Πόζναν

πόλη της Πολωνίας

Συντεταγμένες: 52°24′30″N 16°56′1″E / 52.40833°N 16.93361°E / 52.40833; 16.93361

Το Πόζναν (πολωνικά: Poznań, πρώην γερμανικά: Posen) είναι πόλη και η πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου Μείζονος Πολωνίας, στον ποταμό Βάρτα, στην περιοχή της Μείζονος Πολωνίας της δυτικοκεντρικής Πολωνίας. Η πόλη είναι σημαντικό πολιτιστικό και επιχειρηματικό κέντρο και μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Πολωνίας με πολλά τοπικά έθιμα, όπως το Πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη (Jarmark Świętojański), τα παραδοσιακά κρουασάν του Αγίου Μαρτίνου (rogal świętomarciński) και μια τοπική διάλεκτο. Μεταξύ των σημαντικότερων μνημείων κληρονομιάς του είναι η Αναγεννησιακή Παλιά Πόλη, το Παλιό Δημαρχείο και ο Γοτθικός Καθεδρικός Ναός.

Πόζναν

Σημαία

Έμβλημα
Ρητό: POZnan* *Miasto know-how και Jesteś u siebie[1]
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Πόζναν
52°24′30″N 16°56′1″E
ΧώραΠολωνία[2][3]
Διοικητική υπαγωγήΒοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςJacek Jaśkowiak (από 2014)
Έκταση261,85 km²
Πληθυσμός546.859 (31  Μαρτίου 2021)[4]
Ταχ. κωδ.60-001
Τηλ. κωδ.61
Ζώνη ώραςUTC 01:00 (επίσημη ώρα)
UTC 02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Πόζναν είναι η πέμπτη μεγαλύτερη και μια από τις παλαιότερες πόλεις της Πολωνίας. Το 2023, ο πληθυσμός της πόλης ήταν 540.146 κάτοικοι,[5] ενώ η μητροπολιτική περιοχή του Πόζναν, που περιλαμβάνει το Πόβιατ Πόζναν και πολλές άλλες κοινότητες, κατοικείται από πάνω από 1,029 εκατομμύρια άτομα.[6] Είναι μία από τις τέσσερις ιστορικές πρωτεύουσες της μεσαιωνικής Πολωνίας και η αρχαία πρωτεύουσα της περιοχής της Μείζονος Πολωνίας, που σήμερα είναι η διοικητική πρωτεύουσα της επαρχίας που ονομάζεται Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας.

Το Πόζναν είναι κέντρο εμπορίου, αθλητισμού, εκπαίδευσης, τεχνολογίας και τουρισμού. Είναι μια σημαντική ακαδημαϊκή τοποθεσία, με περίπου 130.000 φοιτητές και το Πανεπιστήμιο του Πόζναν «Άνταμ Μιτσκιέβιτς», το τρίτο μεγαλύτερο πολωνικό πανεπιστήμιο. Η πόλη χρησιμεύει ως έδρα της παλαιότερης πολωνικής επισκοπής, που τώρα είναι μια από τις πολυπληθέστερες καθολικές αρχιεπισκοπές της χώρας. Η πόλη φιλοξενεί επίσης τη Διεθνή Έκθεση του Πόζναν, τη μεγαλύτερη βιομηχανική έκθεση στην Πολωνία και μία από τις μεγαλύτερες εκθέσεις στην Ευρώπη. Άλλα γνωστά ορόσημα της πόλης περιλαμβάνουν το Εθνικό Μουσείο, το Μεγάλο Θέατρο, την Εκκλησία Φάρα και το Αυτοκρατορικό Κάστρο.

Το Πόζναν έχει ταξινομηθεί ως παγκόσμια πόλη κλάσης Γ από το Ερευνητικό Δίκτυο Παγκοσμιοποίησης και Παγκόσμιων Πόλεων.[7] Σύμφωνα με διάφορες κατατάξεις, είναι μια από τις πιο φιλικές προς τις επιχειρήσεις πόλεις στην Πολωνία.[8] Κατατάσσεται επίσης σε υψηλή θέση στην ασφάλεια και την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης.[9] Η πόλη του Πόζναν έχει επίσης, πολλές φορές, κερδίσει το βραβείο που απονέμεται από την «Superbrands» για μια επωνυμία πόλης πολύ υψηλής ποιότητας. Το 2012, το Κέντρο Τέχνης και Επιχειρήσεων του Πόζναν «Stary Browar» κέρδισε έναν διαγωνισμό που διοργάνωσε το National Geographic Traveler και του δόθηκε το πρώτο βραβείο ως ένα από τα επτά «Νέα Πολωνικά Θαύματα». Οι εταιρείες με έδρα στην πόλη περιλαμβάνουν τον πάροχο ενέργειας Enea και την εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Allegro.

Οι επίσημοι προστάτες άγιοι του Πόζναν είναι οι Άγιοι Πέτρος και Παύλος, οι προστάτες του καθεδρικού ναού. Ο Μαρτίνος της Τουρ - ο προστάτης του κεντρικής οδού Αγίου Μαρτίνου (Święty Marcin) - θεωρείται επίσης ως ένας από τους προστάτες αγίους της πόλης.

Το όνομα Poznań πιθανότατα προέρχεται από το προσωπικό όνομα Poznan, το οποίο με τη σειρά του προήλθε από την πολωνική μετοχή poznan(y) – «αυτός που είναι γνωστός/αναγνωρισμένος» και θα σήμαινε «η πόλη του Πόζναν». Είναι επίσης πιθανό το όνομα να προέρχεται απευθείας από το ρήμα poznać, που σημαίνει «γνωρίζω» ή «αναγνωρίζω», επομένως μπορεί απλώς να σημαίνει «γνωστή πόλη».

Πρώιμος Μεσαίωνας

Επεξεργασία

Για αιώνες πριν από τον εκχριστιανισμό της Πολωνίας (ένα γεγονός που ουσιαστικά πιστώνεται ως η δημιουργία του πρώτου πολωνικού κράτους, του Δουκάτου της Πολωνίας), το Πόζναν ήταν ένα σημαντικό πολιτιστικό και πολιτικό κέντρο των Δυτικών Πολάνων. Αποτελούνταν από ένα οχυρό μεταξύ των ποταμών Βάρτα και Τσιμπίνα στο σημερινό νησάκι Όστρουφ Τούμσκι. Ο Μιέσκο Α΄, ο πρώτος ιστορικά καταγεγραμμένος ηγεμόνας των Δυτικών Πολάνων και του πρώιμου πολωνικού κράτους στο οποίο κυριαρχούσαν, έχτισε ένα από τα κύρια σταθερά αρχηγεία του στο Πόζναν. Η βάπτιση του Μιέσκο το 966 μ.Χ., που θεωρείται καθοριστική στιγμή στον εκχριστιανισμό του πολωνικού κράτους, μπορεί να έλαβε χώρα στο Πόζναν.[10]

Πληθυσμός

Επεξεργασία
 
Πληθυσμιακή πυραμίδα του Πόζναν το 2021.

Το 1600, περίπου 20.000 κάτοικοι κατοικούσαν σε ολόκληρο το αστικό συγκρότημα του Πόζναν. Μέχρι το 1732 ο πληθυσμός είχε πέσει σε 4.000 λόγω πολέμων, πλημμυρών και πανώλης. Ιστορικά, ο ρυθμός ανάπτυξής του ήταν υψηλός κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα. Το έτος 1900 περίπου 110.000 άτομα είχαν εγγραφεί ως κάτοικοι και μέχρι το 1939 υπήρχαν ήδη 274.155 άτομα. Ο πληθυσμός του Πόζναν μειώνεται σταθερά από το 1990, όταν έφτασε το μέγιστο των 590.101 κατοίκων. Αυτό το φαινόμενο, το οποίο επηρέασε και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, προκαλείται εν μέρει από την ανάπτυξη των δορυφορικών προαστίων σε βάρος της περιοχής του κέντρου της πόλης. Το 2020, το Πόζναν είχε 532.048 εγγεγραμμένους κατοίκους και ήταν η 5η πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στην Πολωνία, ενώ η μητροπολιτική περιοχή είχε πληθυσμό άνω των 1.200.000 κατοίκων. Η πυκνότητα πληθυσμού της πόλης ήταν 2.000 κάτοκοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Το σύγχρονο Πόζναν έχει μια από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις αλλοδαπών στην Πολωνία, μαζί με τη Βαρσοβία και το Βρότσλαβ. Μια σημαντική πλειοψηφία είναι μετανάστες εργάτες από την Ουκρανία, με άλλους να έρχονται από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Λευκορωσία, τη Ρωσία και τη Σερβία. Δεν υπάρχει ακριβές στατιστικό για τον αριθμό των προσωρινών κατοίκων από το εξωτερικό. Πολλοί είναι φοιτητές που σπουδάζουν σε σχολεία και ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του Πόζναν.

Πληθυσμός του Πόζναν
Έτος Πληθ.   ±%  
1250 2,500 —    
1350 4,000 60.0%
1600 20,000 400.0%
1700 12,000 −40.0%
1732 4,000 −66.7%
1800 18,779 369.5%
1850 43,000 129.0%
1900 110,000 155.8%
1939 274,155 149.2%
1944 323,747 18.1%
1946 267,978 −17.2%
1950 320,670 19.7%
1960 408,132 27.3%
1970 471,900 15.6%
1980 552,938 17.2%
1990 590,101 6.7%
2000 582,254 −1.3%
2010 555,614 −4.6%
2020 532,048 −4.2%

Αθλητισμός

Επεξεργασία
 
Στάδιο του Πόζναν.

Υπάρχουν αρκετοί πολυαθλητικοί σύλλογοι στο Πόζναν. Η Βάρτα Πόζναν ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους συλλόγους στην ιστορία πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η ποδοσφαιρική ομάδα της Λεχ Πόζναν συμμετέχει συχνά σε ευρωπαϊκά κύπελλα. Η Λεχ παίζει στο Στάδιο του Πόζναν, το οποίο φιλοξένησε τους ομίλους του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2012, καθώς και τον εναρκτήριο αγώνα και τον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Κ19 του 2006. Η Βάρτα αγωνίζεται συνήθως στο μικρό Στάδιο της Οδού Ντεμπίνσκα, ένα πρώην προπονητικό γήπεδο του Σταδίου Έντμουντ Σιτς, ωστόσο, αφού το τελευταίο εγκαταλείφθηκε το 1998 και πουλήθηκε το 2001, έγινε το κύριο γήπεδο της ομάδας. Ο σύλλογος σχεδίαζε να ανοικοδομήσει το Στάδιο Σιτς με ιστορική χωρητικότητα 60.000 θέσεων.[11]


Η τρίτη επαγγελματική ποδοσφαιρική ομάδα της πόλης του πολυαθλητικού συλλόγου Ολύμπια Πόζναν, σταμάτησε να δραστηριοποιείται το 2004 και ο σύλλογος επικεντρώθηκε σε άλλα αθλήματα, πετυχαίνοντας καλά αποτελέσματα στο τζούντο και στην αντισφαίριση.

Από το 2000, η πόλη φιλοξενεί τον Μαραθώνιο του Πόζναν, έναν από τους μεγαλύτερους τέτοιους αγώνες στη χώρα.

Η μεγαλύτερη αθλητική και ψυχαγωγική κλειστή αρένα πολλαπλών χρήσεων του Πόζναν ονομάζεται απλά Arena. Βρίσκεται δυτικά του κέντρου της πόλης και χτίστηκε το 1974. Αρχικά χωρούσε περίπου 5.500 άτομα και χρησιμοποιείται για πολλές διαφορετικές αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως πετοσφαίριση και συναυλίες, μεταξύ άλλων. Έκτοτε, η εγκατάσταση εκσυγχρονίστηκε, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του επιπέδου του ισογείου για να αυξηθεί η χωρητικότητα της αρένας σε περίπου 9.200 θεατές. Το Πόζναν έχει εμπειρία ως οικοδεσπότης διεθνών αθλητικών γεγονότων όπως το Ευρωμπάσκετ 2009.[12]

Η πόλη έχει τη μεγαλύτερη πίστα αγώνων μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Πολωνία, την Τορ Πόζναν, που βρίσκεται στα προάστια της δυτικής πόλης, στο Πσεζμιερόβο.

Το Πόζναν υπέβαλε προσφορά για τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων του 2014, αλλά έχασε από τη Ναντσίνγκ, με την κινεζική πόλη να λαμβάνει 47 ψήφους έναντι 42 του Πόζναν.

Αδελφοποιήσεις

Επεξεργασία

Το Πόζναν είναι αδελφοποιημένο με τις:[13][14]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 (Πολωνικά) radiopoznan.fm/informacje/pozostale/poznan-ma-nowe-logo. Ανακτήθηκε στις 16  Μαΐου 2024.
  2. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 3345. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  3. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 3345. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2020.
  4. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023016264011-0969400?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  5. «Poznań w liczbach» [Πόζναν σε αριθμούς]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  6. «Poznań Metropolia» (PDF). metropoliapoznan.pl (στα Πολωνικά). 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2021. 
  7. «The World According to GaWC 2020». GaWC - Research Network. Globalization and World Cities. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2020. 
  8. «High quality of life – Study – Poznan.pl». Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2017. 
  9. «Quality of Life in Poznan». Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2017. 
  10. Dobosz, Józef (2002). Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku (στα Πολωνικά). Poznań: Wydawn. Poznańskie. σελ. 47. ISBN 9788371771101. 
  11. «Warta Poznań będzie grać w Grodzisku Wielkopolskim». sport.interia.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  12. 2009 EuroBasket, ARCHIVE.FIBA.com, Retrieved 5 June 2016.
  13. 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 13,13 13,14 «Poznań – Miasta partnerskie». 1998–2013 Urząd Miasta Poznania (στα Πολωνικά). City of Poznań. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2013. 
  14. «Poznań Official Website – Twin Towns». 1998–2008 Urząd Miasta Poznania. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2008. 
  15. «City of Brno Foreign Relations – Statutory city of Brno» (στα Τσεχικά). Brno.cz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2011. 
  16. «Brno – Partnerská města» (στα Τσεχικά). Brno.cz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2009. 
  17. «Wprowadzenie». Poznan.pl. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2016. 
  18. «Hanover – Twin Towns» (στα Γερμανικά). Hannover.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2009. 
  19. [1] Αρχειοθετήθηκε 14 July 2012 στο Wayback Machine.
  20. 第五章 友好城市 [Sister Cities]. Foreign Affairs Office of Shenzhen Municipal People's Government (στα Κινεζικά). 22 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2014. 
  21. 国际友好城市一览表 [International Sister Cities List]. Foreign Affairs Office of Shenzhen Municipal People's Government (στα Κινεζικά). 20 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2013. 
  22. 友好交流 [Friendly exchanges]. Foreign Affairs Office of Shenzhen Municipal People's Government (στα Κινεζικά). 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2014. 
  23. «The Interior» (PDF). Svsu.edu. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2016. 
  24. «The New Old World: Buffalo's Polish Sister City Is Rewriting Its Destiny». Buffalo-Rzeszow Sister Cities, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2014. 
  25. «Exposição de litogravura simboliza aproximação de SJP com cidades-irmãs». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2012. 
  26. http://www.sjp.pr.gov.br/abertura-de-exposicao-sobre-a-imigracao-polonesa-marca-325-anos-da-cidade/[νεκρός σύνδεσμος]

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Frieder Monzer: Posen, Thorn, Bromberg (mit Großpolen, Kujawien und Südostpommern), Trescher Reiseführer, Βερολίνο 2011
  • Gotthold Rhode: Geschichte der Stadt Posen, Neuendettelsau 1953
  • Συλλογικό έργο, Poznań. Dzieje, ludzie kultura, Πόζναν 1953
  • Robert Alvis, Religion and the Rise of Nationalism: A Profile of an East-Central European City, Syracuse University Press, Syracuse 2005
  • K. Malinowski (red.), Dziesięć wieków Poznania (σε τρεις τόμους), Πόζναν 1956
  • Συλλογικό έργο, Poznań, Πόζναν 1958
  • Συλλογικό έργο, Poznań. Zarys historii, Πόζναν 1963
  • Cz. Łuczak, Życie społeczno-gospodarcze w Poznaniu 1815–1918, Πόζναν 1965
  • J. Topolski (red.), Poznań. Zarys dziejów, Πόζναν 1973
  • Zygmunt Boras, Książęta Piastowscy Wielkopolski, Wydawnictwo Poznańskie, Πόζναν 1983
  • Jerzy Topolski (red.), Dzieje Poznania, Wydawnictwo PWN, Βαρσοβία, Πόζναν 1988
  • Alfred Kaniecki, Dzieje miasta wodą pisane, Wydawnictwo Aquarius, Πόζναν 1993
  • Witold Maisel (red.), Przywileje miasta Poznania XIII-XVIII wieku. Privilegia civitatis Posnaniensis saeculorum XIII-XVIII. Władze Miasta Poznania, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydawnictwa Żródłowe Komisji Historycznej, Tom XXIV, Wydawnictwo PTPN, Πόζναν 1994
  • Wojciech Stankowski, Wielkopolska, Wydawnictwo WSiP, Βαρσοβία 1999

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία