Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Βίλνιους
.png) | |
 Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Βίλνιους | |
| Ίδρυση | 1579 |
|---|---|
| Τοποθεσία | Λιθουανία, Βίλνιους |
| Συντεταγμένες | 54°40′58″N 25°17′16″E / 54.68278°N 25.28778°E |
| Συλλογή | |
| Νόμιμη κατάθεση | Ναι |
| Άλλες πληροφορίες | |
| Διευθυντής | Irena Krivienė |
| Ιστότοπος | biblioteka.vu.lt/en/ |
Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Βίλνιους (λιθουανικά: Vilniaus universiteto biblioteka) είναι η παλαιότερη και μία από τις μεγαλύτερες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες στη Λιθουανία[1]. Ιδρύθηκε το 1570 από τους Ιησουίτες και ως εκ τούτου είναι εννέα χρόνια παλαιότερη από το Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Η βιβλιοθήκη διαθέτει 5,4 εκατομμύρια αρχεία σε ράφια που φτάνουν τα 166 χιλιόμετρα (103 μίλια) σε μήκος. Τα αποθέματά της διατηρούνται και είναι προσβάσιμα σε μέλη του πανεπιστημίου και στο ευρύ κοινό, μεταξύ αυτών μερικά από τα παλαιότερα χειρόγραφα και χαρακτικά της Λιθουανίας και της Ανατολικής Ευρώπης. Το 2010, η βιβλιοθήκη είχε 28.420 χρήστες. Η βιβλιοθήκη αποτελείται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη, το Επιστημονικό Κέντρο Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (MKIC) και τις βιβλιοθήκες της Σχολής και του κέντρου.[2]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τάγμα Ιησουιτών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προσκεκλημένοι από τον επίσκοπο του Βίλνιους Βαλέριαν Προτάσεβιτς, οι Ιησουίτες πήγαν στο Βίλνιους το 1569[3]. Στις 17 Ιουλίου 1570 ίδρυσαν ένα κολέγιο και μια βιβλιοθήκη. Ο πυρήνας της βιβλιοθήκης αποτελούνταν από τις συλλογές του Μεγάλου Δούκα της Λιθουανίας και Βασιλιά της Πολωνίας Σιγισμούνδου Β΄ Αυγούστου και του επισκόπου του Βίλνιους Γκέοργκ Αλβίνου. Η βιβλιοθήκη του Σιγισμούνδου Β΄ Αύγουστου περιείχε τα καλύτερα κλασικά έργα, ιστορίες, ιστορικά βιβλία, χρονικά και έργα λογοτεχνίας για τις φυσικές επιστήμες, το δίκαιο, την ιατρική, τις στρατιωτικές στρατηγικές που εκδόθηκαν τον 16ο αιώνα. Περιλάμβανε τη Βίβλο που μεταφράστηκε από τον Μάρτιν Λούθηρο, έργα των Ευκλείδη και Κλαύδιου Πτολεμαίου, την πρώτη έκδοση του "Περί των Περιστροφών των Ουρανίων Σφαιρών" του Νικόλαου Κοπέρνικου και πολλά άλλα έργα.
Τα προνόμια που δόθηκαν από τον βασιλιά Στέφανο Μπάτορυ την 1η Απριλίου 1579 μετέτρεψαν το Κολλέγιο των Ιησουιτών του Βίλνιους σε πανεπιστήμιο και τη βιβλιοθήκη σε πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Το 1580, ο επίσκοπος Προτάσεβιτς κληροδότησε πολλές χιλιάδες βιβλία στη βιβλιοθήκη μετά το θάνατό του. Πολλοί Λιθουανοί κληρικοί και ευγενείς δώρισαν επίσης βιβλία στη βιβλιοθήκη.
Στα 200 χρόνια της διακυβέρνησης των Ιησουιτών στο πανεπιστήμιο, η συλλογή της βιβλιοθήκης αυξανόταν συνεχώς, ο αριθμός των τόμων της αυξήθηκε από 4,5 μίλια (το 1570) σε 11 χιλιάδες (το 1773). Μια σειρά από πολέμους, πυρκαγιές και λεηλασίες εμπόδισαν τη βιβλιοθήκη να συνεχίσει να αναπτύσσεται και πολλά από τα βιβλία της κατέληξαν σε βιβλιοθήκες στη Ρωσία, την Πολωνία, τη Σουηδία και αλλού.
Μετά την κατάργηση του τάγματος των Ιησουιτών το 1773, η Εθνική Επιτροπή Παιδείας ανέλαβε την επιμέλεια του Πανεπιστημίου του Βίλνιους. Το 1781 το Πανεπιστήμιο μετονομάστηκε σε Head School of Lithuania. Η ακαδημαϊκή της πορεία τροποποιήθηκε και τα κονδύλια της βιβλιοθήκης συμπληρώθηκαν από βιβλία για τις φυσικές επιστήμες και την ιατρική.
Ρωσική Αυτοκρατορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την Τρίτη διαίρεση της Δημοκρατίας των δύο εθνών το 1795, το μεγαλύτερο μέρος του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσάς του Βίλνιους, έγινε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Το 1803, η σημαντικότερη Σχολή της Λιθουανίας μετονομάστηκε σε Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Το 1820, το Πανεπιστήμιο του Βίλνιους κατατάχθηκε μεταξύ των καλύτερων πανεπιστημίων της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η αναβίωση της πανεπιστημιακής έρευνας είχε επίσης θετική επίδραση στη βιβλιοθήκη. Το 1804 ο καθηγητής Γκότφριντ Ερνεστ Γκρόντεκ διορίστηκε επικεφαλής της βιβλιοθήκης. Κατάφερε να το κάνει προσιτή στο κοινό. Ένα τμήμα δανεισμού βιβλἰων άνοιξε το 1815 και το προσωπικό του πανεπιστημίου και οι φοιτητές, οι εκπαιδευτικές της περιφέρειας και οι καθηγητές γυμνασίου είχαν τη δυνατότητα να δανείζονται βιβλία. Η βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στη μικρή αίθουσα που είχε ένα αναγνωστήριο 90 θέσεων. Ο Γκρόντεκ ξεκίνησε τη σύνταξη ενός αλφαβητικού καταλόγου και αργότερα ενός συστηματικού καταλόγου με καρτέλες. Σε σύγκριση με άλλες βιβλιοθήκες της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Βίλνιους είχε φτάσει τα πιο προηγμένα ευρωπαϊκά πρότυπα εκείνη την εποχή.
Την 1η Μαΐου 1832, μετά την εξέγερση του Νοεμβρίου, ο Τσάρος Νικόλαος Α' έκλεισε το πανεπιστήμιο. Μεγάλο μέρος της συλλογής της βιβλιοθήκης ελήφθη από το Βίλνιους και διανεμήθηκε σε διάφορα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ρωσίας. Το 1856 άρχισε να λειτουργεί το Μουσείο Αρχαιοτήτων και ένα αναγνωστήριο υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Επιτροπής. Το 1865 μετατράπηκαν σε Δημόσια Βιβλιοθήκη και Μουσείο του Βίλνιους. Η βιβλιοθήκη έλαβε σχεδόν 200.000 τόμους πολύτιμων βιβλίων και χειρογράφων από συλλογές σχολείων, μοναστηριών και ιδιωτικών βιβλιοθηκών που είχαν κλείσει μετά τις εξεγέρσεις του 1831 και του 1863. Το 1914, η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Βίλνιους περιείχε περισσότερα από 300.000 βιβλία. Καταστράφηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τα βιβλία μεταφέρθηκαν για άλλη μια φορά στη Ρωσία.
Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Πανεπιστήμιο του Βίλνιους άνοιξε ξανά από τους Πολωνούς στις 11 Οκτωβρίου 1919 και μετονομάστηκε προς τιμή του Στέφανου Μπάτορυ. Παρ' όλο που είχε λεηλατηθεί, η βιβλιοθήκη διατηρούσε μια αρκετά μεγάλη συλλογή. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η βιβλιοθήκη υπέφερε ξανά από λεηλασίες και πυρκαγιές. Χρειάστηκε να αναστηλωθούν τα κτίρια του πανεπιστημίου και της βιβλιοθήκης που καταστράφηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου. Δημιουργήθηκαν αναγνωστήρια και οργανώθηκαν σε σύντομο χρόνο οι βιβλιογραφικές δραστηριότητες. Η βιβλιοθήκη κατάφερε να ανακτήσει περίπου 13.000 από τις πολύτιμες εκδόσεις της.
Μετά την αποκατάσταση ενός ανεξάρτητου κράτους της Λιθουανίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1993, η βιβλιοθήκη εξοπλίστηκε με ηλεκτρονικό κατάλογο ο οποίος ήταν προσβάσιμος μέσω Διαδικτύου από το 1994. Το 1999, η βιβλιοθήκη ξεκίνησε ένα σχέδιο για την ψηφιοποίηση των μοναδικών αποθεμάτων της - ψηφιοποίησε παλιά βιβλία και χειρόγραφα από τον 16ο-19ο αιώνα τα οποία ήταν διαθέσιμα σε CD. Το 2000, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Βίλνιους και άλλες βιβλιοθήκες στη Λιθουανία άρχισαν να εγγράφονται σε διάφορες βάσεις δεδομένων.
Το 2013, στην κοιλάδα Σαουλάτεκη άνοιξε ένα νέο κτίριο της βιβλιοθήκης το «Κέντρο Επικοινωνίας της Γνώσης».
Θησαυροί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Περίπου 160.000 αρχεία φυλάσσονται στο Τμήμα Σπάνιων Βιβλίων[4]. Τα παλαιότερα βιβλία είναι του 15ου αιώνα. Είναι ο μεγαλύτερος αποθετήριος παλαιών βιβλίων στη Λιθουανία, όσον αφορά τις αποθήκες και τη σημασία του, συναγωνίζεται τις πιο διάσημες βιβλιοθήκες της Ανατολικής Ευρώπης.
Επίσης, περίπου 319.000 διάφορα αρχεία φυλάσσονται στη συλλογή χειρογράφων[5]. Πρόκειται για αρχεία που χρονολογούνται από τον 13ο έως τον 21ο αιώνα.
Η βιβλιοθήκη διατηρεί επίσης ένα από τα δύο γνωστά πρωτότυπα αντίγραφα του πρώτου λιθουανικού βιβλίου, «Η Κατήχηση» του Μαρτίνας Μαζβίντας που τυπώθηκε το 1547[6].
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Vilnius University Library». Vilnius University Library (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «About». Vilnius University Library (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «History». Vilnius University (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Rare books». Vilnius University Library (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Manuscripts». Vilnius University Library (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «M. Mažvydo „Katekizmo" originalas – balandžio 1-ąją Vilniaus universiteto bibliotekoje». Vilniaus universiteto biblioteka (στα Λιθουανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]