Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντουάν Παρμαντιέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντουάν Παρμαντιέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Antoine Augustin Parmentier (Γαλλικά)
Γέννηση12  Αυγούστου 1737[1][2][3]
Μοντιντιέ[4]
Θάνατος17  Δεκεμβρίου 1813[5][1][2]
Παρίσι[4]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ[6] και Grave of Antoine Parmentier
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[2][7]
ΣπουδέςΛύκειο Λουί-λε-Γκραν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβοτανολόγος
φαρμακοποιός (από 1772)
γεωπόνος
διαιτολόγος
royal censor (από 1779)
Inspector general of the French Army (από 1796)
Οικογένεια
ΑδέλφιαMarie-Suzanne Parmentier
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αντουάν-Ογκυστέν Παρμαντιέ (Γαλλικά: Antoine Augustin Parmentier), (Μοντιντιέ 12 Αυγούστου 1737 - Παρίσι 13 Δεκεμβρίου 1813), ήταν Γάλλος στρατιωτικός φαρμακοποιός, γεωπόνος και διατροφολόγος.

Πρόδρομος της χημείας τροφίμων και της αγροβιολογίας, συνέβαλε στη διάδοση της διατροφικής αξίας και της κατανάλωσης πατάτας ως βρώσιμο αγαθό στη Γαλλία και στην Ευρώπη.

Ο Παρμαντιέ προσφέρει άνθη πατάτας στον Λουδοβίκο ΙΣΤ' και στη Μαρία Αντουανέτα, σε περίπατο στις Βερσαλλίες, το 1786 (Petit Journal, Μάρτιος 1901).

Ο Αντουάν-Ογκυστέν Παρμαντιέ γεννήθηκε το 1737, στο Μοντιντιέ του νομού Σομ. Έχοντας χάσει τον πατέρα του από νεαρή ηλικία, εκπαιδεύτηκε από τη μητέρα του με τη βοήθεια ενός ιερέα, χωρίς επαρκή οικονομικά μέσα για να φοιτήσει στη δημόσια εκπαίδευση. Το 1755, μπήκε σε φαρμακείο στο Μοντιντιέ, όπου έμαθε το επάγγελμα και τον επόμενο χρόνο έζησε στο σπίτι του παππού του στο Παρίσι, όπου άσκησε το ίδιο επάγγελμα.

Ενώ υπηρετούσε ως στρατιωτικός φαρμακοποιός στα γαλλικά στρατεύματα στον Επταετή πόλεμο (1756 - 1763)[8] συνελήφθη από τους Πρώσους και στη φυλακή, υποχρεωμένος να τρώει πατάτες, γνωστές στους Γάλλους έως τότε μόνο ως ζωοτροφή, διαπίστωσε τη θρεπτική αξία τους. Η πατάτα είχε εισαχθεί από τη Νότια Αμερική στην Ευρώπη από τους Ισπανούς στις αρχές του 16ου αιώνα. Στην υπόλοιπη Ευρώπη εισήχθη έως το 1640, αλλά με εξαίρεση την Ισπανία και την Ιρλανδία, χρησιμοποιήθηκε συνήθως μόνο για ζωοτροφές. Ο βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας είχε επιβάλει στους αγρότες να καλλιεργήσουν το φυτό υπό αυστηρές ποινές μη συμμόρφωσης, όμως το 1748 το γαλλικό κοινοβούλιο είχε απαγορεύσει την καλλιέργεια της πατάτας, με την αιτιολογία ότι προκαλεί λέπρα μεταξύ άλλων, και η νομοθετική απαγόρευση της πατάτας παρέμενε σε ισχύ την εποχή του Παρμαντιέ και μέχρι το 1772.[9]

Με την επιστροφή του στο Παρίσι το 1763, ο Παρμαντιέ συνέχισε τις σπουδές του στη γεωπονία, διατροφολογία, βοτανολογία και χημεία διατροφής. Μετά την πείνα που ενέσκηψε στη Γαλλία το 1769 και το 1770 από καταστροφή της σοδειάς σιτηρών, η Ακαδημία της Μπεζανσόν χρηματοδότησε διαγωνισμό το 1771 με θέμα την ανάδειξη τροφίμων που θα μπορούσαν να εμποδίσουν μια νέα έλλειψη τροφίμων. Η εμπειρία του στη φυλακή και η πεποίθησή του για τη διατροφική αξία της πατάτας ήρθαν στο μυαλό του και πρότεινε τη χρήση της πατάτας ως τροφή για ασθενείς με δυσεντερία και κέρδισε το βραβείο.[10]

Λόγω κυρίως των προσπαθειών του Παρμαντιέ, η Ιατρική Σχολή του Παρισιού κήρυξε τις πατάτες βρώσιμες το 1772. Όμως, ο Παρμαντιέ συνέχισε να αντιμετωπίζει κριτική και έλλειψη αναγνώρισης για το έργο του και εμποδίστηκε να χρησιμοποιήσει τον πειραματικό κήπο του στο μέγαρο των Απομάχων, όπου εργαζόταν ως φαρμακοποιός, από τη θρησκευτική κοινότητα που κατείχε τη γη, με αποτέλεσμα να χάσει τη θέση του.

Το 1779, δημοσίευσε το έργο Τρόπος κατασκευής ψωμιού πατάτας, χωρίς αλεύρι, στο οποίο περιέγραφε πώς μπορούσε κανείς να φτιάξει ψωμί πατάτας που εξακολουθεί να έχει όλα τα χαρακτηριστικά του ψωμιού σίτου.

Προώθηση της πατάτας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αντουάν Παρμαντιέ στο γραφείο του, με το ένδυμα του ακαδημαϊκού, κρατώντας μπουκέτο από όλα τα φυτά που μελέτησε (πίνακας του Φρανσουά Ντυμόν, 1812).

Ο Παρμαντιέ άρχισε να διοργανώνει μια σειρά από διαφημιστικά κόλπα για τα οποία παραμένει αξιοσημείωτος σήμερα: διοργάνωνε δείπνα στα οποία τα πιάτα περιλάμβαναν πατάτες και οι καλεσμένοι του περιελάμβαναν αριστοκράτες και διασημότητες όπως ο Βενιαμίν Φραγκλίνος και ο Αντουάν Λαβουαζιέ το 1778, πρόσφερε μπουκέτα με άνθη πατάτας στον βασιλιά και τη βασίλισσα. Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' του παραχώρησε μια έκταση γης στην κοιλάδα των Σαμπλόν, κοντά στο Νεϊγί στα 1786 και ο Παρμαντιέ καλλιέργησε πατάτες τοποθετώντας ένοπλους φρουρούς κατά τη διάρκεια της ημέρας και αποσύροντάς τους τη νύχτα,[11] ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να κλέψουν τις πατάτες. Το τέχνασμα είχε επιτυχία, συμβάλλοντας έτσι στη διάδοση της κατανάλωσης της πατάτας στα λαϊκά στρώματα. Αυτό το κόλπο χρησιμοποιήθηκε αργότερα και από τον Ιωάννη Καποδίστρια, με τον ίδιο στόχο.[12]

Έργο και αναγνώριση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άγαλμα του Παρμαντιέ στη Φαρμακευτική σχολή του Παρισιού

Τα γεωπονικά ενδιαφέροντα του Παρμαντιέ κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα για τη βελτίωση της ανθρώπινης διατροφής μέσω τεχνικών βελτιώσεων. Δημοσίευσε τις παρατηρήσεις και πολλά έργα σχετικά με το ψωμί, την τυροκομία, την αποθήκευση σιτηρών, τη χρήση αλεύρου αραβοσίτου και κάστανου, την καλλιέργεια μανιταριών, τα μεταλλικά νερά, την οινοποιία, τις γαλέτες και πολλά άλλα θέματα ενδιαφέροντος των Φυσιοκρατών.

Οι πολλές άλλες συνεισφορές του στη διατροφή και την υγεία περιλαμβάνουν τη δημιουργία της πρώτης υποχρεωτικής εκστρατείας εμβολιασμού για την ευλογιά (υπό τον Ναπολέοντα που ξεκίνησε το 1805, όταν ο Παρμαντιέ ήταν Γενικός Επιθεωρητής της Υπηρεσίας Υγείας) και την καινοτομία στην εξαγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα.

Ο Παρμαντιέ ίδρυσε επίσης μια σχολή αρτοποιίας και μελέτησε μεθόδους συντήρησης τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης της ψύξης.[13]

Ο Παρμαντιέ διορίστηκε στην Ακαδημία Επιστημών το 1795. Μέλος του Ινστιτούτου, έγινε επίσης μέλος του Γενικού Συμβουλίου των Νοσοκομείων του Παρισιού και Γενικός Επιθεωρητής της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Υγείας. Χρίστηκε μέλος της Λεγεώνας της Τιμής, ανώτατη τιμητική διάκριση. Υπήρξε υπεύθυνος για 165 γεωργικά έργα, πολλά από τα οποία ήταν αφιερωμένα στην καλλιέργεια πατάτας.

Θάνατος και κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το άγαλμα του Παρμαντιέ στο Μοντιντιέ

Ο Παρμαντιέ πέθανε στις 13 Δεκεμβρίου 1813, σε ηλικία 76 ετών. Ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο Περ-Λασαίζ στο Παρίσι και το όνομά του δόθηκε σε μια μεγάλη λεωφόρο στο 10ο και 11ο διαμέρισμα, καθώς και σε ένα σταθμό στη γραμμή 3 του Μετρό του Παρισιού, όπου υπάρχει το άγαλμά του. Επίσης:

  • Στη γενέτειρά του Μοντιντιέ, το χάλκινο άγαλμά του δεσπόζει στην πλατεία Παρμαντιέ από το ψηλό βάθρο του, ενώ από κάτω σε μαρμάρινα αγάλματα, βολβοί πατάτας προσφέρονται σε έναν ευγνώμονα αγρότη.
  • Ένα άλλο μνημειακό άγαλμα του Παρμαντιέ βρίσκεται στην πλατεία του δημαρχείου του Νεϊγί-συρ-Σεν.
  • Το εργαστήριό του εξακολουθεί να υπάρχει στο μέγαρο των Απομάχων, σχεδόν στην κατάσταση που το άφησε.
  • Άγαλμα στη Φαρμακευτική σχολή του Παρισιού.
  • Προς τιμήν του, ο όρος Παρμαντιέ έχει εισαχθεί στη Γαλλική κουζίνα, για να περιγράψει φαγητά που περιέχουν πατάτες.[14]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. 1,0 1,1 1,2 www.encyclopedie.picardie.fr/Parmentier-Antoine-Augustin.html.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11918652w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w64x5g3d. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. antoine-augustin-parmentier. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2020.
  5. (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29  Αυγούστου 2019.
  6. 6,0 6,1 Pierre-François Piétresson de Saint Aubin: «Promenade aux cimetières de Paris, aux sépultures royales de Saint-Denis, et aux catacombes» (Γαλλικά) Παρίσι. 1826. σελ. 55.
  7. CONOR.SI. 180933219.
  8. Block, Brian P (March 2008). "Antoine-Augustin Parmentier: pharmacist extraordinaire". Pharmaceutical Historian. 38 (1): 6–14. PMID 18548912.
  9. . «farmersalmanac.com/parmentier-made-potatoes-popular-28537». 
  10. . «santerre.baillet.org/communes/montdidier/PARMENTIER (Antoine-Augustin)». 
  11. Antoine-Augustin Parmentier (1737-1813)-Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23/02/2011
  12. . «sansimera.gr/Η ιστορία της πατάτας». 
  13. . «encyclopedia.com/science/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/parmentier-antoine-augustin». 
  14. . «mylexiko.blogspot.com/2012/12/blog-post.html».