Πορδή
Πορδή είναι η κοινή λέξη που χρησιμοποιείται σε σχέση με τον μετεωρισμό και την παραγωγή αερίων από το κατώτερο πεπτικό σύστημα. Συνώνυμο (χυδαϊστί) της λέξης κλανιά. Το αντίστοιχο ρήμα στην αρχαία και την καθαρεύουσα είναι πέρδομαι.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχει κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα με τη σύγχρονη αγγλική fart, τις λέξεις της μέσης αγγλικής ferten, feortan και farten, συγγενής με την παλαιά υψηλή γερμανική ferzan. Η ινδοευρωπαϊκή προέλευση επιβεβαιώνεται από πολλές συγγενείς λέξεις σε άλλες γλώσσες, όπως η λατινική pēdĕre, σανσκριτικά pardate, αβεστική pərəδaiti, ιταλικά fare un peto, γαλλικά "péter", ρωσική пердеть (perdet') και πολωνικά "pierd" , από την αμάρτυρη πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *perd ή *pezd. Όπως και στις περισσότερες ινδοευρωπαϊκές ρίζες, στις γερμανικές γλώσσες έγινε η τροποποίηση κατά τον νόμο του Grimm /p/ > /f/ και /d/ > /t/.[1][2][3][4]
Χυδαιότητα και όχληση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε ορισμένες περιπτώσεις η λέξη θεωρείται απλώς μια κοινή βωμολοχία, ενώ άλλοτε χρησιμοποιείται χιουμοριστικά.[εκκρεμεί παραπομπή]
Ιστορικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αρχαιότερη διασωζόμενη αναφορά σχετικά με την πορδή χρονολογείται από περίπου το 1800 π.Χσε Σουμεριακό επίγραμμα, και αποτελεί παράλληλα και το αρχαιότερο ανέκδοτο. Το επίγραμμα-ανέκδοτο αναφέρει "Κάτι που δεν ξανασυνέβει από αμνημονεύτων χρόνων, μια νεαρή γυναίκα δεν έκλασε [καθισμένη] στα πόδια του άντρα της".[5][6]
Στην κλασική ελληνική γραμματεία η λέξη ή παράγωγά της και η σχετική πράξη εμφανίζεται σε αρχαίες ελληνικές κωμωδίες, όπως ο Πλούτος, οι Βάτραχοι[7] και οι Νεφέλες"[8] του Αριστοφάνη.
Στα αγγλικά η λέξη εμφανίζεται σε αρκετές από τις Ιστορίες του Καντέρμπουρι του Geoffrey Chaucer.
Στις αρχές της σύγχρονης περιόδου, η λέξη πορδή δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα χυδαία σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Για παράδειγμα, το Λεξικό της αγγλικής Γλώσσας του Samuel Johnson, που δημοσιεύθηκε το 1755, περιλαμβάνει τη λέξη. [9][10]
Η Λουκία έκανε μια μελέτη σχετικά με το θέμα που την παρουσίασε στην Βασιλική Ακαδημία των Βρυξελλών το 1781 προτρέποντας για μια επιστημονική μελέτη. Το 1607, μια ομάδα βουλευτών είχε γράψει ένα χυδαίο ποίημα με τίτλο Η Κοινοβουλευτική Πορδή, ως συμβολική διαμαρτυρία ενάντια στο συντηρητισμό της Βουλής των Λόρδων και τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄.[11][12]
Στην ελληνική γλώσσα υπάρχουν παράγωγα, όπως το "ονόπορδον" (εκ του όνος πορδή), επιστημονική ονομασία του γαϊδουράγκαθου. Αναφέρεται από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο.[13]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ The American Heritage Dictionary of the English Language (4th edition, 2000)
- ↑ Dictionnaire Hachette de la Langue Française, (Hachette, 1995) ISBN 0-317-45629-6
- ↑ T. G. Tucker, Etymological Dictionary of Latin, (Halle, 1931, repr.
- ↑ Liberman, Anatoly (25 Ιουλίου 2012). «Puzzling heritage: The verb 'fart'». OUPBlog. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2012.
- ↑ «World's oldest joke traced back to 1900 BC». Reuters. 2016-08-01. http://www.reuters.com/article/us-joke-odd-idUSKUA14785120080801. Ανακτήθηκε στις 2016-11-21.
- ↑ «BBC NEWS | Special Reports | Flatulence joke is world's oldest». news.bbc.co.uk. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Αριστοφάνης, Βάτραχοι, στ. 1097.
- ↑ [Αριστοφάνους, Νεφέλαι. στ. 392-394:
Σωκράτης: Σκέψαι τοίνυν ἀπὸ γαστριδίου τυννουτουὶ οἷα πέπορδας·
- τὸν δ᾿ ἀέρα τόνδ᾿ ὄντ᾿ ἀπέραντον πῶς οὐκ εἰκὸς μέγα βροντᾶν;
- Ταῦτ᾿ ἄρα καὶ τὠνόματ᾿ ἀλλήλοιν, βροντὴ καὶ πορδή, ὁμοίω.
- τὸν δ᾿ ἀέρα τόνδ᾿ ὄντ᾿ ἀπέραντον πῶς οὐκ εἰκὸς μέγα βροντᾶν;
- ↑ Evans, Ron (2002). Coming Home: Saskatchewan Remembered. Dundurn Press Ltd. σελ. 95. ISBN 1-55002-379-9.
- ↑ «An ill wind. Some fascinating facts about farting». Davyking.com. c. 1985. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ Marotti, Arthur (1995). Manuscript, print, and the English renaissance lyric. Cornell University Press. σελ. 113. ISBN 0-8014-8238-0.
- ↑ Curtis, Polly (2005-06-23). «Ode to fart gets airing at last». London: Guardian. http://www.guardian.co.uk/education/2005/jun/23/research.highereducation. Ανακτήθηκε στις 2010-11-12.
- ↑ http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:alphabetic letter=*o:entry group=46:entry=o)no/pordon Λεξικό Αρχαίας Ελληνικής Liddell & Scott, ονόπορδον.
Σχετική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Dawson, Jim (2010). Did somebody step on a duck?: a natural history of the fart. Berkeley, Calif: Ten Speed Press. ISBN 1-58008-133-9.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Moss, Candida (12 Απριλίου 2016). «How a Fart Killed 10,000 People». The Daily Beast. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2016. (αγγλ.)