Αριθμομηχανή του Πασκάλ
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η αριθμομηχανή του Πασκάλ (1642), (η Πασκαλίνα, όπως αποκλήθηκε η συσκευή), είναι έργο του Γάλλου μαθηματικού Μπλεζ Πασκάλ (Blaise Pascal, 1623–1662).
Ο Γάλλος μαθηματικός Μπλεζ Πασκάλ (Blaise Pascal) κατασκεύασε το 1642 την πρώτη αληθινή αριθμομηχανή, η οποία επονομάστηκε Πασκαλίνα (Pascaline). Με τη μηχανή αυτή μπορούσε κάποιος να κάνει (σχετικά) εύκολα μαθηματικούς υπολογισμούς. Η μηχανή του Πασκάλ είχε τροχίσκους και γρανάζια, τα οποία, όταν περιέστρεφε ο χρήστης εμφάνιζαν τα αποτελέσματα. Η μηχανή είχε μικρές διαστάσεις και μπορούσε εύκολα να χωρέσει σε ένα μικρό τραπέζι. Ο αρχικός «υπολογιστής» είχε πέντε γρανάζια (με αποτέλεσμα να μπορεί να κάνει υπολογισμούς με σχετικά μικρούς αριθμούς), αλλά κατασκευάστηκε και σε παραλλαγές με έξι και οκτώ γρανάζια.
Η μηχανή εκτελούσε δύο πράξεις, πρόσθεση και αφαίρεση. Στο επάνω μέρος υπήρχε μια σειρά από οδοντωτούς τροχούς (γρανάζια), που το καθένα περιείχε τους αριθμούς από 0 έως 9. Ο πρώτος τροχός συμβόλιζε τις μονάδες, ο δεύτερος τις δεκάδες, ο τρίτος τις εκατοντάδες, κ.ο.κ.
Αυτή η μηχανική αριθμομηχανή, ήταν η πρώτη επιχειρησιακή αριθμομηχανή. Έκανε χρήση ενός ιδιοφυούς μηχανισμού μεταφοράς κρατουμένου (carry). Μετά από τρία χρόνια προσπάθειας και 50 πρωτότυπα, παρουσίασε την αριθμομηχανή του στο κοινό. Κατασκεύασε είκοσι από αυτές τις μηχανές στα επόμενα δέκα χρόνια. Αυτό το μηχάνημα μπορούσε να προσθέσει και να αφαιρέσει δύο αριθμούς απευθείας και να πολλαπλασιάσει και να διαιρέσει με επαναλήψεις (δηλαδή με διαδοχικές προσθέσεις και αφαιρέσεις αντίστοιχα). Δεδομένου ότι οι επιλογείς της Πασκαλίνας μπορούσαν να περιστρέφονται μόνο προς μία κατεύθυνση, υπήρχε η ανάγκη μηδενισμού μετά από κάθε υπολογισμό, κάτι που απαιτούσε από τον χειριστή να επιλέγει σε όλα τα ψηφία τον αριθμό 9 και στη συνέχεια (μέθοδος επαναμηδενισμού) να αυξάνει κατά ένα, ώστε να διαδώσει τα κρατούμενα με μεταφορά και να μηδενίσουν μέσω αυτού του τρόπου όλα τα στοιχεία του μηχανήματος. Μια διαδικασία αρκετά βαρετή -αλλά και χρονοβόρα- που δεν συγκρινόταν βέβαια με το χρόνο που κέρδιζε κανείς κατά τους υπολογισμούς. Η διαδικασία αυτή του μηδενισμού, όμως, πριν από κάθε νέα πράξη, υποδηλώνει ότι ο μηχανισμός μεταφοράς κρατουμένου θα είχε αποδειχθεί αν ήταν αναξιόπιστος στην πράξη πολλές φορές. Είναι δηλαδή απόδειξη της ποιότητας της Πασκαλίνας, επειδή καμία από τις επικρίσεις του 17ου και 18ου αιώνα για το μηχάνημα δεν ανέφερε πρόβλημα με τον μηχανισμό μεταφοράς κρατουμένου, παρόλο που δοκιμαζόταν πλήρως σε όλα τα μηχανήματα, με τις επαναφορές τους, όλη την ώρα. Και αυτό ήταν κάτι πολύ σημαντικό, γιατί σε αυτό ακριβώς το σημείο χώλαιναν οι κατασκευές όλων των άλλων, σύγχρονων αλλά και μεταγενέστερων.
Η εφεύρεση της υπολογιστικής μηχανής από τον Πασκάλ, τον 17ο αιώνα, έγινε όταν ήταν δεκαεννέα ετών. Παρακινήθηκε να την κατασκευάσει, βλέποντας το βάρος της αριθμητικής εργασίας που υπήρχε στην επίσημη εργασία του πατέρα του -ως επόπτης των φόρων στη Ρουέν. Συνέλαβε την ιδέα να γίνει η εργασία μηχανικά και ανέπτυξε ένα σχέδιο κατάλληλο για αυτόν τον σκοπό, δείχνοντας εδώ τον ίδιο συνδυασμό καθαρής επιστήμης και μηχανικής ιδιοφυΐας που χαρακτήριζε ολόκληρη τη ζωή του. Αλλά, ήταν άλλο πράγμα να συλλάβει και να σχεδιάσει κανείς ένα τέτοιο μηχάνημα και άλλο να το φτιάξει και να το χρησιμοποιήσει αξιόπιστα. Εδώ, χρειάζονταν εκείνες οι πρακτικές ικανότητες που έδειξε να έχει ο Πασκάλ σε μεγάλο βαθμό, για όλες τις εφευρέσεις του.
Παρόλη την ενασχόλησή του όμως, δεν πέτυχε ως επιχειρηματίας αριθμομηχανών. Η μηχανή του δεν έκανε μεγάλες πωλήσεις και, τελικά, σταμάτησε να παράγεται. Όμως, αξιοσημείωτο είναι ότι έφτασε να εκδώσει ο βασιλιάς ειδική διαταγή, ώστε μόνο αυτός να επιτρέπεται να την κατασκευάζει (ο πρόδρομος για την έννοια της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας - πατέντα).
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]