Αύρα του Λελάντου

Έφιππη Αύρα από την Επίδαυρο, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Στην Ελληνική μυθολογία, η λεγόμενη Αύρα του Λελάντου ήταν μία από τις συντρόφους της θεάς Άρτεμης, κόρη του Λελάντου, μυθικού βασιλιά της Αρκαδίας και της νύμφης Περιβοίας, φρυγικής καταγωγής.

Η νύμφη Αύρα λέγονταν πως ήταν τόσο γρήγορη («ταχύπους») στο δρόμο ώστε κανένα ζώο ακόμη και από τα θηρία δεν μπορούσε να την φθάσει, αντίθετα αυτή συνελάμβανε τρέχοντας όποιο ζώο ήθελε, συνήθως ελάφια και ζαρκάδια. Αυτήν την νύμφη αγάπησε παράφορα ο θεός Βάκχος, τον οποίο όμως εκείνη περιφρόνησε, μέχρι που η θεά Αφροδίτη, μετά από παράκληση του Βάκχου, της ενέπνευσε στον ύπνο της ερωτική απόκριση προς τον θεό εραστή της. Καρπός του έρωτα αυτού υπήρξαν "δίδυμα" τέκνα, το ένα από τα οποία έφαγε η μητέρα τους σε κάποια κατάσταση παραφροσύνης. Όταν η Αύρα συναισθάνθηκε τι είχε συμβεί, ρίχθηκε στον ποταμό Σαγγάριο για να αυτοκτονήσει, αλλά ο Δίας την ευσπλαχνίσθηκε και την μεταμόρφωσε σε πηγή.

Άλλη παραλλαγή του μύθου, περί της Αύρας, την παρουσιάζει ως να έχει εξοργίσει την Άρτεμη, διότι δεν διαφύλαξε την παρθενία της, με συνέπεια να υποστεί στη συνέχεια δίωξη από εκείνη από τον Πόντο μέχρι πάνω από το όρος της Κυζίκου, όπου εκεί γέννησε τον καρπό του έρωτά της τα «Δίδυμα», εξ ου και το δίκορφο όρος «Δίδυμο» της περιοχής.

Σαφής είναι η σχέση του μύθου με την εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων στη περιοχή της τότε Ιωνίας και της ονοματοδοσίας των περιοχών.

Βιβλιογραφία

• Bernabé and García-Gasco, "Nonnus and Dionysiac-Orphic Religion" in Brill’s Companion to Nonnus of Panopolis, editor Domenico Accorinti, BRILL, 2016. (ISBN 9789004310698).
• Canciani, Fulvio, "Aurai" in Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae (LIMC) III.1 Artemis Verlag, Zürich and Munich, 1981. (ISBN 3-7608-8751-1). pp. 52–54.
• Davidson, James, The Greeks and Greek Love, Random House, Inc., 2009. (ISBN 978-0-375-50516-4).
• Nancy Thomson de Grummond, "Pax Augusta and the Horae on the Ara Pacis Augustae", AJA 94, No. 4 (Oct 1990), 663–677.
• Green, Peter, From Ikaria to the Stars: Classical Mythification, Ancient and Modern, University of Texas Press, 2004. Online version at ProQuest Ebook Central.
• Grimal, Pierre, The Dictionary of Classical Mythology, Wiley-Blackwell, 1996, (ISBN 978-0-631-20102-1).
• Hadjittofi, Fotini, "Chapter 6: Major Themes and Motifs in the Dionysiaca, in Brill’s Companion to Nonnus of Panopolis, editor Domenico Accorinti, BRILL, 2016. (ISBN 9789004310698).
• Nonnus, Dionysiaca; translated by W. H. D. Rouse, I Books I–XV. Loeb Classical Library No. 344, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1940. Internet Archive
• Nonnus, Dionysiaca; translated by W. H. D. Rouse, III Books XXXVI–XLVIII. Loeb Classical Library No. 346, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1940. Internet Archive
• Ovid, Ars Amatoria in Art of Love. Cosmetics. Remedies for Love. Ibis. Walnut-tree. Sea Fishing. Consolation. Translated by J. H. Mozley. Revised by G. P. Goold. Loeb Classical Library No. 232, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1929. Online version at Harvard University Press.
• Ovid. Metamorphoses, Volume I: Books 1-8. Translated by Frank Justus Miller. Revised by G. P. Goold. Loeb Classical Library No. 42. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1916. Online version at Harvard University Press.
• Pliny the Elder, The Natural History (eds. John Bostock, M.D., F.R.S. H.T. Riley, Esq., B.A.) London. Taylor and Francis, Red Lion Court, Fleet Street. (1855). (Online version at the Perseus Digital Library.)
• Quintus Smyrnaeus, Quintus Smyrnaeus: The Fall of Troy, Translator: A.S. Way; Harvard University Press, Cambridge MA, 1913. Internet Archive
• Robinson, Thurstan (1995), "The Nereid Monument at Xanthos or the Eliyãna at Arñna?", Oxford Journal of Archaeology, 14 (3): 355–359. doi:10.1111/j.1468-0092.1995.tb00069.x
• Maurus Servius Honoratus, Commentary on the Aeneid of Vergil, Georgius Thilo, Ed. 1881. Online version at the Perseus Digital Library.
• Simon, Erika Ara Pacis Augustae, New York Graphic Society LTD, Greenwich, Conn. 1967.
• Smith, William; Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, London (1873).
• Spaeth, Babette Stanley, "The Goddess Ceres in the Ara Pacis Augustae and the Carthage Relief," American Journal of Archaeology 98 (1994), pp. 65–100.
• Trendall, A. D. Red Figure Vases of South Italy and Sicily, London, 1989.
• Zanker, Paul, The Power of Images in the Age of Augustus, University of Michigan Press, 1988, 1990.