Τζαντίντ
Οι Τζαντίντ[1] ήταν μουσουλμάνοι μοντερνιστές μεταρρυθμιστές εντός της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Συνήθως αναφέρονται με τους τουρκικούς όρους Taraqqiparvarlar («προοδευτικοί»), Ziyalilar («διανοούμενοι») ή απλά Yäşlär / Yoshlar («νεολαία»).[2]
Οι Τζαντίντ υποστήριζαν ότι οι Μουσουλμάνοι στη Ρωσική Αυτοκρατορία είχαν εισέλθει σε μια περίοδο αποσύνθεσης, που θα μπορούσε να διορθωθεί μόνο με την απόκτηση ενός νέου είδους γνώσης και μιας νεωτεριστικής, ευρωπαϊκής διαμόρφωσης πολιτιστικής μεταρρύθμισης. Παρόλο που υπήρχαν ουσιαστικές ιδεολογικές διαφορές στο κίνημα, χαρακτηρίστηκε από την ευρεία χρήση των έντυπων μέσων για την προώθηση των μηνυμάτων τους και την υπεράσπιση του usul ul-jadid [3] ή της «νέας μεθόδου» διδασκαλίας στα μακτάμπ της αυτοκρατορίας, από όπου προέρχεται και ο όρος Τζαντιντισμός.
Ηγετική θέση στις προσπάθειες μεταρρύθμισης της εκπαίδευσης ήταν ο Κριμαίος Τάταρος Ισμαήλ Γκασπρίνσκι, που έζησε από το 1851 έως το 1914. Διανοούμενοι όπως ο Μαχμούντ Χότζα Μεχμπουντί, θεατρικός συγγραφέας και ιδρυτής ενός από τα πρώτα σχολεία Τζαντίντ του Τουρκεστάν) μετέφεραν τις ιδέες του Γκασπρίνσκι στην Κεντρική Ασία.[4] Οι Τζαντίντ αναγνωρίστηκαν και τιμήθηκαν στο Ουζμπεκιστάν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.[5]
Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένας από τους κύριους στόχους των Τζαντίντ ήταν η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ήθελαν να δημιουργήσουν νέα σχολεία, που θα δίδασκαν πολύ διαφορετικά από τα μακτάμπ (δημοτικά σχολεία), που υπήρχαν σε όλες τις μουσουλμανικές περιοχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι Τζαντίντ θεωρούσαν το παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα ως "το πιο σαφές σημάδι στασιμότητας, αν όχι εκφυλισμού, της Κεντρικής Ασίας".[6]
Πίστευαν ότι η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος ήταν ο καλύτερος τρόπος για να αναζωογονήσει μια μουσουλμανική κοινωνία, που κυριαρχείται από εξωτερικούς. Επέκριναν την έμφαση των μακτάμπ στην απομνημόνευση θρησκευτικών κειμένων και όχι στην εξήγηση αυτών των κειμένων. [7]
Το παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα δεν ήταν η μόνη επιλογή για μαθητές της Κεντρικής Ασίας, αλλά ήταν πολύ πιο δημοφιλές από την εναλλακτική. Ξεκινώντας το 1884, η τσαρική κυβέρνηση στο Τουρκεστάν δημιούργησε "ρωσικά" σχολεία. Συνδύαζαν μαθήματα ρωσικής γλώσσας και ιστορίας από ντόπιους δασκάλους, πολλοί εκ των οποίων ήταν Τζαντίντ, αλλά τα ρωσικά σχολεία δεν έφτασαν σε αρκετά μεγάλο τμήμα του πληθυσμού για να δημιουργήσουν την πολιτιστική αναζωογόνηση, που ήθελαν.[8] Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ρώσου κυβερνήτη ότι οι μαθητές θα μάθαιναν τα ίδια μαθήματα με το μακτάμπ, πολύ λίγα παιδιά παρακολούθησαν ρωσικά σχολεία. Το 1916, για παράδειγμα, λιγότεροι από 300 μουσουλμάνοι παρακολούθησαν ρωσικά δημοτικά σχολεία στην Κεντρική Ασία. [9]
Οι Τζαντίντ υποστήριξαν ότι το παραδοσιακό σύστημα της ισλαμικής εκπαίδευσης δεν παρήγαγε πτυχιούχους, που θα είχαν τις απαραίτητες δεξιότητες για να πλοηγηθούν επιτυχώς στον σύγχρονο κόσμο, ούτε ήταν ικανό να ανυψώσει το πολιτιστικό επίπεδο των μουσουλμανικών κοινοτήτων στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Ο πιο σίγουρος τρόπος για να προωθηθεί η ανάπτυξη των μουσουλμάνων, σύμφωνα με τους Τζαντίντ, ήταν μια ριζική αλλαγή στο σύστημα εκπαίδευσης. Τα σχολεία νέας μεθόδου ήταν μια προσπάθεια να έρθει μια τέτοια αλλαγή.
Εκτός από τη διδασκαλία παραδοσιακών μαθημάτων, τα σχολεία αυτά έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα όπως η γεωγραφία, η ιστορία, τα μαθηματικά και η φυσική. Πιθανώς η πιο σημαντική και διαδεδομένη αλλαγή στο παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών ήταν η επιμονή των Τζαντίντ ότι τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν φωνητικές μεθόδους, που είχαν μεγαλύτερη επιτυχία στην ενθάρρυνση της λειτουργικής παιδείας. Για το σκοπό αυτό, οι Τζαντίντ έγραψαν δικά τους βιβλία και εισήγαγαν εκπαιδευτικά βιβλία, που εκτυπώθηκαν εκτός του ρωσικού μουσουλμανικού κόσμου, σε μέρη όπως το Κάιρο, η Τεχεράνη, η Βομβάη και η Κωνσταντινούπολη. Αν και πολλά εγχειρίδια (και εκπαιδευτικοί) προέρχονταν από την Ευρωπαϊκή Ρωσία, οι Τζαντίντ της Κεντρικής Ασίας δημοσίευαν επίσης κείμενα, ειδικά μετά την Επανάσταση του 1905. [10] Η φυσική σύνθεση των σχολείων νέας μεθόδου ήταν επίσης διαφορετική: σε ορισμένες περιπτώσεις συμπεριλάμβαναν πάγκους, γραφεία, πίνακες και χάρτες στις αίθουσες διδασκαλίας. [11]
Τα σχολεία Τζαντίντ επικεντρώθηκαν στον αλφαβητισμό σε μητρικές (συχνά τουρκικές) γλώσσες και όχι στα ρωσικά ή στα αραβικά. Αν και, ειδικά στην Κεντρική Ασία, διατηρούσαν μια θρησκευτική εστίαση, δίδαξαν "ισλαμική ιστορία και μεθόδους σκέψης" και όχι απλώς την απομνημόνευση. Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς προκατόχους τους, δεν επέτρεπαν τη σωματική τιμωρία. Ενθάρρυναν επίσης τα κορίτσια να παρευρίσκονται στα μαθήματα, αν και λίγοι γονείς ήταν πρόθυμοι να στείλουν τις κόρες τους. [12]
Τύπος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολλοί Τζαντίντ ασχολούνταν πολύ με την εκτύπωση και τη δημοσίευση, μια σχετικά νέα επιχείρηση για μουσουλμάνους Ρώσους. Τα πρώιμα έντυπα που δημιουργήθηκαν και διανεμήθηκαν από τους Μουσουλμάνους στο Τουρκεστάν ήταν γενικά λιθογραφικά αντίγραφα κανονικών χειρογράφων από παραδοσιακά είδη.[13] Από το 1905 έως το 1917, εκδόθηκαν 166 νέες εφημερίδες και περιοδικά στα ταταρικά. [14]
Οι Τζαντίντ του Τουρκεστάν, ωστόσο, χρησιμοποίησαν τα έντυπα μέσα για να παράγουν εγχειρίδια, εφημερίδες και περιοδικά, εκτός από νέα έργα και λογοτεχνία σε ένα ξεχωριστά καινοτόμο ιδίωμα. Ιδιωτικές εφημερίδες σε τοπικές γλώσσες ήταν διαθέσιμες στους Τάταρους Μουσουλμάνους.
Τατάροι, που ζούσαν στην Κεντρική Ασία, δημοσίευσαν μερικές από αυτές τις εφημερίδες. Οι Κεντροασιάτες, ωστόσο, δημοσίευσαν πολλά δικά τους έγγραφα από το 1905, έως ότου οι ρωσικές Αρχές απαγόρευαν τη δημοσίευσή τους το 1908. [15]
Οι Κεντροασιάτες Τζαντίντ χρησιμοποίησαν τέτοια μέσα μαζικής ενημέρωσης ως ευκαιρία να κινητοποιήσουν την υποστήριξη για τα σχέδιά τους, να παρουσιάσουν κριτικές τοπικών πολιτιστικών πρακτικών και γενικά να υποστηρίξουν και να προωθήσουν την πλατφόρμα της μοντερνιστικής μεταρρύθμισης ως θεραπεία για τα κοινωνικά δεινά, που έπλητταν τους μουσουλμάνους του Τουρκεστάν. Παρά την αφοσίωση των παραγωγών τους, τα έντυπα των Τζαντίντ στην Κεντρική Ασία είχαν συνήθως πολύ μικρές κυκλοφορίες. Οι Ρώσοι λογοκριτές τους συχνά τους θεωρούσαν δυνητικά ανατρεπτικά στοιχεία. [16]
Τζαντίντ ανά τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ζαϊνούλλα Ρασούλεφ, ένας εξέχων Μπασκίρ θρησκευτικός ηγέτης τον 19ο αιώνα, ήταν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Τζαντιντισμού και διοργανωτής ενός από τους πρώτους τζαντίντ μεντρεσέδες.
Μερικοί από αυτούς ήταν υποστηρικτές θρησκευτικών μεταρρυθμίσεων, ενώ άλλοι ήθελαν μόνο εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις.
Οι τουρκικές και καυκάσιες γλώσσες χρησιμοποιήθηκαν σε γραπτά, που κυκλοφόρησαν οι Τζαντίντ στον Βόρειο Καύκασο.[17] Η περσική ήταν η γλώσσα των Τζαντιντιστών στην αρχή της δεκαετίας του 1900 στην Κεντρική Ασία και δεν υπήρχε ευρύ σχέδιο ή ιδεολογία του Παντουρκισμού μεταξύ τους. [18]
Κεντρική Ασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως επί το πλείστον, ο ρωσικός πληθυσμός του Τουρκεστάν θεωρούσε τη θρησκευτική πρακτική αντίθετη με τον πολιτισμό.[19] Ως εκ τούτου, οι Ρώσοι είχαν ιδιαίτερη βδελυγμία για τις παραδοσιακές μουσουλμανικές προσωπικότητες, όπως οι Ουλεμάδες και οι Ισλαμικοί κληρικοί, που θεωρούνταν επικίνδυνοι εξτρεμιστές. Από την άλλη πλευρά, οι Ρώσοι θεωρούσαν ανώτερους τους Τζαντίντ λόγω του προοδευτικού και κοσμικού χαρακτήρα των μεταρρυθμίσεών τους. Ωστόσο, διατήρησαν την ιδέα ότι ο πληθυσμός του Τουρκεστάν στην Κεντρική Ασία πρέπει να έχει ξεχωριστούς χώρους διαβίωσης και περιορισμένα δικαιώματα ψήφου.
Όσον αφορά τον διαχωρισμό του πληθυσμού της Ρωσίας και της Κεντρικής Ασίας, η κατοικία στην Τασκένδη, την πρωτεύουσα του Τουρκεστάν, περιορίστηκε στις ρωσικές ελίτ. Επιπλέον, οι περισσότερες πόλεις στο Τουρκεστάν είχαν ξεχωριστές συνοικίες για τους Ρώσους και τους «ντόπιους» (ένας υποτιμητικός όρος για τους Κεντροασιάτες).[20] Για να περιορίσουν την πολιτική εξουσία των Τζαντίντ, οι Ρώσοι διαίρεσαν τον πληθυσμό του Τουρκεστάν σε "γηγενείς" και "μη γηγενείς" εκλογικές περιφέρειες, καθεμία με τη δυνατότητα να στείλει έναν εκπρόσωπο στη Δούμα .[19] Αυτό το σύστημα έδωσε στους "μη γηγενείς" πλειοψηφία των δύο τρίτων στη Δούμα, παρά το ότι αποτελούνταν από λιγότερο από το 10% του πληθυσμού του Τουρκεστάν. Λόγω της ρωσικής εξουσίας και των πολιτικών ελιγμών, οι Τζαντίντ απέτυχαν να επιτύχουν τους στόχους τους για ισότητα υπό την αυτοκρατορική κυριαρχία του Τουρκεστάν.
Σχέσεις Τζαντίντ-Μπολσεβίκων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το 1917
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, οι Μπολσεβίκοι σκόπευαν να δημιουργήσουν εθνικά κράτη για ξεχωριστές εθνοτικές ομάδες υπό μια κεντρική αρχή. Οι Τζαντίντ προσελκύθηκαν πολύ από την προώθηση του εθνικισμού της Κεντρικής Ασίας και ξεκίνησαν τη γλωσσική μεταρρύθμιση, τη διδασκαλία «νέας μεθόδου» και εκτεταμένα πολιτιστικά προγράμματα με ανανεωμένη ένταση μετά το 1917. Στις αρχές της δεκαετίας του '20, αισθάνθηκαν τελικά άνετα να περιηγούνται στα κανάλια της κεντρικής γραφειοκρατίας των Μπολσεβίκων, που τους επέτρεπαν να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση σε μια πιο ισότιμη θέση με τους Ρώσους. Επίσης, για να αποκομίσουν περαιτέρω τα οφέλη του σοβιετικού συστήματος, μεγάλος αριθμός Τζαντίντ εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Από την πλευρά τους, οι Μπολσεβίκοι ήταν πρόθυμοι να τους βοηθήσουν στην επίτευξη των εθνικιστικών τους στόχων, αλλά μόνο με όρους μπολσεβίκικους. Ενώ οι Μπολσεβίκοι δημιούργησαν τις δομές, που απαιτούνται, για να πραγματοποιήσουν πλήρως τα όνειρα των Τζαντίντ (σχολεία που χρηματοδοτούνται από το κράτος, μια σφαίρα εκτύπωσης απρόσβλητη από τις δυνάμεις της αγοράς, νέα όργανα πολιτικής εξουσίας [21] ), οι Μπολσεβίκοι διατήρησαν τη δική τους ατζέντα για να εκμεταλλευτούν τις ενέργειες των Τζαντίντ. Αυτή η ατζέντα επικεντρώθηκε στην πολιτική εκπαίδευση μέσω αφισών, άρθρων εφημερίδων, ταινιών και θεάτρου. Ουσιαστικά, οι Μπολσεβίκοι ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις, που είχαν καθιερώσει εκ μέρους των Τζαντίντ, για να διαδώσουν πολιτική προπαγάνδα και να εκπαιδεύσουν τις μάζες της Κεντρικής Ασίας για τη σοσιαλιστική επανάσταση.
_Autonomy.svg)
Μετά το 1926
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με το θάνατο του Βλαντιμίρ Λένιν το 1924, ο Στάλιν ξεκίνησε την αναρρίχησή του στην εξουσία, οδηγώντας τελικά στην εξάλειψη των πολιτικών αντιπάλων του και στην εδραίωση της εξουσίας του. Ως αποτέλεσμα αυτής της ενοποίησης, το 1926 το Κομμουνιστικό Κόμμα αισθάνθηκε ασφαλές στην περιφερειακή του δύναμη στην Κεντρική Ασία να ηγηθεί εναντίον των παραδοσιακών μουσουλμανικών αρχών χωρίς τη βοήθεια των Τζαντίντ. Ακόμη χειρότερα, οι Τζαντίντ έγιναν θύματα των ίδιων εκκαθαρίσεων, που επιβλήθηκαν στους πρωταρχικούς αντιπάλους τους, τους Ουλάμα και τον Ισλαμικό κλήρο. Οι Τζαντίντ καταγγέλθηκαν ως το φερέφωνο της τοπικής αστικής τάξης και θεωρήθηκαν αντεπαναστατικοί πράκτορες, που θα έπρεπε να στερηθούν τη δουλειά τους, να συλληφθούν και να εκτελεστούν, αν ήταν απαραίτητο. [22]
Καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του '20 και του '30, σχεδόν ολόκληρη η διανόηση της Κεντρικής Ασίας, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων συγγραφέων και ποιητών Τζαντίντ, εκκαθαρίστηκαν. Ωστόσο, έχουν πλέον αποκατασταθεί ως "Εθνικοί Ήρωες του Ουζμπεκιστάν" στο μετα-σοβιετικό Ουζμπεκιστάν .
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Central Asia: Jadidism -- Old Tradition Of Renewal from RFE/RL
- Jadidism - Old Tradition of Renewal from Neo-Jadid
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «STUDIES IN THE POLITICS, HISTORY AND CULTURE OF TURKIC PEOPLES». Yeditepe University. https://www.academia.edu/4534001.
- ↑ Khalid (1998), p. 93.
- ↑ Paul Bergne (29 Ιουνίου 2007). Birth of Tajikistan: National Identity and the Origins of the Republic. I.B.Tauris. σελίδες 16–. ISBN 978-0-85771-091-8.
- ↑ Khalid (1998), p. 80.
- ↑ Kendzior, Sarah (November 1, 2016). «The Death of Islam Karimov and the Unraveling of Authority in Uzbekistan». World Politics review. http://www.worldpoliticsreview.com/articles/20327/the-death-of-islam-karimov-and-the-unraveling-of-authority-in-uzbekistan.
- ↑ Khalid (1998), p. 20.
- ↑ Khalid (1998), pp. 24–25.
- ↑ Khalid (1998), pp. 158–159.
- ↑ N. A. Bobrovnikov, as quoted in Khalid (1998), p. 84.
- ↑ Khalid (1998), p. 91.
- ↑ Khalid (1998), p. 164.
- ↑ Keller (2001), p. 15.
- ↑ Khalid (1994)
- ↑ Usmanova, Dilara M.: Die tatarische Presse 1905-1918: Quellen, Entwicklungsetappen und quantitative Analyse, in: Kemper, Michael; von Kügelgen, Anke; Yermakov, Dmitriy (ed.): Muslim Culture in Russia and Central Asia from the 18th to the Early 20th Centuries, Berlin 1996, p. 239.
- ↑ d'Encausse (1989), p. 193.
- ↑ Khalid (1994), p. 194.
- ↑ Françoise Companjen· László Károly Marácz (2010). Exploring the Caucasus in the 21st Century: Essays on Culture, History and Politics in a Dynamic Context. Amsterdam University Press. σελ. 63. ISBN 978-90-8964-183-0.
- ↑ Françoise Companjen· László Károly Marácz (2010). Exploring the Caucasus in the 21st Century: Essays on Culture, History and Politics in a Dynamic Context. Amsterdam University Press. σελίδες 74–75. ISBN 978-90-8964-183-0.
- ↑ 19,0 19,1 Sahadeo (2007), p. 151.
- ↑ Khalid (2006), p. 236.
- ↑ Khalid (2006), p. 241.
- ↑ Khalid (2006), p. 242.