Μάχη της Θάψου
| Μάχη της Θάψου | |||
|---|---|---|---|
| Ρωμαϊκός Εμφύλιος | |||
 | |||
| Χρονολογία | 6 Απριλίου 46 π.Χ. | ||
| Τόπος | Θάψος, Τυνησία | ||
| Έκβαση | Νίκη του Καίσαρα | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η Μάχη της Θάψου πραγματοποιήθηκε στις 6 Απριλίου του 46 π.Χ.[1] κοντά στη Θάψο (στη σημερινή Τυνησία). Οι δημοκρατικές δυνάμεις των Οπτιμάριων, υπό τον Κόιντο Καικίλιο Μέτελλο Σκιπίωνα, συγκρούστηκαν με τον Ιούλιο Καίσαρα.
Πρελούδιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 49 π.Χ., ξεκίνησε ο τελευταίος ρωμαϊκός εμφύλιος πόλεμος με τον Ιουλιο Καίσαρα να αψηφεί τις εντολές της ρωμαϊκής συγκλήτου να διαλύσει το στρατό του μετά την κατάκτηση της Γαλατίας. Τότε διέσχισε το Ρουβικώνα ποταμό με τη 13η λεγεώνα, μια σαφής παραβίαση του Ρωμαϊκού Δικαίου και βάδισε στη Ρώμη. Οι Οπτιμάροι κατέφυγαν στην Ελλάδα υπό την ηγεσία του Πομπήιου. Οι Ποπολάροι, υπό την αρχηγία του Καίσαρα τους ακολούθησαν, αλλά ήταν λιγότεροι και ηττήθηκαν στη Μάχη του Δυρραχίου. Ακόμη πιο λίγοι, κατάφεραν να νικήσουν τους Οπτιμάριους στα Φάρσαλα. Ο Πομπήιος τότε κατέφυγε στην Αίγυπτο όπου και δολοφονήθηκε. Οι υπόλοιποι Οπτιμάροι όμως δεν πτοήθηκαν και συνέχισαν την αντίσταση. Αρχηγοί τους έγιναν τότε οι Μάρκος Πόρκιος Κάτων και Κόιντος Καικίλιος Σκιπίωνας. Άλλοι χαρακτήρες αυτής της αντίστασης ήταν οι Τίτος Λαβιηνός, Πόπλιος Άτιος Βάρρος, Λεύκιος Αφράνιος, Μάρκος Πετρήιος και οι αδελφοί Σέξτος Πομπήιος και Γνάιος Πομπήιος (γίοι του Πομπήιου). Ο βασιλιάς Ιόβας Α' της Νουμιδίας ήταν επίσης ένας πολύτιμος σύμμαχος. Στις 28 Δεκεμβρίου το 47 π.Χ., ο Καίσαρας ακολούθησε τους αντιπάλους του και βρέθηκε στην Τυνησία.
Οι Οπτιμάροι συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους για να αντιταχθούν στον Καίσαρα. Ο στρατός τους περιείχε 40.000 άνδρες (περίπου 10 λεγεώνες), μια ισχυρή δύναμη ιππικού υπό τον Τίτο Λαβιηνό, δυνάμεις από γειτονικά συμμαχικά βασίλεια και 60 πολεμικούς ελέφαντες. Εντωμεταξύ, ο Καίσαρας περίμενε ενισχύσεις από τη Σικελία. Στις αρχές του Φεβρουαρίου, ο Καίσαρας έφτασε στη Θάψο και πολιόρκησε την πόλη. Οι Οπτιμάροι, υπό τον Μέτελλο Σκιπίωνα, δεν μπορούσαν να διακινδυνεύσουν τη θέση αυτή κι έτσι ετοιμάστηκαν για μάχη.
Η μάχη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο στρατός του Μέτελλου κύκλωσε την πόλη της Θάψου ώστε να την προσεγγίσει από τη βόρεια πλευρά. Η θέση του Καίσαρα ήταν χαρακτηριστική του ύφους του. Διοικούσε τη δεξιά πλευρά το στρατού του και το ιππικό και οι τοξότες του τον πλαισίωναν. Η απειλή των ελεφάντων έκανε το ιππικό του Καίσαρα να ενισχυθεί με 5 κοόρτεις.
Ένας από τους σαλπιγκτές του Καίσαρα σήμανε την έναρξη της μάχης. Οι τοξότες του Καίσαρα επιτέθηκαν κατά των ελεφάντων με αποτέλεσμα να επικρατήσει πανικός στις τάξεις των Οπτιμάριων. Η 5η Λεγεώνα συγκεκριμένα υπέστη τόση μεγάλη πίεση από τους ελέφαντες αλλά τα κατάφερε και αργότερα εις μνήμη αυτής της νίκης οι στρατιώτες της φορούσαν έναν ελέφαντα ως σύμβολο. Μετά την ήττα των ελεφάντων, ο Μέτελλος Σκιπίωνας άρχισε να υποχωρεί. Το ιππικό του Καίσαρα κατατρόπωσε τους αντιπάλους του και κατέστρεψε το οχυρωμένο στρατόπεδο τους. Ο βασιλιάς Ιόβας τότε εγκατέλειψε την περιοχή και η μάχη είχε ήδη τελειώσει.
Περίπου 10.000 στρατιώτες του εχθρού ήθελαν να παραδοθούν στον Καίσαρα όμως σφαγιάστηκαν. Αυτή η πράξη ήταν ασυνήθιστη από τον Καίσαρα γιατί ήταν γνωστός ως ελεήμων νικητής. Ο Σκιπίωνας διέφυγε αλλά πέθανε μήνες αργότερα σε μια ναυμαχία.
Μετά τη μάχη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη μάχη ο Καίσαρας συνέχισε την πολιορκία της πόλης, η οποία τελικά έπεσε. Επίσης προχώρησε στην Υτίκη της Τυνησίας όπου τη φρουρούσε ο Μάρκος Πόρκιος Κάτων. Ο τελευταίος όταν έμαθε την ήττα των Οπτιμάριων αυτοκτόνησε. Ο Καίσαρας αναστατωμένος από αυτό το γεγονός αναφέρεται από τον Πλούταρχο ότι είπε: Κάτων, πρέπει να σου δώσω απροθύμως το θανάτό σου δεδομένου ότι μου έδωσες απροθύμως την τιμή της διάσωσης της ζωής σου.
Η μάχη προηγήθηκε της ειρήνης στην Αφρική και ο Καίσαρας στις 25 Ιουλίου του ίδιου έτους γύρισε θριαμβευτής στη Ρώμη. Ωστόσο η αντιπολίτευση αυξήθηκε και πάλι. Ο Tίτος Λαβιηνός, οι αδερφοί του Πομπήιου και άλλοι κατάφεραν να αποδράσουν στις επαρχίες της Ισπανίας. Ο εμφύλιος πόλεμος δεν τελείωσε, αλλά ένα χρόνο αργότερα στη μάχη της Μούνδας έφτασε στο τέλος του. Η μάχη της Θάψου αναφέρεται ως η τελευταία μάχη στη Δύση που χρησιμοποιήθηκε ο ελέφαντας.
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Η ημερομηνία αυτή είναι πριν τις μεταρρυθμίσεις του Ιούλιου Καίσαρα. Με το Ιουλιανό ημερολόγιο, ήταν 7 Φεβρουαρίου, 46 π.Χ.