Επιχείρηση Φέλιξ

Η Επιχείρηση Φέλιξ(αγγλ.: Operation Felix) ήταν η κωδική ονομασία για μια προτεινόμενη γερμανική κατάληψη του Γιβραλτάρ κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, με την επιφύλαξη της συνεργασίας του Ισπανού δικτάκτορα Φρανσίσκο Φράνκο. Ποτέ δεν προχώρησε, κυρίως λόγω της απροθυμίας του Φράνκο να μπει στον πόλεμο. Ο Χίτλερ δεν γνώριζε ότι ο δικός του απεσταλμένος του, ο Ναύαρχος Βίλχελμ Κανάρις, επικεφαλής της Άμπβερ (Υπηρεσία Αντικατασκοπείας), έτρεχε ένα μυστικό αντιστασιακό κίνημα και σε στενή συνεργασία με τον Φράνκο καθορίζοντας συγκεκριμένους όρους που ο Χίτλερ ήταν βέβαιο ότι θα αρνηθεί. Αυτό θα διασφάλιζε ότι θα αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις.

Ιστορικό υποβάθρο

Μετά την πτώση της Γαλλίας τον Ιούνιο του 1940, ο Χέρμαν Γκέρινγκ ζητήσε από τον Αδόλφο Χίτλερ να καταλάβει την Ισπανία και τη Βόρεια Αφρική και όχι να εισβάλει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήδη από τον Ιούνιο του 1940 και πριν από την υπογραφή της ανακωχής με τη Γαλλία, ο Στρατηγός Χάιντς Γκουντέριαν υποστήριξε, επίσης, την κατάληψη της στρατηγικής σημασίας ναυτικής βάσης της Βρετανίας του Γιβραλτάρ. Ο Γκουντέριαν κάλεσε ακόμη τον Χίτλερ να αναβάλει την ανακωχή, έτσι ώστε να μπορεί να περάσει μέσω της Ισπανίας με δύο μεραρχίες Πάντσερ, να πάρει το Γιβραλτάρ, και στη συνέχεια να εισβάλει στη Γαλλική Βόρεια Αφρική. Ο Στρατηγός Άλφρεντ Γιοντλ, αρχηγός του Επιτελείου Επιχειρήσεων της Ανώτατης Διοίκησης της Βέρμαχτ (OKW), παρουσίασε στον Χίτλερ ένα επίσημο σχέδιο για να κόψει τη Βρετανία από την ανατολική αυτοκρατορία της από την εισβολή της Ισπανίας, στο Γιβραλτάρ, τη Βόρεια Αφρική και τη Διώρυγα του Σουέζ, αντί να εισβάλλουν στις Βρετανικές νήσους.

Στις 12 Ιουλίου 1940 η OKW δημιουργήσε μια ειδική ομάδα για τον απαραίτητο σχεδιασμό. Στις 22 Ιουλίου, ο ναύαρχος Βίλχελμ Κανάρις, επικεφαλής της Abwehr και εμπειρογνωμων για την Ισπανία, ταξίδεψε με αρκετούς άλλους Γερμανούς αξιωματικούς στη Μαδρίτη, όπου είχε συνομιλίες με τον Ισπανό κυβερνήτη στρατηγό Φρανσίσκο Φράνκο και τον Στρατηγό Χουάν Βίγκον, τον Υπουργό πολέμου. Στη συνέχεια ταξίδεψε για την Aλτζεσίρας ,όπου έμεινε μερικές μέρες για να κάνει αναγνώριση των προσεγγίσεων στο Γιβραλτάρ, και επέστρεψε στη Γερμανία με το συμπέρασμα ότι το καθεστώς του Φράνκο ήταν απρόθυμο να μπει στον πόλεμο. Ωστόσο, έκτοτε έχει γίνει γνωστό ότι ο Κανάρις είχε κρυφά ένα κίνημα αντίστασης, και αποθαρρύνε ενεργά τον Φράνκο από την ένταξη στον Άξονα.

Η ομάδα του Κανάρις είχε εντούτοις προσδιορίσει ότι το Γιβραλτάρ θα μπορούσε να καταληφθεί μέσω της αεροπορίας που θα υποστηρίζοταν με επίθεση από το έδαφος, από τουλάχιστον με δύο συντάγματα πεζικού, τρία τάγματα μηχανικού, και 12 συντάγματα πυροβολικού. Ο Κανάρις δήλωσε ότι χωρίς με βαριά επίθεση πυροβολικού (380 χιλιοστών),το οποίο ήξερε ότι δεν θα μπορούσε να γίνει στο Γιβραλτάρ, δεν θα ήταν εφικτή η επίχειρηση. Όταν αναφέρθηκε ότι ο στρατάρχης Βίλχελμ Κάιτελ, έδωσε την προσωπική του άποψη, ότι ακόμη και αν η Γερμανία ήταν σε θέση με τη συνεργασία της Ισπανίας, να καταλάβει το Γιβραλτάρ, οι Βρετανοί θα προσγειωνόνταν στο Μαρόκο και τη Γαλλική Δυτική Αφρική.

Τον Αύγουστο, ο Κανάρις συναντήθηκε με τον κουνιάδο του Φράνκο, Ραμόν Σεράνο Σούνερ, ο οποίος ήταν έτοιμος να γίνει υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας. Ο Κανάρις κάλεσε τον Σεράνο Σούνερ να κάνει ό,τι μπορούσε για να πείσει τον Φράνκο να μείνει έξω από τον πόλεμο. Λίγο μετά, ο Φράνκο έστειλε τον Σεράνο Σούνερ στο Βερολίνο για να πάρει μια ιδέα για τη στάση του Χίτλερ, καθώς ο Κανάρις τον είχε διαβεβαίωσει ότι η Γερμανία δεν θα εκανε βιαία παρέμβαση στην Ισπανία. Όταν ο Σέρανο Σούνερ συνάντησε τον Χίτλερ στις 16 Σεπτεμβρίου, ο Χίτλερ δεν έκανε στον Γερμανικό Τύπο πολύ σκληρή κριτική για την ισπανική συμμετοχή στον πόλεμο, ίσως επειδή σχεδίαζε να συναντήσει ο ίδιος τον Φράνκο πολύ σύντομα.

Ο Κανάρις συναντήθηκε με τον Φράνκο περίπου την ίδια ώρα και τον προειδοποίησε ότι εάν η Ισπανία εντάχθει στον Άξονα, τα ισπανικά νησιά, ακόμη και η ηπειρωτική Ισπανία η ίδια, θα ήταν σε κίνδυνο από μια βρετανική επίθεση. Γνωρίζοντας ότι ο Φράνκο φοβόταν μια εχθρική εισβολή των Γερμανών στην Ισπανία, αν και αρνήθηκε να συνεργαστεί, ο Κανάρης τον ενημέρωσε ότι ο Χίτλερ δεν είχε καμία τέτοια πρόθεση, λόγω της προγραμματισμένης εισβολής στην Σοβιετική Ένωση. Ο Κανάρις εξέπληξε επίσης τον Φράνκο με την παραδοχή ότι ο ίδιος ήταν πεπεισμένος ότι η Γερμανία δεν θα μπορούσε να κερδίσει τελικά τον πόλεμο.

Ο Σχεδιασμός

Παρά τα προβλήματα αυτά, η γερμανική στρατιωτική ήγεσια προχώρησε για να προετοιμαστεί για μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση εναντίον του Γιβραλτάρ. Με την κωδική ονομασία Επιχείρηση Φέλιξ, το σχέδιο προέβλεπε δύο σώματα του γερμανικού στρατού να εισέλθουν στην Ισπανία μέσω των Πυρηναίων. Ένα σώμα, υπό τον στρατηγό Λούντβιχ Κίμπλερ, ήταν να διασχίσει την Ισπανία και να επιτέθει μετά στο Γιβραλτάρ, ενώ το άλλο, με επικεφαλής τον Στρατηγό Ρούντολφ Σμιτ, ήταν για να εξασφαλίσει την πλευρά της αεροπορικής υποστήριξης.

Συνολικά η εντολή της Επιχείρησης Φέλιξ έπρεπε να ανατεθεί στον στρατάρχη Βάλτερ φον Ράιχεναου. Το σχέδιο επίσης έκανε αναφορά για την κατάληψη ισπανικών κτήσεων στη Βόρεια Αφρική: Ισπανικό Μαρόκο, Ρίο Ντε Όρο, και των Καναρίων Νήσων, των οποίων τα λιμάνια θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν ως βάσεις για τα γερμανικά υποβρύχια.