Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καισαρική τομή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ομάδα χειρουργών πραγματοποιεί καισαρική τομή

Η καισαρική τομή είναι η χειρουργική επέμβαση στην οποία μία ή περισσότερες τομές οι οποίες πραγματοποιούνται στην κοιλιά της μητέρας και στην μήτρα ώστε να πραγματοποιηθεί ο τοκετός. Η καισαρική τομή συχνά πραγματοποιείται όταν ο κολπικός τοκετός είναι επικίνδυνος για τη ζωή ή την υγεία της μητέρας ή του μωρού. Αρκετές φορές πραγματοποιείται ύστερα από αίτηση, χωρίς να υπάρχει ιατρικός λόγος.[1] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει να πραγματοποιείται μόνο βάσει ιατρικής ανάγκης.[2] Οι λόγοι για την επέμβαση περιλαμβάνουν τη δυστοκία, τη δίδυμη κύηση, την υψηλή αρτηριακή πίεση της μητέρας, την ισχιακή προβολή, και προβλήματα με τον πλακούντα ή τον ομφάλιο λώρο.[3][4] Η καισαρική τομή έχει ως αποτέλεσμα μικρή αύξηση με φτωχά αποτελέσματα, σε χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνες, αλλά διαφέρουν από αυτά του κολπικού τοκετού. Σε περίπτωση μη ιατρικής ανάγκης, συστήνεται να μην πραγματοποιείται πριν την 39η εβδομάδα κύησης.[5]

Η επέμβαση συνήθως διαρκεί περίπου μία ώρα.[3] Μπορεί να πραγματοποιηθεί με ραχιαία αναισθησία, με τη γυναίκα να είναι ξύπνια, ή υπό τη γενική αναισθησία.[6] Κατά τη διάρκεια της επέμβασης χρησιμοποιείται ο ουρικός καθετήρας για την παροχέτευση της ουροδόχου κύστης, ενώ το δέρμα της κοιλιάς καθαρίζεται με αντισηπτικό. Μια τομή περίπου 15 εκ. πραγματοποιείται στο κάτω μέρος της κοιλιάς της μητέρας. Στη συνέχεια, πραγματοποιείται μια δεύτερη τομή στη μήτρα, η οποία ανοίγεται για να απομακρυνθεί το μωρό. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την χειρουργική συρραφή των τομών.[3] Η μητέρα συνήθως μπορεί να αρχίσει να θηλάζει αμέσως μόλις βγει από το χειρουργείο και ξυπνήσει.[7] Συχνά, απαιτείται να παραμείνει αρκετές μέρες στο νοσοκομείο για παρακολούθηση και ανάρρωση μέχρι να επιστρέψει στο σπίτι.[3]

Η επούλωση χρειάζεται περισσότερο χρόνο μετά την καισαρική τομή απ' ό,τι μετά τον κολπικό τοκετό, η οποία διαρκεί περίπου έξι εβδομάδες.[3] Στους κινδύνους της επέμβασης περιλαμβάνονται αναπνευστικά προβλήματα του μωρού, εμβολή αμνιακού υγρού και αιμορραγία μετά τον τοκετό (επιλόχειος αιμορραγία) της μητέρας.[4]

Το 2012, πραγματοποιήθηκαν περίπου 23 εκατομμύρια καισαρικές τομές παγκοσμίως. Σε κάποιες χώρες, οι καισαρικές τομές πραγματοποιούνται συχνότερα από ότι είναι αναγκαίο, και έτσι κυβερνήσεις και οργανισμοί υγείας προωθούν προγράμματα για τη μείωση των καισαρικών τομών.[8] Η διεθνής κοινότητα θεωρεί ότι το ποσοστό 10% με 15% είναι ιδανικό για τις καισαρικές τομές.[2] Η πρώτη σύγχρονη καισαρική τομή πραγματοποιήθηκε από τον Γερμανό γυναικολόγο Φέρντιναντ Άντολφ Κέχρερ το 1881.[9] Η τυπική τομή που χρησιμοποιείται στην καισαρική τομή είναι η τομή Πβάνεστιλ.

Χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καισαρική τομή συνιστάται όταν ο κολπικός τοκετός μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μητέρα ή το μωρό. Οι καισαρικές τομές γίνονται επίσης για προσωπικούς και κοινωνικούς λόγους κατόπιν αιτήματος της μητέρας σε ορισμένες χώρες.

Επιπλοκές κατά τη διάρκεια του τοκετού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μη φυσιολογική στάση (ισχιακή προβολή ή εγκάρσιες θέσεις).
  • Παρατεταμένος τοκετός ή αδυναμία προόδου (δυστοκία)
  • Εμβρυϊκή δυσφορία
  • Πρόπτωση του ομφάλιου λώρου
  • Ρήξη μήτρας ή αυξημένος κίνδυνος για ρήξη
  • Ταχυκαρδία στη μητέρα ή στο μωρό μετά από αμνιακή ρήξη (όταν σπάνε τα νερά)
  • Προβλήματα πλακούντα (προδρομικός πλακούντας [placenta praevia], αποκόλληση πλακούντα ή συμφυτικός πλακούντας [placenta accreta])
  • Αποτυχημένη πρόκληση τοκετού
  • Αποτυχημένος τοκετός με χρήση οργάνων (π.χ. με λαβίδα)
  • Μεγάλο μωρό με βάρος > 4.000 γραμμάρια (μακροσωμία)
  • Ανωμαλίες του ομφάλιου λώρου

Άλλες επιπλοκές, προϋπάρχουσες καταστάσεις, και συννοσηρότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Προηγούμενος τοκετός με υψηλού κινδύνου έμβρυο
  • Λοίμωξη με HIV της μητέρας με υψηλό ιικό φορτίο (HIV με χαμηλό ιικό φορτίο δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη για καισαρική τομή)
  • Ξέσπασμα έρπητα των γεννητικών οργάνων στο τρίτο τρίμηνο (που μπορεί να προκαλέσει μόλυνση στο μωρό εάν γεννηθεί κολπικά)
  • Προηγούμενη κλασική (διαμήκης) καισαρική τομή
  • Προηγούμενη ρήξη μήτρας
  • Δίκερη μήτρα
  • Σπάνιες περιπτώσεις μεταθανάτιας γέννας μετά τον θάνατο της μητέρας

Ταξινόμηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Is: υπερομφάλια τομή
Im: μέση τομή
IM: τομή Μέιλαρντ
IP: τομή Πβάνεστιλ

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καισαρικών τομών:

  • Η κλασική τομή είναι διαμήκης στη μέση γραμμή (κάθετη), παρέχοντας περισσότερο χώρο για την απομάκρυνση του εμβρύου. Από τα τέλη του 20ου αιώνα χρησιμοποιείται σπάνια, γιατί είναι πιο επιρρεπής σε επιπλοκές.
  • Η πιο συνηθισμένη σήμερα είναι στο κάτω τμήμα (οριζόντια), στο οποίο γίνεται εγκάρσια τομή ακριβώς πάνω από την άκρη της κύστης. Η απώλεια αίματος είναι μικρότερη και η αποκατάσταση είναι ευκολότερη.
  • Η καισαρική υστερεκτομή είναι ο τοκετός με καισαρική τομή και η επακόλουθη αφαίρεση της μήτρας, η οποία μπορεί να γίνει σε περιπτώσεις ασταμάτητης αιμορραγίας, ρήξεων της μήτρας ή όταν ο πλακούντας δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη μήτρα.
  • Μερικές φορές χρησιμοποιούνται και άλλες τομές, όπως η εξωπεριτοναϊκή.

Κίνδυνοι και επιπλοκές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθώς το ποσοστό των καισαρικών τομών αυξάνεται παγκοσμίως, τις τελευταίες δεκαετίες όλο και περισσότερες μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με τους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους αυτής της πρακτικής για τη μητέρα, το μωρό και τις μελλοντικές εγκυμοσύνες.[10] Όλες τονίζουν τη σημασία της εξήγησης στις μητέρες τόσο των κινδύνων όσο και των οφελών όταν ζητούν να πραγματοποιηθεί η καισαρική τομή.[11][12]

Κίνδυνοι για τη μητέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οριζόντια και κάθετη καισαρική τομή. Στο φόντο χρησιμοποιήθηκε μέρος από τον πίνακα του Ουιλιάμ-Αντόλφ Μπουγκερώ - Η γέννηση της Αφροδίτης - 1879.

Η καισαρική τομή είναι μια μεγάλη χειρουργική επέμβαση, με όλους τους κινδύνους και τα γεγονότα που συνεπάγεται.[13] Ο πόνος στην τομή μπορεί να είναι σοβαρός και η πλήρης αποκατάσταση της κινητικότητας μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες. Ταυτόχρονα, η απώλεια αίματος είναι σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι στους κολπικούς τοκετούς, ενώ είναι πιθανός ο χειρουργικός τραυματισμός σε γειτονικά όργανα (ουροδοχος κύστη, έντερο, σωλήνες).[13][14] Τέλος, μπορεί να προκληθούν θρόμβοι αίματος, αντίδραση στην αναισθησία, μόλυνση, εμβολή αμνιακού υγρού, και φλεγμονή της μήτρας.[14][15]

H πιθανότητα θανάτου από καισαρική τομή εξακολουθεί να είναι σπάνια, αλλά είναι λίγο μεγαλύτερη από τον κολπικό τοκετό. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2008 στο American Journal of Obstetrics and Gynecology διαπίστωσε ότι η μητρική θνητότητα είναι 2,2 ανά 100.000 για καισαρικές τομές και 0.2 ανά 100.000 για κολπικούς τοκετούς.[16] Επιπλέον, όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η καισαρική τομή είναι μια πολύ πιο νοσηρή διαδικασία για τη μητέρα, με νοσηρότητα που περιλαμβάνει αυξημένη συχνότητα μόλυνσης, μεγαλύτερη νοσηλεία και προβλήματα δεσμού με το βρέφος, καθώς και σπανιότερες επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της υστερεκτομής και του τραύματος του εντέρου.[17][15]

Οι γυναίκες που έχουν κάνει καισαρική συνήθως δεν έχουν προβλήματα με μελλοντικές εγκυμοσύνες. Οι περισσότερες γυναίκες μπορούν με ασφάλεια να γεννήσουν με κολπικό τοκετό το επόμενο μωρό τους, γνωστό ως κολπικός τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC). Αν και ασυνήθιστο, η καισαρική τομή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων προβλημάτων σε μελλοντικές εγκυμοσύνες, όπως ουλή της μήτρας, και θάνατος του εμβρύου.[13]

Κίνδυνοι για το παιδί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μέχρι σήμερα μελέτες καταλήγουν στα ακόλουθα συμπεράσματα σχετικά με τους κινδύνους για το μωρό και την ανάπτυξή του:

  • Εάν η ηλικία κύησης δεν είχε υπολογιστεί σωστά, ένα μωρό που γεννιέται με καισαρική τομή μπορεί να γεννηθεί πολύ νωρίς και να έχει χαμηλό βάρος γέννησης.[18]
  • Τα μωρά που γεννιούνται με καισαρική τομή τείνουν να έχουν περισσότερα αρχικά προβλήματα αναπνοής από αυτά που γεννιούνται κολπικά, ένα σύνδρομο γνωστό ως επίμονη πνευμονική υπέρταση του νεογνού (PPHN).[19]
  • Η σίτιση μπορεί να είναι δύσκολη, επειδή τόσο η μητέρα όσο και το μωρό επηρεάζονται από τα παυσίπονα.
  • Υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ του τοκετού με καισαρική τομή και υψηλότερης εμφάνισης άσθματος στην παιδική ηλικία έως 12 ετών σε σύγκριση με τα παιδιά που γεννήθηκαν κολπικά.[11]
  • Πολύ σπάνια, το μωρό μπορεί να τραυματιστεί κατά τη διάρκεια της τομής (κατά μέσο όρο, 1 ή 2 μωρά ανά 100 τραυματίζονται κατά τη διάρκεια της επέμβασης).[15]

Στατιστικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2015, σχεδόν 30 εκατομμύρια γεννήσεις πραγματοποιήθηκαν με καισαρική τομή σε ολόκληρο τον κόσμο, δηλαδή μία στις 5 γεννήσεις,[20] κάτι το οποίο αντιστοιχεί σε διπλασιασμό των αριθμών του 2000.

Τα ποσοστά της καισαρικής τομής αυξάνονται εδώ και 20 χρόνια στην πλειονότητα των βιομηχανικών χωρών όπου έχει βελτιώθεί η χειρουργική τεχνική. Μελέτη του 2018 δείχνει ότι το παγκόσμιο ποσοστό καισαρικής τομής έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 10% σε 15 χρόνια, όπου στις 15 πρώτες χώρες το ποσοστό γεννήσεων με καισαρική τομή ξεπερνά το 40%.[20]

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) καθιερώνει ένα βέλτιστο ποσοστό καισαρικών τομών μεταξύ 5% και 15%: «Ως ποσοστό των γεννήσεων στον πληθυσμό, το ποσοστό καισαρικών τομών θα πρέπει να είναι μεταξύ 5% και 15% - επειδή ένα χαμηλότερο ποσοστό στο 5%, θα έδειχνε ότι ορισμένες γυναίκες με σοβαρές επιπλοκές δεν θα λάμβαναν το επαρκές επίπεδο φροντίδας».[21] Πολλές χώρες, ωστόσο, υπερβαίνουν αυτά τα στοιχεία. Πάνω από το 15%, η προσφυγή στην καισαρική τομή θεωρείται καταχρηστική και θα είχε περισσότερο αρνητικό παρά θετικό αντίκτυπο, αν ληφθούν υπόψη οι κίνδυνοι αυτής της επέμβασης.[22]

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 16,5 και 54,8% των γεννήσεων. Το 2017, η καισαρική τομή πραγματοποιήθηκε πιο συχνά στην Κύπρο (54,8 % επί των γεννήσεων), ακολουθούμενη από τη Ρουμανία (44,1%), τη Βουλγαρία (43,1%), την Πολωνία (39,3%) και την Ουγγαρία (37,3%) και λιγότερο στη Φινλανδία (16,5%), και στη Σουηδία (16,6%).[23]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Finger C (2003). «Caesarean section rates skyrocket in Brazil. Many women are opting for Caesareans in the belief that it is a practical solution». The Lancet 362 (9384): 628. doi:10.1016/S0140-6736(03)14204-3. PMID 12947949. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «WHO Statement on Caesarean Section Rates» (PDF). 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2015. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Labor and birth | Office on Women's Health». www.womenshealth.gov. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Safe Prevention of the Primary Cesarean Delivery». www.acog.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  5. ↑ American Congress of Obstetricians and Gynecologists, Five Things Physicians and Patients Should Question, American Congress of Obstetricians and Gynecologists, http://www.choosingwisely.org/doctor-patient-lists/american-college-of-obstetricians-and-gynecologists/, ανακτήθηκε στις August 1, 2013 , το οποίο παραπέμπει στο:
  6. ↑ «Συγκριτική μελέτη της γενικής και της ραχιαίας αναισθησίας κατά την καισαρική τομή επιτόκων με προεκλαμψία». www.iatrikionline.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  7. ↑ Lauwers, Judith· Swisher, Anna (12 Ιουλίου 2010). Counseling the Nursing Mother. Jones & Bartlett Publishers. ISBN 978-1-4496-1948-0. 
  8. ↑ Corderoy, Amy (26 Jul 2015). «Failure to cut medical intervention rates in childbirth». The Sydney Morning Herald (Fairfax Media). http://www.smh.com.au/national/health/failure-to-cut-medical-intervention-rates-in-childbirth-20150725-gikdnn.html. Ανακτήθηκε στις 17 November 2015. 
  9. ↑ Benjamin Dadebo (17 Μαΐου 2012). Begat By God: Understanding the Concept of Being Born Again. Xlibris Corporation. σελίδες 31–. ISBN 978-1-4771-0612-9. 
  10. ↑ Aguilar, Adriana Jonguitud (2011). «Cesárea electiva: repercusión en la evolución respiratoria neonatal» (στα ES). Ginecologia y Obstetricia de Mexico 79 (04): 206–213. https://www.medigraphic.com/cgi-bin/new/resumen.cgi?IDARTICULO=29077. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Keag, Oonagh E.; Norman, Jane E.; Stock, Sarah J. (2018-01-23). «Long-term risks and benefits associated with cesarean delivery for mother, baby, and subsequent pregnancies: Systematic review and meta-analysis». PLoS Medicine 15 (1): e1002494. doi:10.1371/journal.pmed.1002494. ISSN 1549-1277. PMID 29360829. PMC 5779640. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5779640/. 
  12. ↑ Polidano, Cain; Zhu, Anna; Bornstein, Joel C. (2017-09-13). «The relation between cesarean birth and child cognitive development» (στα αγγλικά). Scientific Reports 7 (1): 11483. doi:10.1038/s41598-017-10831-y. ISSN 2045-2322. https://www.nature.com/articles/s41598-017-10831-y. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Caesarean section - Risks». nhs.uk (στα Αγγλικά). 19 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «C-Section: What Are the Risks?». WebMD (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 «C-Section Complications». American Pregnancy Association (στα Αγγλικά). 26 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  16. ↑ «Chances of Dying in Pregnancy and Childbirth Around the World». Verywell Family (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  17. ↑ Care, Institute of Medicine (US) Committee to Study Medical Professional Liability and the Delivery of Obstetrical· Rostow, Victoria P. (1989). Is the Rising Rage of Cesarean Sections a Result of More Defensive Medicine?. National Academies Press (US). 
  18. ↑ van Ham, M. A.; van Dongen, P. W.; Mulder, J. (1997-07). «Maternal consequences of caesarean section. A retrospective study of intra-operative and postoperative maternal complications of caesarean section during a 10-year period». European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology 74 (1): 1–6. doi:10.1016/s0301-2115(97)02725-5. ISSN 0301-2115. PMID 9243191. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9243191/. 
  19. ↑ Babooa, Niralee; Shi, Wen-Jing; Chen, Chao (2017-12). «Factors relating caesarean section to persistent pulmonary hypertension of the newborn». World journal of pediatrics: WJP 13 (6): 517–527. doi:10.1007/s12519-017-0056-z. ISSN 1867-0687. PMID 29058246. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29058246/. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Boerma, Ties; Ronsmans, Carine; Melesse, Dessalegn Y; Barros, Aluisio J D; Barros, Fernando C; Juan, Liang; Moller, Ann-Beth; Say, Lale και άλλοι. (2018-10-13). «Global epidemiology of use of and disparities in caesarean sections» (στα αγγλικά). The Lancet 392 (10155): 1341–1348. doi:10.1016/S0140-6736(18)31928-7. ISSN 0140-6736. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673618319287. 
  21. ↑ «Global health sector strategy on Sexually Transmitted Infections, 2016-2021». www.who.int (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  22. ↑ Doctissimo. «La césarienne : pour qui, pour quoi ?». Doctissimo (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
  23. ↑ «Large differences in share of caesarean births». ec.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2022. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καισαρική_τομή&oldid=10072182"