Camii 4 photo». www.airportia.com. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2017.
- ↑ Altioklar, Mustafa; Bayülgen, Okan; Rico, Beatriz; Ay, Savas (1996), Istanbul Beneath My Wings, http://www.imdb.com/title/tt0272142/, ανακτήθηκε στις 2017-04-03