Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα (Ελλάδα)

Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα
Χώρα	Ελλάδα
Τύπος	Ειδικές Δυνάμεις
Ρόλος	Αντιτρομοκρατία, διάσωση ομήρων
Δύναμη	200 άνδρες
Υπαγωγή	Ελληνική Αστυνομία
Αρχηγείο	Αθήνα

Η Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα (Ε.Κ.Α.Μ.) είναι επίλεκτο τμήμα των ειδικών δυνάμεων της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο έχει συγκροτηθεί για τη διεξαγωγή εξαιρετικά δύσκολων και απαιτητικών επιχειρήσεων και για την αντιμετώπιση καταστάσεων υψηλού κινδύνου (τρομοκρατικές ενέργειες, συλλήψεις βαριά οπλισμένων κακοποιών, αεροπειρατείες, απαγωγές ομήρων, κ.τ.λ). Η Ε.Κ.Α.Μ. έχει δύναμη 200 ανδρών και επεμβαίνει ύστερα από προσωπική έγκριση του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ιστορία

Η ιστορία των ειδικών μονάδων στο Αστυνομικό Σώμα ξεκινά από το 1978 με τη δημιουργία των πρώτων αντιτρομοκρατικών μονάδων στα τότε δύο ξεχωριστά Αστυνομικά Σώματα (Ελληνική Χωροφυλακή και Αστυνομία Πόλεων), στα οποία το 1984 με απόφαση του Ιωάννη Σκουλαρίκη έγινε εκ βάθρων μεταρρύθμιση για να συγχωνευθούν στην τωρινή Ελληνική Αστυνομία.

Οι πρώτες μονάδες που δημιουργήθηκαν το 1978 ήταν η Μονάδα Ειδικών Αποστολών (ΜΕΑ) της Αστυνομίας Πόλεων με διοικητή τον Μιχάλη Γεωργιακάκη, καθώς και το Τμήμα Ειδικών Αποστολών (ΤΕΙΔΑ) της Ελληνικής Χωροφυλακής.

Η ΕΚΑΜ δημιουργήθηκε μαζί με την Ελληνική Αστυνομία το 1984, στην οποία και εντάχθηκε. Το όνομά της επέλεξε ο τότε γενικός γραμματέας του υπουργείου Δημόσιας Τάξης Κώστας Τσίμας, που ρύθμισε και τα αναβαθμισμένα καθήκοντά της στο καινούριο Σώμα.

Η αρχική δύναμη της ΕΚΑΜ είχε προσδιοριστεί στους 150 άνδρες. Μετά την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ελλάδα, κρίθηκε αναγκαία η αύξηση της δύναμής της στους 200 άνδρες.

Καθήκοντα

Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, τα καθήκοντα των δυνάμεων της Ε.Κ.Α.Μ. περιλαμβάνουν:

• Αντιμετώπιση καταστάσεων ομηριών (σε κτίρια, αεροσκάφη, τρένα, οχήματα).
• Συλλήψεις Υψηλού Κινδύνου.
• Συνοδείες Επισήμων Προσώπων Υψηλού Κινδύνου.
• Αντιμετώπιση προσβολών - ομηριών με όπλα μαζικής καταστροφής (χημικές - ραδιολογικές - βιολογικές - πολεμικές ουσίες).
• Επιχειρήσεις εναντίον της Τρομοκρατίας και του Οργανωμένου Εγκλήματος σε συνεργασία με τις Αρχές Ασφαλείας της Ελλάδος.
• Επιχειρήσεις διάσωσης και απεγκλωβισμού ατόμων από ατυχήματα, φυσικές καταστροφές σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα.

Η Ε.Κ.Α.Μ. παρεμβαίνει μετά από έγκριση του Αρχηγού της Αστυνομίας.

Δυνάμεις

Η Ε.Κ.Α.Μ. περιλαμβάνει άτομα τα οποία είναι εκπαιδευμένα σε διάφορες ειδικότητες:

• Ειδικές ομάδες εφόδου
• Σκοπευτές ακριβείας
• Ειδικούς σε θέματα παραβιάσεων (θυρών, τοίχων)
• Αλεξιπτωτιστές
• Βατραχανθρώπους
• Αναρριχητές - Καταρριχητές
• Χιονοδρόμους
• Νοσοκόμους πεδίου μάχης
• Χειριστές K9

Εκπαίδευση

Εκτός από τη βασική εκπαίδευση, εφαρμόζονται τριμηνιαία Προγράμματα Συντηρητικής Εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η εκπαίδευση γίνεται σε δικές της εγκαταστάσεις, όπως επίσης και σε κτίρια αστικών ή αγροτικών περιοχών (κατοικημένα ή όχι), στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας, σε αεροσκάφη των Ολυμπιακών Αερογραμμών, σε εγκαταστάσεις του Λιμένα Πειραιώς, του σιδηροδρομικού δικτύου, του ΜΕΤΡΟ, σε πεδία βολής των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και σε όποιο άλλο μέρος κριθεί απαραίτητο για τους εκπαιδευτικούς της σκοπούς.

Εξοπλισμός

Οπλισμός:

• Πιστόλια Glock 21 διαμετρήματος .45 με ειδικά πυρομαχικά.
• Πιστόλια SIG SAUER διαμετρήματος .357 με ειδικά πυρομαχικά.
• Πιστόλια Five Seven διαμετρήματος 5,7 Χ 28
• Πιστόλια CZ 75
• Περίστροφα RUGER .357 Mag
• Υποπολυβόλα MP-5 διαμετρήματος 9 mm με ειδικά πυρομαχικά.
• Υποπολυβόλα UMP διαμετρήματος 0,40/0,45in.
• Υποπολυβόλα Ρ-90 διαμετρήματος 5,7 x 28.
• Τυφέκια Μ-16 / Μ-4 διαμετρήματος 5,56 Χ 45.
• Τυφέκια AK-47 διαμετρήματος 7,62 Χ 39.
• Πολυβόλα FN/MAG διαμετρήματος 7,62 Χ 51.
• Καραμπίνες REMINGTON 870.
• Καραμπίνες Benelli M4 Super 90
• Καραμπίνες Molot Vepr-12

Για τον ανωτέρω οπλισμό διατίθενται φακοί και ηλεκτροπτικά συστήματα σκόπευσης ημέρας – νύχτας.

Ελεύθεροι Σκοπευτές:

• Τυφέκια SAKO διαμετρήματος 7,62 x 51 με υποηχητικά πυρομαχικά

και διόπτρες 6 x 44 τύπου mount.

• Τυφέκια PSG1 διαμετρήματος 7,62 Χ 51 με διόπτρες CARL ZEISS 1,5-

6 x 42.

• Τυφέκια ACCURACY INTERNATIONAL AW διαμετρήματος 7,62 Χ 51,

με διόπτρες Smith and Bender 3-12 X 50.

• Τυφέκια ACCURACY INTERNATIONAL ΑW διαμετρήματος .338

Lapua Magnum με διόπτρες Smith and Bender 3-12 X 50.

• Τυφέκια SR-25 STONER RIFLE διαμετρήματος 7.62 Χ 51 με

διόπτρες Leopold 3-12 X 50. Για τα ανωτέρω διατίθενται πυρομαχικά Match και Α.Ρ. όπως επίσης και διόπτρες σκόπευσης ημέρας – νύχτας AN-PVS10 με ανάλογους αντάπτορες.

Οι άνδρες της Ε.Κ.Α.Μ. διαθέτουν πλήρη ατομικό εξοπλισμό, όπως:

• Αντιβαλλιστικά κράνη με καλύπτρες
• Προσωπίδες αερίων
• Ειδικής Σχεδίασης αλεξίσφαιρα γιλέκα
• Επιχειρησιακές Στολές NOMEX.

Συνεργασία

Η Ε.Κ.Α.Μ. συνεργάζεται, τόσο σε θέματα εκπαίδευσης, όσο και ανταλλαγής τεχνογνωσίας με αντίστοιχες ειδικές μονάδες του εξωτερικού:

• F.B.I. / Hostage Rescue Team.
• U.S. Marshals / Special Operation Group.
• U.S. Army Special Forces.
• New Scotland Yard / SO19.
• G.E.O. Spain.
• R.A.I.D. France
• S.E.K. Berlin Germany.
• Cobra Austria.
• S.W.A.T.

Εκτός από τη συνεργασία με ξένες χώρες, η Ε.Κ.Α.Μ. χρησιμοποιεί αεροσκάφη και ελικόπτερα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, όπως και ελικόπτερα της Ελληνικής Αστυνομίας για μεταφορές και τεχνικές καταρριχήσεων Fast Rope και αεραποβάσεις. Η Ε.Κ.Α.Μ. προσφέρει επίσης εκπαίδευση C.Q.B. στις ειδικές δυνάμεις των ενόπλων δυνάμεων και εκπαιδεύει προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας σε βασικές τεχνικές βολών και μάχης.

• Ασκήσεις Γίνονται και στο Εξωτερικό με άλλες Ομάδες της Αστυνομίας όπως την GIGN

Επιχειρήσεις και κριτική

Στις επιτυχείς επιχειρήσεις της Ε.Κ.Α.Μ. συμπεριλαμβάνονται συλλήψεις και μεταγωγές μελών των τρομοκρατικών οργανώσεων 17 Νοέμβρη και ΕΛΑ, διασώσεις ομήρων από απαγωγείς και συλλήψεις επικίνδυνων μελών εγκληματικών οργανώσεων και δολοφονικών κυκλωμάτων.

Ωστόσο, στο ιστορικό επιχειρήσεων της ΕΛ.ΑΣ. όπου συμμετείχαν και δυνάμεις της ΕΚΑΜ, συμπεριλαμβάνονται και δύο αποτυχίες που προκάλεσαν τον έντονο προβληματισμό του κόσμου για το επίπεδο εκπαίδευσης και το βαθμό ικανότητας των συγκεκριμένων μονάδων.

Το πρώτο περιστατικό σημειώθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1998 και είναι γνωστό και σαν φιάσκο της οδού Νιόβης. Ο Ελληνορουμάνος κακοποιός Σορίν Ματέι εισβάλλει στο διαμέρισμα της οικογένειας Γκινάκη στην οδό Νιόβης 4. Θέτει υπό καθεστώς ομηρείας τα 3 μέλη της οικογενείας με την απειλή ότι θ' αφοπλίσει χειροβομβίδα που έχει στην κατοχή του. Η αστυνομία εκτιμάει ότι η χειροβομβίδα είναι ψεύτικη και επιχειρεί εισβολή. Ο Ματέι συλλαμβάνεται αλλά αφοπλίζει την χειροβομβίδα, της οποίας η έκρηξη τραυματίζει βαριά έναν εκ των ομήρων, την Αμαλία Γκινάκη. Η Αμαλία Γκινάκη πεθαίνει μετά από λίγες μέρες στον Ερυθρό Σταυρό, όπου και νοσηλευόταν. Το περιστατικό αναγκάζει τον αρχηγό της αστυνομίας Αθ. Βασιλόπουλο σε παραίτηση.

Το δεύτερο περιστατικό σημειώθηκε στις 31 Ιουλίου 2001, όπου ο διαβόητος Έλληνας κακοποιός Κώστας Πάσσαρης διαφεύγει από ενέδρα της Ελληνικής Αστυνομίας. Δύο παρατηρητές της αστυνομίας έχουν στηθεί κοντά στην πολυκατοικία στην οδό Ιππάρχου 52-54, στον Νέο Κόσμο, όπου ήταν και το διαμέρισμα που έμενε ο Πάσσαρης και περιμένουν να εμφανισθεί. Οι υπόλοιπες δυνάμεις βρίσκονται περιμετρικά σε ακτίνα 500 μέτρων για να μην κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Μόλις οι παρατηρητές αντιλαμβάνονται τον Πάσσαρη, ειδοποιούν τους άνδρες της ΕΚΑΜ οι οποίοι έχουν στήσει ενέδρα μέσα στο διαμέρισμα του κακοποιού και περιμένουν να τον συλλάβουν. Ο Πάσσαρης ανεβαίνει στο διαμέρισμά του, αιφνιδιάζεται από τις δυνάμεις των ΕΚΑΜ και προσπαθεί να ξεφύγει. Οι άνδρες των ΕΚΑΜ πυροβολούν τέσσερις φορές και τον πετυχαίνουν μία φορά στο πόδι και μια στον ώμο. Προκαλείται σύγχυση και δεν ειδοποιούν τους έξω αστυνομικούς ότι ο δράστης προσπαθεί να διαφύγει. Οι άνδρες της ΕΚΑΜ αργούν να καταδιώξουν τον κακοποιό και αυτός διαφεύγει από την έξοδο της πολυκατοικίας, κουτσαίνοντας τραυματισμένος στο πόδι.

Τέλος αρκετοί άνδρες και αξιωματικοί των ΕΚΑΜ συμμετείχαν το 1993, λίγες μέρες μετά τη συμπλήρωση 26 χρόνων από το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου σε υπαίθρια γιορτή στη Θεσσαλονίκη όπου μεταξύ άλλων διασκέδασαν υπό τους ήχους τραγουδιών που εξυμνούσαν τη Χούντα των Συνταγματαρχών και "βάπτισαν" σε παρακείμενο ποτάμι Αλβανό μετανάστη εξευτελίζοντάς τον. Τα γεγονότα αυτά, που έγιναν παρουσία του τότε διοικητή της ΕΚΑΜ Θεσσαλονίκης, αποκαλύφθηκαν το 1997 από την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" και έμειναν γνωστά ως "χουντογλέντι". Το Α/βάθμιο Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης κήρυξε αθώους τους οκτώ αστυνομικούς, μεταξύ των οποίων και δύο πρώην αστυνομικούς διευθυντές, που συμμετείχαν εκεί.

Πηγές

• Ενημερωτικό Σημείωμα Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, Αθήνα Ιούλιος 2004