Λεμοναδοπώλης

Λεμοναδοπώλης στη Θεσσαλονίκη τον καιρό της Τουρκοκρατίας ( πριν το 1890)

Ο λεμοναδοπώλης ήταν πλανόδιο επάγγελμα που υφίστατο από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού, ενώ σήμερα -τουλάχιστον στη Δύση- έχει εκλείψει. Ο λεμοναδοπώλης ήταν πλανόδιος πωλητής και πουλούσε λεμονάδες δικής του κατασκευής, γνώριμη η φωνή που φώναζε: Λεμονάδες! μια πεντάρα η μια γκαζόζ , μια πεντάρα η μία! Το επάγγελμα του λεμοναδοπώλη κι όχι μόνο θεωρούνταν αίτιο πολλών επιδημιών κι νόσων επειδή δεν τηρούνταν κανόνες υγιεινής.

Η λεμονάδα ή και γκαζόζ όπως την έλεγαν κατασκευαζόταν από τους ίδιους τους πωλητές, πρώτη ύλη για την κατασκευής της ήταν το νερό, η ζάχαρη και το "ξυνό" δηλ. το στημένο λεμόνι. Για να πουλήσουν πολλές λεμονάδες έκαναν διάφορα τεχνάσματα, συνεργάζονταν με ζαχαροπλάστες κι έβαζαν δίπλα τους τον πάγκο-τάβλα, έτσι ο πελάτης τρώγοντας γλυκά έβλεπε δίπλα την λεμονάδα κι έπινε να ξεδιψάσει, ή ρίχνοντας λίγο αλάτι στα γλυκά διψούσε περισσότερο.

Οι λεμοναδοπωλητές γύρναγαν τους δρόμους ή τις παραλίες ή κάθονταν σε κάποιο σταθερό σημείο - πόστο. Είχε μια πετσέτα στον ώμο, άσπρη ποδιά στην μέση, μια κανάτα ή ένα δοχείο για την λεμονάδα κι ένα ποτήρι .

Η λέξη λεμοναδοπώλης χρησιμοποιήθηκε έχοντας πολλές έννοιες κι σκοπούς. Το 1924 στο παρισινό θέατρο "Ομνίδ-Πατέ" παίχτηκε το έργο "Η ωραία λεμοναδοπώλιδα" . Το 1908 η εβραϊκή γαλλόφωνη εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Journal De Salonique αποκάλεσε τους Έλληνες "λεμοναδοπωλητές" που θεωρήθηκε βρισιά.

Στις ΗΠΑ

Παιδί πουλάει λεμονάδα, Ιούλιος του 1975

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το επάγγελμα το λεμοναδοπώλη, το οποίο συνήθως αναλαμβάνουν μικρά παιδιά, είναι ένα από τα κυριότερα στοιχεία της κλασικής αμερικανικής κουλτούρας. Η εικόνα των μικρών παιδιών που πουλάνε λεμονάδα μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα σε κάποιο προάστιο των ΗΠΑ έχει γίνει εμβληματική και εμφανίζεται πολλές φορές στην λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Το επάγγελμα θεωρείται ως μια ιδιαίτερα εποικοδομητική ενασχόληση, καθώς εντάσσει τα παιδιά στον χώρο των επιχειρήσεων και διδάσκει πράγματα όπως το κέρδος, οικονομική ελευθερία και ομαδική δουλειά.

Το επάγγελμα αυτό είναι τεχνικά παράνομο και παρόλο που συνήθων δεν δημιουργείται πρόβλημα σε κάποιες περιπτώσεις έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των αρχών, με μεγάλη δημόσια κατακραυγή. Τα τελευταία χρόνια η στάση των αρχών προς τα παιδιά που πουλάνε λεμονάδα έχει γίνει σημαντικά πιο ήπια και ενδέχεται στο μέλλον να νομιμοποιηθούν πλήρως.