Βικιπαίδεια

Τελ Αβίβ

Συντεταγμένες: 32°05′00″N 34°48′00″E / 32.0833°N 34.8°E / 32.0833; 34.8

Το Τελ Αβίβ (εβραϊκά: תֵּל אָבִיב‬, [tel aˈviv], αραβικά: تل أَبيب‎‎) είναι παραθαλάσσια πόλη του Ισραήλ και η πρώτη πρωτεύουσά του, όταν ιδρύθηκε το κράτος το 1948. Είναι η πολυπληθέστερη πόλη της μητροπολιτικής περιοχής του Ισραήλ. Η επίσημη ονομασία της είναι Τελ Αβίβ-Γιάφα (αρχαία Ιόππη). Βρίσκεται στα παράλια της Μεσογείου, στα νότια των εκβολών του ποταμού Γιαρκόν και περίπου 53 χλμ. βορειοδυτικά της Ιερουσαλήμ.

Τελ Αβίβ

Σημαία
Έμβλημα
Παρωνύμιο: העיר העברית הראשונה, העיר הלבנה, עיר היונה και עיר ללא הפסקה
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τελ Αβίβ
32°4′48″N 34°46′48″E
Χώρα Ισραήλ
Διοικητική υπαγωγήδιαμέρισμα του Τελ Αβίβ
Ίδρυση11  Απριλίου 1909
Διοίκηση
 • Δήμαρχος Τελ Αβίβ-ΓιάφαςΡον Χουλντάι
 • Μέλος του/τηςΟργανισμός Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς[1]
Πληθυσμός405.000
Τηλ. κωδ.3
Ζώνη ώραςUTC 02:00
UTC 03:00
Ιστότοποςhttp://www.tel-aviv.gov.il/eng/Pages/HomePage.aspx/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Γενικό σχέδιο για το Τελ Αβίβ από τον Πάτρικ Γκέντες (1925)

Είναι κτισμένη στην κοιλάδα Σαρών, στη μεσογειακή ακτή του Ισραήλ και υδρεύεται από δύο μικρούς ποταμούς που παλαιότερα ξεραίνονταν το καλοκαίρι. Παρά τη θέση της αυτή και την ακαταλληλότητα του λιμένα της, η πόλη αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα από το 1909 που ιδρύθηκε. Η ίδια η πόλη το 1952 αριθμούσε 350.000, ενώ σήμερα έχει 460.000 κατοίκους και η μητροπολιτική περιοχή έχει 3.850.000 κατοίκους. Η μητροπολιτική περιοχή περιλαμβάνει διάφορες πόλεις όπως οι Χερτσλία, Ραμάτ Χα-Σαρόν, Μπνέι Μπρακ, Πέταχ Τίκβα, Χολόν και πολλές άλλες. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας (αν συμπεριληφθεί η Ανατολική Ιερουσαλήμ), ενώ είναι η μεγαλύτερη πόλη της χώρας αν δεν συμπεριληφθεί η Δυτική Ιερουσαλήμ.

Το Τελ Αβίβ κυβερνάται από τον δήμο Τελ Αβίβ-Γιάφα. Δήμαρχος είναι ο Ρον Χουλντάι και αποτελεί έδρα πολλών πρεσβειών.[α] Είναι μια παγκόσμια πόλη επιπέδου άλφα και κατατάσσεται 25η στον Δείκτη Παγκόσμιων Οικονομικών Κέντρων. Το Τελ Αβίβ έχει το τρίτο ή το τέταρτο μεγαλύτερο ΑΕΠ και το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ πόλης στη Μέση Ανατολή.[2][3] Η πόλη έχει το 31ο ακριβότερο κόστος ζωής στον κόσμο.[4] Το Τελ Αβίβ δέχεται πάνω από 2.5 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες τον χρόνο.[5][6] Θεωρείται "πρωτεύουσα των πάρτι" στη Μέση Ανατολή, έχει ζωντανή νυχτερινή ζωή και 24ωρο πολιτισμό.[7][8] Το Τελ Αβίβ αποκαλείται "Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Χορτοφαγικού Φαγητού" καθώς έχει το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν πληθυσμό χορτοφάγων στον κόσμο, με πολλά χορτοφαγικά εστιατόρια σε όλη την πόλη.[9] Το Τελ Αβίβ είναι η έδρα του πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, του μεγαλύτερου στη χώρα, με πάνω από 30.000 φοιτητές.

Η πόλη ιδρύθηκε το 1909 από τους Γισούβ (Εβραίους κατοίκους) ως ένα σύγχρονο χώρο στέγασης λίγο έξω από την αρχαία πόλη-λιμένα της Γιάφας, η οποία τότε αποτελούσε τμήμα του σαντζακίου της Ιερουσαλήμ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πρώτα ήταν γνωστή ως "Αχουζάτ Μπαγίτ" (κυριολεκτική σημασία: Οικιακό Κτήμαc),[10][11] το όνομα του συνδέσμου που ίδρυσε τη γειτονιά. Το επόμενο έτος η πόλη μετονομάστηκε σε Τελ Αβίβ, αφού ο Ναούμ Σοκόλοφ υιοθέτησε το βιβλικό όνομα Τελ Αμπίμπ ως τον τίτλο της εβραϊκής μετάφρασης του μυθιστορήματος του Τέοντορ Χερτσλ Altneuland ("Παλιά Νέα Γη"), το οποίο πρωτοεκδόθηκε στα γερμανικά το 1902. Τα εβραϊκά προάστια στη Γιάφα που ιδρύθηκαν πριν την ίδρυση του Τελ Αβίβ έγιναν τμήμα του Τελ Αβίβ. Το παλαιότερο από αυτά είναι το Νέβε Τζεντέκ (ιδρύθηκε το 1886).[12] Το Τελ Αβίβ απέκτησε καθεστώς κοινότητας εντός του δήμου Γιάφας το 1921 και έγινε ανεξάρτητος δήμος το 1934.[13][14] Μετά τον πόλεμο της Παλαιστίνης (1947-1949) το Τελ Αβίβ άρχισε τη δημοτική προσάρτηση τμημάτων της Γιάφας, ενώθηκε πλήρως με τη Γιάφα υπό την ονομασία Τελ Αβίβ τον Απρίλιο του 1950 και μετονομάστηκε σε Τελ Αβίβ-Γιάφα τον Αύγουστο 1950.[15]

Η μετανάστευση από κυρίως Εβραίους πρόσφυγες σήμαινε ότι η άνοδος του Τελ Αβίβ σύντομα ξεπέρασε την ανάπτυξης της Γιάφας, η οποία είχε αραβική πλυθησμιακή πλειοψηφία εκείνη την εποχή.[16] Το Τελ Αβίβ και η Γιάφα συγχωνεύθηκαν αργότερα σε έναν ενιαίο δήμο το 1950, δύο χρόνια μετά την Ανακήρυξη Ανεξαρτησίας του Ισραήλ, η οποία κηρύχθηκε στην πόλη. Η Λευκή Πόλη, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο από το 2003, αποτελεί τη μεγαλύτερη συγκέντρωση κτιρίων του Διεθνούς Ρεύματος, συμπεριλαμβανομένου του Μπάουχαους και άλλων σχετιζόμενων μοντερνιστικών αρχιτεκτονικών ρευμάτων.[17][18]

Οι περισσότερες χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, διατηρούν στο Τελ Αβίβ τις πρεσβείες τους, καθώς δεν αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα, έως ότου ξεκαθαριστεί το καθεστώς της, καθώς διεκδικείται από τους Παλαιστινίους.

Ιστορία

Επεξεργασία

Το Τελ Αβίβ δημιουργήθηκε το 1909, όταν κτίστηκε ένα προάστιο στα βορειοανατολικά της (τότε) αραβικής Γιάφας σε έκταση που είχε αγοραστεί από Βεδουίνους. Η ανάπτυξη της πόλης υπήρξε τόσο ραγδαία που στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε 200.000 κατοίκους, κυρίως Ισραηλίτες και η μεταξύ των δύο πόλεων απόσταση είχε καλυφθεί. Το 1948 όμως συγχωνεύθηκαν οι δύο πόλεις σε μία, ενώ πρώτα αποτελούσαν χωριστούς δήμους, και δημιουργήθηκε η πόλη Τελ Αβίβ-Γιάφα. Παρά τις μεγάλες και σφοδρές μάχες που σημειώθηκαν στη γύρω περιοχή κατά τον πόλεμο με τους Άραβες, η πόλη δεν υπέστη μεγάλες ζημιές.

Οικονομία

Επεξεργασία

Το Τελ Αβίβ είναι το σημαντικότερο εμπορικό, οικονομικό και τεχνολογικό κέντρο της χώρας. Οι οικονομικές δραστηριότητες στην πόλη αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% της εθνικής απασχόλησης και περίπου 17% του ΑΕΠ. Εκεί βρίσκεται συγκεντρωμένο μεγάλο μέρος της ισραηλινής βιομηχανίας και κυρίως βιομηχανίες υφαντουργίας, μεταλλουργίας, βυρσοδεψίας, τυπογραφίας και κατεργασίας διαμαντιών. Η μητροπολιτική περιοχή του Τελ Αβίβ (που συμπεριλαμβάνει και πόλεις δορυφόρους, όπως η Χέρτσλια και η Πετάχ Τίκβα) είναι κέντρο της υψηλής τεχνολογίας του Ισραήλ. Αποτελεί επίσης σημαντικό εκπαιδευτικό κέντρο του Ισραήλ, με πολλά εκπαιδευτήρια. Η περιοχή γύρω από την πόλη είναι καλλιεργήσιμη και παράγονται λαχανικά, σιτάρι, πεπόνια, λεμόνια και ελιές.

Αθλητισμός

Επεξεργασία

Οι δυο μεγάλοι αθλητικοί σύλλογοι είναι η Μακάμπι Τελ Αβίβ και η Χάποελ Τελ Αβίβ.

Πολιτισμός

Επεξεργασία

Το Τελ Αβίβ είναι το πολιτιστικό κέντρο του Ισραήλ. Είναι η έδρα πανεπιστημίων, θεάτρων, της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ισραήλ, πολλών εφημερίδων κ.ά. Η Λευκή Πόλη είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του μοντερνισμού και αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, ενώ αξιοθέατο είναι και το Μουσείο Τέχνης του Τελ Αβίβ, καθώς και το νεοσύστατο Μουσείο Σχεδιασμού[19] στο προάστιο Χολόν. Επίσης, υπάρχει το εκθεσιακό κέντρο Expo Tel Aviv και το πολύ μεγάλο αθλητικό κέντρο Μενόρα Μιβταχίμ Αρένα, στα νότια της πόλης. Το Μουσείο Έρετζ Ίσραελ, γνωστό για τη συλλογή των εκθεμάτων της αρχαιολογίας και της ιστορίας στεγάζεται στην πανεπιστημιούπολη. Η ατμόσφαιρα στην πόλη είναι φιλελεύθερη και ο τρόπος ζωής κοσμοπολίτικος.

Αδελφοποιήσεις

Επεξεργασία

Το Τελ Αβίβ έχει αδελφοποιηθεί με τις ακόλουθες πόλεις:

Πανόραμα

Επεξεργασία
  •  
    Πρωί στην παραλία του Τελ Αβίβ
  •  
    Λεωφόρος Ρότσιλντ
  •  
    Νυχτερινή άποψη του Τελ Αβίβ
  •  
    Ο ουρανοξύστης Αζριέλι Σαρόνα
  •  
    1Το Μουσείο Σχεδιασμού,[19] σχεδιασμένο από τον ισραηλινό σχεδιαστή Ρον Αράντ.
  •  
    Το λιμάνι του Τελ Αβίβ
  •  
    Ο ορίζοντας του Τελ Αβίβ

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Jerusalem is Israel's capital according to the Jerusalem Law passed in 1980. The presidential residence, government offices, supreme court and parliament (Knesset) are located there. The Palestinian Authority foresees East Jerusalem as the capital of its future state. The UN does not recognize Jerusalem as Israel's capital, taking the position that the final status of Jerusalem is pending future negotiations between Israel and the Palestinian Authorities «Map of Israel» (PDF).  (319 KB). Countries maintain their embassies in Tel Aviv and its suburbs, or suburbs of Jerusalem, such as Mevaseret Zion. (see CIA Factbook). Australia, the Czech Republic, Guatemala, Taiwan, the United States, and Vanuatu recognize Jerusalem as the capital of Israel.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ www.ovpm.org/wp-content/uploads/2024/03/liste-villes-en-regle-pour-page-web12-03-2024.pdf. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2023.
  2. ↑ Global Financial Centres Index #23. 22 August 2018. https://www.longfinance.net/documents/1318/GFCI23.pdf. 
  3. ↑ «Global city GDP 2014». Brookings Institution. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2015. 
  4. ↑ Ami Sedghi (12 June 2012). «Which is the world's most expensive city? Cost of living survey 2012 | News | guardian.co.uk». Guardian. https://www.theguardian.com/news/datablog/2012/jun/12/city-cost-of-living-2012-tokyo. Ανακτήθηκε στις 6 November 2012. 
  5. ↑ Goldman, Yoel (12 June 2012). «MasterCard ranks Tel Aviv as fifth most visited city in Middle East and Africa». The Times of Israel. http://www.timesofisrael.com/mastercard-ranks-tel-aviv-as-fifth-most-visited-city-in-middle-east-and-africa/. Ανακτήθηκε στις 12 June 2012. 
  6. ↑ Sapty, Tanya (19 July 2011). «Tourists rank Jerusalem and Tel Aviv among top cities to visit». Haaretz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 November 2011. https://web.archive.org/web/20111112145431/http://www.haaretz.com/travel/travel-news/tourists-rank-jerusalem-and-tel-aviv-among-top-cities-to-visit-1.374032. Ανακτήθηκε στις 19 July 2011. 
  7. ↑ «The world's top 10 party towns». Sydney Morning Herald. 19 November 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-04-10. https://web.archive.org/web/20100410045707/http://www.smh.com.au/travel/the-worlds-top-10-party-towns-20091118-im4q.html. Ανακτήθηκε στις 19 November 2009. 
  8. ↑ «Lonely Planet's top 10 cities for 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2010. 
  9. ↑ «Tel Aviv- Worlds Vegan Food Capital». MFA. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2019. 
  10. ↑ «Today in history: Founding of Tel Aviv - Christian News - Jerusalem Post». www.jpost.com. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2019. 
  11. ↑ «The promised landfill: 106 years of garbage in Tel Aviv». Ynetnews (στα Αγγλικά). 27 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2019. 
  12. ↑ Elkayam, Mordechai (1990). Yafo – Neve-Tzedek, Rashita shel Tel-Aviv (στα Hebrew). Ministry of Defence. σελ. 199. 
  13. ↑ Goren, Tamir (2016). «Tel Aviv and the question of separation from Jaffa 1921–1936». Middle Eastern Studies 52 (3): 473–487. doi:10.1080/00263206.2015.1125340. Page 1: "Once Tel Aviv had won municipal status (the so-called Tel Aviv Township) in 1921, it strove to amend the relevant legislation by rescission of the clauses that placed it under Jaffa municipality's supervision. In the succeeding years, this question became increasingly to the fore, and demanded a speedy solution. Together with the Tel Aviv's ambition of independence as a Hebrew city with its own autonomous Hebrew government, some members of the township's council did not favour separation from the mother city Jaffa. In the mid-1920s, the view consoli- dated among the town councillors that Tel Aviv's subjection to Jaffa municipality had to be annulled, and it must be granted its deserved status as an independent Hebrew city." Page 3: "Tel Aviv municipality strove for full municipal rights, for the status of a municipality with all its implications, in this way enjoying absolute independence. Yet it still wished to maintain its interests in Jaffa. Most obvious was the desire not to lose the Jewish influence in the Jaffa municipality, as well as reinforcing the clout of the Jews on the municipal council. In Tel Aviv's view, Jaffa enjoyed important status not only locally. At that time it was second in importance in Palestine only to Jerusalem, and was followed by Haifa, Safed and Tiberias." Page 4: "...the Mandate government took a positive view of Tel Aviv's desire for full municipal independence. But at that stage it refrained from making any changes at all in Tel Aviv's municipal status. From the closing years of the 1920s, the authorities immersed themselves in the preparation of a new framework for the Municipalities Law, which was intended to replace the Ottoman law. So as long as the new law was incomplete, the authorities avoided any change in the municipal status of Tel Aviv. [Footnote: The new Municipalities Order was published in 1934. That year Tel Aviv gained full municipal independence, becoming a municipal corporation.]"
  14. ↑ M. Gorion (Wager), Introduction to the History of Local Government in Israel (Jerusalem: University of Tel Aviv, 1957), pp.184–5 [Hebrew].
  15. ↑ <ref name="Golan1995"
  16. ↑ 85% in 1922, 92% in 1931 (Census reports)
  17. ↑ «The White City of Tel Aviv» (PDF). UNESCO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2008. 
  18. ↑ Strimpel, Zoe (16 February 2008). «Hip and happening in Tel Aviv». The Times (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 July 2008. https://web.archive.org/web/20080719184519/http://travel.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/travel/holiday_type/breaks/article3370349.ece. Ανακτήθηκε στις 16 February 2008. 
  19. ↑ 19,0 19,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2010. 

Πηγές

Επεξεργασία
  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ. 17ος, σ. 617.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τελ_Αβίβ&oldid=10573514"