Χαλάστρα

Η Χαλάστρα είναι κωμόπολη δυτικά της Θεσσαλονίκης και απέχει 20 χιλιόμετρα από αυτήν. Οι κάτοικοι της ανέρχονται σύμφωνα με την απογραφή του 2021 σε 6.657. Συνορεύει με τον Αξιό ποταμό που εκβάλλει στο δέλτα του, το οποίο προστατεύεται από τη Σύμβαση Ραμσάρ. Το συγκεκριμένο δέλτα εμφανίζει μεγάλη βιοποικιλότητα χάρη στην πλούσια πανίδα και χλωρίδα και τα σπάνια αποδημητικά πουλιά. Ο κάμπος της ευρύτερης περιοχής συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους σε παραγωγή ρυζιού στην Ευρώπη. Σημαντικό κομμάτι της οικονομίας της περιοχής αποτελούν η αλιεία, καθώς και η μυδοκαλλιέργεια, με πλούσια παραγωγή μυδιού που προορίζεται για εξαγωγή.

Χαλάστρα
Χαλάστρα Χαλάστρα
Χάρτης
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Γεωγραφία
Νομός	Θεσσαλονίκης
Υψόμετρο	5 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	6.657
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Πύργος, Κουλακιά
Ταχ. κώδικας	573 00
Σχετικά πολυμέσα

Μνημείο προς τιμήν των πεσόντων ηρώων κατά τους πολέμους 1912-1922

Ιστορικά στοιχεία

Καταγωγή των κατοίκων της Χαλάστρας

Ο Απόλλων Παπαγεωργίου στο σύγγραμμα του η «Αρχαία Μυγδονία» αναφέρει ότι στην περιοχή άκμαζαν οι αρχαίες πόλεις - οικισμοί Χαλάστρα, Σίνδος, Στρέψα, Φύσκα και Αίνεια. Κατοικούνταν κατά τη Νεολιθική περίοδο από πελασγικά φύλα και συγκεκριμένα τους Μύγδονες, που έδωσαν και το όνομά τους στην περιοχή.

Αρχαία ιστορία

Η Χαλάστρα ή Χαλαίστρα μνημονεύεται από αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους φιλόσοφους και ιστορικούς, όπως ο Στράβων, ο Ηρόδοτος, ο Πλούταρχος και ο Πλίνιος. Ο τελευταίος Μακεδόνας βασιλιάς, ο Περσέας, κατέστρεψε την πόλη Χάλαιστρον, όπως ονομαζόταν σε εκείνα τα χρόνια και κατάσφαξε τους κατοίκους της, διότι αντιτάχθηκαν στην εκστρατεία κατά των Ρωμαίων. Ωστόσο, η πόλη ανοικοδομήθηκε κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ο Πλούταρχος, στο έργο του «Βίοι Παράλληλοι», και πιο συγκεκριμένα στον βίο του Ιουλίου Καίσαρα, αναφέρει την ιστορία του Λήνου του Χαλαστραίου. Ο Λήνος ήταν Μακεδόνας ευγενής, που υπήρξε, όπως και ο Μέγας Αλέξανδρος, μαθητής του Αριστοτέλη. Αυτός λοιπόν, όπως εξιστορεί ο Πλούταρχος, εκμυστηρεύτηκε στον αυλικό Μηκόμαχο ότι πρόκειται να δολοφονήσει τον Αλέξανδρο, επειδή διαφωνούσε για την εκστρατεία του στην Άπω Ανατολή. Αυτό το πληροφορήθηκε ο στρατηλάτης και διέταξε να τον συλλάβουν. Όμως, ο Λήνος αντιστάθηκε και σκοτώθηκε από τους στρατιώτες.

Ο γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι ο Κάσσανδρος το 315 π.Χ. ίδρυσε την πόλη της Θεσσαλονίκης οικίζοντάς την με πληθυσμό από 26 πόλεις-χωριά μεταξύ των οποίων και η Χαλάστρα. Σημείο αναφοράς είναι και ο Παρμενίων ο Χαλαστραίος που υπήρξε στρατηγός του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Φιλίππου, και μάλιστα στάθηκε το 336 π.Χ. μαζί με τον Άτταλο και με 100.000 Μακεδόνες στη Μικρά Ασία, με σκοπό να ελευθερώσουν τις ελληνικές πόλεις από την Τρωάδα μέχρι τον Μαίανδρο, κάτι που επέτυχαν.

Αξιός και Χαλάστρα

Ο Αξιός, ο πλέον σημαντικός ποταμός στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, με τις συνεχείς πλημμύρες δημιουργούσε προβλήματα στους κατοίκους της Χαλάστρας κατά τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας και ανάγκαζε τους κατοίκους της να αλλάζουν συχνά τον τόπο διαμονής τους.

Ο Πύργος στην πλατεία της Χαλάστρας

Χαλάστρα και Θεσσαλονίκη

Μαρμάρινη πλάκα προς τιμή των κατοίκων της Χαλάστρας που βοήθησαν στην κατασκευή της γέφυρας για να περάσει ο ελληνικός στρατός και να απελευθερωθεί η Θεσσαλονίκη

Από τη Χαλάστρα ήταν ο Άγιος νεομάρτυς Αθανάσιος ο εν Ξηροκρήνη, μαθητής του Αθανάσιου Πάριου που μαρτύρησε στη συνοικία Ξηροκρήνη της Θεσσαλονίκης το έτος 1774.

Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα 1906 - 1912 η προσφορά της Κουλακιάς (Χαλάστρας) είναι σημαντική και αναφέρεται στο βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα, «Τα μυστικά του βάλτου». Αξιομνημόνευτη είναι η βοήθεια της Χαλάστρας στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, όταν ο ελληνικός στρατός με τον βασιλιά Κωνσταντίνο έφτασε στον ποταμό Αξιό, αλλά επειδή δεν υπήρχε γέφυρα και υπό την πίεση των βουλγάρικων στρατευμάτων ήθελε να μπει πρώτος στην Θεσσαλονίκη. Καταλυτική ήταν η προσφορά των κάτοικων της Χαλάστρας που δημιούργησαν πλωτή γέφυρα για να προλάβει ο ελληνικός στρατός τα βουλγαρικά στρατεύματα έτσι ώστε η 26η Οκτωβρίου 1912 να σηματοδοτεί την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Η απελευθέρωση της Χαλάστρας πραγματοποιήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1912.

Ονομασίες της Χαλάστρας

Η ονομασία Χαλάστρα είναι τόσο παλιά όσο και η αρχαία Μυγδονία. Άλλες ονομασίες που δόθηκαν σε αυτήν είναι Καστρίον, Κουλιακιά και Πύργος. Η ονομασία Καστρίον δόθηκε κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας λόγω της ύπαρξης κάποιου φρουρίου ή πύργου. Βέβαια στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν γνωστή ως Κουλακιά από το τουρκικό (κουλέ) που σημαίνει πύργος. Στη βυζαντινή εποχή όμως που ήταν και έδρα της επισκοπής Καμπανίας αναφέρεται ως Χαλάστρα αλλά και ως Καστρίον. Η ευρύτερη περιοχή γύρω από την Χαλάστρα μαζί με την Χαλάστρα ονομάζεται Καμπανία. Η λέξη Καμπανία αντλείται από τη λατινική λέξη Campania, η οποία σημαίνει πεδιάδα.

Πληθυσμός

Η εξέλιξη του πληθυσμού της Χαλάστρας έχει ως εξής:

Απογραφή [1]	Πληθυσμός
1940	3.987
1951	4.547
1961	5.094
1971	5.795
1981	6.498
1991	7.118
2001	7.360
2011	7.270
2021	6.657

Η Βιβλιοθήκη της Χαλάστρας

Το πρώτο Δημοτικό σχολείο της Χαλάστρας, τώρα στεγάζεται το ΕΠΑΛ της Χαλάστρας

Αυτοδιοικητική ιστορία

Έως το 1990, η Χαλάστρα λειτούργησε ως κοινότητα. Οι κοινοτάρχες (πρόεδροι της Κοινότητας) ήταν:

• 1955-1959 Αντώνιος Γκούμας

...

• 1979-82 Γρηγόριος Χαντές
• 1983-86 Κωνσταντίνος Διαμαντής
• 1987-90 Νικόλαος Κραββάς

Δείτε επίσης

• Ευαγγέλιο της Κουλακιάς