Βικιπαίδεια

21ος αιώνας

αιώνας (2001-2100)

◄ | 2η χιλιετία | 3η χιλιετία | 4η χιλιετία | ►
◄ | 19ος αιώνας | 20ός αιώνας | 21ος αιώνας | 22ος αιώνας | 23ος αιώνας | ►



Ο 21ος αιώνας είναι ο τρέχων αιώνας σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2001 και θα τελειώσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2100. Είναι ο πρώτος αιώνας της 3ης χιλιετίας.

Στις απαρχές του αιώνα, ο ρυθμός ανάπτυξης του πληθυσμού, της γνώσης, της τεχνολογίας, του εμπορίου, της καταστροφικής ισχύος των πολεμικών εξοπλισμών και της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης έχει επιταχυνθεί ιδιαίτερα και σε συνδυασμό με την ψηφιακή επανάσταση και την εποχή της πληροφορίας δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες και σοβαρές απειλές με τις οποίες είναι αντιμέτωπο το ανθρώπινο είδος.

Μεταβολές και αλλαγές

Επεξεργασία

Τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα σημαδεύτηκαν από την άνοδο της παγκόσμιας οικονομίας και του καταναλωτισμού στον Τρίτο Κόσμο, τη δυσπιστία απέναντι στην κυβέρνηση, την εμβάθυνση της παγκόσμιας ανησυχίας απέναντι στην τρομοκρατία και την αύξηση της εξουσίας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.[1][2][3] Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ολοένα και αυξανόμενης Παγκοσμιοποίησης δεν είναι γνωστές αλλά υπάρχουν πολλοί που ανησυχούν για αυτές.[4] Η Αραβική Άνοιξη στις αρχές του 2010 οδήγησε σε μικτές συνέπειες στον αραβικό κόσμο.[5] Η ψηφιακή επανάσταση που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.[6]

Στη σύγχρονη ιστορία, ο 21ος αιώνας ξεκίνησε ουσιαστικά το 1991 (το έτος αυτό θεωρείται το τέλος του σύντομου εικοστού αιώνα) με τις Ηνωμένες Πολιτείες να είναι η μοναδική υπερδύναμη και απούσα την Σοβιετική Ένωση ενώ η Κίνα άρχισε να αναπτύσσεται και οι χώρες BRICS στόχευαν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ισορροπία στο παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό σύστημα.[7][8]

Η επιρροή της θρησκείας μειώνεται σε όλο τον κόσμο[9] με ένα εκτιμώμενο πλήθος 1,1 δισ. ανθρώπων να μην δηλώνουν θρησκευτική πίστη το 2010.

Η ολοκλήρωση του Προγράμματος για τα Ανθρώπινα Γονιδιώματα το 2003 σηματοδότησε τη συνεχή άνοδο των επιστημών της ζωής, καθιστώντας πιο ρεαλιστικά τα οράματα της ανθρωπότητας όπως είναι η θεραπεία του καρκίνου.[10] Μέχρι τη δεκαετία του 2010 η γονιδιακή θεραπεία, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά πειραματικά πάνω στο σώμα στα τέλη του 1990 και ολοκληρωτικά το 1996, έδωσε υποσχέσεις αλλά ωστόσο παραμένει μια αναδυόμενη τεχνολογία.

Η τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1980, όπως η βιοψία πολικού σωματίου η γενετική διάγνωση, επέτρεψαν την επιλογή των γενετικών χαρακτηριστικών και, μαζί με τη διάδοση των υπερήχων, αύξησε τον αριθμό των αγοριών και μείωσε τον αριθμό των κοριτσιών σε πολλές χώρες, κυρίως στην Κίνα και την Ινδία, αλλά και σε άλλες χώρες της Ασίας και της Ανατολικής Ευρώπης.[11] Αυτό ξεκίνησε στην Ινδία και στην Κίνα κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις περιοχές των Βαλκανίων και του Καυκάσου μετά την πτώση του κομμουνισμού, παράλληλα με την εμφάνιση του καπιταλισμού στις χώρες αυτές και με τη διαδεδομένη διαθεσιμότητα της τεχνολογίας αναπαραγωγής.

Ενώ η τεχνολογία ψηφιακών τηλεπικοινωνιών χρησιμοποιήθηκε ευρέως στον κόσμο, παραμένουν αμφιλεγόμενες οι ανησυχίες σχετικά με το άγχος από την υπερβολική χρήση των κινητών τηλεφώνων, του διαδικτύου και των άλλων ειδών τεχνολογίας.[12]

Μέχρι το 2013, το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιούσε κινητά τηλέφωνα.[13] Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 33% των νοικοκυριών διέθετε προσωπικό υπολογιστή το 2010[14] και το 46% των νοικοκυριών χρησιμοποίησε έστω μια φορά το διαδίκτυο μέχρι το 2016, σε αντίθεση με το 1% που υφίστατο το 1996.[15]

Η κατανομή της σύγχρονης τεχνολογίας δεν είναι ίση. Το 2012 εκτιμάται ότι 1,5 δισ. άνθρωποι, ή περίπου το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρονική ενέργεια ενώ πολλά άλλα δις ανθρώπων έχουν κακή πρόσβαση.[16]

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι το 83% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση στην ηλεκτρονική ενέργεια από το 2013 ενώ το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί σε 88% έως το 2030.[17][18]

Στις αρχές του 21ου αιώνα ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν περίπου 6,1 δισ. Το 2019 έφτασε τα 7,7 δισ. και εκτιμάται ότι μέχρι το 2050 θα φτάσει τα 9,37 δισ.[19]

Προφορά

Επεξεργασία

Υφίσταται μια διαμάχη μεταξύ των εμπειρογνωμόνων και του ευρύτερου κοινού για το πώς πρέπει να προφέρονται συγκεκριμένα χρόνια του 21ου αιώνα στα αγγλικά. Πάνω σε αυτό, οι ακαδημαϊκοί πρότειναν ότι όπως τα προηγούμενα χρόνια όπως το 1805 και το 1905 προφέρονταν κοινώς ως "eighteen-oh-five" και "nineteen-oh-five", έτσι και το έτος 2005 θα έπρεπε να προφερόταν επίσημα ως "twenty-oh-five". Μια λιγότερο συνηθισμένη παραλλαγή θα ήταν "twenty nought-five". Γενικά, τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα προφέρονται ως "δυο χιλιάδες (και) πέντε" με μια αλλαγή να συμβαίνει το 2010 όπου η προφορά των ετών μετατοπίζεται μεταξύ του αρχικού προτύπου "δυο χιλιάδες και δέκα" ("two thousand and ten") και μιας προσέγγισης που χρησιμοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια του 20ου αιώνα και είναι το "είκοσι δέκα" ("twenty-ten").

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βανκούβερ, που έλαβαν χώρα το 2010, αναφέρονταν επισήμως ως Vancouver 2010 ή ως "the twenty-ten Olympics".

Σύμφωνα με τα Αρχεία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, στο δελτίο τύπου για την ταινία του 2001: A Space Odyssey, ο σκηνοθέτης Στάνλεϊ Κιούμπρικ συμπεριέλαβε συγκεκριμένες οδηγίες προς τους δημοσιογράφους προκειμένου οι τελευταίοι να αναφέρονται στην ταινία με το "δύο χιλιάδες και ένα" αντί για "oh-one". Ο Κιούμπρικ ανέφερε ότι το ζήτησε αυτό με την ελπίδα ότι εάν η ταινία γινόταν δημοφιλής, αυτή η αλλαγή θα επηρέαζε την προφορά εκείνης της χρονιάς.

Επιστήμη και Τεχνολογία

Επεξεργασία

Εξερεύνηση του διαστήματος

Επεξεργασία
  • 2001 - Ο Ντένις Τίτο έγινε ο πρώτος διαστημικός τουρίστας ο οποίος πλήρωσε 19 εκατομμύρια δολάρια για να επιβιβαστεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
  • 2003 - Καταστροφή του διαστημόπλοιου Κολούμπια (1η Φεβρουαρίου).
  • 2003 - Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα ξεκινά την πρώτη του επανδρωμένη διαστημική πτήση, που ονομάστηκε Shenzhou 5 (15 Οκτωβρίου). Αυτό έκανε την Κίνα την τρίτη χώρα στον κόσμο που έχει προχωρήσει επανδρωμένες διαστημικές ικανότητες.
  • 2004 - Το Spirit και το Opportunity προσγειώνονται στον πλανήτη Άρη. Το δεύτερο βρίσκει αποδείξεις ότι μια περιοχή του Άρη ήταν κάποτε καλυμμένη με νερό.
  • 2004 - Η εταιρεία SpaceShipOne πραγματοποιεί την πρώτη ανθρώπινη διαστημική πτήση μέσω ιδιωτικής χρηματοδότησης (21 Ιουνίου).
  • 2005 - Η συσκευή Χόιχενς προσγειώνεται στον Τιτάνα, το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου (14 Ιανουαρίου).
  • 2006 - Το New Horizons εκτοξεύεται για τον Πλούτωνα (19 Ιανουαρίου).
  • 2006 - Ο Πλούτωνας από πλανήτης γίνεται πλανήτης νάνος, αφήνοντας το ηλιακό σύστημα με οκτώ πλανήτες.
  • 2007 - Η Κίνα εγκαινιάζει την πρώτη αποστολή της στη Σελήνη με το Chang'e 1 (24 Οκτωβρίου).
  • 2008 - Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα ξεκινά την τρίτη επανδρωμένη διαστημική πτήση του και διεξάγει την πρώτη βόλτα με διαστημόπλοιο, κάνοντας την Κίνα το τρίτο έθνος μετά τη Ρωσία και τις ΗΠΑ που το κάνει αυτό (25 Σεπτεμβρίου).
  • 2008 - Το Phoenix ανακαλύπτει παγωμένο νερό στον Άρη.
  • 2009 - Το Ιράν εκτοξεύει τον πρώτο δορυφόρο Omid (2 Φεβρουαρίου).
  • 2009 - Ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας ανακαλύπτει νερό στη Σελήνη.
  • 2011 - Η ΝΑΣΑ εκτοξεύει το Atlantis, βάζοντας τέλος στο διαστημικό πρόγραμμά της διάρκειας τριών δεκαετιών.
  • 2012 - Η 50η πετυχημένη εκτόξευση του ευρωπαϊκού διαστημοπλοίου Ariane 5 (2 Αυγούστου).
  • 2012 - Η ΝΑΣΑ προσγειώνει με επιτυχία το Curiosity στην επιφάνεια του Άρη.
  • 2014 - Η αποστολή Mars Orbiter της Ινδίας, η πρώτη προσπάθεια της χώρας να στείλει διαστημόπλοιο στον Άρη, εισήλθε με επιτυχία σε τροχιά στις 24 Σεπτεμβρίου κάνοντας την Ινδία το τέταρτο έθνος στον κόσμο που πετυχαίνει αυτόν τον σκοπό.
  • 2014 - Το ρομποτικό διαστημικό σκάφος Philae της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας προσγειώθηκε με επιτυχία στον κομήτη 67P, την πρώτη κομητική προσγείωση που έγινε ποτέ.
  • 2015 - Στις 14 Ιουλίου το διαστημικό σκάφος New Horizons της ΝΑΣΑ έγινε το πρώτο που πέταξε πάνω από τον Πλούτωνα, σε μια αποστολή να φωτογραφίσει και να συλλέξει δεδομένα για το πλανητικό σύστημα. Κανένα άλλο διαστημικό σκάφος δεν έχει πραγματοποιήσει ακόμα μια παρόμοια αποστολή τόσο μακριά από τη Γη.
  • 2015 - Στις 28 Σεπτεμβρίου η ΝΑΣΑ ανακοίνωσε ότι βρήκε νερό σε υγρή μορφή στον Άρη.
  • 2016 - Στις 4 Ιουλίου το διαστημόπλοιο Juno της ΝΑΣΑ μπήκε σε πολική τροχιά για να μελετήσει τον πλανήτη Δία.
  • 2017 - Ανακαλύπτονται επτά εξωπλανήτες στο μέγεθος της Γης γύρω από το TRAPPIST-1, τρεις από τους οποίους είναι δυνητικά κατοικήσιμοι.
  • 2020 - Ανακαλύπτεται μαύρη τρύπα 1.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη

Φυσική

Επεξεργασία
  • 2003 - Το WMAR (Ανισοτροπικός ανιχνευτής μικροκυμάτων) εξάγει παρατηρήσεις πάνω σε ένα μικροκυματικό υπόβαθρο.
  • 2010 - Πραγματοποιούνται οι πρώτες συγκρούσεις υψηλής ενέργειας στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων τον Μάρτιο.
  • 2012 - Ευρωπαίοι φυσικοί κατέδειξαν στατιστικά την ύπαρξη του μποζονίου Higgs.
  • 2013 - Εκδίδεται μια λεπτομερής μελέτη πάνω στο κοσμικό μικροκυματικό υπόβαθρο, που εκτιμά πως η ηλικία του σύμπαντος είναι 13,8 δισ. έτη (100 εκατομμύρια χρόνια γηραιότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως).
  • 2016 - Το LIGO ανακοινώνει την ανακάλυψη ριπών βαρυτικών κυμάτων που δημιουργούνται από τις κοσμικές συγκρούσεις μαύρων οπών.

Μαθηματικά

Επεξεργασία

Ιατρική

Επεξεργασία
  • 2003 - Ολοκλήρωση του Προγράμματος για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα.
  • 2003 - Το Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (ΣΟΑΣ, διεθνώς γνωστό ως SARS) εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.
  • 2005 - Η πρώτη πετυχημένη μερική μεταμόσχευση προσώπου πραγματοποιείται στη Γαλλία.
  • 2006 - Ο Αυστραλός της χρονιάς δόκτωρ Ίαν Φρέιζερ αναπτύσσει το εμβόλιο αντιμετώπισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας HPV.
  • 2007 - Πραγματοποιείται η οπτική προσθετική (βιονικό μάτι) Argus II.
  • 2008 - Ιάπωνες επιστήμονες δημιουργούν μια μορφή τεχνητού DNA.
  • 2008 - Ο Λώρεντ Λαντιέρι εκτελεί την πρώτη μεταμόσχευση πλήρους προσώπου.
  • 2009 - Ο ιός της γρίπης Η1Ν1 εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.
  • 2012 - Η πρώτη πετυχημένη πλήρης μεταμόσχευση προσώπου πραγματοποιείται στην Τουρκία.
  • 2012 - Προβάλλονται αμφιβολίες πάνω στη φαρμακευτική αγωγή με στατίνες.
  • 2013 - Το πρώτο νεφρό καλλιεργείται in vitro στις ΗΠΑ.
  • 2013 - Το πρώτο ανθρώπινο συκώτι αναπτύσσεται από βλαστοκύτταρα στην Ιαπωνία.
  • 2014 - Ο ιός Έμπολα εξαπλώνεται στη Δυτική Αφρική, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη επιδημία που έγινε ποτέ, με περισσότερους από 20,000 θανάτους. Αναφέρονται τα πρώτα συμπτώματα εκτός Αφρικής.
  • 2016 - Ο ιός Ζίκα, που μεταδίδεται από τα κουνούπια, στοχεύει στα αγέννητα μωρά και προκαλεί γενετικές ανωμαλίες στα νεογνά κάνοντας τις έγκυες γυναίκες να φοβούνται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
  • 2020 - Η πανδημία του νέου Κορονοϊόυ που προκαλείται από τον Sars-CoV-2 εξαπλώνεται σε όλη τη Γη από την πόλη Γουχάν της Κίνας.

ΜΜΕ

Επεξεργασία
  • Τα DVD και στη συνέχεια οι ψηφιακές συσκευές εγγραφής βίντεο αντικατέστησαν τις βιντεοκασέτες στις αρχές του 21ου αιώνα, περίπου το 2007.
  • Εμφανίστηκε η τεχνολογία blu-ray disc.
  • Τα CD αντικατέστησαν τις κασέτες, γρήγορα εξαφανίστηκαν και αντικαταστάθηκαν από ψηφιακές λήψεις και online streaming. Το 2017 τα CD συνεχίζουν ακόμα να πωλούνται στα καταστήματα ενώ οι κασέτες εξαφανίστηκαν τελείως στις αρχές του 21ου αιώνα.
  • Η τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας ξεκίνησε να αντικαθιστά την τυποποιημένη τηλεόραση κατά την πρώτη δεκαετία του αιώνα. Η τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας έκανε την πρώτη εμφάνισή της το 2010.
  • Ο παγκόσμιος ιστός και οι ιστότοποι έγιναν ένα σημαντικό νέο μέσο για την αποθήκευση αρχείων και πληροφοριών.
  • Οι κινητές συσκευές όπως τα smartphones (τα iPhone εισήχθησαν το 2007) και τα tablets (τα iPad εισήχθησαν το 2010) έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο. Αυτές οι συσκευές άρχισαν σταδιακά να αντικαθιστούν τους υπολογιστές γραφείου και τους φορητούς υπολογιστές στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του 2010, παρόλο που οι φορητοί και οι επιτραπέζιοι υπολογιστές εξακολουθούν να συνηθίζονται σε επιχειρηματικά, οικονομικά, ιατρικά, κυβερνητικά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Οι επιτραπέζιοι υπολογιστές που χρησιμοποιούνται για οικιακή χρήση έγιναν σταδιακά λιγότερο συνηθισμένοι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010. Οι φορητοί υπολογιστές γρήγορα αυξήθηκαν σε δημοτικότητα από το 2000 έως τις αρχές του 2010, όταν και η ανάπτυξή τους υποχώρησε εξαιτίας της ανάπτυξης των smartphones και των tablets. Τα smartphones και τα tablets έγιναν τα πρότυπα για πολλούς καταναλωτές.
  • Οι online υπηρεσίες όπως το Netflix, το Hulu και το Amazon Video έγιναν μια εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή τηλεοπτική και κινηματογραφική ψυχαγωγία κατά τη διάρκεια της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα.
  • Οι μονάδες flash, οι κάρτες μνήμης και τα online μέσα αποθήκευσης αντικατέστησαν τα παραδοσιακά μέσα αποθήκευσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών όπως ήταν τα CD-ROM, αν και αυτά τα μέσα αποθήκευσης εξακολουθούν να υπάρχουν. Οι δισκέτες καταργήθηκαν παντελώς στις αρχές του 21ου αιώνα.
  • Το ευρυζωνικό δίκτυο διαδίδεται στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. Οι οπτικές ίνες κάνουν εξαιρετικά γρήγορες συνδέσεις στο διαδίκτυο με ταχύτητες 1 Gbit / δευτ. και με ακόμα υψηλότερες ταχύτητες να είναι διαθέσιμες για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Περιοχές με χαμηλά εισοδήματα στον κόσμο χρησιμοποιούν υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας που συχνά παρέχονται μέσω ασύρματων δικτύων 2G, 3G, 4G. Αυτό δημιούργησε ένα ψηφιακό χάσμα μεταξύ των περιοχών όπου οι υπηρεσίες γρήγορου internet είναι πανταχού παρούσες, ακόμα και σε περιοχές όπου η σύνδεση είναι πολύ περιορισμένη. Το ευρυζωνικό δίκτυο εξακολουθεί να μην είναι διαθέσιμο σε απομονωμένες αγροτικές κοινότητες από ότι σε κατοικημένες, αστικές και προαστιακές κοινότητες.

Κοινωνική Τεχνολογία

Επεξεργασία
  • Η ψηφιακή επανάσταση συνεχίστηκε στις αρχές του 21ου αιώνα με τη χρήση των κινητών και την πρόσβαση στο διαδίκτυο να αναπτύσσεται μαζικά. Μέχρι το 2010 η πλειοψηφία των ανθρώπων στον ανεπτυγμένο κόσμο είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο και η πλειοψηφία των ανθρώπων παγκοσμίως είχε κινητό τηλέφωνο.
  • Το διαδίκτυο (δημιουργήθηκε το 1969) και ο παγκόσμιος ιστός (δημιουργήθηκε το 1991) συνεχίζουν να αυξάνονται σε δημοτικότητα ενώ η κοινωνική δικτύωση εμφανίζεται στις αρχές του 21ου αιώνα ως μια δημοφιλής κοινωνική επικοινωνία, αντικαθιστώντας κατά ένα μεγάλο μέρος τη λειτουργία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι υπηρεσίες ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων όπως το WhatsApp είναι δημοφιλείς μεταξύ των χρηστών smartphone από το 2015. Το Twitter, το Facebook, το YouTube και το Snapchat αποτελούν παραδείγματα εφαρμογών κοινωνικών μέσων ενημέρωσης τα οποία έχουν αποκτήσει μια ευρεία δημοτικότητα.
  • Η χρήση της web κάμερας σε υπολογιστές και σε συναφείς συσκευές και υπηρεσίες όπως το Skype και το FaceTime καθιστούν τη βιντεοκλήση και την τηλεδιάσκεψη μια σύγχρονη μορφή ψηφιακής επικοινωνίας.

Κοινωνία

Επεξεργασία

Με την έναρξη του αιώνα, οι γενιές που είχαν βιώσει τις κρίσεις στα μέσα και στα τέλη του 20ου αιώνα (Ύφεση, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, Ψυχρός Πόλεμος) απομακρύνονταν ως ενήλικες από τις ηγετικές θέσεις και τη δημόσια ζωή. Τις θέσεις τους λάμβαναν μέλη των μεταπολεμικών γενεών, των οποίων οι εμπειρίες ήταν οι κοινωνικές αναταραχές (στον δυτικό κόσμο η σχετική ευημερία) της δεκαετίας του 1960 και του 1970.

Το AIDS, που εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1980, συνέχισε να εξαπλώνεται. Ωστόσο η θεραπεία ενάντια στο AIDS έκανε τη νόσο λιγότερο απειλητική για τους ασθενείς που είχαν πρόσβαση στη θεραπεία. Μια αποτελεσματική θεραπεία δεν βρέθηκε ούτε στις αρχές του 2000 παρά τις προσδοκίες.

Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου έχει γίνει πιο αποδεκτός και σε ορισμένες χώρες έχει νομιμοποιηθεί. Το 2001 οι Κάτω Χώρες έγιναν το πρώτο έθνος στον κόσμο που νομιμοποίησε αυτό το είδος γάμου. Η δεκαετία του 2000 σημείωσε μια σημαντική αλλαγή γύρω από αυτό το κοινωνικό ζήτημα και η εν λόγω αλλαγή συνεχίστηκε και στη δεκαετία του 2010.

Μέχρι το 2001 οι περισσότερες δυτικές χώρες είχαν καταργήσει με νόμο τις φυλετικές γλώσσες τους.

Γλωσσική ποικιλομορφία

Επεξεργασία

Από το 2009, 6.909 ζωντανές ανθρώπινες γλώσσες ταξινομήθηκαν στο διεθνές σύστημα γλωσσών. Ο ακριβής αριθμός των γνωστών ζωντανών γλωσσών θα κυμαίνεται από 5.000 έως 10.000 γλώσσες, ανάλογα με την ακρίβεια του ορισμού της "γλώσσας" και ειδικότερα με τον τρόπο με τον οποίο ταξινομείται η διαλεκτική.

Οι εκτιμήσεις ποικίλουν ανάλογα με πολλούς παράγοντες αλλά η γενική συναίνεση είναι ότι υπάρχουν γύρω στις 6.000 με 7.000 γλώσσες που ομιλούνται σήμερα και ότι το 50-90% αυτών θα έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2100. Οι 20 κορυφαίες γλώσσες, που ομιλούνται από περισσότερα από 50 εκατομμύρια ομιλητές η καθεμιά, ομιλούνται από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ πολλές από τις υπόλοιπες γλώσσες ομιλούνται από μικρές κοινότητες και οι περισσότερες από τις οποίες έχουν λιγότερους από 10.000 ομιλητές.

Οικονομία και βιομηχανία

Επεξεργασία
  • Η οικονομική κρίση που δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 2000 εξακολουθεί να επηρεάζει την οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο.
  • Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους μετατοπίζει την ευρωπαϊκή οικονομία, επηρεάζοντας σημαντικά την ευρωπαϊκή πολιτική.
  • Οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιπροσωπεύουν το 97% της παγκόσμιας ανάπτυξης και η εκβιομηχάνιση οδηγεί στην ταχεία άνοδο των οικονομιών BRIC, μειώνοντας την αμερικανική ηγεμονία στην παγκόσμια οικονομία.
  • Πολλές αμερικανικές εταιρείες αυτοκινήτων έχουν καταργηθεί όπως η Plymouth από την Chrysler το 2001 και η Oldsmobile από τη General Motors το 2004, η Pontiac και η Saturn από τη General Motors το 2010 και η Mercury από τη Ford το 2010.
  • Ο δείκτης Ντάου Τζόουνς ανακάμπτει και σταδιακά αυξάνει από το 2009 με μια σημαντική ανάκαμψη που ξεκίνησε το 2013. Ο Ντάου Τζόουνς είχε φτάσει για πρώτη φορά στο όριο του 20,000 τον Ιανουάριο του 2017.

Αθλητισμός

Επεξεργασία

Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Επεξεργασία

Πρωταθλήματα ποδοσφαίρου

Επεξεργασία

Στίβος

Επεξεργασία
  • Ο Γιουσέιν Μπολτ κατέρριψε αρκετά παγκόσμια ρεκόρ, συμπεριλαμβανομένων των 100 μέτρων με ρεκόρ 9.58 δευτερόλεπτα.

Κολύμβηση

Επεξεργασία

Κρίκετ

Επεξεργασία
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2003 - η Αυστραλία νίκησε.
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2007 - η Ινδία νίκησε.
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2011 - η Ινδία νίκησε.
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2015 - η Αυστραλία νίκησε.
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2019 - η Αγγλία νίκησε.
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κρίκετ 2023 - η Ινδία θα είναι η οικοδέσποινα.

Ποδηλασία

Επεξεργασία

Ράγκμπι

Επεξεργασία

Μποξ

Επεξεργασία

Ζητήματα

Επεξεργασία
  • Υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι επιστήμονες για το κλίμα κατέληξαν ότι η Γη υφίσταται σημαντική ανθρωπογενή (προκαλούμενη από τον άνθρωπο) υπερθέρμανση του πλανήτη. Το οικονομικό και οικολογικό κόστος που προκύπτει είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί σημαντικές απώλειες στη βιοποικιλότητα και στο οικοσύστημα εκτός εάν εισάγονται σημαντικές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, κυρίως στη μαζική κατανάλωση και στη μεταφορά.
  • Τα ορυκτά καύσιμα καθίστανται σπάνια και ακριβότερα, λόγω της κλιμακούμενης ζήτησης για πετρέλαιο και για προϊόντα με βάση το πετρέλαιο, όπως είναι η βενζίνη και η κηροζίνη, οι οποίες δεν συνδυάζονται με την παραγωγή. Η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων πετρελαίου δεν ήταν επαρκής για τη διατήρηση των σημερινών επιπέδων παραγωγής πετρελαίου και κάποιοι φοβούνται ότι η Γη ίσως εξαντληθεί από το οικονομικά βιώσιμο πετρέλαιο ενώ πιέζουν για εναλλακτικές λύσεις. Δεδομένου ότι η Agrofuel, μια πιθανή εναλλακτική λύση, αποφέρει περαιτέρω κινδύνους για το περιβάλλον και θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια, η συζήτηση για το ζήτημα αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί. Ηλεκτρικά αυτοκίνητα όπως το Nissan Leaf έχουν κατασκευαστεί για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης πετρελαίου.
  • Παγκοσμιοποίηση. Οι πρόοδοι στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών, η επέκταση του καπιταλισμού και της δημοκρατίας και οι συμφωνίες περί ελεύθερων συναλλαγών οδήγησαν σε μια πρωτοφανή παγκόσμια οικονομική και πολιτιστική ολοκλήρωση. Αυτό έχει προκαλέσει (και συνεχίζει να προκαλεί) οικονομικές και πολιτιστικές μετατοπίσεις, οι οποίες έχουν αποτελέσει αντικείμενο σημαντικής διαμάχης.
  • Υπερπληθυσμός. Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9,2 δις μέχρι τα μέσα του αιώνα. Μια τέτοια ανάπτυξη εγείρει ζητήματα οικολογικής βιωσιμότητας και δημιουργεί πολλές οικονομικές και πολιτικές διαταραχές. Ως απάντηση, πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει πολιτικές οι οποίες είτε αναγκάζουν είτε ενθαρρύνουν τους πολίτες τους να αποκτούν λιγότερα παιδιά ενώ άλλες χώρες να δέχονται περιορισμένη μετανάστευση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ανεπτυγμένες χώρες (όπως η Ιαπωνία) υποφέρουν από δημογραφική πτώση, τη στιγμή που η δημογραφική συζήτηση συνδέεται στενά με συζητήσεις σχετικά με την κατανομή του πλούτου.
  • Φτώχεια. Η φτώχεια παραμένει η βασική αιτία πολλών από τα υπόλοιπα δεινά του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων του λιμού, των ασθενειών και της ανεπαρκούς εκπαίδευσης. Η φτώχεια περιέχει πολλά στοιχεία (για παράδειγμα η φτώχεια μπορεί να καταστήσει την εκπαίδευση μια απρόσιτη πολυτέλεια, η οποία τείνει να οδηγήσει στη συνεχιζόμενη φτώχεια) τα οποία πολλές ομάδες τείνουν να επανορθώσουν σε αυτόν τον αιώνα.
  • Ασθένειες. Το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία σκοτώνουν ένα εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως. Ο ιός HIV παραμένει χωρίς θεραπεία ή εμβόλιο και αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό στην Ινδία και σε μεγάλο μέρος της αφρικανικής ηπείρου. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία, όπως η φυματίωση. Άλλες ασθένειες, όπως του έμπολα και της γρίπης, αποτελούν επίσης αιτίες ανησυχίας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει για μια πιθανή εμφάνιση γρίπης που προκύπτει από τη γρίπη των πτηνών. Το 2009 εκδηλώθηκε η γρίπη των χοίρων, της οποίας η χώρα προέλευσης είναι ακόμα άγνωστη.
  • Πόλεμος και τρομοκρατία. Οι συγκρούσεις συνεχίζονται σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των εμφύλιων πολέμων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ο μεγαλύτερος πόλεμος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο), στην Τσετσενία, στην Ακτή του Ελεφαντοστού, στη Σομαλία, στη Σενεγάλη, στην Κολομβία, στο Σουδάν, στη Λιβύη και στη Συρία. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 προκάλεσαν εισβολές στο Αφγανιστάν και μερικώς στο Ιράκ. Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας έχει συναντήσει διαμάχες για τις πολιτικές ελευθερίες, κατηγορίες για βασανιστήρια, συνεχιζόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις και μια συνεχιζόμενη αστάθεια, βία και στρατιωτική κατοχή. Η βία συνεχίζεται στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση. Σημαντικές ανησυχίες παραμένουν σχετικά με τη διάδοση των πυρηνικών όπλων, κυρίως στο Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, καθώς και με τη διαθεσιμότητα όπλων μαζικής καταστροφής σε διάφορες ομάδες.
  • Δύναμη στις διεθνείς σχέσεις. Τα ζητήματα σχετικά με την πολιτιστική, οικονομική και στρατιωτική κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών και ο ρόλος της στην παγκόσμια κοινότητα καθίστανται ακόμα πιο έντονα, δεδομένων των στρατιωτικών της δραστηριοτήτων, των προβληματικών σχέσεών της με τα Ηνωμένα Έθνη, της διαφωνίας της πάνω σε διάφορες διεθνείς συνθήκες και των οικονομικών πολιτικών της όσον αφορά την παγκοσμιοποίηση. Έχουν προχωρήσει η ένταξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αφρικανικής Ένωσης.

Αστρονομία

Επεξεργασία

Ηλιακές Εκλείψεις

Επεξεργασία
  • 22 Ιουλίου 2009 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 6 λεπτών και 38.8 δευτερολέπτων. Η μεγαλύτερη έκλειψη του αιώνα.
  • 15 Ιανουαρίου 2010 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 11 λεπτών και 8 δευτερολέπτων. Η μεγαλύτερη έκλειψη του αιώνα και ολόκληρης της χιλιετίας.
  • 2 Αυγούστου 2027 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 6 λεπτών και 23 δευτερολέπτων.
  • 26 Ιανουαρίου 2028 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 10 λεπτών και 27 δευτερολέπτων.
  • 12 Αυγούστου 2045 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 6 λεπτών και 6 δευτερολέπτων.
  • 5 Φεβρουαρίου 2046 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 9 λεπτών και 42 δευτερολέπτων.
  • 24 Αυγούστου 2063 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 5 λεπτών και 49 δευτερολέπτων.
  • 17 Φεβρουαρίου 2064 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 8 λεπτών και 56 δευτερολέπτων.
  • 11 Μαΐου 2078 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 5 λεπτών και 40 δευτερολέπτων.
  • 4 Νοεμβρίου 2078 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 8 λεπτών και 29 δευτερολέπτων.
  • 22 Μαΐου 2096 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 6 λεπτών και 7 δευτερολέπτων.
  • 15 Νοεμβρίου 2096 : ηλιακή έκλειψη, διάρκειας 8 λεπτών και 53 δευτερολέπτων.

Γεωπολιτικές αλλαγές

Επεξεργασία

Νέες χώρες και εδαφικές αλλαγές

Επεξεργασία
 
Εορτασμός της διακήρυξης ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου στην Αυστρία.

Μερικές χώρες έγιναν ανεξάρτητες τον 21ο αιώνα. Ο παρακάτω κατάλογος εμφανίζει τα κυρίαρχα κράτη που ανεξαρτητοποιήθηκαν κατά τον 21ο αιώνα και έχουν αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ.

Αυτά τα κράτη έχουν ανακηρύξει ανεξαρτησία και έχουν εξασφαλίσει σχετική αυτονομία αλλά έχουν αναγνωριστεί μόνο από μερικά μέλη του ΟΗΕ:

Αυτές οι χώρες ή οντότητες ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους αλλά δεν έχουν αναγνωριστεί:

Οι παρακάτω επικράτειες προσαρτήθηκαν από μια άλλη χώρα, ενώ η ενέργεια έχει αναγνωριστεί μόνο από μερικά μέλη του ΟΗΕ:

Χρονιές

Επεξεργασία
Δεκαετία 2000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Δεκαετία 2010 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Δεκαετία 2020 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Majority of Americans distrust the government». Reuters. April 19, 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924144931/http://www.reuters.com/article/2010/04/19/us-americans-government-poll-idUSTRE63I0FB20100419. Ανακτήθηκε στις June 1, 2015. 
  2. ↑ David A. Lake. «Rational Extremism: Understanding Terrorism in the Twenty-first Century» (PDF). quote.ucsd.edu. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. 
  3. ↑ «Working with Private Industry | Research Pages | The Stimson Center | Pragmatic Steps for Global Security». www.stimson.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. 
  4. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  5. ↑ Fisher, Marc (December 15, 2011). «Arab Spring yields different outcomes in Bahrain, Egypt and Libya». The Washington Post. ISSN 0190-8286. https://www.washingtonpost.com/world/arab-spring-yields-different-outcomes-in-bahrain-egypt-and-libya/2011/12/15/gIQAY6h57O_story.html. Ανακτήθηκε στις June 1, 2015. 
  6. ↑ Satell, Greg. «Why The Digital Revolution Is Really Just Getting Started». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. 
  7. ↑ Flows, Capital. «Why The U.S. Remains The World's Unchallenged Superpower». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. 
  8. ↑ «Bric tries to shift power balance». BBC. April 15, 2010. http://news.bbc.co.uk/1/hi/8620178.stm. Ανακτήθηκε στις June 1, 2015. 
  9. ↑ http://news.nationalgeographic.com/2016/04/160422-atheism-agnostic-secular-nones-rising-religion/
  10. ↑ Wheeler, David A.; Wang, Linghua (July 2013). «From human genome to cancer genome: The first decade». Genome Research 23 (7): 1054–1062. doi:10.1101/gr.157602.113. ISSN 1088-9051. PMID 23817046. 
  11. ↑ «Sex Imbalances at Birth: Current trends, consequences and policy implications» (PDF). UNFPA Asia and the Pacific Regional Office. Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2015. 
  12. ↑ «Workplace trends: Technology increases workplace stress». Office World News. 1999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-02-06. https://web.archive.org/web/20090206092116/http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3840/is_199910/ai_n8869850. 
  13. ↑ «The growth of mobile». Techi.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014. 
  14. ↑ «It's a PC world: Global computer ownership will continue to rise in 2010». The Economist. December 29, 2009. http://www.economist.com/node/15062710. Ανακτήθηκε στις January 6, 2015. 
  15. ↑ «Internet Users». InternetLiveStats.com. Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2016. 
  16. ↑ Statoil. «StatoilVoice: How Microgrids Could Bring Electricity Το 1.5 Billion People». Forbes. 
  17. ↑ «Access to Electricity». International Energy Agency. 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2016. 
  18. ↑ «When measuring energy poverty, the best and latest data come from the IEA». International Energy Agency. 7 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2015. 
  19. ↑ «World Population». U.S. Census Bureau, International Data Base. Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. 
  20. ↑ Grolier- the new book of knowledge, section "E"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα 21st century στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=21ος_αιώνας&oldid=10709845"