Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πολιτιστική κληρονομιά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πολιτιστική Κληρονομιά ("εθνική κληρονομιά" ή απλά κληρονομιά) είναι το κληροδότημα από φυσικά αντικείμενα (πολιτιστική ιδιοκτησία-περιουσία) και από άυλα χαρακτηριστικά μιας ομάδας ή κοινωνίας, τα οποία έχουν κληροδοτηθεί από τις παλαιότερες γενιές και διατηρούνται στο παρόν ενώ παράλληλα παραχωρούνται στο μέλλον για να επωφεληθούν οι επόμενες γενιές. Ο όρος Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει τον απτό πολιτισμό (όπως κτίρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια), τον άυλο πολιτισμό (όπως τη λαογραφία, τις παραδόσεις, τη γλώσσα και τη γνώση) και τη «φυσική» κληρονομιά, που περιλαμβάνει σημαντικά πολιτιστικά τοπία και βιοποικιλότητα. Η σκόπιμη ενέργεια της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από το παρόν για το μέλλον, είναι γνωστή ως Διατήρηση (Preservation)(American English) ή συντήρηση Conservation (British English), αν και αυτοί οι όροι μπορεί να έχουν πιο συγκεκριμένο ή τεχνικό (technical) νόημα στα ίδια γενικά πλαίσια μιας άλλης διαλέκτου. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοναδική και αναντικατάστατη, γεγονός το οποίο φορτίζει τον σύγχρονο πολιτισμό με την ευθύνη της διατήρησης και διαφύλαξης της. Μικρότερα αντικείμενα όπως έργα τέχνης και άλλα πολιτιστικά αριστουργήματα συλλέγονται από Μουσεία και γκαλερί. Στα πλαίσια αυτής της διαφύλαξης του πολιτιστικού αποθέματος, έγιναν επιτυχείς προσπάθειες για τη διατήρηση της «μελλοντικής κληρονομιάς»πολλών εθνών. Λαϊκοί οργανισμοί και πολιτικές ομάδες,όπως το διεθνές κόμμα της UNESCO απέκτησαν με επιτυχία την απαραίτητη στήριξη το εν λόγω έργο.

Η δεοντολογία και οι αρχές (αιτιολογία ή λογική) της πολιτιστικής διατήρησης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αντικείμενα αποτελούν κλάδο της μελέτης της ανθρώπινης ιστορίας,ακομη και ενα απλό αντικείμενο μπορεί να παρέχει μια συγκεκριμένη αρχή ιδεών και ταυτόχρονα με την ύπαρξη του να την επικυρώνει. Μέσω τις διατήρησης των αντικειμένων γίνεται σαφής η αναγνώριση της ανάγκης του παρελθόντος και περισσότερο την ανάγκη μετάδοσης της ιστορίας του. Στο βιβλίο «Το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα», o David Lowenthal παρατηρεί ότι τα διαφυλαγμένα αντικείμενα επικυρώνουν αναμνήσεις, (Digital acquisition techniques). Οι ψηφιακές τεχνικές απόκτησης μπορούν να παρέχουν μια τεχνολογική λύση , στα πλαίσια της οποίας , το αντικείμενο αποκτά το αντίστοιχο σχήμα και την εμφάνιση των πρωτότυπων αριστουργημάτων με πρωτοφανή ακρίβεια στην εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας.Η επικαιρότητα του αντικειμένου αντιτίθεται στην αναπαραγωγή του και ενσωματώνει τον άνθρωπο μέσα σε αυτό, δίνοντας του ένα κυριολεκτικό μέσο σωματικής επαφής με το παρελθόν. Αυτή ή σχέση όμως που αναπτύσσεται ανάμεσα σε άνθρωπο και παρελθόν ελοχεύει κινδύνους, αφού μέρη και αντικείμενα φθείρονται από τα χέρια των τουριστών, από το φως που απαιτείται για την έκθεση τους , καθώς και άλλους κινδύνους ή οποίοι συνοδεύουν ένα γνωστό και διαθέσιμο (πλέον) εκτιθέμενο αντικείμενο. Την συνειδητοποίηση αυτού του κινδύνου ενισχύει το γεγονός, ότι όλα τα προς προβολή αντικείμενα βρίσκονται σε μία αδιάκοπη διαδικασία χημικού μετασχηματισμού, που καταλήγει σε ένα αντίθετο από το θεμιτό αποτέλεσμα. Η πορεία της διατήρησης του έργου ανακόπτεται απο μία εμφανή αλλαγή σε αυτό. Δεν είναι ποτέ αυτό που ήταν κάποτε [1]. Αντιστοίχως η αλλαγή αυτή αποτελεί τη δυνητική αξία που μπορεί η κάθε σύγχρονη γενιά να τοποθετήσει στο παρελθόν ή στα αντικείμενα που τη συνδέουν με αυτό.

Kautilya Society in Varanasi - When heritage protection becomes a fight for legality and participation "They harass me because I demand civil society participation to public policies and I contrast the misuse of privileges"

Οι κλασικοί πολιτισμοί, ιδιαίτερα ο ινδιάνικος, αποδίδουν υπέρτατη αξία στη διατήρηση της παράδοσης. Στα πλαίσια αυτής της πεποίθησης, κοινωνικοί θεσμοί, επιστημονική γνώση και τεχνολογικές εφαρμογές πρέπει να χρησιμοποιούν την «κληρονομιά» τους ως προσόν.[2]

Μιλώντας σε μία πιο σύγχρονη γλώσσα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αρχαίοι Ινδιάνοι θεωρούσαν ως κοινωνικά προσόντα , τα οικονομικά προνόμια (όπως τους φυσικούς πόρους και την εκμεταλλευόμενη ακίνητη περιουσία) αλλά και τους παράγοντες που προωθούν την κοινωνική ολοκλήρωση (όπως θεσμούς για τη διατήρηση της γνώσης και για την συντήρηση της κοινωνικής ιεραρχίας και τάξης).[3] Βάση των κανόνων της Ηθικής, ό,τι έχει κληροδοτηθεί δεν πρέπει να καταναλώνεται, αντιθέτως οφείλει να κληροδοτηθεί ξανά, πιθανά εμπλουτισμένο σε διαδοχικές γενιές. Αυτό υπήρξε μία ηθική προσταγή για όλους. Ό,τι θεωρείται «πολιτιστική κληρονομιά» από μία γενιά, είναι πιθανό να απορριφθεί από την επόμενη, ώστε να αναβιωθεί εκ νέου από τους επόμενους.

Τύποι "Κληρονομιάς"

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολιτιστική ιδιοκτησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος Πολιτιστική Ιδιοκτησία αναφέρεται στην φυσική ή στην απτή πολιτιστική κληρονομία π.χ Κτίρια και ιστορικά μέρη, μνημεία, βιβλία, ντοκουμέντα, έργα τέχνης, μηχανές, ρουχισμό καθώς και άλλα αντικείμενα που θεωρούνται αξιόλογα ώστε να διατηρηθούν στο πέρασμα του χρόνου. Αντικείμενα μείζονος σημασίας για τους τομείς της αρχαιολογίας, της επιστήμης, της αρχιτεκτονικής ή της τεχνολογίας ενός συγκεκριμένου πολιτισμού. Πτυχές και Κλάδοι διατήρησης και συντήρησης του απτού Πολιτισμού :

Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά συνίσταται από τα μη ψηλαφητά χαρακτηριστικά ενός συγκεκριμένου πολιτισμού, τα οποία συχνά διατηρούνται από κοινωνικά έθιμα κατά τη διάρκεια μίας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου.Οι τρόποι και τα μέσα συμπεριφοράς μιας κοινωνίας και οι συχνοί τυπικοί κανόνες λειτουργίας σε ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό κλίμα, όπως π.χ κοινωνικές αξίες και παραδόσεις,έθιμα και πρακτικές, οι αισθητικές και πνευματικές αντιλήψεις, η καλλιτεχνική έκφραση, η γλώσσα , καθώς και άλλες πτυχές της ανθρώπινης πολιτιστικής δραστηριότητας. Η διατήρηση της άυλης κληρονομιάς είναι πιο δυσχερής από τη διατήρηση φυσικών/απτών αντικειμένων. Άλλωστε η σημασία των φυσικών αντικειμένων μπορεί να ερμηνευθεί με φόντο τις κοινωνικοοικονομικές, πολιτικές, θρησκευτικές και φιλοσοφικές αξίες μίας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων.

Πτυχές και Κλάδοι διατήρησης και συντήρησης του άυλου Πολιτισμού :

Φυσική Κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

See also: Conservation movement Η "Φυσική Κληρονομιά" αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι «Κληρονομιάς» της εκάστοτε κοινωνίας. Περικλείει την ύπαιθρο, το φυσικό περιβάλλον όπως την χλωρίδα και την πανίδα , επιστημονικά γνωστή υπό τον όρο «βιοποικιλότητα», καθώς και γεωλογικά στοιχεία συμπεριλαμβανομένης της ορυκτολογίας, παλαιοντολογίας, υπό τον επιστημονικό όρο της «γεωποικιλότητας». Τα φυσικά κληροδοτήματα εξυπηρετούν, ως σημαντικό συστατικό, την τουριστική βιομηχανία κάθε χώρας προσελκύοντας πολλούς επισκέπτες από το εξωτερικό άλλα και σε τοπικό επίπεδο. Η κληρονομιά περιλαμβάνει πολιτιστικά τοπία (φυσικά χαρακτηριστικά με πολιτιστικά γνωρίσματα).

Πτυχές και Κλάδοι διατήρησης και συντήρησης του φυσικού Πολιτισμού :

Η παγκόσμια δραστηριοποίηση για την "Κληρονομιά"

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενδεικτικό και σημαντικό γεγονός, της παγκόσμιας δραστηριοποίησης για τη διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αποτελεί το Συνέδριο σχετικά με την προστασία του παγκόσμιου πολιτισμού και της Φυσικής Κληρονομιάς που υιοθετήθηκε κατά τη Γενική Διάσκεψη της UNESCO το 1972. Το 2011 απαριθμεί 936 σημεία παγκόσμιας Κληρονομιάς, 725 πολιτιστικής , 183 Φυσικής και 28 ανάμεικτων ιδιοτήτων σε 153 χώρες. Κάθε ένα από αυτά τα σημεία θεωρείται σημαντικό στη διεθνή κοινότητα. Η «υπό το ύδωρ» πολιτιστική κληρονομιά βρίσκεται υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της UNESCO για την Προστασία της Υποβρύχιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.. Αυτή η σύμβαση αποτελεί νόμιμο μέσο που βοηθά τα συμβαλλόμενα κράτη να βελτιώσουν την προσπάθεια Προστασίας της Υποβρύχιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.[4] Επιπρόσθετα η UNESCO όρισε-ανέδειξε αριστουργήματα της Προφορικής και άυλης Κληρονομιάς της ανθρωπότητας.

  1. Lowenthal, David (1985), The Past is a Foreign Country, New York: Cambridge University Press, ISBN 0-521-22415-2, OCLC 12052097 
  2. Proposing Varanasi for the World Heritage List of UNESCO, Varanasi Development Authority, https://docs.google.com/viewer?url=http://vdavns.org/data/proposing_varanasi.pdf .
  3. Singh, Rana P.B., Vrinda Dar and S. Pravin, Rationales for including Varanasi as hertitage city in the UNESCO World Heritage List, National Geographic Journal of India (varanasi) 2001, 47:177-200 .
  4. [This convention is a legal instrument helping states parties to improve the protection of their underwater cultural heritage]. Βλ. και Π. Γαλάνη, Πολιτιστικό Δίκαιο, Νομική Βιβλιοθήκη 2023.