Fieseler Fi 156
To Fieseler Fi 156 Storch (πελαργός) ήταν ελαφρύ μονοκινητήριο αεροσκάφος στρατιωτικής συνεργασίας με δυνατότητες βραχείας αποπροσγείωσης (Short Takeoff and Landing, STOL) το οποίο αναπτύχθηκε στη Γερμανία από την εταιρεία Fieseler πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρήχθη σε σημαντικούς αριθμούς τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες κατά τη διάρκεια του πολέμου αλλά και μεταπολεμικά.
| Fieseler Fi 156 Storch | |
|---|---|
 Το Fi 156 Storch | |
| Τύπος | αεροσκάφος στρατιωτικής συνεργασίας |
| Κατασκευαστής | Fieseler Morane-Saulnier |
| Χώρα προέλευσης | Γερμανία |
| Σχεδιασμός | Γκέρχαρντ Φίζελερ (Gerhard Fieseler), Ράινολντ Μέβες (Reinhold Mewes), Έριχ Μπάχεμ (Erich Bachem) |
| Παρθενική πτήση | 24 Μαΐου 1936 |
| Πρώτη παρουσίαση | 1937 |
| Αποσύρθηκε | Γερμανία: 1945 Γαλλία: 1970 |
| Κύριος χειριστής | Luftwaffe |
| Άλλοι χειριστές | Γαλλική Πολεμική Αεροπορία (Armée de l'Air) Γαλλικός Στρατός |
| Παραγωγή | 1937–1949 (1965 για το MS 500) |
| Μονάδες που παρήχθησαν | Περισσότερα από 2.900[1] |
Σχεδιασμός και ανάπτυξη
ΕπεξεργασίαΤο 1935 το Υπουργείο Αεροπορίας του Ράιχ (Reichsluftfahrtministerium, RLM) ζήτησε την υποβολή προτάσεων για την απόκτηση ενός σύγχρονου αεροσκάφους στρατιωτικής συνεργασίας και μεταφοράς ασθενών/τραυματιών. Εκτός από την πρόταση της Fieseler συμμετείχαν επίσης στον διαγωνισμό τα Messerschmitt Bf 163 και Siebel Si 201.
Το αεροσκάφος της πρώτης, δημιούργημα των Ράινχολντ Μέβες (Reinhold Mewes) και Έριχ Μπάχεμ (Erich Bachem), είχε κατά πολύ ανώτερες δυνατότητες όσον αφορά την αποπροσγείωση. Επρόκειτο επί της ουσίας για ένα αεροσκάφος βραχείας αποπροσγείωσης (STOL). Επρόκειτο για ένα μονοκινητήριο μονοπλάνο με σταθερό σύστημα προσγείωσης, το οποίο μπορούσε να απογειωθεί από απροετοίμαστους διαδρόμους (πολύ συχνά αγρούς και χωμάτινες επιφάνειες) μέσα σε λίγα μέτρα. Τα δύο κύρια σκέλη προσγείωσης διέθεταν αμορτισέρ στα οποία εν πολλοίς οφείλονταν η δυνατότητα χρήσης του από τραχιές επιφάνειες. Οι πτέρυγες του ήταν αναδιπλούμενες προκειμένου να εξοικονομείται χώρος και να είναι δυνατή η μεταφορά ή ακόμα και η ρυμούλκησή του με φορτηγό.
Παραγωγή
Επεξεργασία
Το Fi 156 παρήχθη σε σημαντικούς αριθμούς τόσο στη Γερμανία όσο και σε τρίτες χώρες. Περίπου 2.900, τα περισσότερα της έκδοσης C, κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο της Fieseler στο Κάσσελ. Το 1942 ξεκίνησε η παραγωγή στο εργοστάσιο της Morane-Saulnier στο Puteaux της Γαλλίας. Σταδιακά η Fieseler ανέλαβε υποκατασκευαστικό έργο που αφορούσε στην κατασκευή των μαχητικών Bf 109 και Fw 190, με συνέπεια η κατασκευή των Fi 156 να μεταφερθεί στο Leichtbau Budweis στην κατεχόμενη Τσεχοσλοβακία. Η παραγωγή του συνεχίστηκε εκεί και μεταπολεμικά, μέχρι το 1949, φθάνοντας στις 138 μονάδες. Εγχώρια το αεροσκάφος ονομάζονταν K-65 Čáp.
Η παραγωγή ξεκίνησε επίσης στο εργοστάσιο της ICAR στο Βουκουρέστι. Ολοκληρώθηκαν μονάχα δέκα Fi 156 πριν την καταστροφή του εργοστασίου από βομβαρδισμό τον Μάιο του 1944. Στα τέλη του ίδιου έτους επανεκκινήθηκε η διαδικασία, όμως ολοκληρώθηκαν μονάχα έξι. Την περίοδο 1945-46 παραδόθηκαν ακόμα 64 μονάδες.[2]
Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας το 1944, η παραγωγή του Fi 156 συνεχίστηκε κανονικά στο εργοστάσιο της Morane-Saulnier, αυτή τη φορά για να καλυφθούν οι ανάγκες της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας (Armée de l'Air). Τα αεροσκάφη, που ονομάζονταν εγχώρια MS 500, ολοκληρώθηκαν με υπάρχοντες κινητήρες Argus. Σταδιακά παρουσιάστηκαν διάφορες παραλλαγές του αρχικού αεροσκάφους, με διαφορετικούς κινητήρες και ονομασίες. Όταν χρησιμοποιήθηκαν σε επιχειρήσεις στη Γαλλική Ινδοκίνα, κατέστη σαφές πως οι ξύλινες πτέρυγες ήταν ανεπαρκείς και στη συνέχεια αποφασίστηκε να αντικατασταθούν από μεταλλικές. Επίσης αφαιρέθηκε το οπίσθιο πολυβόλο και έγιναν διάφορες τροποποιήσεις. Συνολικά κατασκευάστηκαν στη Γαλλία 141 αεροσκάφη πριν την απελευθέρωση και άλλα 925 μεταπολεμικά.
Στα πλαίσια του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ που σύναψαν ΕΣΣΔ και Γερμανία το 1939, η δεύτερη χώρα παραχώρησε διάφορους τύπους αεροσκαφών στην πρώτη. Βάσει της συμφωνίας η ΕΣΣΔ είχε το δικαίωμα είτε να παράγει παρόμοια σχεδιαστικά αεροσκάφη είτε πανομοιότυπα με τα γερμανικά. Ανάμεσα στους τύπους περιλαμβάνονταν και το Fi 156C, το οποίο οι Σοβιετικοί επέλεξαν να αξιοποιήσουν χωρίς αλλαγές. Σχεδίαζαν να κατασκευάσουν δύο εκδόσεις, το αεροσκάφος στρατιωτικής συνεργασίας SS και το νοσοκομειακό αεροσκάφος Ν-2. Ένα πρωτότυπο ολοκληρώθηκε εντός του 1940 στο Κάουνας της ΣΣΔ Λιθουανίας, όμως το όλο εγχείρημα δεν προχώρησε εξαιτίας της γερμανικής επίθεσης τον Ιούνιο του 1941. Επίσης το Σχεδιαστικό Γραφείο Αντονόφ είχε αναπτύξει ένα αντίστοιχο αεροσκάφος, το οποίο ήταν μεν πολύ βαρύτερο και χρειάζονταν πολύ μεγαλύτερη έκταση για να απογειωθεί ή να προσγειωθεί αλλά είχε επίσης σημαντικά ανώτερη ακτίνα δράσης και ικανότητα μεταφοράς φορτίου.[3]
| Έκδοση | Fieseler | Morane-Saulnier | Mraz | Leichtbau | Σύνολο |
|---|---|---|---|---|---|
| A-0 | 10 | 10 | |||
| B-0 | 14 | 14 | |||
| B-1 | 36 | 36 | |||
| C-1 | 286 | 286 | |||
| C-2 | 239 | 239 | |||
| C-3 | 1,230 | 525 | 1,755 | ||
| C-5 | 259 | 32 | 63 | 354 | |
| D-1 | 117 | 117 | |||
| D-2 | 46 | 10 | 56 | ||
| Σύνολο | 1,908 | 784 | 78 | 73 | 2,867 |
Σύγχρονες εκδοχές του Storch
Επεξεργασία
Λόγω των εξαιρετικών χαρακτηριστικών STOL του, επιχειρήθηκε πολλές φορές η επαναδημιουργία του Storch στη σημερινή εποχή. Οι απόπειρες αφορούν συνήθως μοντέλα σε κλίμακα ¾, όπως το Pazmany PL-9 Stork και το RagWing RW19 Stork του Roger Mann.
Επίσης στην κλίμακα των ¾ είναι το Slepcev Storch, το οποίο αρχικά κατασκευαζόταν στην Αυστραλία[4] και αργότερα στη Σερβία.[5]
Επιχειρησιακή ιστορία
Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
ΕπεξεργασίαΤα Storch ήταν αναπόσπαστο κομμάτι των γερμανικών δυνάμεων σε όλα τα μέτωπα της Ευρώπης και της Βορείου Αφρικής, από την αρχή μέχρι το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο στρατάρχης Ρόμελ (Erwin Rommel) χρησιμοποιούσε συνεχώς ένα Fi 156 προκειμένου να έχει άμεση εικόνα της κατάστασης στο πεδίο της μάχης. Κατά τη διάρκεια του πολέμου πέρασαν στην κατοχή των Συμμάχων πολλά από τα Fieseler. Ο Βρετανός στρατάρχης Μοντγκόμερυ (Bernard Law Montgomery), όπως και οι αντιπτέραρχοι Arthur Coningham και Harry Broadhurst επίσης προτίμησαν τα αιχμαλωτισμένα γερμανικά αεροσκάφη. Η Γαλλία παρέλαβε σημαντικό αριθμό αιχμαλωτισμένων αεροσκαφών ως πολεμική αποζημίωση.
Η πιο γνωστή επιχείρηση που αφορά το Storch είναι ίσως η διάσωση του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Ο Μουσολίνι αφού ανετράπη ήταν φυλακισμένος σε ορεινή τοποθεσία κοντά στο Γκραν Σάσο. Αυτό δεν εμπόδισε μια ομάδα ενενήντα Γερμανών αλεξιπτωτιστών υπό τον Ότο Σκορτσένυ (Otto Skorzeny) να το διασώσουν και να τον μεταφέρουν στη Γερμανία. Προσεδαφίστηκαν με ανεμόπτερα στην περιοχή, που φυλάσσονταν από ιταλικά στρατεύματα και απελευθέρωσαν τον Μουσολίνι. Η αποχώρησή του όμως, που έπρεπε να γίνει από αέρος, θα ήταν ανέφικτη χωρίς το Fi 156. Αρχικά δοκιμάστηκε ένα ελικόπτερο Focke-Achgelis Fa 223, όμως παρουσίασε βλάβη ενώ κατευθύνονταν προς στην περιοχή. Έτσι, ο Μουσολίνι διέφυγε επιβένοντας σε ένα Storch μαζί με τον Σκορτσένυ. Το μικρό αεροσκάφος παρόλο που ήταν υπερφορτωμένο απογειώθηκε διασχίζοντας απόσταση μόλις 80 m.
Ένα Fi 156 το οποίο προσγειώθηκε στο Βερολίνο στις 26 Απριλίου 1945 είναι από τα τελευταία αεροσκάφη που έφτασαν στην πόλη πριν την πτώση της. Στα χειριστήρια ήταν η Χάνα Ράιτς (Hanna Reitsch) η οποία μετέφερε τον στρατάρχη φον Γκράιμ (Robert Ritter von Greim) στην πόλη για να συναντηθεί με τον Αδόλφο Χίτλερ. Ο Γκράιμ ενημερώθηκε ότι θα αντικαθιστούσε τον Χέρμαν Γκέρινγκ (Hermann Göring) ως ανώτατο διοικητή της Luftwaffe.[7]
Μεταπολεμική χρήση
ΕπεξεργασίαΗ Γαλλική Πολεμική Αεροπορία (Armée de l'Air) και η Αεροπορία του Γαλλικού Στρατού (Aviation Légère de l’Armée de Terre) αξιοποίησαν επιχειρησιακά το Criquet, την εκδοχή του Fi 156 που παράγονταν εγχώρια. Από το 1945 μέχρι και το 1958 τα ελαφρά αεροσκάφη παρείχαν πολύτιμες υπηρεσίες τόσο κατά τον Πόλεμο της Ινδοκίνας όσο και στον Πόλεμο της Αλγερίας. Η Ελβετική Πολεμική Αεροπορία καθώς και οι δυνάμεις άλλων ορεινών χωρών αξιοποίησαν τα Storch ως μέσα αεροδιάσωσης. Η επιλογή αυτή οφείλονταν στις εξαιρετικές δυνατότητες STOL. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλά πλήρως λειτουργικά Fi 156 (ή γαλλικά Criquet) τα οποία συμμετέχουν και σε αεροπορικές επιδείξεις.
Εκδόσεις
Επεξεργασία- Fi 156 V1 ως V4
- Πρωτότυπα δοκιμών
- Fi 156 V5
- Αεροσκάφος προπαραγωγής για τη σειρά Α.
- Fi 156 A-0
- Έκδοση προπαραγωγής. Κατασκευάστηκαν δέκα αεροσκάφη τα οποία ήταν πανομοιότυπα με το πρωτότυπο V3.
- Fi 156 A-1
- Τα πρώτα αεροσκάφη παραγωγής που παρέλαβε η Luftwaffe.
- Fi 156 B
- Fitted with a new system which could retract the normally fixed leading edge slats and had a number of minor aerodynamic cleanups, boosting the speed to 208 km/h (130 mph). The Luftwaffe didn't consider such a small difference to be important and the Fi-156 B was not produced.
- Fi 156 C-0
- Τα αεροσκάφη προπαραγωγής της σειράς C.
- Fi 156 C-1
- Τριθέσιο αεροσκάφος στρατιωτικής συνεργασίας.
- Fi 156 C-2
- Διθέσιο αναγνωριστικό.
- Fi 156 C-3
- Έκδοση που αντικατέστησε επιχειρησιακά τα C-1 και C-2.
- Fi 156 C-3/Trop
- Παραλλαγή του C-3 με φίλτρα για προστασία του κινητήρα από την εισρόφηση άμμου και άλλες τροποποιήσεις. Χρησιμοποιήθηκαν στη Βόρεια Αφρική.
- Fi 156 C-5
- Έκδοση με δυνατότητα μεταφοράς απορριπτόμενων δεξαμενών καυσίμου ή ατρακτιδίου για φωτογραφική μηχανή κάτω από την άτρακτο.
- Fi 156 C-5/Trop
- Παραλλαγή του C-5 για χρήση στην έρημο.
- Fi 156 D-0
- Αεροσκάφη προπαραγωγής της έκδοσης μεταφοράς ασθενών/τραυματιών. Προωθούνταν από κινητήρα Argus As 10P.)
- Fi 156 D-1
- Έκδοση παραγωγής του D-0.
- Fi 156 E-0
- Liaison version identical to the C-1; 10 pre-production aircraft were fitted with tracked landing gear and were produced in 1941–1942.
- Fi 156 F ή P
- Παραλλαγή του C-3 με πολυβόλα στα πλευρικά παράθυρα και δυνατότητα μεταφοράς βομβών. Τα Storch αυτής της έκδοσης προορίζονταν για επιχειρήσεις ενάντια στους αντάρτες.
- Fi 156 U
- Ανθυποβρυχιακό αεροσκάφος. Ήταν πανομοιότυπο με το C-3 αλλά μπορούσε να μεταφέρει μια βόμβα βυθού.
- Fi 156 K-1
- Εξαγωγική εκδοχή του C-1 για τη Σουηδία.
- Fi 256
- Πενταθέσιο αεροσκάφος που αναπτύχθηκε από τη Morane-Saulnier για πολιτική χρήση.
- MS-500
- Έκδοση στρατιωτικής συνεργασίας που κατασκευάζονταν στη Γαλλία με τον κινητήρα Argus.
- MS-501
- Έκδοση με κινητήρα Renault 6Q ισχύος 233 hp
- MS-502
- Έκδοση στρατιωτικής συνεργασίας. Ήταν πανομοιότυπο με το MS-500, αλλά είχε τον αστεροειδή κινητήρα Salmson 9ab των 230 hp αντί για τον Argus.
- MS-504
- Έκδοση με αστεροειδή κινητήρα Jacobs R-755-A2 των 304 hp.
- MS-505
- Αναγνωριστικό το οποίο βασίζονταν στο MS-500 αλλά προωθούνταν από αστεροειδή κινητήρα Jacobs R-755-A2 των 304 hp.
- MS-506
- Το MS-506 διέθετε κινητήρα Lycoming των 235 hp.
- Mráz K-65 Čáp
- Η εγχώρια ονομασία των Fi 156 που κατασκευάστηκαν στην Τσεχοσλοβακία.
- Antonov OKA-38 Aist
- Αντίγραφο του Fi 156 το οποίο αναπτύχθηκε στην ΕΣΣΔ αλλά δεν εντάχθηκε σε παραγωγή εξαιτίας της γερμανικής επίθεσης τον Ιούνιο του 1941.
Διασωζόμενα αεροσκάφη
Επεξεργασία- Αυστρία
- Ένα αεροσκάφος εκτίθεται στο Μουσείο Στρατιωτικής Ιστορίας της Βιένης.
- Φινλανδία
- Το μοναδικό Storch της Φινλανδικής Πολεμικής Αεροπορίας που σώζεται σήμερα εκτίθεται στο Φινλανδικό Αεροπορικό Μουσείο στη Βάνταα.[8]
- Γερμανία
- Η συλλογή ιστορικών αεροσκαφών Fliegendes Museum ("Ιπτάμενο Μουσείο"), στο Γκροσενχάιν (Großenhain) διαθέτει ένα πλήρως λειτουργικό Fi 156.[9]
- Σερβία
- Ένα νοσοκομειακό αεροσκάφος εκτίθεται στο Αεροπορικό Μουσείο του Βελιγραδίου.
- Νότιος Αφρική
- Ένα Fi-156C-7 με διακριτικά VD TD βαμμένο στα χρώματα της Luftwaffe ανήκει στη συλλογή του Νοτιοαφρικανικού Μουσείου Πολεμικής Αεροπορίας στην Πρετόρια.
- Ηνωμένο Βασίλειο
- Η Συλλογή Σάτλγουορθ (Shuttleworth Collection) διαθέτει ένα πλήρως λειτουργικό αεροσκάφος κατασκευής του 1943.[10]
- Ηνωμένες Πολιτείες
- Στο Εθνικό Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (National Museum of the United States Air Force) στο Ντέιτον, Οχάιο του Οχάιο εκτίθεται ένα Fi 156 C-1.[11]
- Το μουσείο Fantasy of Flight στη Φλόριντα διαθέτει ένα πλήρως λειτουργικό Fi 156 καθώς και ένα επίσης λειτουργικό Piper L-4 Grasshopper, το οποίο εν πολλοίς ήταν το αμερικανικό αντίστοιχο του Storch.[12]
- Η Flying Heritage Collection στο Έβερετ της Πολιτείας Ουάσιγκτον επίσης διαθέτει ένα πολύ καλά διατηρημένο Storch.[13]
Χρήση
Επεξεργασία- Γαλλία
- Γαλλική Πολεμική Αεροπορία (Armée de l'Air)
- Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό
- Γαλλικός Στρατός
- Ιταλία
- Ιταλική Βασιλική Αεροπορία (Regia Aeronautica)
Δείτε επίσης
Επεξεργασία
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Fi 156
ΕπεξεργασίαΑεροσκάφη σε κλίμακα ¾
ΕπεξεργασίαΠαρόμοια αεροσκάφη
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Winchester, 2004
- ↑ Axworthy et al. 1995, pp. 249–250.
- ↑ Gunston, Bill (1995). The Osprey Encyclopedia of Russian Aircraft 1875–1995. Osprey. σελ. 20. ISBN 978-1855324053.
- ↑ "Australian Type Certificate for the Slepcev Storch." Αρχειοθετήθηκε 2015-04-05 στο Wayback Machine. Civil Aviation Safety Authority (Australia). Retrieved: 4 September 2012.
- ↑ "Slepcev Storch." Αρχειοθετήθηκε 2006-04-13 στο Wayback Machine. Storch Aviation, Serbia. Retrieved: 10 April 2011.
- ↑ "The LEMB Stammkennzeichen Database." Αρχειοθετήθηκε 2014-10-10 στο Wayback Machine. The LEMB Stammkennzeichen Database Project. Retrieved: 14 November 2012.
- ↑ Beevor 2002, p. 322.
- ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2012-03-29 στο Wayback Machine. ilmailumuseo.fi Retrieved 31 May 2015.
- ↑ "Fliegendes Museum - Morane Saulnier MS 505 Storch" Αρχειοθετήθηκε 2013-04-09 στο Wayback Machine. fliegendes-museum.de Retrieved: 08 November 2013.
- ↑ http://www.shuttleworth.org/shuttleworth-collection/aircraft-details.asp?ID=40 Αρχειοθετήθηκε 2014-08-21 στο Wayback Machine. 1942 - Fieseler Storch
- ↑ "Factsheets: FIESELER FI-156C-1 STORCH." Αρχειοθετήθηκε 2015-03-03 στο Wayback Machine.National Museum of the US Air Force. Retrieved: 19 February 2015.
- ↑ "The Collection." Αρχειοθετήθηκε 2012-11-05 στο Wayback Machine. fastasyofflight.com. Retrieved: 14 November 2012.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2015.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Axworthy Mark. "On Three Fronts: Romania's Aircraft Industry During World War Two." Air Enthusiast No.56, pp. 8–27. Stamford: Key Publishing, 1994. ISSN 0143-5450.
- Axworthy Mark, Cornel Scafes and Cristian Craciunoiu. Third Axis Fourth Ally: Romanian Armed Forces in the European War, 1941–1945. London: Arms & Armour Press, 1995. ISBN 1-85409-267-7.
- Bateson, Richard. Fieseler Fi 156 Storch Aircraft Profile No. 228. Windsor, Berkshire, UK: Profile Publications Ltd., 1971. ASIN: B000J443X2.
- Beevor, Antony. Berlin: The Downfall 1945. London: Penguin Books, 2002. ISBN 0-670-88695-5.
- Karnas, Dariusz and Pawel Przymusiala. Fi 156 Storch Vol.1 (Militaria n.68). Warsaw: Wydawnictwo, 1998. ISBN 83-7219-019-4.
- Karnas, Dariusz and Pawel Przymusiala. Fi 156 Storch Vol.2 (Militaria n.100) Warsaw: Wydawnictwo, 1999. ISBN 83-7219-059-3.
- Ricco, Philippe and Jean-Claude Soumille. Les Avions Allemands aux Couleurs Francaises, Tome 1. Rochemaure, France: Airdoc, 1997. ISBN 2-9509485-5-3.
- Soumille, Jean-Claude. L'Aviation Francaise en Indochine 1946–1954, Tome 2. Rochemaure: Airdoc, 1997.
- Winchester Jim. Aircraft of World War II. San Diego, California: Thunder Bay Press, 2004. ISBN 1-59223-224-8.