Φούσκα των Dot Com

Η φούσκα dot-com ήταν μια φούσκα στο χρηματιστήριο στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η περίοδος συνέπεσε με τη μαζική ανάπτυξη του διαδικτύου, τον πολλαπλασιασμό των διαθέσιμων κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου και την ταχεία αύξηση των αποτιμήσεων σε νέες νεοφυείς επιχειρήσεις.

Μεταξύ του 1995 και της κορύφωσής του τον Μάρτιο του 2000, ο χρηματιστηριακός δείκτης Nasdaq Composite σημείωσε άνοδο 400%, για να υποχωρήσει κατά 78% από την κορύφωσή του τον Οκτώβριο του 2002, εγκαταλείποντας όλα τα κέρδη του κατά τη διάρκεια της φούσκας.

Κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης του dot-com, πολλές εταιρείες ηλεκτρονικών αγορών, ιδίως οι Pets.com, Webvan και Boo.com, καθώς και αρκετές εταιρείες τηλεπικοινωνιών, όπως η Worldcom, η NorthPoint Communications και η Global Crossing, κατέρρευσαν.

Ιστορία

Πριν περίπου 20 χρόνια έσκασε η φούσκα με το όνομα Dot – Com και έφερε πολύ μεγάλη οικονομική καταστροφή με τη ζημιά να ακουμπάει το ποσό των 5 τρισεκατομμυρίων. Η ιστορία του Dot-Com είναι μια ιστορία μιας οικονομικής φούσκας που έσκασε και προκάλεσε μεγαλύτερη οικονομική ζημιά και από την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στην Αμερική.

Η δημιουργία και χρήση του ίντερνετ τη δεκαετία του 1990, δημιούργησε ένα νέο πλαίσιο για καινούργιες ιδέες και ευκαιρίες. Αρκετοί άνθρωποι ενθουσιάστηκαν «υπερβολικά» όπως αποδείχθηκε αργότερα και πατώντας πάνω σε αυτή την νέα τεχνολογία, ίδρυσαν καινοτόμες για την εποχή επιχειρήσεις όπως ηλεκτρονικά καταστήματα τα οποία πουλούσαν βιβλία, ζωοτροφές κ.α. Μαζί με τους φιλόδοξους επιχειρηματίες υπήρχαν και οι αρκετά φιλόδοξοι επενδυτές, οι οποίοι «μυρίστηκαν» και υπέθεσαν πως αυτές οι online επιχειρήσεις θα άξιζαν εκατομμύρια. Δεν είχαν άδικο αλλά δεν είχαν υπολογίσει κάτι πολύ σημαντικό. Η τεχνολογία που υπήρχε εκείνη την εποχή σε συνδυασμό με το ότι ο κόσμος δεν είχε μάθει να ψωνίζει online, ήταν η αρχή της καταστροφής!

Το 1993 ο κόσμος γνωρίζει τον νέο φυλλομετρητή Mosaic, ο οποίος για πρώτη φορά έδωσε πρόσβαση σε πολλούς ανθρώπους στον κόσμο του διαδικτύου. Με τον Mosaic στην αγορά οι Προσωπικοί Υπολογιστές άρχισαν αλλάζουν από κάτι πολυτελές σε κάτι πιο ουσιαστικό και χρήσιμο για κάθε σπίτι. Έτσι, με αυτή την τεχνολογία διαθέσιμη δημιουργήθηκαν νέες ευκαιρίες που έφεραν στο προσκήνιο καινούργιες εταιρείες. Μία από αυτές τις εταιρείες με όνομα Netscape αποφάσισε να προσφέρει το φυλλομετρητή της δωρεάν, σε αντίθεση με το Mosaic που ήταν επί πληρωμή. Μέσα σε ένα χρόνο ο φυλλομετρητής Netscape έγινε τόσο γνωστός, που ώθησε την εταιρεία να γίνει δημόσια με την Αρχική Δημόσια Προσφορά (IPO) της να ξεκινάει στα 28$ και μέσα στην ίδια ημέρα εκτοξεύτηκε στα 75$!

Η επιτυχία του Netscape στο χρηματιστήριο τάραξε τα νερά παγκοσμίως και αρκετοί άνθρωποι που είδαν την ευκαιρία, αυτή την μεγάλη επιτυχία και μόλις είχαν ξεκινήσει να χρησιμοποιούν το Ίντερνετ, ήθελαν να βγάλουν κέρδος από αυτό το νέο «χρυσορυχείο».

Όπως πέρναγε ο χρόνος, όλο και περισσότεροι επενδυτές έσπευσαν να επενδύσουν νέες Ίντερνετ-εταιρείες. Πολλές από αυτές τις εταιρείες που με το ζόρι είχαν κάποιο κέρδος, μετατρέπονταν σε δημόσιες εκδίδοντας IPO κατά κύριο λόγο στο χρηματιστήριο Nasdaq. Αντί λοιπόν αυτές οι εταιρείες να στοχεύσουν στα κέρδη, έκαναν το ακριβώς αντίθετο ξοδεύοντας τεράστια χρηματικά ποσά σε διαφημίσεις, με κύριο σκοπό να αποκτήσουν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν το δικό τους μερίδιο στην αγορά.

Παρόλο που αυτές οι κινήσεις ήταν παράλογες και οι εταιρείες αυτές ήταν μη κερδοφόρες, για κάποιο «μαγικό» λόγο κανένας δεν έδινε σημασία.

Το 2000 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. (US Federal Reserve) όντας πλέον ήσυχη πως το πρόβλημα Y2K Computer Bug (περισσότερα εδώ), ανακοίνωσε τα πλάνα της για την ραγδαία αύξηση των επιτοκίων (Interest Rates). Αυτή η ανακοίνωση οδήγησε την αγορά σε μια αναταραχή, καθώς οι αναλυτές διαφωνούσαν κατά πόσο οι τεχνολογικές εταιρείες θα επηρεάζονταν από υψηλότερα κόστη δανεισμού.

Εκτός από αυτό, λίγες ημέρες μετά η Ιαπωνία οδηγήθηκε σε οικονομική κρίση! Με ένα τέτοιο γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας η αυτοπεποίθηση των επενδυτών κλονίστηκε και αρκετοί ξεκίνησαν να πουλάνε πανικοβλημένοι.

Λόγοι που οδήγησαν στην κρίση του Dot-Com

1.      Αρκετοί επενδυτές δια μαγείας ξεχάσανε τους βασικούς κανόνες των επενδύσεων, όπως είναι η ανάλυση της αγοράς και των trends, η αναθεώρηση των επιχειρηματικών σχεδίων κ.α.

2.      Οι εταιρείες δεν εστίασαν στο κέρδος αλλά προτίμησαν να επενδύσουν τα πάντα στη διαφήμιση παραμελώντας πιο ορθές στρατηγικές και τακτικές.

3.      Η υπερβολικά υπερτιμημένη αξία των μετοχών που προκλήθηκε από την υπερεκτίμηση των αναλυτών, οι οποίοι ήταν «πνιγμένοι» από την συντριπτική διαφημιστική εκστρατεία στην οικονομική κοινότητα γύρω από τις μετοχές του Διαδικτύου.