Εφέδρα

Εφέδρα
Εφέδρα η διστάχυα (Ephedra distachya)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Γνητόφυτα (Gnetophyta) Ομοταξία: Γνητιδικά (Gnetopsida) Τάξη: Εφεδροειδή (Ephedrales) Οικογένεια: Εφεδρίδες (Ephedraceae) Γένος: Εφέδρα (Ephedra) L.
Είδη
Δείτε κείμενο

Η Εφέδρα είναι γένος γυμνόσπερμων θάμνων, το μόνο γένος στην οικογένεια των Εφεδριδών και στην τάξη των Εφεδροειδών. Αυτά τα φυτά φυτρώνουν σε ξηρά κλίματα, σε μια ευρείας κλίμακας περιοχή του Βορείου Ημισφαιρίου η οποία περιλαμβάνει την νότια Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, τη νοτιοδυτική και κεντρική Ασία, τις νοτιοδυτικές περιοχές της Βόρειας Αμερικής, ενώ στο Νότιο Ημισφαίριο, φυτρώνει στη Νότια Αμερική μέχρι την Παταγονία. Επίσης το αποκαλούν "τσάι των Μορμόνων" ή "τσάι της Ερήμου" κι αυτό γιατί χρησιμοποιήθηκε σαν τσάι από τους πρώτους αποίκους της Αμερικής.

Ιδιότητες και χρήσεις

Τα φυτά του γένους Εφέδρα χρησιμοποιούνταν από τους ανθρώπους εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια για να θεραπεύσουν δυσκολίες στην αναπνοή κατά το άσθμα, την αλλεργία, το κοινό κρυολόγημα και την κατατονία. Ενεργά συστατικά του φυτού απομονώνονται και χρησιμοποιούνται σε πολλά παρασκευάσματα καταπολέμησης του κρυολογήματος και των αλλεργιών. Η εφέδρα περιέχει δύο αλκαλοειδή, την εφεδρίνη και την ψευδοεφεδρίνη. Αυτές οι ουσίες διεγείρουν το νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και έχουν αποσυμφορητική δράση. Χρησιμοποιείται συχνά ως αναβολικό σε αθλήματα, ενώ γίνεται συχνά χρήση της σε προϊόντα αδυνατίσματος σε συνδυασμό συνήθως με την καφεΐνη και ασπιρίνη. Ο πιθανώς επικίνδυνος αυτός συνδυασμός χρησιμοποιείται από άτομα στον χώρο της άθλησης συχνά στην προπόνηση για την απότομη απόκτηση ενέργειας και βελτίωση των αντανακλαστικών τους. Η χρόνια χρήση ή και η υπέρδοση, η οποία δεν απέχει πολύ από μια μεσαία-δυνατή δόση, μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως ζαλάδα, υπερένταση, πονοκέφαλο, ναυτία, άγχος, αϋπνίες, αδυναμία - κατατονία.

Ο χρήστης θα πρέπει να επιζητεί άμεση ιατρική συμβουλή/περίθαλψη σε περίπτωση που εμφανίσει τις ακόλουθες ακραίες παρενέργειες: σφίξιμο στο στήθος - δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στο στόμα ή το πρόσωπο, τρέμουλο, έντονες ζαλάδες, παραισθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο. Η χρήση εφεδρίνης πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με υψηλή πίεση και άλλα γενικά προβλήματα υγείας. Είναι δυνατή η έντονη εξάρτηση του χρήστη στην εφεδρίνη που συνοδεύεται συνήθως από μια σειρά "συμπτωμάτων εξάρτησης".

Η υπερβολική χρήση και ανάμειξη αυτής της ουσίας έχει οδηγήσει στη νοσηλεία έως και τον θάνατο ορισμένων αθλητών από λειψυδρία με αποτέλεσμα την απαγόρευση της εφεδρίνης σε συμπληρώματα διατροφής στις Η.Π.Α., ενώ στην Μεγάλη Βρετανία απαγορεύτηκε επίσης η κατοχή και πώληση του βοτάνου Εφέδρα η σινική (Ephedra sinica), παρότι αφέθηκαν ελεύθερα στο εμπόριο πολλά άλλα είδη φυτών που εμπεριέχουν μικρότερα αλλά αρκετά δραστικά ποσοστά εφεδρίνης.

Ταξινόμηση του είδους

Τα πιο γνωστά είδη εφέδρας είναι τα ακόλουθα:

• Εφέδρα η διστάχυα (Ephedra distachya): Ενδημικό της Νότιας Ευρώπης και της Νοτιοδυτικής Ασίας.
• Εφέδρα η σινική (Ephedra sinica): Ενδημικό της Κίνας.
• Εφέδρα της Νεβάδα (Ephedra nevadensis): Ενδημικό των δυτικών περιοχών της Βορείου Αμερικής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ephedra στο Wikimedia Commons