Μετάβαση στο περιεχόμενο

Συναγερμός Θανάτου (ταινία, 1964)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Συναγερμός Θανάτου
(Fail Safe)
ΣκηνοθεσίαΣίντνεϊ Λουμέτ
ΠαραγωγήΣίντνεϊ Λουμέτ
Τσαρλς Χ. Μαγκουάιρ
Μαξ Γιάνγκσταϊν
ΣενάριοΓουόλτερ Μπέρνσταϊν
Πίτερ Τζορτζ
(δεν πιστώθηκε)
Βασισμένο σεFail-Safe από τους: Ευγένιος Μπέρντικ και Χάρβεϊ Γουίβερ
ΠρωταγωνιστέςΧένρι Φόντα
Νταν Ο’Χέρλιχι
Γουόλτερ Ματάου
Φρανκ Όβερτον
Φριτζ Γουίβερ
ΦωτογραφίαΤζέραλντ Χίρσφελντ
ΜοντάζΡαλφ Ρόζενμπλαμ
Εταιρεία παραγωγήςColumbia Pictures
ΔιανομήColumbia Pictures
Πρώτη προβολή15  Σεπτεμβρίου 1964, 1964 και 7  Οκτωβρίου 1964 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[1]
Κυκλοφορία7 Οκτωβρίου 1964
Διάρκεια112 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Ακαθάριστα έσοδα$1,8 εκατομμύρια (ενοίκια) [2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Συναγερμός Θανάτου (αγγλικά: Fail Safe) είναι μια ταινία θρίλερ για τον Ψυχρό Πόλεμο του 1964 σε σκηνοθεσία του Σίντνεϊ Λουμέτ, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1962 των Ευγένιου Μπέρντικ και Χάρβεϊ Γουίλερ. Η ταινία ακολουθεί μια κρίση που προκαλείται από ένα κρίσιμο σφάλμα που στέλνει μια ομάδα αμερικανικών βομβαρδιστικών να καταστρέψουν τη Μόσχα και τις επακόλουθες προσπάθειες της Αμερικής να σταματήσει την ομάδα βομβαρδιστικών προτού μπορέσει να αναπτύξει ένα πρώτο πυρηνικό χτύπημα. Η ταινία περιλαμβάνει ερμηνείες από τους: Χένρι Φόντα, Νταν Ο'Χέρλιχι, Γουόλτερ Ματάου, Φρανκ Όβερτον, Φριτζ Γουίβερ, Έντουαρντ Μπινς, Λάρι Χάγκμαν, Σόρελ Μπουκ, Ντάνα Έλκαρ και Ντομ Ντελουίζ.

Το 2000, το μυθιστόρημα προσαρμόστηκε ξανά ως τηλεοπτικό θεατρικό έργο. Σε αυτό πρωταγωνιστούσαν οι Τζορτζ Κλούνεϊ, Ρίτσαρντ Ντρέιφους και Νόα Γουάιλ και μεταδόθηκε ζωντανά ασπρόμαυρα από το CBS.

Πλοκή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στρατηγός της Πολεμικής Αεροπορίας της Αμερικής Μπλακ έχει επαναλαμβανόμενα όνειρα στην διάρκεια των οποίων ένας Ισπανός ταυρομάχος σκοτώνει έναν ταύρο μπροστά σε ένα πλήθος που ζητωκραυγάζει. Ο Μπλακ πετάει στην Ουάσιγκτον, για να παρακολουθήσει ένα συνέδριο με επικεφαλής τον Δόκτωρ Γκροτεσκέλε, έναν πολιτικό επιστήμονα γνωστό για την πείρα του στην πολιτική των πυρηνικών όπλων.

Ο Γκροτεσκέλε είναι ένας ένθερμος αντικομμουνιστής. Σε ένα τραπέζι στο οποίο έδωσε το παρών το προηγούμενο βράδυ, απέρριψε τους φόβους ότι ένας τέτοιος πόλεμος θα κατέστρεφε το ανθρώπινο είδος. Για τον Γκροτεσκέλε, ο πυρηνικός πόλεμος, όπως και κάθε άλλος πόλεμος, πρέπει να έχει έναν νικητή και έναν ηττημένο, και τα εκατομμύρια που μπορεί να πεθάνουν σε έναν τέτοιο πόλεμο είναι το τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για να τερματιστεί η σοβιετική απειλή.

Το ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης της Πολεμικής Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών υποδεικνύει ότι ένα άγνωστο αεροσκάφος έχει εισβάλει στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, ο εισβολέας αναγνωρίζεται ως ένα πολιτικό αεροσκάφος το οποίο έχει βγει εκτός πορείας. Ωστόσο, ένα σφάλμα του υπολογιστή γίνεται αιτία μια ομάδα βομβαρδιστικών των ΗΠΑ, η Ομάδα 6, να λάβει λανθασμένες εντολές ως φαινομενικά σωστές για πυρηνική επίθεση στη Μόσχα. Οι προσπάθειες να ακυρωθεί αυτή η εντολή αποτυγχάνουν επειδή ένα νέο σοβιετικό αντίμετρο εμποδίζει τις ραδιοεπικοινωνίες των ΗΠΑ με τα αεροπλάνα. Ο συνταγματάρχης Τζακ Γκρέιντι, ο διοικητής της ομάδας, υπακούει στη διαταγή και η Ομάδα 6 αρχίζει να πετά τα «Vindicator» βομβαρδιστικά τους πάνω από την Αρκτική σε κατεύθυνση προς τη Μόσχα.

Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμρικής προσπαθεί είτε να ανακαλέσει τα βομβαρδιστικά είτε να τους καταρρίψει. Ο Γκροτεσκέλε καλείται να δώσει συμβουλές στον Πρόεδρο. Αν και ο στρατός - συμπεριλαμβανομένου του Μπλακ - προειδοποιεί τον Πρόεδρο ότι οι Σοβιετικοί θα ανταποδώσουν με ό,τι έχουν, ο Γκροτεσκέλε επιμένει ότι οι Σοβιετικοί θα παραδοθούν όταν η Ομάδα 6 φτάσει στη Μόσχα. Τα μαχητικά των ΗΠΑ προσπαθούν να αναχαιτίσουν τα Vindicators, αλλά, χρησιμοποιώντας τους μετακαυστήρες τους, ξεμένουν από καύσιμα πριν προλάβουν να φτάσουν την Ομάδα 6 και βουτούν στα Αρκτικά νερά.

Ανοίγονται επικοινωνίες με τον Σοβιετικό Πρωθυπουργό. Το μπλοκάρισμα σταματά, αλλά το πλήρωμα ακολουθεί την εκπαίδευσή του και απορρίπτει τις αντεντολές ως σοβιετικό τέχνασμα. Ο στρατηγός Μπόγκαν συμβουλεύει τους Σοβιετικούς για το πώς θα πυροδοτήσουν τους αμυντικούς πυραύλους των Vindicators. Ο Πρόεδρος παλεύει να βρει μια λύση που θα αποτρέψει ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα. Καταλήγει στο να διατάξει ένα αμερικανικό πυρηνικό βομβαρδιστικό να πετάξει προς τη Νέα Υόρκη και να τη βομβαρδίσει εάν είναι απαραίτητο, ανταλλάσσοντας τη μεγαλύτερη αμερικανική πόλη με τη μεγαλύτερη σοβιετική, παρόλο που γνωρίζει ότι η Πρώτη Κυρία βρίσκεται εκεί.

Οι Σοβιετικοί καταστρέφουν το μεγαλύτερο μέρος της Ομάδας 6, αλλά όχι τόσο το αεροπλάνο του Γκρέιντι όσο και ένα δεύτερο αεροπλάνο που λειτουργεί ως δόλωμα, το οποίο μεταφέρει μόνο αμυντικά όπλα. Το δεύτερο αεροπλάνο τραβάει τα σοβιετικά αεροσκάφη μακριά από τον Γκρέιντι, παρά τις απεγνωσμένες εκκλήσεις του Μπόγκαν προς τους Σοβιετικούς, επιτρέποντας στον Γκρέιντι να αποφύγει την άμυνά τους.

Οι Σοβιετικοί, σε μια κατάσταση απόγνωσης, πυροδοτούν όλα τους τα όπλα κατά του εναπομείναντος Vindicator. Καθώς ο Γκρέιντι πλησιάζει στη Μόσχα, οι Αμερικανοί μπορούν επιτέλους να τον φτάσουν μέσω του ραδιοφώνου. Τόσο ο Πρόεδρος όσο και η ίδια η σύζυγος του Γκρέιντι τον παροτρύνουν απεγνωσμένα να διακόψει την επίθεση. Καθώς ο Γκρέιντι αμφιταλαντεύεται να αποφασίσει, μια ομοβροντία σοβιετικών πυραύλων στοχεύει το αεροπλάνο του. Ο Γκρέιντι τους παραπλανά με τους τελευταίους αμυντικούς του πυραύλους, αναγκάζοντάς τους να πυροδοτηθούν πολύ ψηλότερα από αυτόν, αν και ο Γκρέιντι γνωρίζει ότι το πλήρωμά του έχει λάβει μια θανατηφόρα δόση ακτινοβολίας. Ο Γκρέιντι απορρίπτει τις εκκλήσεις του Προέδρου και της γυναίκας του ως κόλπο.

Ο Πρόεδρος παραμένει σε επαφή με τον πρέσβη των ΗΠΑ στη Μόσχα έως ότου η τηλεφωνική γραμμή διακόπτεται απότομα με ένα δυνατό τσιρίγμα. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος διατάζει τον Στρατηγό Μπλακ, να βομβαρδίσει την Νέα Υόρκη, στην οποία βρίσκονται η γυναίκα και τα παιδιά του, χρησιμοποιώντας το Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ ως σημείο μηδέν. Ο Μπλακ υπακούει και αναλαμβάνει πλήρη ευθύνη ρίχνοντας ο ίδιος τη βόμβα, ενώ στη συνέχεια αυτοκτονεί χρησιμοποιώντας ένα φιαλίδιο με δηλητήριο κρυμμένο στη στολή πτήσης του. Καθώς πεθαίνει, φωνάζει στην καταδικασμένη σύζυγό του λέγοντάς της ότι επιτέλους έμαθε το νόημα του επαναλαμβανόμενου ονείρου του: «Ο Ταυρομάχος, ο Ταυρομάχος, ο Ταυρομάχος ... εγώ ... εγώ».

Οι τελευταίες στιγμές της ταινίας δείχνουν εικόνες ανθρώπων στη Νέα Υόρκη, οι οποίοι δεν γνωρίζουν την επερχόμενη καταστροφή, ακολουθούμενες από παγωμένα καρέ των προσώπων τους καθώς εκρήγνυται η πυρηνική βόμβα.

Διανομή ρόλων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Έντουαρντ Μπινς ως συνταγματάρχης Τζακ Γκρέιντι (δεξιά)

 

  • Χένρι Φόντα ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
  • Νταν Ο’Χέρλιχι ως Ταξίαρχος Πτέραρχος Γουόρεν Α. «Μπλάκι» Μπλακ, Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ
  • Γουόλτερ Ματάου ως Καθηγητής Γκροτεσκέλε
  • Φρανκ Όβερτον ως Πτέραρχος Μπόγκαν, Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ
  • Φριτζ Γουίβερ ως Συνταγματάρχης Κάσκιο, Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ
  • Έντουαρντ Μπινς ως Συνταγματάρχης Τζακ Γκρέιντι, Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ
  • Λάρι Χάγκμαν ως Μπακ, διερμηνέας του Προέδρου
  • Γουίλιαμ Χάνσεν ως Γραμματέας Άμυνας Σβένσον
  • Ράσελ Χάρντι ως Πτέραρχος Σταρκ
  • Ράσελ Κόλινς ως Γκόρντον Κναπ
  • Σόρελ Μπουκ ως μέλος του Κογκρέσου Ράσκομπ
  • Νάνσι Μπεργκ ως Ίλσα Γουλφ
  • Τζον Κόνελ ως Τόμας
  • Φρανκ Σίμπσον ως Σάλιβαν
  • Χίλντι Παρκς ως Μπέτι Μπλακ
  • Τζάνετ Γουάρντ ως Έλεν Γκρέιντι
  • Ντομ ΝτεΛουίζ ως Αρχιλοχίας Κόλινς, Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ
  • Ντάνα Έλκαρ ως Κύριος Φόστερ
  • Στιούαρτ Ζερμέν ως Κύριος Κάσκιο
  • Λουίζ Λάραμπι ως Κυρία Κάσκιο
  • Φρίντα Άλτμαν ως Κυρία Τζένι Τζόνσον

Παραγωγή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία γυρίστηκε σε ασπρόμαυρο, σε ένα δραματικό και θεατρικό ύφος, ενώ περιέχει κλειστοφοβικά κοντινά πλάνα, έντονες σκιές και βαριές σιωπές ανάμεσα σε αρκετούς χαρακτήρες. Εκτός από το φόντο ραδιοφώνου κατά τη διάρκεια μιας σκηνής σε μια βάση της Πολεμικής Αεροπορίας στην Αλάσκα, δεν υπάρχει πρωτότυπο μουσικό θέμα (μόνο τα ηλεκτρονικά ηχητικά εφέ λειτουργούν ως η κύρια και η τελευταία μουσική της ταινίας). Στα περισσότερα σημεία της ταινίας, η δράση διαδραματίζεται στο υπόγειο καταφύγιο του Λευκού Οίκου, στην πολεμική αίθουσα συνεδριάσεων του Πενταγώνου, στην πολεμική αίθουσα SAC και σε ένα πιλοτήριο μονού βομβαρδιστικού (ενός «βομβαρδιστικού Vindicator»). Στιγμιότυπα μιας κανονικής καθημερινής ζωής διακρίνονται μόνο μετά τους τίτλους έναρξης της ταινίας και κατά την διάρκεια της τελευταίας σκηνής που απεικονίζει μια συνηθισμένη μέρα στη Νέα Υόρκη, με τους κατοίκους της εντελώς ανυποψίαστους για την επικείμενη καταστροφή τους, με κάθε σκηνή να τελειώνει με ένα παγωμένο καρέ τη στιγμή της πρόσκρουσης.

Ο χαρακτήρας του Γκροτεσκέλε εμπνεύστηκε, σύμφωνα με το ηχητικό σχόλιο του Λουμέτ στην ταινία, από τον στρατιωτικό στρατηγό Χέρμαν Καν. [3]

Τα βομβαρδιστικά «Vindicator» (τα οποία αποτελούν μία εφεύρεση των μυθιστοριογράφων) παρουσιάζονται μερικές φορές κατά τη διάρκεια της ταινίας με πλάνα από κάποια Convair B-58 Hustlers. Τα μαχητικά που στάλθηκαν για να επιτεθούν στα βομβαρδιστικά απεικονίζονται σε αποσπάσματα ταινιών ως Lockheed F-104 Starfighter, Convair F-102 Delta Dagger, Dassault Mirage III και McDonnell F-101 Voodoo. Χρησιμοποιήθηκαν στοκ πλάνα επειδή η Πολεμική Αεροπορία αρνήθηκε να συνεργαστεί με την παραγωγή, μένοντας δυσαρεστημένη για την υπόθεση της έλλειψης ελέγχου στις δυνάμεις πυρηνικής επίθεσης. Η σκηνή που απεικονίζει βομβαρδιστικά να απογειώνονται ήταν στιγμιότυπα μιας μοναδικής απογείωσης B-58 που διαμορφώθηκε έτσι ώστε να μοιάζει με πολλά βομβαρδιστικά που απογειώνονται διαδοχικά. Μια ποιότητα ενός εφιάλτη προσδίδεται σε πολλές από τις πτητικές ακολουθίες απεικονίζοντας τα αεροπλάνα σε φωτογραφικό αρνητικό. Σε αρκετές από αυτές ακολουθίες, οι «σοβιετικοί αναχαιτιστές» ήταν στην πραγματικότητα μαχητικά Mirage κατασκευασμένα στη Γαλλία με ισραηλινά σημάδια.

Υποδοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν η ταινία κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1964, απέσπασε εξαιρετικές κριτικές, αλλά η απόδοση της στο box office ήταν κακή. Η αποτυχία της στάθηκε στην ομοιότητα μεταξύ αυτής και της σατιρικής ταινίας για τον πυρηνικό πόλεμο, S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα, που κυκλοφόρησε πρώτη στους κινηματογράφους, τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς. Ωστόσο, η ταινία αργότερα επευφημήθηκε ως ένα θρίλερ του Ψυχρού Πολέμου. Το μυθιστόρημα πουλούσε μέχρι τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 ενώ η ταινία έλαβε υψηλούς βαθμούς για τη διατήρηση της ουσίας του μυθιστορήματος. [4] Με το πέρασμα των χρόνων, τόσο το μυθιστόρημα όσο και η ταινία έτυχαν καλής υποδοχής για την απεικόνιση μιας πυρηνικής κρίσης, παρά τις πολλές κριτικές που απορρίπτουν την ιδέα ότι μια διακοπή στην επικοινωνία θα μπορούσε να οδηγήσει σε λανθασμένη εντολή που απεικονίζεται στο μυθιστόρημα και στην ταινία.

Δίκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Συναγερμός Θανάτου και το S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα δημιουργήθηκαν και τα δύο την περίοδο μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας, όταν οι άνθρωποι έγιναν πολύ πιο ευαίσθητοι στην απειλή του πυρηνικού πολέμου. Η πρώτη έμοιαζε τόσο πολύ με το μυθιστόρημα του Πίτερ Τζορτζ, Red Alert, στο οποίο βασίστηκε η τελευταία, που ο σεναριογράφος/σκηνοθέτης αυτής, Στάνλεϊ Κιούμπρικ και ο Τζορτζ υπέβαλαν μήνυση για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. [5] Η υπόθεση διευθετήθηκε εξωδικαστικά. [6] Το αποτέλεσμα του διακανονισμού ήταν ότι η Columbia Pictures, η οποία είχε χρηματοδοτήσει και διανείμει την ταινία του Κιούμπρικ, αγόρασε επίσης το Συναγερμός Θανάτου, το οποίο ήταν μια ανεξάρτητη παραγωγή. [7] Ο Κιούμπρικ επέμεινε στο στούντιο να κυκλοφορήσει πρώτα την ταινία του. [8]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0058083/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 20  Απριλίου 2022.
  2. ↑ "Big Rental Pictures of 1964". Variety, January 6, 1965, pg 39.
  3. ↑ «Watching Fail Safe at the End of the World». Vanity Fair. 8 Μαΐου 2020. 
  4. ↑ Erickson, Hal. "Fail Safe (1964)." The New York Times. Retrieved: October 24, 2009.
  5. ↑ Scherman, David E. (March 8, 1963). «in Two Big Book-alikes a Mad General and a Bad Black Box Blow Up Two Cities, and then— Everybody Blows Up!». Life Magazine: σελ. 49. https://books.google.com/books?id=oU8EAAAAMBAJ&pg=PA49. Ανακτήθηκε στις August 18, 2017. 
  6. ↑ Schlosser, Eric (2014). Command and Control: Nuclear Weapons, the Damascus Accident, and the Illusion of Safety (στα Αγγλικά). Penguin. σελ. 297. ISBN 9780143125785. 
  7. ↑ Schulman, Ari N. (October 7, 2014). «Doomsday Machines». Slate. https://slate.com/technology/2014/10/fail-safe-50th-anniversary-sidney-lumets-nuclear-war-movie-is-better-than-dr-strangelove.html. Ανακτήθηκε στις July 21, 2020. 
  8. ↑ Jacobson, Colin. "Review:Fail-Safe: Special Edition (1964)." dvdmg.com, 2000. Retrieved: November 21, 2010.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 

  • Ντόλαν Έντουαρντ Φ. Τζούνιορ Hollywood Goes to War. London: Bison Books, 1985. (ISBN 0-86124-229-7).
  • Έβανς Άλεν Brassey's Guide to War Films. Dulles, Virginia: Potomac Books, 2000. (ISBN 1-57488-263-5).
  • Χάργουικ Τζακ και Εντ Σνεπφ. "A Viewer's Guide to Aviation Movies". The Making of the Great Aviation Films, General Aviation Series, Volume 2, 1989.
  • ΛοΜπρούτο Βίνσεντ. Stanley Kubrick: A Biography. New York: Da Capo Press, 1999. (ISBN 978-0-306-80906-4).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Συναγερμός_Θανάτου_(ταινία,_1964)&oldid=10513822"