Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρωμαιοπερσικοί Πόλεμοι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρωμαιοπερσικοί Πόλεμοι
Χρονολογία54 π.Χ. – 628 μ.Χ.
ΤόποςΜεσοποταμία, Συρία, Νότιο Λεβάντε, Αίγυπτος, Υπερκαυκασία, Αζερμπαϊτζάν, Μικρά Ασία, Βαλκάνια, Αιγαίο Πέλαγος
ΑποτέλεσμαΔιατήρηση του status quo· εξάντληση των πόρων και των δύο πλευρών, που οδήγησε στην κατάκτηση της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών και στην απώλεια ορισμένων εδαφών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τους Άραβες κατακτητές.
Αντιμαχόμενοι

Οι Ρωμαιοπερσικοί Πόλεμοι,[1] γνωστοί και ως Ρωμαιοϊρανικοί Πόλεμοι, ήταν μια σειρά από συγκρούσεις μεταξύ κρατών του ελληνορωμαϊκού κόσμου και δύο διαδοχικών ιρανικών αυτοκρατοριών: της Παρθικής και της Σασσανιδικής. Οι μάχες ξεκίνησαν το 54 π.Χ. μεταξύ της Παρθικής Αυτοκρατορίας και της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας[2] και συνεχίστηκαν μέσω της Ρωμαϊκής (αργότερα Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας με την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών.[3] Ρόλο έπαιξαν επίσης διάφορα υποτελή βασίλεια και συμμαχικά νομαδικά έθνη με τη μορφή ουδετερών κρατών και αντιπροσώπων. Οι πόλεμοι έληξαν με τις αρχικές μουσουλμανικές κατακτήσεις, που οδήγησαν στην πτώση της Σασσανιδικής Αυτοκρατορίας και σε τεράστιες εδαφικές απώλειες για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, λίγο μετά το τέλος του τελευταίου μεταξύ τους πολέμου.

Αν και οι διαμάχες μεταξύ των Ρωμαίων (αργότερα Βυζαντινών) και των Περσών συνεχίστηκαν για επτά αιώνες, τα σύνορα, εκτός από τις αλλαγές στο βορρά, παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό σταθερά. Πόλεις, οχυρώσεις και επαρχίες λεηλατούνταν συνεχώς, καταλαμβάνονταν, καταστρέφονταν και εμπορεύονταν. Καμία πλευρά, ωστόσο, δεν είχε την υλικοτεχνική δύναμη ή το ανθρώπινο δυναμικό για να διατηρήσει τόσο μακροχρόνιες εκστρατείες μακριά από τα σύνορά της, και επομένως καμία δεν μπορούσε να προχωρήσει πολύ μακριά χωρίς να διακινδυνεύσει τα σύνορά της. Και οι δύο πλευρές έκαναν κατακτήσεις πέρα από τα σύνορα, αλλά με τον καιρό η ισορροπία αποκαθίστατο σχεδόν πάντα. Αν και αρχικά οι δύο πλευρές ήταν διαφορετικές ως προς τη στρατιωτική στρατηγική, οι στρατοί τους σταδιακά υιοθετούσαν τακτικές ο ένας από τον άλλον και στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα ήταν παρόμοιοι και ομοιόμορφοι.[4]

Η δαπάνη πόρων κατά τη διάρκεια των ρωμαιοπερσικών πολέμων αποδείχθηκε τελικά καταστροφική και για τις δύο αυτοκρατορίες. Ο παρατεταμένος και κλιμακούμενος πόλεμος του 6ου και 7ου αιώνα τους άφησε εξαντλημένους και ευάλωτους μπροστά στην ξαφνική εμφάνιση και επέκταση του Χαλιφάτου Ρασιντούν, του οποίου οι δυνάμεις εισέβαλαν και στις δύο αυτοκρατορίες λίγα μόνο χρόνια μετά το τέλος του τελευταίου ρωμαιοπερσικού (βυζαντινο-σασσανιδικού) πολέμου. Επωφελούμενοι από την εξασθενημένη κατάστασή τους, οι στρατοί Ρασιντούν κατέκτησαν γρήγορα ολόκληρη την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών και στέρησαν από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία τα εδάφη της στο Λεβάντε, στον Καύκασο, στην Αίγυπτο και στην υπόλοιπη Βόρεια Αφρική. Κατά τους επόμενους αιώνες, μεγαλύτερο μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τέθηκε υπό μουσουλμανική κυριαρχία.

  1. Lee, Doug LeeDoug (22 Μαρτίου 2018). Persian–Roman Wars. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866277-8. 
  2. Curtis, Vesta Sarkhosh· Stewart, Sarah (24 Μαρτίου 2010). The Age of the Parthians. I.B.Tauris. ISBN 978-0-85773-308-5. 
  3. «Chronology». Oxford Handbooks Online (στα Αγγλικά). doi:10.1093/oxfordhb/9780195304657.001.0001/oxfordhb-9780195304657-miscmatter-8. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022. 
  4. «Byzantine-Iranian Relations». iranicaonline.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022.