Χ. Τζ. Γουέλς

Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς (Herbert George Wells, 21 Σεπτεμβρίου 1866 – 13 Αυγούστου 1946), συνήθως γνωστός ως Χ. Τζ. Γουέλς (H. G. Wells) ήταν Άγγλος συγγραφέας, γνωστός κυρίως για τα έργα του στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Ο Γουέλς, μαζί με τον Ιούλιο Βερν, αναφέρεται μερικές φορές ως ο "Πατέρας της Επιστημονικής Φαντασίας".

Χ. Τζ. Γουέλς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Herbert George Wells (Αγγλικά)
Γέννηση	21  Σεπτεμβρίου 1866 Bromley
Θάνατος	13  Αυγούστου 1946 Λονδίνο
Αιτία θανάτου	liver tumor
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Ψευδώνυμο	H. G. Wells, Reginald Bliss, Septimus Browne και Sosthenes Smith
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Αγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Εκπαίδευση	Διδάκτωρ των Επιστημών στην Βιολογία
Σπουδές	Βασιλικό κολέγιο Επιστημών Πανεπιστήμιο του Λονδίνου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας ιστορικός δημοσιογράφος Ιντιστής συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας μυθιστοριογράφος κοινωνιολόγος σεναριογράφος
Αξιοσημείωτο έργο	The Outline of History Η Μηχανή του Χρόνου Ο Αόρατος Άνθρωπος The Island of Dr Moreau Ο Πόλεμος των Κόσμων Οι πρώτοι άνθρωποι στη Σελήνη The Shape of Things to Come Marriage The Soul of a Bishop
Περίοδος ακμής	1895
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Εργατικό Κόμμα
Πολιτική ιδεολογία	σοσιαλισμός
Οικογένεια
Σύζυγος	Isabel Mary Wells (1891–1894) Catherine Wells (1895–1927)
Σύντροφος	Amber Reeves Ρεμπέκα Γουέστ Μάργκαρετ Σάνγκερ Odette Keun Μούρα Μπάντμπεργκ Elizabeth von Arnim (1910–1913)
Τέκνα	Anthony West George Philip Wells Frank Wells
Γονείς	Joseph Wells και Sarah Neal
Αδέλφια	Francis Charles Wells Frederick Joseph Wells
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	πρόεδρος (1932–1935, PEN International)
Βραβεύσεις	Science Fiction and Fantasy Hall of Fame (1997)
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γουέλς είναι γνωστός σε παγκόσμια κλίμακα κυρίως για τα βιβλία του στον τομέα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά έχει επίσης γράψει πολλά ρεαλιστικά μυθιστορήματα που εξακολουθούν να είναι δημοφιλή στον αγγλόφωνο κόσμο. Ήταν πολυγραφότατος συγγραφέας σε διάφορα είδη, συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων μυθιστορημάτων, καθώς και του ιστορικού και κοινωνικού σχολιασμού.ήταν ενεργός σοσιαλιστής και πασιφιστής, με τα ύστερα έργα του να παρουσιάζονται όλο και περισσότερο πολιτικά και διδακτικά. Τα μυθιστορήματα της μέσης περιόδου του (1900-1920) ήταν πιο ρεαλιστικά και κάλυπταν τη ζωή της χαμηλότερης μέσης τάξης (Η Ιστορία του Κ. Πόλι), καθώς και τη Νέα Γυναίκα και τις Σουφραζέτες (Αν Βερόνικα).

Βιογραφία

Πρώτα χρόνια

Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς γεννήθηκε στην οικία Άτλας, οδός Χάι 47 στο Μπρόμλι της επαρχίας του Κεντ, στις 21 Σεπτεμβρίου 1866. Ήταν το τέταρτο και τελευταίο παιδί του Τζόζεφ Γουέλς (πρώην κηπουρού και την περίοδο εκείνη μαγαζάτορα, αλλά αργότερα έγινε επαγγελματίας παίκτης του κρίκετ) και της γυναίκας του Σάρας Νιλ (πρώην οικιακής βοηθού), ενώ το χαϊδευτικό του ήταν «Μπέρτι». Η οικογένεια ανήκε στην κατώτερη μέση τάξη. Μια κληρονομιά, τους επέτρεψε να αγοράσουν ένα κατάστημα στο οποίο διέθεταν προς πώληση πορσελάνες και αθλητικά είδη, αν και δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα επικερδές: το εμπόρευμα ήταν πεπαλαιωμένο και η τοποθεσία ακατάλληλη. Κατάφεραν να κερδίζουν ένα ισχνό εισόδημα, μέρος μόνο του οποίου προερχόταν από το κατάστημα. Ο Τζόζεφ λάμβανε ένα ασταθές χρηματικό ποσό ως επαγγελματίας παίκτης κρίκετ για την ομάδα του Κεντ. Οι πληρωμές για έμπειρους παίκτες προέρχονταν από εθελοντικές δωρεές εκ των υστέρων ή από μικρές αμοιβές από τις λέσχες, για τις οποίες διεξάγονταν οι αγώνες.

Ο μικρός Χέρμπερτ αντιμετώπιζε δυσκολίες από παιδί, καθώς τα χρήματα της οικογένειας δεν επαρκούσαν για να φοιτήσει στο σχολείο. Εντούτοις, κατάφερε, δουλεύοντας ως μαθητευόμενος σε κατάστημα πώλησης υφασμάτων, να εξασφαλίσει την πληρωμή των απαραίτητων εξόδων για να βγάλει το δημοτικό. Ο δάσκαλός του, αναγνωρίζοντας την ικανότητά του, του πρότεινε να γίνει βοηθός του, όμως ο Χέρμπερτ προτίμησε να αναλάβει υπάλληλος σε κλωστοϋφαντουργείο του Λονδίνου. Ένα καθοριστικό γεγονός για τη ζωή του νεαρού Γουέλς ήταν ένα ατύχημα που είχε το 1874, το οποίο τον άφησε κλινήρη με σπασμένο πόδι. Για να περάσει το χρόνο του, άρχισε να διαβάζει βιβλία από την τοπική βιβλιοθήκη, τα οποία του έφερνε ο πατέρας του. Σύντομα αφοσιώθηκε στους άλλους κόσμους και ζωές στις οποίες του έδιναν πρόσβαση αυτά τα βιβλία, ενώ διέγειραν, επίσης την επιθυμία του να συγγράψει. Αργότερα τον ίδιο χρόνο εγγράφηκε στο ιδιωτικό σχολείο Thomas Morley's Commercial Academy. Η διδασκαλία ήταν προβληματική, με τη θεματική της εστιασμένη κυρίως στην παραγωγή χαλκοτυπιών και τον υπολογισμό αθροισμάτων για εμπορικές συναλλαγές. Ο Γουέλς συνέχισε τις σπουδές του εκεί μέχρι το 1880. Το 1887 ο πατέρας του έπαθε κάταγμα στο μηρό, το οποίο ουσιαστικά τερμάτισε την καριέρα του ως παίκτη κρίκετ, με αποτέλεσμα τα εισοδήματά του από το κατάστημα που είχε να μην επαρκούν. Για να αντεπεξέλθει οικονομικά η οικογένεια, ώθησε τα αγόρια να αναζητήσουν θέσεις μαθητευόμενων σε διάφορα επαγγέλματα. Από το 1881 ως το 1883 ο Γουέλς είχε μια μαθητεία ως ταπετσέρης, με τις εμπειρίες του εκεί να αποτελούν έμπνευση για τα μυθιστορήματά του "Οι Τροχοί της Τύχης" (The Wheels of Chance) και "Κιπς" (Kipps), τα οποία περιγράφουν τη ζωή ενός μαθητευόμενου ταπετσέρη και κριτικάρουν την κατανομή του πλούτου.

Οι γονείς του Γουέλς δεν είχαν ποτέ ιδιαίτερα καλή σχέση μεταξύ τους (εκείνη ήταν Προτεστάντισσα, ενώ εκείνος οπαδός της ελεύθερης σκέψης) και, όταν εκείνη επέστρεψε στη δουλειά της ως οικιακή βοηθός (στο Άπαρκ, μια αγροικία στο Σάσσεξ), μια από τις προϋποθέσεις εργασίας ήταν ότι δεν θα της επιτρεπόταν χώρος για τον σύζυγο ή τα παιδιά της. Από κει και μετά, αυτή και ο Τζόζεφ ζούσαν ξεχωριστές ζωές, αν και δεν πήραν ποτέ διαζύγιο, ούτε ανέπτυξαν σχέσεις με άλλους συντρόφους. Όσο για τον Γουέλς, όχι απλώς απέτυχε στη μαθητεία του στα υφάσματα, αλλά και ως βοηθός φαρμακοποιού και μετά από κάθε αποτυχία επέστρεφε σπίτι λέγοντας «ο άσωτος υιός επέστρεψε και πάλι!» και έμενε εκεί μέχρι να κανονιστεί ένα νέο ξεκίνημα γι' αυτόν. Ευτυχώς για τον Γουέλς, το Άπαρκ είχε μια εξαιρετική βιβλιοθήκη στην οποία βυθιζόταν, διαβάζοντας πολλά κλασικά έργα, ανάμεσά τους την Πολιτεία του Πλάτωνα και την Ουτοπία του Τόμας Μορ.

Δάσκαλος

Ο Χ. Τζ. Γουέλς το 1908 στο κατώφλι του σπιτιού του στο Σάντγκεϊτ του Κεντ.

Το 1883 ο Γουέλς έπεισε τους γονείς του να υπογράψουν τα έγγραφα που τον απάλλασσαν από τη μαθητεία, δράττοντας έτσι την ευκαιρία να γίνει μαθητής αλλά και δάσκαλος στο σχολείο Μίντχερστ (Midhurst Grammar School) στο δυτικό Σάσεξ. Τα χρόνια στο Σάουθσι ήταν τα μέχρι τότε χειρότερα της ζωής του, όμως η εξασφάλιση της θέσης στο Μίντχερστ εξασφάλισε τη συνέχιση της εκπαίδευσης του Γουέλς. Την επόμενη χρονιά ο Γουέλς κέρδισε υποτροφία για τη σχολή Normal School of Science (η οποία μετεξελίχθηκε στο σημερινό Imperial College), όπου σπούδασε Βιολογία υπό τον Τόμας Χάξλεϋ. Ως απόφοιτος, βοήθησε αργότερα στη δημιουργία της Ένωσης Βασιλικού Κολεγίου Επιστημών (Royal College of Science Association), της οποίας έγινε ο πρώτος πρόεδρος το 1909. Ο Γουέλς σπούδασε στη σχολή αυτή μέχρι το 1887, με εβδομαδιαίο εισόδημα 21 σελινιών από την υποτροφία του. Αν και αυτό θα έπρεπε να ήταν επαρκές ποσό (εκείνη την εποχή πολλές οικογένειες της εργατικής τάξης είχαν αντίστοιχο ποσό ως το συνολικό εισόδημα της οικογένειας), εντούτοις στο Πείραμα στην Αυτοβιογραφία ο Γουέλς αναφέρει πως ήταν συνεχώς πεινασμένος, κάτι που ενισχύουν φωτογραφίες του από εκείνη την περίοδο, που τον δείχνουν υπερβολικά αδύνατο.

Σύντομα μπήκε στο Σωματείο Διαλέξεων της σχολής. Αυτά τα χρόνια σηματοδοτούν την έναρξη του ενδιαφέροντός του σε μια πιθανή αναμόρφωση της κοινωνίας. Προσεγγίζοντας αρχικά το θέμα μέσω της Πολιτείας του Πλάτωνα, σύντομα στράφηκε στις σύγχρονες ιδέες του σοσιαλισμού, όπως εκφράστηκαν από την μόλις σχηματισμένη Fabian Society και τις ελεύθερες διαλέξεις στην Οικία Κέλμσκοτ, το σπίτι του Γουίλιαμ Μόρις. Ήταν, επίσης, ανάμεσα στους ιδρυτές του σχολικού περιοδικού The Science School Journal, το οποίο του επέτρεπε να εκφράζει τις απόψεις του πάνω στη λογοτεχνία και την κοινωνία, όπως και να δοκιμάζει τις λογοτεχνικές του δυνάμεις: η πρώτη εκδοχή του μυθιστορήματός του Η Μηχανή του Χρόνου, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό με τον τίτλο "Οι Χρόνιοι Αργοναύτες" (The Chronic Argonauts). Το ακαδημαϊκό έτος 1886-1887 ήταν το τελευταίο των σπουδών του. Παρότι είχε προηγουμένως περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις του σε Βιολογία και Φυσική, η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη Γεωλογία τον οδήγησε σε αποτυχία στις εξετάσεις του μαθήματος και απώλεια της υποτροφίας. Μόλις το 1890 απέκτησε ο Γουέλς πτυχίο Bachelor of Science στην Ζωολογία από το εξωτερικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Με την αποχώρησή του από το Normal School of Science, ο Γουέλς απέμεινε προσωρινά χωρίς πηγή εισοδήματος. Η θεία του Μαίρη, εξαδέλφη του πατέρα του, τον προσκάλεσε να μείνει μαζί της για λίγο, ώστε να μην αντιμετωπίζει τουλάχιστον πρόβλημα στέγασης. Κατά τη διαμονή του εκεί, ανέπτυξε ενδιαφέρον για την κόρη της, Ίζαμπελ. Το 1889-90 κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση ως δάσκαλος στο σχολείο Χένλι Χάους (Henley House School), όπου δίδαξε και θαύμασε τον Α. Α. Μιλν.

Συγγραφέας

Καθώς, όντας ακόμη νέος, προσβλήθηκε από φυματίωση, ο Γουέλς εγκατέλειψε την αρχική του επιθυμία να διεκδικήσει ακαδημαϊκή καριέρα ως διδάσκων βιολογίας και στράφηκε, πλέον, στη συγγραφή. Σε αυτήν, ωστόσο, θεώρησε σκόπιμο να μην παραλείψει την ενσωμάτωση των πολλών επιστημονικών του γνώσεων, προσδίδοντας, με αυτό τον τρόπο, αληθοφάνεια στα γραπτά του. Το πρώτο επιτυχημένο έργο μη-μυθοπλασίας του Γουέλς ήταν το Anticipations (1901). Όταν δημοσιεύτηκε σε επεισόδια σε ένα περιοδικό, είχε τον υπότιτλο «Ένα Πείραμα στην Προφητεία» και θεωρείται το σαφέστερα μελλοντολογικό έργο του. Εκτιμώντας πώς θα είναι ο κόσμος το έτος 2000, το βιβλίο παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για τις επιτυχίες του (τρένα και αυτοκίνητα προκύπτουν από την μετακίνηση του πληθυσμού από το κέντρο των πόλεων στα προάστια, οι ηθικοί φραγμοί μειώνονται καθώς άνδρες και γυναίκες αποζητούν μεγαλύτερη σεξουαλική ελευθερία, η πτώση του γερμανικού μιλιταρισμού και η ύπαρξη μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης), όσο και για τις αποτυχίες του (δεν περίμενε να υπάρχουν επιτυχή αεροσκάφη πριν το 1950, ενώ ισχυριζόταν ότι «η φαντασία μου αρνείται να δει οποιοδήποτε είδος υποβρυχίου να κάνει κάτι περισσότερο από το να ασφυκτιά το πλήρωμά του και να χάνεται στη θάλασσα»).

Άγαλμα τρίποδου εξωγήινου σκάφους από τον Πόλεμο των Κόσμων, που ανεγέρθηκε προς τιμήν του Γουέλς στο κέντρο του Γουόκινγκ στη Βρετανία.

Τα πρώτα του μυθιστορήματα, τα οποία αποκαλούνταν «επιστημονικά ρομάντσα», εισήγαγαν έναν αριθμό θεμάτων τα οποία είναι πλέον κλασσικά στην επιστημονική φαντασία, έργα όπως Η Μηχανή του Χρόνου, Το Νησί του Δρ. Μορό, Ο Αόρατος Άνθρωπος, Ο Πόλεμος των Κόσμων, Ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται και το Οι πρώτοι άνθρωποι στη Σελήνη (όλα εκτός από το Ο Κοιμώμενος έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο). Έγραψε επίσης και άλλα μυθιστορήματα, όχι φαντασίας, τα οποία έγιναν δεκτά με επαίνους από την κριτική, όπως τα σχεδόν αυτοβιογραφικά "Κιπς" και "Η ιστορία του κυρίου Πόλλυ", καθώς και το Τόνο-Μπάνγκεϊ, μια σάτιρα για τη διαφήμιση στην Εδουαρδιανή περίοδο. Συνολικά, συνέγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, τόσο φανταστικής, όσο και κοινωνικής θεματολογίας. Μάλιστα στα έργα του δεν απέφευγε να παραθέτει τις προσωπικές του πολιτικές πεποιθήσεις, ενώ δεν του άρεσε καθόλου αυτά να αντιμετωπίζονται μόνο ως συναρπαστικά διηγήματα.

Ο Γουέλς έγραψε δεκάδες μικρές ιστορίες και νουβέλες, η πιο γνωστή από τις οποίες είναι «Η Χώρα των Τυφλών» (1904). Η μικρή ιστορία του «Ο Νέος Επιταχυντής» ήταν η έμπνευση για το επεισόδιο «Το Κλείσιμο του Ματιού» (Wink of an Eye) του αρχικού Σταρ Τρεκ.

Αν και το Τόνο-Μπάνγκεϊ δεν ήταν μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, η ραδιενέργεια παίζει ένα μικρό αλλά σημαντικό ρόλο σε αυτό. Η ραδιενέργεια παίζει μεγαλύτερο ρόλο στο Ο Κόσμος Ελευθερώθηκε (1914). Αυτό το βιβλίο περιέχει την πιο επιτυχή πρόβλεψή του. Οι επιστήμονες της εποχής ήξεραν καλά ότι η φυσική ραδιενέργεια του ραδίου απελευθερώνει ενέργεια με αργό ρυθμό σε διάστημα χιλιάδων χρόνων. Ο ρυθμός εκπομπής είναι πολύ αργός για να έχει πρακτική χρησιμότητα, όμως το συνολικό ποσό ενέργειας που απελευθερώνεται είναι τεράστιο. Το μυθιστόρημα του Γουέλς περιγράφει μια απροσδιόριστη εφεύρεση η οποία επιταχύνει τη ραδιενεργή διαδικασία, παράγοντας βόμβες οι οποίες εκρήγνυνται με την ισχύ ενός συμβατικού εκρηκτικού, διατηρώντας όμως την έκρηξη για διάστημα πολλών ημερών. «Τίποτα δεν μπορούσε να είναι πιο προφανές στους ανθρώπους των αρχών του εικοστού αιώνα», έγραψε, «από την ταχύτητα με την οποία ο πόλεμος γινόταν αδύνατος... [όμως] δεν το αντιλήφθηκαν μέχρι που η ατομική βόμβα εξερράγη στα αδέξια χέρια τους». Ο φυσικός Λέο Σίλαρντ αναγνώρισε ότι το βιβλίο τον ενέπνευσε να διατυπώσει τη θεωρία της πυρηνικής αλυσιδωτής αντίδρασης.

Ο Γουέλς είχε και σημαντικό μη μυθοπλαστικό έργο. Το επιτυχημένο δίτομο «Περίγραμμα της Ιστορίας» (1920), ξεκίνησε μια νέα εποχή στην εκλαϊκευμένη παγκόσμια ιστορία, αν και δέχθηκε ανάμικτες κριτικές από επαγγελματίες ιστορικούς. Πολλοί άλλοι συγγραφείς ακολούθησαν με δικά τους «Περιγράμματα» πάνω σε άλλα θέματα. Ο Γουέλς επαναπροσέγγισε το Περίγραμμά του το 1922, με ένα σημαντικά μικρότερο, αλλά δημοφιλές έργο, το «Μια Σύντομη Ιστορία του Κόσμου», και δύο εκτενέστερες προσπάθειες, τα «Η Επιστήμη της Ζωής» (1930) και «Το Έργο, ο Πλούτος και η Ευτυχία της Ανθρωπότητας» (1931). Τα Περιγράμματα έγιναν τόσο κοινά, ώστε οδήγησαν τον Τζέιμς Θέρμπερ να παρωδήσει την μόδα αυτή στο χιουμοριστικό δοκίμιο «Ένα Περίγραμμα των Επιστημόνων».

Από νωρίς στην καριέρα του, αναζήτησε ένα καλύτερο τρόπο για την οργάνωση της κοινωνίας και συνέγραψε αρκετά ουτοπικά μυθιστορήματα. Το πρώτο από αυτά ήταν το «Μια Μοντέρνα Ουτοπία» (1905), το οποίο δείχνει μια παγκόσμια ουτοπία, «χωρίς εισαγωγές, εκτός των μετεωριτών και χωρίς καθόλου εξαγωγές», στην εναλλακτική ιστορία της οποίας καταλήγουν δύο ταξιδιώτες από τον δικό μας κόσμο. Τα υπόλοιπα συνήθως ξεκινούν με τον κόσμο να προσεγγίζει την καταστροφή, μέχρι που η ανθρωπότητα ανακαλύπτει ένα καλύτερο τρόπο ζωής: είτε αυτός είναι μυστηριώδη αέρια από ένα κομήτη, που αναγκάζουν τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται λογικά και να εγκαταλείπουν έναν πανευρωπαϊκό πόλεμο («Στις Μέρες του Κομήτη» (1906)), είτε είναι η ανάληψη της εξουσίας από ένα παγκόσμιο συμβούλιο επιστημόνων («Η Μορφή των Πραγμάτων που θα Έρθουν» (1933), το οποίο διασκεύασε το 1936 για την ταινία Things to Come του Αλεξάντερ Κόρντα). Αυτό περιέγραφε, με μεγάλη ακρίβεια, τον επερχόμενο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με πόλεις να καταστρέφονται με βόμβες που πέφτουν από τον αέρα. Περιέγραψε επίσης την άνοδο φασιστών δικτατόρων στα «Η Αυτοκρατορία του κυρίου Πάρχαμ» (1930) και «Ο Ιερός Τρόμος» (1939), αν και στο πρώτο αποκαλύπτεται στο τέλος ότι η ιστορία δεν ήταν παρά ένα όνειρο του κυρίου Πάρχαμ.

Ο Γουέλς το 1943

Ο Γουέλς προβληματίστηκε με την ιδέες των εγγενών έναντι των επίκτητων χαρακτηριστικών και αμφισβήτησε την ανθρωπότητα σε βιβλία όπως «Το Νησί του Δρ. Μορό». Δεν τελείωναν όλα τα επιστημονικά του ρομάντζα με ευτυχείς ουτοπίες, μάλιστα έγραψε το πρώτο δυστοπικό μυθιστόρημα (το «Όταν ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται» (1899), που ξαναέγραψε το 1910 ως «Ο Κοιμώμενος Αφυπνίζεται») το οποίο ζωγραφίζει μια μελλοντική κοινωνία όπου οι τάξεις διαχωρίζονται όλο και περισσότερο, οδηγώντας σε εξέγερση των μαζών ενάντια στους κυβερνώντες. Το Νησί του Δρ. Μορό είναι ακόμα πιο σκοτεινό. Ο αφηγητής, όντας παγιδευμένος σε ένα νησί όπου τα ζώα έχουν μετατραπεί ανεπιτυχώς σε ανθρώπινα πλάσματα, τελικά καταφέρνει να επιστρέψει στην Αγγλία. Όπως ο Γκιούλιβερ, έτσι κι ο ήρωας του Γουέλς το βρίσκει αδύνατο να αποτινάξει την αίσθηση ότι οι συνάνθρωποι του είναι οριακά εκπολιτισμένα κτήνη, τα οποία επιστρέφουν σταδιακά στην ζωική τους φύση.

Ο Γουέλς έγραψε επίσης τον πρόλογο για την πρώτη έκδοση των ημερολογίων του Β.Ν.Π. Μπαρμπέλιον, «Το Ημερολόγιο ενός Απογοητευμένου Ανθρώπου», τα οποία εκδόθηκαν το 1919. Καθώς το Μπαρμπέλιον ήταν το ψευδώνυμο του πραγματικού συγγραφέα, πολλοί κριτικοί πίστευαν ότι ο Γουέλς ήταν ο πραγματικός συγγραφέας του Ημερολογίου. Ο ίδιος το αρνιόταν πάντα αυτό, παρότι ήταν σταθερά επαινετικός για το έργο, όμως οι φήμες επέμειναν μέχρι και τον θάνατο του Μπαρμπέλιον αργότερα τον ίδιο χρόνο.

Το 1927, η Φλόρενς Ντικς μήνυσε τον Γουέλς για λογοκλοπή, ισχυριζόμενη ότι είχε κλέψει το μεγαλύτερο μέρος του «Το Περίγραμμα της Ιστορίας» από το έργο «Ο Ιστός», το οποίο είχε υποβάλει εκείνη στην Καναδέζικη Εταιρεία Μακμίλαν, που το απέρριψε μετά από οκτώ μήνες ολιγωρίας. Παρά τις αρκετές ομοιότητες στη διατύπωση και τα εσφαλμένα γεγονότα, το δικαστήριο έκρινε τον Γουέλς αθώο.

To 1934, ο Γουέλς δήλωσε πως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος, που είχε ήδη περιγράψει στο τελευταίο του βιβλίο, θα ξεσπούσε το 1940, μια πρόβλεψη η οποία έγινε πραγματικότητα ένα μόλις χρόνο νωρίτερα, το 1939.

Το 1936, ενώπιον του Βασιλικού Ιδρύματος, ο Γουέλς ζήτησε την σύνταξη μιας συνεχώς επεκτεινόμενης και μεταβαλλόμενης Παγκόσμιας Εγκυκλοπαίδειας, η οποία θα ελεγχόταν από αυθεντίες του χώρου τους και θα ήταν διαθέσιμη σε κάθε άνθρωπο. Το 1938 δημοσίευσε μια συλλογή δοκιμίων πάνω στην μελλοντική οργάνωση της γνώσης και της εκπαίδευσης, το «Παγκόσμιος Εγκέφαλος», όπου περιλαμβανόταν το δοκίμιο «Η Ιδέα μιας Μόνιμης Παγκόσμιας Εγκυκλοπαίδειας».

Σε όλα του τα συγγράμματα ο Γουέλς έβαζε πάντα ένα μέρος των πολιτικών και κοινωνικών του πεποιθήσεων και θύμωνε όταν το κοινό έκρινε τα βιβλία του απλώς συναρπαστικά ή διασκεδαστικά αναγνώσματα χωρίς να ξεχωρίζει το βαθύτερο νόημα που είχαν. Οι κοινωνικές του πεποιθήσεις αφορούσαν πολλά και διάφορα θέματα όπως τον γάμο, τον έρωτα και τη μόρφωση των πολιτών. Από άποψη θρησκευτικών πεποιθήσεων ήταν πανθεϊστής. Επίσης και οι πολιτικές του πεποιθήσεις ήταν το ίδιο πολυπληθείς και ποικίλες κατά καιρούς. Αλλά όσο και ν' άλλαζαν συχνά, η βάση τους ήταν μία: πίστευε στον άνθρωπο και πίστευε στο "απεριόριστο δικαίωμα να σκέπτεται, να κρίνει, και να εκφράζει ο καθένας ελεύθερα τη γνώμη του".

Κοντά στη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι συμμαχικές δυνάμεις ανακάλυψαν ότι τα SS είχαν συντάξει λίστες διανοούμενων και πολιτικών που προορίζονταν για άμεση εκτέλεση μόλις γινόταν εισβολή στην Αγγλία, στα πλαίσια της εγκαταλειφθείσας επιχείρησης "Θαλάσσιος Λέων" (Seelowe). Το όνομα Χ. Τζ. Γουέλς εμφανιζόταν ψηλά στη λίστα για το «έγκλημα» του ότι ήταν σοσιαλιστής. Ο Γουέλς, ως πρόεδρος της διεθνούς PEN (οργάνωση ποιητών, δοκιμιογράφων και μυθιστοριογράφων), είχε ήδη εξοργίσει τους ναζί με την επίβλεψη της αποβολής της γερμανικής λέσχης PEN από το διεθνές σώμα το 1934, μετά την άρνηση της γερμανικής PEN να δεχθεί μη Άρειους συγγραφείς στους κόλπους της..

Προσωπική ζωή

Το 1891 ο Γουέλς παντρεύτηκε την εξαδέλφη του, Ίζαμπελ Μαίρη Γουέλς, την οποία όμως εγκατέλειψε το 1894 για μία μαθήτριά του, την Έιμι Κάθριν Ρόμπινς, την οποία παντρεύτηκε το 1895. Με την Ρόμπινς απέκτησε δύο γιους: τον Τζορτζ Φίλιπ (γνωστό με το προσωνύμιο Γκιπ) το 1901 και τον Φρανκ Ρίτσαρντ το 1903. Με τη συνεργασία του μεγαλύτερου γιου του και του Ιούλιου Χάξλεϋ έγραψε την "Επιστήμη της Ζωής" (1929).

Κατά τη διάρκεια του γάμου του με την Ρόμπινς, είχε εξωσυζυγικές σχέσεις με αριθμό γυναικών, ανάμεσα στις οποίες και οι Μάργκαρετ Σάνγκερ (Αμερικανίδα ακτιβίστρια υπέρ της αντισύλληψης) και Ελίζαμπεθ φον Άρνιμ (μυθιστοριογράφος). Το 1909 απέκτησε μια κόρη, την Αν-Τζέιν, με την συγγραφέα Άμπερ Ριβς, της οποίας τους γονείς, Γουίλιαμ και Μοντ, τους είχε γνωρίζει μέσω του Συλλόγου Φάμπιαν (Fabian Society). Τέλος, το 1914, απέκτησε άλλον ένα γιο, τον Άντονι Γουέστ, με την μυθιστοριογράφο και φεμινίστρια Ρεβέκκα Γουέστ, η οποία ήταν 26 χρόνια νεότερή του.. Παρά το ότι η Ρόμπινς γνώριζε κάποιες από αυτές τις σχέσεις, παρέμεινε παντρεμένη με τον Γουέλς μέχρι το θάνατό της το 1927.

Θάνατος

Η blue plaque στο σπίτι όπου έζησε τα τελευταία χρόνια του ο Χ. Τζ. Γουέλς, στο Regent's Park, Λονδίνο.

Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς πέθανε στις 13 Αυγούστου 1946 στο σπίτι του στο Λονδίνο, σε ηλικία 80 χρονών. Η ακριβής αιτία θανάτου δεν αποκαλύφθηκε. Στη συνέχεια αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του διασκορπίστηκαν στη θάλασσα, στο στενό της Μάγχης. Το 1966 τοποθετήθηκε μια αναμνηστική blue plaque (μπλε πλάκα) στο σπίτι αυτό, στο Regent's Park του Λονδίνου, προς τιμήν του.

Η Μεγάλη Βρετανία τον κατατάσσει ανάμεσα στους καλύτερους συγγραφείς της. Όμως πέρα από τη λογοτεχνική του αξία, ο Γουέλς υπήρξε ένας άνθρωπος με έντονη δική του προσωπικότητα που αγωνίστηκε για τη βελτίωση της κοινωνίας γύρω του. Ένας κρατήρας στη Σελήνη και ένας κρατήρας στον Άρη έλαβαν το όνομά του.

Επιλογή έργων

Μυθιστορήματα

• The Time Machine (Η Μηχανή του Χρόνου) 1895

—μτφ. Άρης Σφακιανάκης (εκδ. "Γράμματα")

• The Island of Doctor Moreau (Το νησί του δόκτορα Μορώ) 1896
• The Wheels of Chance (Οι τροχοί της ευκαιρίας) 1896
• The Invisible Man (Ο Αόρατος Άνθρωπος) 1897

—μτφ. Μανώλης Κορνήλιος (εκδ. "ΒΙΠΕΡ")

• The War of the Worlds (Ο Πόλεμος των Κόσμων) 1898
• When the Sleeper Wakes (Όταν ο κοιμισμένος ξυπνήσει) 1899 & 1910
• The First Men in the Moon (Οι πρώτοι άνθρωποι στη Σελήνη) 1901
• The Sea Lady (Η κυρά της θάλασσας) 1902
• A Modern Utopia (Μια σύγχρονη Ουτοπία) 1905
• Kipps (Κιπς) 1905
• In the Days of the Comet (Στις Μέρες του Κομήτ) 1906
• The War in the Air (Ο πόλεμος στον αέρα) 1908
• Ann Veronica (Αν Βερόνικα) 1909
• Tono-Bungay (Τόνο-Μπάνγκεϊ) 1909
• The History of Mr Polly (Η Ιστορία του κυρίου Πόλι) 1910
• The New Machiavelli (Ο νέος Μακιαβέλλι) 1911
• The World Set Free (Ο κόσμος απελευθερωμένος) 1914
• The Soul of a Bishop (Η ψυχή ενός επισκόπου) 1917
• The Undying Fire (Το αθάνατο πυρ) 1919
• Men Like Gods (Άνθρωποι ως θεοί) 1923
• The Dream (Το όνειρο) 1924
• The Autocracy of Mr. Parham (Η Αυτοκρατορία του κυρίου Πάρχαμ) 1930
• The Shape of Things to Come (Το σχήμα των μελλοντικών πραγμάτων) 1933
• The Brothers (Οι αδελφοί) 1938
• The Holy Terror (Ο ιερός τρόμος) 1939
• You Can't Be Too Careful (Δεν μπορείς να είσαι τόσο προσεκτικός) 1941

Διηγήματα και νουβέλες

• The Flying Man (Ο ιπτάμενος άνθρωπος) 1893
• The Diamond Maker (Ο αδαμαντοποιός) 1894
• A Misunderstood Artist (Ένας παρεξηγημένος καλλιτέχνης) 1894
• The Treasure in the Forest (Ο θησαυρός στο δάσος) 1894
• The Argonauts of the Air (Οι αργοναύτες του αέρα) 1895
• The Rajah's Treasure (Ο θησαυρός του Μαχαραγιά) 1896
• A Story of the Stone Age (Μια ιστορία της Λίθινης εποχής) 1897
• The New Accelerator (Ο Νέος Επιταχυντής) 1901
• The Country of the Blind (Η χώρα των τυφλών) 1904, 1939

—μτφ. Ελ.Πιπίνη (εκδ. "Πατάκης")

• The Door in the Wall (Η πόρτα στον τοίχο) 1911

—μτφ. Ελ.Πιπίνη (εκδ. "Πατάκης")

Περαιτέρω ανάγνωση

• Bergonzi, Bernard (1961). The Early H. G. Wells: A Study of the Scientific Romances. Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-0126-0. G. Wells: A Study of the Scientific Romances&rft.pub=Manchester University Press&rft.date=1961&rft.isbn=978-0-7190-0126-0&rft.aulast=Bergonzi&rft.aufirst=Bernard&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Cole, Sarah (2021). Inventing Tomorrow: H. G. Wells and the Twentieth Century. Columbia University Press. G. Wells and the Twentieth Century&rft.pub=Columbia University Press&rft.date=2021&rft.aulast=Cole&rft.aufirst=Sarah&rft_id=https://archive.org/details/inventingtomorro0000cole&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Dickson, Lovat. H. G. Wells: His Turbulent Life & Times. 1969.
• Elber-Aviram, Hadas (2021). «Chapter 2: The Martian on Primrose Hill: Wells's scientific romances». Fairy Tales of London: British Urban Fantasy, 1840 to the Present. Bloomsbury Academic. σελίδες 61–94. ISBN 978-1-350-11069-4. 
• Gilmour, David. The Long Recessional: The Imperial Life of Rudyard Kipling. New York: Farrar, Straus and Giroux, 2002 (paperback, (ISBN 0-374-18702-9)); 2003 (paperback, (ISBN 0-374-52896-9)).
• Godfrey, Emelyne, επιμ. (2016). Utopias and Dystopias in the Fiction of H. G. Wells and William Morris: Landscape and Space. Palgrave. ISBN 978-1-137-52340-2. G. Wells and William Morris: Landscape and Space&rft.pub=Palgrave&rft.date=2016&rft.isbn=978-1-137-52340-2&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Gomme, A. W., Mr. Wells as Historian. Glasgow: MacLehose, Jackson, and Co., 1921.
• Gosling, John. Waging the War of the Worlds. Jefferson, North Carolina, McFarland, 2009 (paperback, (ISBN 0-7864-4105-4)).
• James, Simon J. (2012). Maps of Utopia: H. G. Wells, Modernity, and the End of Culture. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-960659-7. G. Wells, Modernity, and the End of Culture&rft.pub=Oxford University Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-0-19-960659-7&rft.aulast=James&rft.aufirst=Simon J.&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Jasanoff, Maya, "The Future Was His" (review of Sarah Cole, Inventing Tomorrow: H. G. Wells and the Twentieth Century, Columbia University Press, 374 pp.), The New York Review of Books, vol. LXVII, no. 12 (23 July 2020), pp. 50–51. Writes Jasanoff (p. 51): "Although [Wells] was prophetically right, and right-minded, about some things ... [n]owhere was he more disturbingly wrong than in his loathsome affinity for eugenics ...."
• Lynn, Andrea The secret love life of H. G. Wells
• Mackenzie, Norman and Jean, The Time Traveller: the Life of H. G. Wells, London: Weidenfeld, 1973, (ISBN 0-2977-6531-0)
• Mauthner, Martin. German Writers in French Exile, 1933–1940, London: Vallentine and Mitchell, 2007, (ISBN 978-0-85303-540-4).
• McConnell, Frank (1981). The Science Fiction of H.G. Wells. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195028119. 
• McLean, Steven. 'The Early Fiction of H. G. Wells: Fantasies of Science'. Palgrave, 2009, (ISBN 978-0-230-53562-6).
• Page, Michael R. (2012). The Literary Imagination from Erasmus Darwin to H. G. Wells: Science, Evolution, and Ecology. Ashgate. ISBN 978-1-4094-3869-4. G. Wells: Science, Evolution, and Ecology&rft.pub=Ashgate&rft.date=2012&rft.isbn=978-1-4094-3869-4&rft.aulast=Page&rft.aufirst=Michael R.&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Parrinder, Patrick (1995). Shadows of the Future: H. G. Wells, Science Fiction and Prophecy. Syracuse University Press. ISBN 978-0-8156-0332-0. G. Wells, Science Fiction and Prophecy&rft.pub=Syracuse University Press&rft.date=1995&rft.isbn=978-0-8156-0332-0&rft.aulast=Parrinder&rft.aufirst=Patrick&rft_id=https://archive.org/details/shadowsoffutureh0000parr&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988"> 
• Partington, John S. Building Cosmopolis: The Political Thought of H. G. Wells. Ashgate, 2003, (ISBN 978-0-7546-3383-9).
• Roberts, Adam. H. G. Wells A Literary Life. Springer International Publishing, 2019, ISBN 978-3-03-026421-5.
• Roukema, Aren. 2021. "The Esoteric Roots of Science Fiction: Edward Bulwer-Lytton, H. G. Wells, and the Occlusion of Magic." Science Fiction Studies 48 (2): 218–42.
• Shadurski, Maxim. The Nationality of Utopia: H. G. Wells, England, and the World State. London: Routledge, 2020, (ISBN 978-0-36733-049-1).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• H. G. Wells στην IMDb
• Ο Χ. Τζ. Γουέλς στην Internet Speculative Fiction Database
• Ο Χ. Τζ. Γουέλς στο IBList
• Δισκογραφία H. G. Wells στο Discogs
• H. G. Wells στον κατάλογο προσώπων της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου (Library of Congress Authorities) , με 772 δελτία ue καταλόγου
• Future Tense – The Story of H. G. Wells at BBC One – 150th anniversary documentary (2016)
• "In the footsteps of H. G. Wells" at New Statesman – "The great author called for a Human Rights Act; 60 years later, we have it" (2000)

Πηγές - συλλογές

• Έργα του Χ. Τζ. Γουέλς σε μορφή ebook στο StandardEbooks
• Έργα του/της H. G. Wells στο Project Gutenberg
• Έργα του Χ. Τζ. Γουέλς στο Faded Page (Καναδάς)
• Έργα της/του ή για την/τον H. G. Wells στο Internet Archive
• O Χ. Τζ. Γουέλς στο Librivox (ελεύθερη ψηφιακή βιβλιοθήκη ηχογραφημένων βιβλίων)
• Free H. G. Wells downloads for iPhone, iPad, Nook, Android, and Kindle in PDF and all popular eBook reader formats (AZW3, EPUB, MOBI) at ebooktakeaway.com
• H. G. Wells Αρχειοθετήθηκε 12 September 2021 στο Wayback Machine. at the British Library
• H. G. Wells papers at University of Illinois
• Ebooks by H. G. Wells at Global Grey Ebooks
• Newspaper clippings about H. G. Wells in the 20th Century Press Archives of the ZBW

Πηγές - επιστολές, δοκίμια και συνεντεύξεις

• Archive of Wells's BBC broadcasts
• Film interview with H. G. Wells Αρχειοθετήθηκε 2010-08-20 στο Wayback Machine.
• "Stephen Crane. From an English Standpoint", by Wells, 1900.
• Rabindranath Tagore: In conversation with H. G. Wells. Rabindranath Tagore and Wells conversing in Geneva in 1930.
• "Introduction", to W. N. P. Barbellion's The Journal of a Disappointed Man, by Wells, 1919.
• "Woman and Primitive Culture", by Wells, 1895.
• Letter, to M. P. Shiel, by Wells, 1937.

Βιογραφίες

•  «Wells, Herbert George» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) 1911 
• "H. G. Wells". In Encyclopædia Britannica Online.
• Parrinder, Patrick (2011). «Wells, Herbert George». Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/36831.  (Subscription or UK public library membership required.)
• Βιογραφία του Χ. Τζ. Γουέλς στο Science Fiction and Fantasy Hall of Fame.

Κριτικά δοκίμια

• An introduction to The War of the Worlds by Iain Sinclair on the British Library's Discovering Literature website.
• "An Appreciation of H. G. Wells", by Mary Austin, 1911.
• "Socialism and the Family" (1906) by Belfort Bax, Part 1, Part 2.
• "H. G. Wells warned us how it would feel to fight a War of the Worlds", by Niall Ferguson, in The Telegraph, 24 June 2005.
• "H. G. Wells's Idea of a World Brain: A Critical Re-assessment", by W. Boyd Rayward, in Journal of the American Society for Information Science 50 (15 May 1999): 557–579
• "Mr H. G. Wells and the Giants", by G. K. Chesterton, from his book Heretics (1908).
• "The Internet: a world brain?", by Martin Gardner, in Skeptical Inquirer, Jan–Feb 1999.
• "Science Fiction: The Shape of Things to Come", by Mark Bould, in The Socialist Review, May 2005.
• "Who needs Utopia? A dialogue with my utopian self (with apologies, and thanks, to H. G. Wells)", by Gregory Claeys in Spaces of Utopia: An Electronic Journal, no 1, Spring 2006.
• "When H. G. Wells Split the Atom: A 1914 Preview of 1945", by Freda Kirchwey, in The Nation, posted 4 September 2003 (original 18 August 1945 issue).
• "War of the Worldviews", by John J. Miller, in The Wall Street Journal Opinion Journal, 21 June 2005.
• "Wells's Autobiography", by John Hart, from New International, Vol.2 No.2, Mar 1935, pp. 75–76.
• "History in the Science Fiction of H. G. Wells", by Patrick Parrinder, Cycnos, 22.2 (2006).
• "From the World Brain to the Worldwide Web", by Martin Campbell-Kelly, Gresham College Lecture, 9 November 2006.
• "The Beginning of Wisdom: On Reading H. G. Wells", by Vivian Gornick, Boston Review, 31.1 (2007).
• John Hammond, The Complete List of Short Stories of H. G. Wells
• "H. G. Wells Predictions Ring True, 143 Years Later" at National Geographic
• "H. G. Wells, the man I knew" Obituary of Wells by George Bernard Shaw, at the New Statesman
• Elber-Aviram, Hadas (2015). «"My own particular city": H. G. Wells's Fantastical London». The Wellsian (38): 97–117. G. Wells's Fantastical London&rft.jtitle=The Wellsian&rft.aulast=Elber-Aviram&rft.aufirst=Hadas&rft.au=Elber-Aviram, Hadas&rft.date=2015&rft.issue=38&rft.pages=97–117&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ._Τζ._Γουέλς"> 
• Hughes, David Y. (1998). «A Queer Notion of Grant Allen's». Science Fiction Studies 25 (2): 271–284. https://www.depauw.edu/sfs/abstracts/a75.htm#E75. 
• Scuriatti, Laura (2003). «A Tale of Two Cities: H. G. Wells's The Door in the Wall». Στο: Partington, John S., επιμ. The Wellsian: Selected Essays on H. G. Wells. Illustrated by Alvin Landon Coburn. Oss, Netherlands: Equilibris. ISBN 978-90-5976-001-1. OCLC 54814627. G. Wells's The Door in the Wall&rft.btitle=The Wellsian: Selected Essays on H. G. Wells&rft.place=Oss, Netherlands&rft.pub=Equilibris&rft.date=2003&rft_id=info:oclcnum/54814627&rft.isbn=978-90-5976-001-1&rft.aulast=Scuriatti&rft.aufirst=Laura&rft_id=https://www.academia.edu/696075&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:Χ. Τζ. Γουέλς" class="Z3988">