Βικιπαίδεια

Πάπας Γρηγόριος Ζ΄

Πάπας από το 1073 έως το 1085

Ο Πάπας Γρηγόριος Ζ΄ ( λατινικά: Gregorius VII‎‎, 1015 - 25 Μαΐου 1085), γεννηθείς με το όνομα Χίλντεμπραντ της Σοβάνα ( ιταλικά: Ildebrando da Soana‎‎), ήταν Πάπας από την 22η Απριλίου 1073 μέχρι το θάνατό του το 1085.

Άγιος Πάπας
Γρηγόριος Ζ'
Από22 Απριλίου 1073
Έως25 Μαΐου 1085
ΠροκάτοχοςΑλέξανδρος Β΄
ΔιάδοχοςΒίκτωρ Γ΄
Ιεροσύνη
Χειροτονία22 Μαΐου 1073
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1015
Σοβάνα, Τοσκάνη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θάνατος25 Μαΐου 1085 (0 ετών) -->
Σαλέρνο, Κομητεία της Απουλίας
Πρώην τίτλοςΚαρδινάλιος-διάκονος της Σάντα Μαρία Ντόμνικα (1058–73)
Αγιοποίηση
Εορτασμός25 Μαΐου
Τιμάται απόΚαθολική Εκκλησία
Μακαριοποίηση1584
από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄
Αγιοποίηση24 Μαΐου 1728
από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΓ΄
ΣύμβολαΠαπικά άμφια
Παπικό στέμμα
ΠροστάτηςΕπισκοπή της Σοβάνα

Είναι γνωστός για τη Γρηγοριανή μεταρρύθμιση, για τη θέση του στην Έριδα της Περιβολής[1], τη διαφωνία του με τον Άγιο Ρωμαίο Αυτοκράτορα Ερρίκο Α' που επιβεβαίωσε την υπεροχή της παπικής εξουσίας και για το νέο εκκλησιαστικό δίκαιο για την εκλογή του Πάπα από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων. Ήταν, επίσης, στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων για τη σχέση μεταξύ του αυτοκράτορα και του παπισμού προτού γίνει Πάπας. Ήταν ο πρώτος πάπας σε αιώνες που επέβαλε αυστηρά την αρχαία πολιτική της Δυτικής Εκκλησίας για την αγαμία του κλήρου και επίσης καταδίκασε την πρακτική της σιμωνίας .

Ο Γρηγόριος Ζ' αφόρισε τον Ερρίκο Δ' τρεις φορές. Ως εκ τούτου, ο Ερρίκος Δ' ανέθεσε στον Αντίπαπα Κλήμη Γ' να τον αντιπολιτευθεί στους αγώνες πολιτικής εξουσίας μεταξύ της Καθολικής Εκκλησίας και της αυτοκρατορίας του. Αποκαλέστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους Ρωμαίους ποντίφικες μετά την επιτυχία των μεταρρυθμίσεών του, αλλά ο Γρηγόριος Ζ' ήταν, κατά τη διάρκεια της θητείας του, περιφρονημένος από πολλούς για την εκτεταμένη χρήση της παπικής του εξουσίας. [2]

Επειδή ως Πάπας ήταν επιφανής υπέρμαχος της παπικής υπεροχής, οι επόμενες γενιές επικαλέστηκαν τη μνήμη του σε πολλές περιστάσεις, τόσο θετικά όσο και αρνητικά, συχνά αντικατοπτρίζοντας τη στάση των μεταγενέστερων συγγραφέων στην Καθολική Εκκλησία και τον παπισμό. Ο Μπενό του Σαντ Μάρτινο και Σίλβεστρου, ο οποίος αντιπολιτεύθηκε τον Γρηγόριο Ζ' στην Έριδα της Περιβολής, εξαπέλυσε εναντίον του κατηγορίες, όπως για νεκρομαντεία, για βασανιστήρια ενός παλαιού φίλου σε ένα κρεβάτι από καρφιά, μια απόπειρα δολοφονίας, αδίκαστες εκτελέσεις, άδικους αφορισμούς, αμφισβήτηση της Πραγματικής Παρουσίας στην Ευχαριστία, ακόμα και βεβήλωση της Ευχαριστίας. Αυτό επαναλήφθηκε διακαώς από τους μεταγενέστερους αντιπάλους της Καθολικής Εκκλησίας, όπως από τον Άγγλο Προτεστάντη Τζον Φόξε.[3] Ο Βρετανός συγγραφέας Τζόζεφ ΜακΚέιμπ του 20ού αιώνα περιέγραψε τον Γρηγόριο ως «τραχύ και βίαιο χωρικό, που επιστράτευσε την ωμή δύναμή του στην υπηρεσία του μοναστικού ιδεώδους που ενστερνίστηκε». [4] Αντίθετα, ο σύγχρονός του ιστορικός του 11ου αιώνα, HEJ Cowdrey, έγραψε: «[ο Γρηγόριος Ζ'] ήταν εκπληκτικά ευέλικτος, προχωρώντας προσεκτικά και εμβάλλοντας εις αμηχανίαν εξίσου τους απαιτητικούς συνεργάτες ... και τους σχολαστικούς και συντηρητικούς... Ο ζήλος του, η ηθική του δύναμη και το θρησκευτικό του φρόνημα, ωστόσο, εγγυούνταν ότι έπρεπε να κρατήσει σε αξιοσημείωτο βαθμό την πίστη και την συνεισφορά μιας ευρείας ποικιλίας ανδρών και γυναικών». [5]

Γρηγόριος Ζ΄
Μικρογραφία του Πάπα Γρηγόριου Ζ΄, που περιέχεται στο Vita Gregorii VII του Paul Bernried
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση11ος αιώνας
Σοβάνα
Θάνατος25  Μαΐου 1085[6]
Σαλέρνο
Τόπος ταφήςΚαθεδρικός Ναός του Σαλέρνο
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία[7]
Eορτασμός αγίου25 Μαΐου[8]
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα του Αγίου Βενέδικτου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα[9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιπλωμάτης
καθολικός ιερέας
συγγραφέας[9]
Ρωμαίος καθολικός μοναχός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαρδινάλιος (από 1059)[10]
Πάπας (1073–1085)[6]
καρδινάλιος-διάκονος (Santa Maria in Domnica)
Abbot of Saint Paul Outside the Walls
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Παιδική ηλικία

Επεξεργασία

Ο Γρηγόριος γεννήθηκε με το όνομα Ιλντεμπράντο ντι Σοάνα (ιταλικά: Ildebrando di Soana) στη Σοβάνα του δήμου Γκροσέτο, στα νότια της σημερινής Τοσκάνης, στην κεντρική Ιταλία. Ο ιστορικός Γιόχαν Γκέοργκ Έστορ υποστήριξε ότι ήταν γιος ενός σιδηρουργού. [11] Ως νεαρός στάλθηκε να σπουδάσει στη Ρώμη, στο μοναστήρι του Αβεντίνο της Παναγίας, όπου, σύμφωνα με ορισμένες ανεπιβεβαίωτες πηγές, ο θείος του ήταν ηγούμενος ενός μοναστηριού στον Αβεντίνο λόφο. [12] [13] Μεταξύ των δασκάλων του ήταν ο πολυμαθής αρχιεπίσκοπος Λόρενς του Αμάλφι και ο Γιοχάνες Γρατιανός, ο μετέπειτα Πάπας Γρηγόριος ΣΤ'.[5] Όταν ο τελευταίος καθαιρέθηκε από τον Άγιο Ρωμαίο Αυτοκράτορα Ερρίκο Γ ' και εξορίστηκε στη Γερμανία, ο Χίλντεμπραντ τον ακολούθησε στην Κολωνία.

 
Το σπίτι που γεννήθηκε ο Γρηγόριος στη Σοβάνα

Σύμφωνα με ορισμένους χρονικογράφους, ο Χίλντεμπραντ μετακόμισε στο Κλυνί μετά το θάνατο του Γρηγορίου ΣΤ', που συνέβη το 1048. Η δήλωση του ότι έγινε μοναχός στο Κλυνί μάλλον δεν ήταν κυριολεκτική. [13] Στη συνέχεια συνόδευσε τον Αββά Μπρούνο της Τουλ στη Ρώμη. Εκεί, ο Μπρούνο εξελέγη Πάπας, επιλέγοντας το όνομα Λέων Θ', και έχρισε τον Χίλντεμπραντ ως διάκονο και παπικό εκπρόσωπο. Ο Λέων έστειλε τον Χίλντεμπραντ ως επίσημο λεγάτο του στην Τουρ της Γαλλίας στον απόηχο της διαφωνίας που άρχισε ο Βερενγάριος της Τουρ. Όταν πέθανε ο Λέων, ο νέος Πάπας Βίκτωρ Β' τον διατήρησε ως λεγάτο, ενώ ο διάδοχος του Βίκτωρ Στέφανος Θ' έστειλε τον ίδιο και τον Ανσέλμο της Λούκα στη Γερμανία για να λάβει αναγνώριση από την Αυτοκράτειρα Άγκνες του Πουατού. Ο Στέφανος πέθανε προτού καταφέρει να επιστρέψει στη Ρώμη, αλλά ο Χίλντεμπραντ ήταν επιτυχής. Έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην υπέρβαση της κρίσης που προκάλεσε η Ρωμαϊκή αριστοκρατία εκλέγοντας έναν ανίπαπα, τον Βενέδικτο Ι', [14] ο οποίος, χάρη και στην υποστήριξη της Άγκνες, αντικαταστάθηκε από τον επίσκοπο της Φλωρεντίας Νικόλαο Β'. Με τη βοήθεια 300 Νορμανδών ιπποτών που έστειλε ο Ριχάρδος Α' της Αβέρσα, ο Χίλντεμπραντ οδήγησε προσωπικά την πολιορκία του κάστρου της Γκαλέρια Αντίκα όπου είχε καταφύγει ο Βενέδικτος. [15] Μεταξύ του 1058 και του 1059, ονομάστηκε αρχιδιάκονος της Ρωμαϊκής εκκλησίας, γενόμενος το σημαντικότερο πρόσωπο της παπικής διοίκησης. [16]

Tον Οκτώβριο του 1061 στις παπικές εκλογές ήταν πάλι μια ισχυρή μορφή πίσω από την εκλογή του Άνσελμ της Λούκα του Πρεσβύτερου ως Πάπα Αλέξανδρου Β'. [13] Ο νέος πάπας πρότεινε το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που κατάστρωσαν ο Χίλντεμπραντ και οι οπαδοί του. Στα χρόνια της θητείας του ως παπικός σύμβουλος, ο Χίλντεμπραντ συμμετείχε ενεργά στην αδελφοποίηση με το Νορμανδικό βασίλειο της νότιας Ιταλίας, στην αντιγερμανική συμμαχία με το κίνημα Πατάρια στη βόρεια Ιταλία και, πάνω απ 'όλα, στη θέσπιση ενός νόμου που έδινε στους καρδινάλιους αποκλειστικά δικαιώματα σχετικά με την εκλογή του νέου παπά.

Πάπας

Επεξεργασία

Εκλογή του πάπα

Επεξεργασία

Ο Πάπας Γρηγόριος Ζ' ήταν ένας από τους λίγους πάπες που εκλέχθηκαν δια βοής. Την 21η Απριλίου του 1073, μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου Β', κατά τη διάρκεια της κηδείας στη βασιλική του Λατερανού, ακούστηκε μια ηχηρή εκφώνηση από τους κληρικούς και τον λαό: «Να γίνει Πάπας ο Χίλντεμπραντ!» , «Ο ευλογημένος Πέτρος επέλεξε τον Χίλντεμπραντ τον Αρχιδιάκονο!». Ο Χίλντεμπραντ έφυγε αμέσως και κρύφτηκε για λίγο, καθιστώντας σαφές ότι είχε αρνηθεί την μη κανονική εκλογή στη βασιλική της Λιβερίας. [17] Τελικά βρέθηκε στην εκκλησία και μοναστήρι του Σαν Πιέτρο ιν Βίνκολι, και εκλέχθηκε Πάπας από τους συγκεντρωμένους καρδινάλιους, με τη συγκατάθεση του Ρωμαϊκού κλήρου, εν μέσω των επανειλημμένων εκλογών δια βοής του λαού. [18][19]

 
 
 
Ο θυρεός και η μορφή του Πάπα Γρηγόριου Ζ'

Εκείνη την περίοδο συζητήθηκε - και παραμένει θέμα συζητήσεων για τους ιστορικούς - το αν αυτό το αναπάντεχο ξέσπασμα που ευνόησε τον Χίλντεμπραντ ήταν εντελώς αυθόρμητο ή αν είχε προηγηθεί συμφωνία.[19] Σύμφωνα με τον επίσκοπο Μπενίζο του Σούτρι, έναν υποστηρικτή του Χίλντεμπραντ, η εκφώνηση ξεκίνησε με ενέργειες του καρδινάλιου Ούγκο Κάντιντους του Αγ. Κλεμέντε, ο οποίος έσπευσε σε έναν άμβωνα και άρχισε να αγορεύει στον λαό.[20] Και βέβαια αυτός ο τρόπος εκλογής κατακρίθηκε έντονα από τους αντιπάλους του. Πολλές από τις κατηγορίες που απαγγέλθηκαν ίσως ήταν εκφράσεις προσωπικής δυσαρέσκειας, που δεν προορίζονταν να πλήξουν την προαγωγή του παρά μόνο μέχρι αρκετά χρόνια αργότερα. Αλλά η εκτίμηση του ίδιου του Γρηγορίου για τις περιστάσεις της εκλογής του, [21] όπως έγραψε στις Επιστολές 1 και 2, ήταν ότι διεξήχθη με πολύ παράτυπο τρόπο. Πρωτίστως, ήταν αντίθετο προς το Σύνταγμα του Πάπα που εκδόθηκε και εγκρίθηκε στη Ρωμαϊκή Σύνοδο του 607, που απαγόρευε την έναρξη της εκλογής νέου Πάπα μέχρι και την τρίτη ημέρα από την ταφή του αποθανόντος Πάπα.[22] Η παρέμβαση του Καρδινάλιου Ούγκο ήταν αντίθετη με το Σύνταγμα του Νικολάου Β', που έδινε το δικαίωμα κατονομασίας των υποψηφίων αποκλειστικά στους Καρδινάλιους Επισκόπους. Και εν τέλει, δεν ικανοποιήθηκε η απαίτηση του Πάπα Νικολάου Β' να συμβουλευτούν τον Άγιο Ρωμαίο αυτοκράτορα.[23] Συνεπώς, για να γυρίσει ο τροχός προς επικύρωση της εκλογής του Γρηγορίου Ζ΄ ήταν απαραίτητη η δεύτερη εκλογή στο Σαν Πέτρο του Βίνκολι και η αποδοχή του Ρωμαϊκού λαού.

Οι πρώτες γραπτές παπικές επιστολές του Γρηγορίου Ζ' αναγνωρίζουν σαφώς αυτό το γεγονός, και έτσι βοήθησαν να εξαλειφθεί κάθε αμφιβολία για την εκλογή του ως ευρέως αποδεκτή από το λαό. Την 22η Μαΐου 1073, στον εορτασμό της Πεντηκοστής, χειροτονήθηκε ως πρεσβύτερος, και την 29η Ιουνίου (γιορτή του Αγίου Πέτρου) καθαγιάστηκε ως επίσκοπος και ενθρονίστηκε ως Πάπας.[24]

 
Ο Άγιος Γρηγόριος υπαγορεύει στους γραμματείς του
 
Διάταγμα του Πάπα
 
Σφραγίδα του Γρηγόριου Ζ'

Στο ψήφισμα της εκλογής, εκείνοι που τον επέλεξαν για Επίσκοπο της Ρώμης παρουσίασαν τον Γρηγόριο Ζ' ως: «ένας ευλαβής άνθρωπος, ένας άνθρωπος που κατέχει την ανθρώπινη και τη θεία γνώση, ένας διακεκριμένος φίλος της ισότητας και της δικαιοσύνης, ένας άνθρωπος ανθεκτικός στις αντιξοότητες και εγκρατής στην ευημερία, ένας άνθρωπος, σύμφωνα με τη ρήση του Αποστόλου, με καλή συμπεριφορά, άμεμπτος, μετριόφρων, σοβαρός, ενάρετος, φιλόξενος, και καλός νοικοκύρης. Ένας άνθρωπος που από την παιδική του ηλικία ανατράφηκε στην αγκαλιά αυτής της Μητέρας Εκκλησίας και στη ζωή του τιμήθηκε επάξια με το αξίωμα του αρχιδιάκονου». «Αποφασίσαμε λοιπόν», είπαν στον λαό, «ο Αρχιδιάκονός μας Χίλντεμπραντ να γίνει Πάπας και διάδοχος του Αποστόλου, και να ονομάζεται Γρηγόριος εφεξής και δια παντός» (22 Απριλίου 1073).[19]

Οι πρώτες ενέργειες του Γρηγορίου Ζ' στην εξωτερική πολιτική ήταν προς αδελφοποίηση με τους Νορμανδούς του Ροβέρτου Γυισκάρδου, αλλά τελικά τα δύο μέρη δεν ταίριαξαν. Κατόπιν μιας αποτυχημένης έκκλησης για σταυροφορία στους πρίγκιπες της Βόρειας Ευρώπης, [25] και έχοντας την υποστήριξη των άλλων Νορμανδών πριγκίπων, όπως του Λάντουλφ ΣΤ' του Μπενεβέντο και του Ριχάρδου Α' της Καπούα, ο Γρηγόριος Ζ' κατάφερε να αφορίσει τον Ροβέρτο το 1074. Την ίδια χρονιά, ο Γρηγόριος Ζ' συγκάλεσε ένα συμβούλιο στο ανάκτορο του Λατερανού, που καταδίκασε τη σιμωνία και κατέστησε υποχρεωτική την αγαμία για τους ιερείς της Εκκλησίας. Αυτά τα διατάγματα εντάθηκαν περαιτέρω, υπό την απειλή του αναθεματισμού, το επόμενο έτος (24-28 Φεβρουαρίου). Συγκεκριμένα, ο Γρηγόριος στο δεύτερο συμβούλιο όρισε ότι μόνο ο Πάπας θα αποφασίζει για τον διορισμό ή την καθαίρεση επισκόπων ή την μεταφορά τους από έδρα σε έδρα, μια απόφαση που αργότερα πυροδότησε την Έριδα της Περιβολής .

Άμφια

Επεξεργασία

Στο L'Osservatore Romano, ο Αγκοστίνο Παραβισίνι Μπαγλιάνι έγραψε ότι δεν ισχύει ότι ο Άγιος Πάπας Πίος Ε' (1566-72) ήταν ο πρώτος Πάπας που φόρεσε τη λευκή καζάκα, όπως έλεγαν πολλοί. Οι πρώτες γραπτές αναφορές για τη λευκή καζάκα του Πάπα είναι του 1274 για τον Γρηγόριο Ι'. «Ο πρώτος Πάπας που ενδύθηκε κατανυκτικά με τον κόκκινο μανδύα αμέσως μετά την εκλογή του ήταν ο Γρηγόριος Ζ' (1076)», πρόσθεσε ο μελετητής, σημειώνοντας ότι παραδοσιακά «από την στιγμή της εκλογής του, ο Πάπας ενδύθηκε άμφια δύο χρωμάτων: κόκκινα (κάπα, μοζέτα, κάλτσες) και λευκά (καζάκα, κάλτσες).» [26] [27]

Η σύγκρουση με τον Αυτοκράτορα

Επεξεργασία

Στο επίκεντρο των εκκλησιαστικών πολιτικών σχεδίων του Γρηγορίου Ζ' βρισκόταν η σχέση του με τη Γερμανία. Μετά τον θάνατο του Αγίου Ρωμαίου Αυτοκράτορα Ερρίκου Γ', η ισχύς της Γερμανικής μοναρχίας είχε εξασθενίσει σοβαρά, και ο γιος του, ο Ερρίκος Δ' αντιμετώπισε μεγάλες εσωτερικές δυσκολίες. Αυτή η κατάσταση αποδείχθηκε ευνοϊκή για τον Γρηγόριο Ζ'. Το 1073 ο Ερρίκος Δ' ήταν μόνο 23 ετών. [28]

Στα δύο χρόνια που ακολούθησαν την εκλογή του Γρηγορίου Ζ', ο Ερρίκος λόγω της Εξέγερσης των Σαξόνων αναγκάστηκε να επιδιώξει φιλικό συμβιβασμό μαζί του. Κατά συνέπεια, τον Μάιο του 1074 έκανε μετάνοια στη Νυρεμβέργη - παρουσία των παπικών λεγάτων - για να εξιλεωθεί για τη συνεχιζόμενη φιλία του με τα μέλη του συμβουλίου του παρά την απαγόρευση του Γρηγορίου, έδωσε όρκο υπακοής και υποσχέθηκε να υποστηρίξει τα έργα μεταρρύθμισης της Εκκλησίας. Αυτή η στάση, όμως, με την οποία αρχικά κέρδισε την εμπιστοσύνη του Πάπα, εγκαταλείφθηκε όταν νίκησε τους Σάξονες στην Πρώτη Μάχη της Λανγκενσάλζα την 9η Ιουνίου 1075. Ο Ερρίκος προσπάθησε τότε να επιβεβαιώσει χωρίς καθυστέρηση τα δικαιώματά του ως κυρίαρχος της βόρειας Ιταλίας. Έστειλε τον Κόμη Έβερχαρντ στη Λομβαρδία για να πολεμήσει τους Παταρέτες. Πρότεινε τον κληρικό Τεντάλντο ως υποψήφιο για την θέση της αρχιεπισκοπής του Μιλάνου, διευθετώντας έτσι ένα μακροχρόνιο και εριστικό ερώτημα. Και τελικά προσπάθησε να εδραιώσει σχέσεις με τον Νορμανδό δούκα Ροβέρτο Γυισκάρδο. [28]

Την 8η Δεκεμβρίου 1075 ο Γρηγόριος Ζ' απάντησε με μια σκληρή επιστολή, στην οποία, μεταξύ άλλων κατηγοριών, κατηγόρησε τον Γερμανό βασιλιά ότι παραβίασε τον λόγο του εξακολουθώντας να στηρίζει τους αφορισμένους συμβούλους του. Ταυτόχρονα, έστειλε ένα προφορικό μήνυμα που προειδοποιούσε ότι με τα τεράστια εγκλήματα που θα καταλογίζονταν στον λογαριασμό του διέτρεχε τον κίνδυνο, όχι μόνο για αφορισμό από την Εκκλησία, αλλά και για καθαίρεση από τον θρόνο του. Όλα αυτά έγιναν σε μια περίοδο που ο Γρηγόριος αντιμετώπισε έναν απερίσκεπτο αντίπαλο στο πρόσωπο του Τσέντσιο Ι Φρανγκιπάνε, ο οποίος τη νύχτα των Χριστουγέννων αιφνιδίασε τον Γρηγόριο στην εκκλησία και τον κράτησε αιχμάλωτο, αν και την επόμενη ημέρα απελευθερώθηκε. [28]

Αντιπαράθεση του Πάπα και του Αυτοκράτορα

Επεξεργασία
 
Γρηγόριος Ζ'
 
Ερρίκος Δ'
 
Ο Πάπας Γρηγόριος αφόρισε τον αυτοκράτορα Ερρίκο Δ'

Οι επιπλήξεις του Πάπα, όπως είχαν διατυπωθεί σε μια τόσο ανήκουστη μορφή, εξόργισαν τον Ερρίκο και την αυλή του, και γρήγορα αποκρίθηκαν συγκαλώντας τη Σύνοδο του Βορμς στη Γερμανία, που πραγματοποιήθηκε την 24η Ιανουαρίου 1076. Στις ανώτερες βαθμίδες του Γερμανικού κλήρου ο Γρηγόριος είχε πολλούς εχθρούς, και ένας Ρωμαίος καρδινάλιος, ο Χιούγκο Κάντιντους, που κάποτε ήταν πολύ κοντά του αλλά τότε ήταν αντίπαλός του, έσπευσε στη Γερμανία για την περίσταση. Όλες οι κατηγορίες που κατάφερε ο Κάντιτους να απαγγείλει για τον Γρηγόριο ακούστηκαν στη συνέλευση, που αποφάνθηκε ότι ο Γρηγόριος είχε χάσει τη θέση του Πάπα. Σε ένα έγγραφο γεμάτο κατηγορίες, οι επίσκοποι αποκήρυξαν την υπόσχεσή τους για αφοσίωση στον Γρηγόριο. Σε ένα άλλο, ο Ερρίκος ανακήρυξε ότι τον καθαίρεσε και οι Ρωμαίοι έπρεπε να εκλέξουν έναν νέο Πάπα. [29] [28]

Το συμβούλιο έστειλε δύο επισκόπους στην Ιταλία. Ο Ρόλαντ της Πάρμας πληροφόρησε τον Πάπα για αυτές τις αποφάσεις και ευνοήθηκε αρκετά ώστε να κερδίσει το δικαίωμα λόγου στη συνέλευση, που μόλις είχε συγκεντρωθεί στη Βασιλική του Λατερανού, για να παραδώσει το μήνυμά του εκεί ανακοινώνοντας την καθαίρεση. Για μια στιγμή τα μέλη φοβήθηκαν, αλλά σύντομα ξέσπασε μία θύελλα αγανάκτησης και μόνο χάρη στη μεσολάβηση του ίδιου του Γρηγορίου γλίτωσε ο απεσταλμένος τη δολοφονία. [28]

Την επόμενη μέρα, την 22η Φεβρουαρίου 1076, ο Πάπας Γρηγόριος Ζ' ανακοίνωσε τον αφορισμό του Ερρίκου Δ' με όλη την απαιτούμενη σοβαρότητα, τον απογύμνωσε από τη βασιλική αξιοπρέπειά του και απάλλαξε τους ανθρώπους του από τους όρκους που τους είχαν δεσμεύσει στο όνομά του. Αυτή η καταδίκη είχε ως σκοπό να εκδιώξει έναν άρχοντα από την Εκκλησία και να του αφαιρέσει το στέμμα. Το αν θα είχε αποτέλεσμα ή αν θα παρέμενε ανούσια απειλή δεν εξαρτιόταν τόσο από τον Γρηγόριο Ζ' όσο από τους υπηκόους του Ερρίκου και, πάνω απ 'όλα, από τους Γερμανούς πρίγκιπες. Λέγεται ότι ο αφορισμός του Ερρίκου έκανε μεγάλη εντύπωση τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ιταλία. [28]

Πριν από τριάντα χρόνια, ο Ερρίκος Γ' καθαίρεσε τρείς από τους υποψήφιους για το αξίωμα του Πάπα, και κατ' αυτόν τον τρόπο παρείχε μια παραδεχτή υπηρεσία στην Εκκλησία. Ο Ερρίκος Δ' προσπάθησε να ακολουθήσει το παράδειγμα του, ανεπιτυχώς επειδή δεν είχε τη στήριξη του λαού. Στη Γερμανία υπήρχε μια ταχεία γενική αίσθηση που ευνοούσε τον Γρηγόριο και οι πρίγκιπες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία για να εφαρμόσουν την αντι-βασιλική πολιτική τους υπό το μανδύα του σεβασμού για την παπική απόφαση. Όταν κατά την Ημέρα της Πεντηκοστής ο βασιλιάς πρότεινε να συζητηθούν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν εναντίον του Γρηγορίου Ζ' σε ένα συμβούλιο ευγενών, ελάχιστοι μόνο εμφανίστηκαν. Οι Σάξονες άδραξαν τη χρυσή ευκαιρία για να εξεγερθούν εκ νέου, και το αντιβασιλικό κίνημα μεγάλωνε σε δύναμη από μήνα σε μήνα. [28]

 
 
Στην Κανόσσα, ο Ερρίκος Δ', η Μπέρτα και ο γιός τους Κορράδος περίμεναν 3 μέρες στα χιόνια για να τους δεχτεί ο Γρηγόριος Ζ'.

Καθ'οδόν στην Κανόσσα

Επεξεργασία

Η κατάσταση τότε έγινε εξαιρετικά κρίσιμη για τον Ερρίκο. Ως αποτέλεσμα της αναστάτωσης που καλλιέργησε με ζήλο ο παπικός λεγάτος Επίσκοπος Άλτμαν του Πασάου, οι πρίγκιπες συναντήθηκαν τον Οκτώβριο στο Τρέμπουρ για να εκλέξουν έναν νέο Γερμανό κυβερνήτη. Ο Ερρίκος, ο οποίος βρισκόταν στο Όπενχαϊμ στην αριστερή όχθη του Ρήνου, γλίτωσε την απώλεια του θρόνου του μόνο επειδή οι πρίγκιπες απέτυχαν να καταλήξουν σε συμφωνία για τη διαδοχή. [30]

Η διάσταση των απόψεών τους, ωστόσο, απλά επέφερε αναβολή της ετυμηγορίας. Συμφώνησαν όμως ότι ο Ερρίκος πρέπει να επανορθώσει στον Γρηγόριο Ζ' και να υποσχεθεί υπακοή. Και αποφάσισαν ότι, αν κατά την επέτειο του αφορισμού του παραμένει αφορισμένος, ο θρόνος θα πρέπει να θεωρηθεί κενός. Παράλληλα, αποφάσισαν να προσκαλέσουν τον Γρηγόριο Ζ' στο Άουγκσμπουργκ για να διευθετήσουν τη σύγκρουση. [30]

Αυτές οι ρυθμίσεις έδειξαν στον Ερρίκο την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί. Ήταν επιτακτική ανάγκη, σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το κόστος, να εξασφαλίσει τη συγχώρεση του Γρηγορίου προτού λήξει η προθεσμία του. Πρώτα προσπάθησε να περατώσει την αποστολή του από μια πρεσβεία, αλλά όταν ο Γρηγόριος απέρριψε τις προτάσεις του ξεκίνησε για να πάει στην Ιταλία προσωπικά. [30]

 
 
 
Ο Πάπας Γρηγόριος Ζ' συγχώρεσε τον Ερρίκο Δ' στην Κανόσσα

Ο Γρηγόριος είχε ήδη φύγει από τη Ρώμη και είχε γνωστοποιήσει στους Γερμανούς πρίγκιπες ότι θα χρειαστεί τη συνοδεία τους για το ταξίδι του την 8η Ιανουαρίου 1077 στη Μάντοβα. Αλλά αυτή η συνοδεία δεν είχε εμφανιστεί ακόμα όταν ενημερώθηκε για την άφιξη του Ερρίκου. Ο Ερρίκος ταξίδεψε μέσω της Βουργουνδίας, οι Λομβαρδοί τον καλωσόρισαν με ενθουσιασμό και δεν είχε πρόθεση να επιστρατεύσει δύναμη ενάντια στον Γρηγόριο. Η απρόσμενη επιλογή του, ήταν να αναγκάσει τον Γρηγόριο να του χορηγήσει συγχώρεση, κάνοντας μετάνοια ενώπιον του στην Κανόσσα, όπου είχε καταφύγει. [30]

Μετά την ταπείνωση της Κανόσσα, επιτεύχθηκε ένας συμβιβασμός μόνο μετά από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις και ορισμένες υποσχέσεις από τη μεριά του Ερρίκου, και ο Γρηγόριος Ζ' υποχώρησε με απροθυμία λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές συνέπειες. Αν ο Γρηγόριος Ζ' χορηγούσε άφεση αμαρτιών, η πριγκιπική Δίαιτα (συνέλευση) στο Άουγκσμπουργκ, όπου εύλογα ήλπιζε ότι θα ενεργούσε ως διαιτητής, είτε θα αχρηστευόταν ή θα άλλαζε εντελώς χαρακτήρα. Ήταν αδύνατο, ωστόσο, να αρνηθεί την μεταμελημένη επανένταξή του στην Εκκλησία, και οι θρησκευτικές υποχρεώσεις του Γρηγορίου Ζ' υπερίσχυσαν των πολιτικών του συμφερόντων. [30]

 
Η συγχώρεση της Κανόσσα σε τοιχογραφία στο Αποστολικό παλάτι

Η άρση του αφορισμού δεν συνεπαγόταν ειλικρινή συμφιλίωση, και δεν υπήρχε καμία βάση για την επίλυση του κύριου ζητήματος που χώριζε τον Ερρίκο και τον Γρηγόριο: εκείνο της περιβολής. Μια νέα σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη επειδή ο Ερρίκος θεώρησε ότι μαζί με τον αφορισμό ανακαλέστηκε και η εκθρόνιση. Ο Γρηγόριος, από την άλλη μεριά, ήθελε να διατηρήσει την ελευθερία δράσης του και δεν έκανε καμία νύξη για αυτό το θέμα στην Κανόσσα. [30]

Δεύτερος αφορισμός του Ερρίκου Δ'

Επεξεργασία

Είναι ξεκάθαρο ότι ο αφορισμός του Ερρίκου Δ' ήταν απλώς ένα πρόσχημα για τους αντιπολιτευόμενους Γερμανούς ευγενείς. Αυτοί συνέχισαν την ίδια πολιτική, παρά την άφεση αμαρτιών, και τον Μάρτιο του 1077 στο Φόρτσχαιμ έκαναν το αποφασιστικό βήμα να ορίσουν έναν αντίπαλο κυβερνήτη, τον δούκα Ροδόλφο της Σουαβίας. Κατά την εκλογή, οι παρευρισκόμενοι παπικοί λεγάτοι πρόσεξαν το πνεύμα ουδετερότητας και ο ίδιος ο Γρηγόριος Ζ' επιδίωξε να διατηρήσει αυτή τη στάση κατά τα επόμενα χρόνια. Το καθήκον του έγινε ευκολότερο από το γεγονός ότι τα δύο μέρη ήταν σχετικά ισοδύναμα και εξίσου προσπαθούσαν να πάρουν το προβάδισμα, παίρνοντας τη μεριά του Πάπα. Αλλά λόγω της μη δεσμευτικής πολιτικής του έχασε κατά πολύ από την εμπιστοσύνη και των δύο μερών. Τελικά, κατέληξε στον Ροδόλφο της Σουαβίας μετά τη νίκη του στη μάχη του Φλάρχαιμ την 27η Ιανουαρίου 1080. Υπό την πίεση των Σαξονών, και παραπληροφορημένος όσον αφορά τη σημασία αυτής της μάχης, ο Γρηγόριος διέκοψε την πολιτική αναμονής και ανακοίνωσε εκ νέου τον αφορισμό και την καθαίρεση του Βασιλιά Ερρίκου την 7η Μαρτίου 1080. [31] [30]

Αλλά η παπική μομφή τότε αποδείχθηκε πολύ πιο διαφορετική από την προηγούμενη τετραετία. Ήταν ευρέως αποδεκτό ότι ήταν αδικία, και οι άνθρωποι άρχισαν να ρωτούν αν ο αφορισμός που ανακοινώθηκε κάπως επιπόλαια έχριζε καθόλου σεβασμό. Ο βασιλιάς, πλέον πιο έμπειρος, ανέλαβε τον αγώνα με μεγάλο σθένος. Θεώρησε τον αφορισμό παράνομο και απαράδεκτο.[30] Στη συνέχεια συγκάλεσε ένα Συμβούλιο, που συγκεντρώθηκαν στο Μπρεσανόνε, και την 16η Ιουνίου ανακοίνωσαν την καθαίρεση του Γρηγορίου. Ο αρχιεπίσκοπος Γιβέρτος της Ραβέννας προτάθηκε για διάδοχός του. Την 25η Ιουνίου 1080, ο Γιβέρτος εξελέγη Πάπας από τους 30 επισκόπους που προσήλθαν με εντολή του Βασιλιά.[32] Την 15η Οκτωβρίου 1080, ο Πάπας Γρηγόριος συμβούλεψε τους κληρικούς και το λαό να εκλέξουν έναν νέο αρχιεπίσκοπο στη θέση του «τρελού» και «τυραννικού» σχισματικού Γιβέρτου.[33] Το 1081 ο Ερρίκος άρχισε το διαξιφισμό με τον Γρηγόριο στην Ιταλία. Μέχρι τότε η υποστήριξη του Γρηγορίου είχε εξασθενίσει, [34] και 13 καρδινάλιοι τον είχαν εγκαταλείψει. Το μόνο χειρότερο ήταν ότι ο Ροδόλφος της Σουαβίας πέθανε την 16η Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Έτσι η θέση του Ερρίκου ήταν ισχυρότερη και του Γρηγορίου ασθενέστερη. Τον Αύγουστο του 1081 παρουσιάστηκε ένας νέος διεκδικητής του θρόνου, ο Χέρμαν του Λουξεμβούργου, αλλά η προσωπικότητά του ήταν ακατάλληλη για την ηγεσία του Γρηγοριανού κόμματος στη Γερμανία, και η εξουσία του Ερρίκου Δ' βρισκόταν στο αποκορύφωμά της.

 
Το 1084 ο Γρηγόριος οδηγήθηκε σε εξορία στο Καστέλ Σαντ'Αντζέλο.
 
 
Σκηνές από τη ζωή της Ματθίλδης

Η Ματθίλδη της Τοσκάνης [35] ηγήθηκε μιας ομάδας του παπικού στρατού και φύλαξε τα δυτικά περάσματα μέσω των Απεννίνων όρων, οπότε τα στρατεύματα του Ερρίκου αναγκάστηκαν να προσεγγίσουν τη Ρώμη μέσω της Ραβέννας. Το 1084 η Ρώμη παραδόθηκε στον Γερμανό βασιλιά και ο Γρηγόριος αποσύρθηκε στην εξορία του Καστέλ Σαντ'Άντζελο.[36] Ο Γρηγόριος αρνήθηκε να ακούσει τις προτάσεις του Ερρίκου, μολονότι ο τελευταίος υποσχέθηκε να παραδώσει τον Γιβέρτο στη φυλακή, αν ο κυρίαρχος ποντίφικας δεχτεί να τον στέψει αυτοκράτορα. Ο Γρηγόριος, ωστόσο, επέμεινε ότι απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να μετανοήσει ο Ερρίκος ενώπιον Συμβουλίου. Ο αυτοκράτορας, προσποιούμενος ότι θα συμμορφωθεί με αυτούς τους όρους, προσπάθησε να αποτρέψει τη συνάντηση των επισκόπων. Εν τούτοις, ένας μικρός αριθμός συγκεντρώθηκε και, όπως επιθυμούσαν ο Γρηγόριος αφόρισε και πάλι τον Ερρίκο.[19]

 
Ο Ερρίκος Δ' και ο αντίπαπας Κλήμης Γ'. Ο θάνατος του Γρηγορίου Ζ'.

Ο Ερρίκος, αφού ενημερώθηκε για τις εξελίξεις, την 21η Μαρτίου επανήλθε στη Ρώμη και την 24η Μαρτίου 1084 ο υποστηρικτής του, ο Αρχιεπίσκοπος Γιβέρτος της Ραβέννας, χειροτονήθηκε ως Πάπας Κλήμης Γ'. Μία εβδομάδα μετά ο Ερρίκος στέφθηκε αυτοκράτορας από το δημιούργημά του, αλλά εν τω μεταξύ ο Γρηγόριος είχε συμμαχήσει με τον Ροβέρτο Γυισκάρδο και βάδιζαν ήδη προς την πόλη.[19] Ο Ερρίκος αναγκάστηκε να τραπεί προς φυγή για την Τσιβιτά Καστελλάνα.

Εξορία από τη Ρώμη

Επεξεργασία

Ο Πάπας απελευθερώθηκε, αλλά όταν ο λαός της Ρώμης εξαγριώθηκε από τις υπερβολές των Νορμανδών συμμάχων του, αναγκάστηκε να αποσυρθεί στο Μόντε Κασίνο,[37] και αργότερα στο κάστρο του Σαλέρνο δίπλα στη θάλασσα, όπου πέθανε την 25 Μαΐου 1085.[36] Τρεις μέρες προτού πεθάνει ανακάλεσε όλους τους αφορισμούς που είχε κάνει, εκτός από των δύο ένοχων, του Ερρίκου και του Γιβέρτου.[19]

Η πολιτική του Πάπα για την υπόλοιπη Ευρώπη

Επεξεργασία

Αγγλία

Επεξεργασία

Το 1076, ο Γρηγόριος ανέθεσε την επισκοπή της Ντολ της Βρετάνης στον Γκίλντουιν, έναν υποψήφιο που δεν εκπροσωπούσε τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή, ο οποίος τότε είχε διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βορειοανατολική Βρετάνη, ούτε τους ευγενείς από τον καθεδρικό ναό της Ντολ του Αγίου Σαμψών που είχαν αντιταχθεί στον Γουλιέλμο. [38] Ο Γκίλντουιν δεν είχε ακόμα την ελάχιστη απαιτούμενη ηλικία για τη θέση του επισκόπου, οπότε ο Γρηγόριος δήλωσε ότι δεν μπορούσε να επικυρώσει το διορισμό του. Αντ 'αυτού, ο Γρηγόριος χειροτόνησε τον ηγούμενο Ύβο του Ν.Μελανίι, έναν από τους προκουράτορες που στάλθηκαν στη Ρώμη, και του έδωσε επίσης το μανδύα του μητροπολίτη αρχιεπισκόπου, με την προϋπόθεση ότι θα υποβληθεί στην κρίση της Αγίας Έδρας όταν θα έχει κλείσει το μακροχρόνιο ζήτημα για το δικαίωμα της Ντολ να είναι μητροπολιτική. [39]

Ο Βασιλιάς Γουλιέλμος παρενέβη απολυταρχικά στη διοίκηση της εκκλησίας, απαγόρευσε στους επισκόπους τα ταξίδια στη Ρώμη, επισκέφθηκε επισκοπές και αββαεία, και ελάχιστα ανησύχησε όταν ο Πάπας τον επίπληξε για τις διαφορετικές αρχές του για τη σχέση των πνευματικών και των κοσμικών δυνάμεων, όταν του απαγόρευσε το εμπόριο και όταν τον διέταξε να ομολογήσει υποτέλεια στην αποστολική έδρα. [40] Ο Γουλιέλμος, που ήθελε να τονώσει την ενότητα στο νεοαποκτηθέν βασίλειό του, ήταν ιδιαίτερα ενοχλημένος από την επιμονή του Γρηγορίου να διαιρέσει την εκκλησιαστική Αγγλία σε δύο επαρχίες. Στους διορισμούς κληρικών, η αυξανόμενη επιμονή του Γρηγορίου στο ζήτημα της ανεξαρτησίας της εκκλησίας από τις κοσμικές αρχές έγινε ολοένα και πιο εριστική. [41] Επιδίωξε, επίσης, να καταστήσει υποχρεωτική για την επισκοπή την αναζήτηση επαλήθευσης και καθοδήγησης στη Ρώμη, ζητώντας την τακτική προσέλευση των πρελάτων στη Ρώμη. [42] Ο Γρηγόριος δεν είχε τη δύναμη να αναγκάσει τον Άγγλο βασιλιά να μεταβάλλει την εκκλησιαστική πολιτική του, οπότε αναγκάστηκε να αγνοήσει όλα όσα δεν μπορούσε να εγκρίνει, και μάλιστα θεώρησε συνετό να διαβεβαιώσει τον βασιλιά Γουλιέλμο για την λεπτολόγα αφοσίωσή του. [43] Σε γενικές γραμμές, η πολιτική του Γουλιέλμου ωφέλησε κατά πολύ την Εκκλησία.[44]

Νορμανδοί στο Βασίλειο της Σικελίας

Επεξεργασία

Η σχέση του Γρηγόριου Ζ' με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη επηρεάστηκε έντονα από τη Γερμανική πολιτική του, αφού επηρεασμένος από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, συχνά έδειξε σε άλλους ηγέτες ένα πρόσωπο μετριασμού που συγκράτησε από το Γερμανό βασιλιά. Η στάση των Νορμανδών ήταν μια αγενής αφύπνιση γι'αυτόν. Τα μεγάλα προνόμια που τους παραχωρήθηκαν από τον Νικόλαο Β' ούτε κατάφεραν να αποτρέψουν την επέκτασή τους προς την κεντρική Ιταλία, ούτε εξασφάλισαν την προβλεπόμενη προστασία για τον παπισμό. Όταν ο Γρηγόριος Ζ' αντιμετώπιζε πολλές δυσκολίες λόγω του Ερρίκου Δ', ο Ροβέρτος Γυισκάρδος τον εγκατέλειψε στη μοίρα του. και παρενέβη μόνο όταν απειλήθηκε ο ίδιος από τις Γερμανικές δυνάμεις. Μετά, όταν κατέλαβε τη Ρώμη, τα στρατεύματα που έμειναν στην πόλη προκάλεσαν την αγανάκτηση του λαού που οδήγησε τον Γρηγόριο σε εξορία. [40]

 
Η επικράτεια του Γρηγορίου Ζ'

Αξιώσεις παπικής κυριαρχίας

Επεξεργασία

Στην περίπτωση πολλών χωρών, ο Γρηγόριος Z' προσπάθησε να εδραιώσει ένα καθεστώς κυριαρχίας για λογαριασμό του Παπισμού, και να διασφαλίσει την αναγνώριση των αυτοδικαίως κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του. Με βάση την «έξη από αμνημονεύτων χρόνων», η Κορσική και η Σαρδηνία θεωρήθηκαν ότι ανήκουν στη Ρωμαϊκή Εκκλησία. Διεκδίκησε, επίσης, την Ισπανία, την Ουγγαρία και την Κροατία και αποπειράθηκε να πείσει τον βασιλιά της Δανίας να κρατήσει το βασίλειό του ως τιμάριο του Πάπα. [40]

Στην εκκλησιαστική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις του, ο Γρηγόριος δεν ήταν μόνος, αντίθετα είχε ισχυρή υποστήριξη: ο αρχιεπίσκοπος Λανφράνκ του Καντέρμπερι στην Αγγλία βρισκόταν πολύ κοντά του, και ο επίσκοπος Χου ντε Ντιέ ήταν ο υπέρμαχός του στη Γαλλία, που αργότερα έγινε Αρχιεπίσκοπος της Λυών.[40] [45]

Γαλλία

Επεξεργασία

Ο Φίλιππος Α' της Γαλλίας, που επέτρεπε τη σιμωνία και βίαιες πρακτικές εναντίον της Εκκλησίας, έπρεπε να αλλάξει πολιτική. Το 1074 κινδύνευε από επικείμενο αφορισμό, εκθρόνιση και απαγορεύσεις. Ο Γρηγόριος προειδοποίησε τον βασιλιά αλλά δεν υλοποίησε τις απειλές, μολονότι ο βασιλιάς κράτησε την ίδια στάση, επειδή δεν τον σύμφερε μία διασπορά των δυνάμεών του ενώ μαινόταν σύγκρουση που θα ξεσπούσε στη Γερμανία. [40]

Ο Πάπας Γρηγόριος προσπάθησε να οργανώσει μια σταυροφορία στην Ισπανία, με αρχηγό τον Κόμη Εμπλέ Β' του Ρούσι. [46]

Απομακρυσμένες χριστιανικές χώρες

Επεξεργασία

Ο Γρηγόριος, πράγματι, καθιέρωσε σχέσεις με κάθε χώρα της Χριστιανοσύνης, παρόλο που αυτές δεν ανταποκρίνονταν πάντα στις εκκλησιαστικές-πολιτικές προσδοκίες και ελπίδες. Με την αλληλογραφία του έφτασε στην Πολωνία, το Κράτος των Ρως και τη Βοημία. Προσπάθησε ανεπιτυχώς να φέρει την Αρμενία σε στενότερη επαφή με τη Ρώμη.[47][40]

Βυζαντινή αυτοκρατορία

Επεξεργασία

Ο Γρηγόριος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την Ανατολή. Γι'αυτόν το σχίσμα μεταξύ της Ρώμης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν ένα σοβαρό πλήγμα και εργάστηκε σκληρά για να αποκαταστήσει τις προηγούμενες σχέσεις φιλίας. Ο Γρηγόριος κατάφερε να έρθει σε επαφή με τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ'. Όταν οι ειδήσεις για τις μουσουλμανικές επιθέσεις κατά των Χριστιανών της Ανατολής έφτασαν στη Ρώμη, και οι πολιτικές αμηχανίες του Βυζαντινού αυτοκράτορα αυξήθηκαν, οραματίστηκε μία μεγάλη στρατιωτική εκστρατεία και παρότρυνε τους πιστούς να συμμετάσχουν στην ανάκτηση του Ναού του Παναγίου Τάφου[40] - προοικονομώντας την Α' Σταυροφορία .[36] Στις προσπάθειές του να στρατολογήσει άντρες για την αποστολή, έδωσε έμφαση στα μαρτύρια που υπέφεραν οι Χριστιανοί της Ανατολής, υποστηρίζοντας ότι οι Χριστιανοί της Δύσης είχαν την ηθική υποχρέωση να σπεύσουν και να παρέχουν τη βοήθειά τους. [48]

 
Βιτρό από τον καθεδρικό ναό του Πιτιλιάνο. Στα δεξιά απεικονίζεται ο Πάπας Γρηγόριος Ζ'.

Εσωτερική πολιτική και μεταρρυθμίσεις

Επεξεργασία

Το έργο της ζωής του βασίστηκε στην πεποίθηση ότι η Εκκλησία ιδρύθηκε από τον Θεό και ανέλαβε το καθήκον να αγκαλιάσει όλη την ανθρωπότητα σε μια ενιαία κοινωνία στην οποία η θεία θέληση είναι ο μόνος νόμος. Ότι, με την ιδιότητά της ως ίδρυμα του Θεού, είναι υπέρτατη για όλες τις ανθρώπινες δομές, ειδικά για το κοσμικό κράτος. Και ότι ο Πάπας, στο ρόλο του ως επικεφαλής της Εκκλησίας, είναι ο αντιβασιλέας του Θεού στη γη, οπότε η ανυπακοή σε εκείνον προοικονομεί για ανυπακοή στον Θεό ή, με άλλα λόγια, μια αποστασία από τον Χριστιανισμό. Αλλά κάθε προσπάθεια να εξηγηθεί αυτό στην πράξη θα είχε δεσμεύσει την Εκκλησία στο να αφανίσει όχι μόνο ένα κράτος, αλλά όλα τα κράτη. [40]

 
Ο Γρηγόριος Ζ' σε βιτρό από τη βασιλική της Παναγίας στη Γενεύη.
 
Ο Γρηγόριος Ζ' σε βιτρό εκκλησίας του Σεν Κλουντ στη Γαλλία.

Επομένως ο Γρηγόριος Ζ', ως πολιτικός που θέλει να επιτύχει κάποιο αποτέλεσμα, καθοδηγήθηκε στην πράξη να υιοθετήσει μια διαφορετική άποψη. Αναγνώρισε την ύπαρξη του κράτους ως θέλημα της Θείας Πρόνοιας, περιέγραψε τη συνύπαρξη της εκκλησίας και του κράτους ως ένα θεϊκό θέσπισμα και τόνισε την αναγκαιότητα για ένωση μεταξύ της ιεροσύνης (λατινικά: sacerdotium) και της αυτοκρατορίας (λατινικά: imperium). Αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα ονειρευόταν να δει τις δύο δυνάμεις σε ισότιμες βάσεις. Η ανωτερότητα της εκκλησίας ως προς το κράτος ήταν γι 'αυτόν ένα γεγονός που παραδέχτηκε ασυζητητί και πέραν πάσης αμφιβολίας. [40]

Ήθελε να δει όλα τα σημαντικά διακυβευόμενα θέματα αναφορικά με τη Ρώμη. Οι εκκλήσεις έπρεπε να απευθύνονται σε αυτόν τον ίδιο. Ο συγκεντρωτισμός της εκκλησιαστικής διοίκησης στη Ρώμη προκάλεσε φυσικά μια περιστολή στην ισχύ των επισκόπων. Αφού αυτοί αρνήθηκαν να υποταχθούν οικειοθελώς και προσπάθησαν να διατηρήσουν την παραδοσιακή ανεξαρτησία τους, ο παπισμός του είναι γεμάτος από αγώνες ενάντια στις υψηλότερες βαθμίδες του κλήρου. [40] Ο Πάπας Γρηγόριος Ζ' ήταν κρίσιμος για την προώθηση και τη ρύθμιση της έννοιας του σύγχρονου πανεπιστημίου, καθώς με το Παπικό Διάταγμα του 1079 οργανώθηκε η ίδρυση των καθεδρικών σχολείων που εξελίχθηκαν στα πρώτα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.[49][50]  

Αυτή η μάχη για την εδραίωση της παπικής υπεροχής συνδέεται με την προάσπιση της υποχρεωτικής αγαμίας για τους κληρικούς και την επίθεσή του στη σιμωνία. Ο Γρηγόριος Ζ' δεν επέβαλε την αγαμία του ιερατείου στην Εκκλησία, αλλά ανέλαβε τον αγώνα με μεγαλύτερη ενεργητικότητα από τους προκατόχους του. Το 1074, δημοσίευσε μια εγκύκλιο που απάλλασσε τους ανθρώπους από την υποχρέωση υπακοής σε επισκόπους που επέτρεπαν τους γάμους ιερέων. Τον επόμενο χρόνο τους παρακίνησε να αντιταχθούν στους παντρεμένους κληρικούς, και τους αποστέρησε τα έσοδά τους. Οι εκστρατείες του ενάντια στην αγαμία και τη σιμωνία γέννησαν μεγάλη αντίσταση. [40]

Τα κείμενά του αφορούν κυρίως τις αρχές και τις μεθόδους της εκκλησιαστικής διοίκησης.[19] Βρίσκονται στη συλλογή του Μάνσι με τον τίτλο «Gregorii VII registri sive epistolarum libri». [51]

 
Κέρινο ομοίωμα στον τύμβο του Γρηγορίου Ζ' στον καθεδρικό του Σαλέρνο

Το δόγμα της Ευχαριστίας

Επεξεργασία

Για τον Πάπα Παύλο ΣΤ', ο Γρηγόριος Ζ' ήταν παράγοντας ουσιαστικής σημασίας στην επιβεβαίωση του δόγματος ότι ο Χριστός είναι παρών στο Ιερό Μυστήριο. Η απαίτηση του Γρηγορίου από τον Βερεγγάριο να ομολογήσει αυτήν την πίστη, [52] μνημονεύτηκε στην ιστορική εγκύκλιο του Πάπα Παύλου ΣΤ' το 1965, με τίτλο Mysterium fidei: [53]

 
Ο Γρηγόριος Ζ'

Πιστεύω στην καρδιά μου και ανοιχτά ομολογώ ότι ο άρτος και ο οίνος που είναι τοποθετημένα πάνω στον βωμό, μέσω του μυστηρίου της ιερής προσευχής και τον λόγων του Σωτήρος, μετατρέπονται κατ'ουσίαν στην αληθινή και ορθή και ζωοποιό σάρκα και αίμα του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας, και ότι μετά την καθαγίαση είναι το πραγματικό σώμα του Χριστού..[54]

Αυτή η ομολογία πίστης ξεκίνησε μια «Ευχαριστιακή Αναγέννηση» στις εκκλησίες της Ευρώπης από τον 12ο αιώνα.[53]

Θάνατος

Επεξεργασία

Ο Πάπας Γρηγόριος Ζ' πέθανε εξόριστος στο Σαλέρνο. Η επιτύμβια επιγραφή του στον καθεδρικό ναό της πόλης λέει: «Αγάπησα τη δικαιοσύνη και μίσησα την ανομία, όθεν πεθαίνω στην εξορία».[55][56]

Κληρονομιά

Επεξεργασία

Ο Γρηγόριος Ζ' μακαριοποιήθηκε το 1584 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ' και αγιοποιήθηκε την 24η Μαΐου 1728 από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΓ'. [19]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Η έριδα της περιβολής – Studying History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2019. 
  2. ↑ Beno, Cardinal Priest of Santi Martino e Silvestro. Gesta Romanae ecclesiae contra Hildebrandum. c. 1084. In K. Francke, MGH Libelli de Lite II (Hannover, 1892), pp. 369–373.
  3. ↑ "The acts and monuments of John Foxe", Volume 2
  4. ↑ McCabe, Joseph. The Popes and their Church (1918). London: Watts & Co. Section I, Chapter V: The Papacy at its Height.
  5. ↑ 5,0 5,1 Cowdrey 1998.
  6. ↑ 6,0 6,1 BeWeB. 13. Ανακτήθηκε στις 14  Φεβρουαρίου 2021.
  7. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. ildeb. Ανακτήθηκε στις 21  Οκτωβρίου 2020.
  8. ↑ «Calendarium Romanum». (λατινική γλώσσα) Calendarium Romanum Generale (1969). Typis Polyglottis Vaticanis Publisher. Βατικανό. 1969. σελ. 26.
  9. ↑ 9,0 9,1 (Ιταλικά) Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture. SISMEL – Edizioni del Galluzzo.
  10. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. ildeb. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  11. ↑ Johann Georg Estor, Probe einer verbesserten Heraldic (Giessen 1728), "vorrede": Das Pabst Hildebrand ein Zimmermanns Sohn gewesen, we noch der Pater Daniel in der netten Historie von Franckreich geglaubet, rechnete der Pater Maimburg und Pater Pagi nicht unbillig zu eben dieser Ordnung. Francesco Pagi, Breviarium historico-chronologico criticum Tomus II (Antwerp 1717), p. 417, attributes to Cardinal Baronius the notion that the father was a faber, but that Papebroch considered him to be of noble stock.
  12. ↑ Fr. Paolo O. Pirlo, SHMI (1997). «St. Gregory VII». My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate - Quality Catholic Publications. σελ. 105. ISBN 978-971-91595-4-4. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Butler, Alban (25 Μαΐου 1866). «Saint Gregory VII., Pope and Confessor. Volume V: The Lives of the Saints». www.bartleby.com. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019. 
  14. ↑ According to the sources, feeling he was nearing his end, Stephen had his cardinals swear that they would wait for Hildebrand's return to Rome before electing his successor.Paravicini Bagliani, Agostino (December 2008). «Una carriera dietro le quinte». Medioevo (143): 70. 
  15. ↑ «Galeria Antica». Lazio Nascosto (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019. 
  16. ↑ G. B. Borino, "L' arcidiaconato di Ildebrando," Studi Gregoriani 3 (1948), 463–516.
  17. ↑ The Annales of Berthold, the follower of Hermannus Augiensis, in Monumenta Germaniae Historica, Scriptorum Volume 5 (Hannover 1844), p. 276: Quo audito sese imparem tanto honori immo oneri reputans, inducias respondendi vix imploravit; et sic fuga elapsus aliquot dies ad Vincula sancti Petri occultatus latuit. Tandem vix inventus et ad apostolicam sedem vi perductus....
  18. ↑ Philippus Jaffé (editor), Regesta pontificum Romanorum editio secunda Tomus I (Leipzig 1885), p. 198. Sede Vacante 1073 (Dr. J. P. Adams).
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 19,6 19,7 «Pope St. Gregory VII». Catholic Encyclopedia Volume 6. https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Pope_St._Gregory_VII. 
  20. ↑ Bonizo of Sutri, in Monumenta Germaniae Historica, 6, Libelli 1, Libelli de Lite I (Hannover, 1891), p. 601 (ed. E. Dummler). Carl Mirbt, Die Publizistik im Zeitalter Gregors VII (Leipzig 1894), pp. 42–43.
  21. ↑ J. P. Migne (editor), Patrologia Latina Volume 148, columns 235–237.
  22. ↑ Liber Pontificalis, in Monumenta Germaniae Historica Scriptores, Volume 5 (Hannover 1844), p. 164 (ed. Mommsen), p. 164: Hic fecit constitutum in ecclesia beati Petri, in quo sederunt episcopi LXXII, presbiteri Romani XXXIII, diaconi et clerus omnis, sub anathemate, ut nullus pontificem viventem aut episcopum civitatis suae praesumat loqui aut partes sibi facere nisi tertio die depositionis eius adunato clero et filiis ecclesiae, tunc electio fiat, et quis quem voluerit habebit licentiam eligendi sibi sacerdotem.
  23. ↑ The Annales of Lambertus of Hersfeld, in Monumenta Germaniae Historica Scriptorum 5 (1844), p. 194, states that Gregory did wait for a reply from the Emperor: cogi tamen nullo modo potuisse, ut ordinari se permitteret, donec in electionem suam tam regem quam principes Teutonici regni consensisse certa legatione cognosceret. Whether he got it, or whether the response was positive, is another matter.
  24. ↑
      
    Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Gregory (Popes)/Gregory VII» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  25. ↑ Paravicini Bagliani, Agostino (December 2008). «Sia fatta la mia volontà». Medioevo (143): 76. 
  26. ↑ «Vatican newspaper examines history of red, white papal garb : News Headlines». Catholic Culture. 2 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2014. 
  27. ↑ «L'Osservatore Romano». Osservatoreromano.va. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2014. 
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 28,6
      
    Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Gregory (Popes)/Gregory VII» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  29. ↑ «Letter to Gregory VII (24 January 1076)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2019. 
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 30,5 30,6 30,7
      
    Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Gregory (Popes)/Gregory VII» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  31. ↑ Emerton, pp. 149–154.
  32. ↑ Philippus Jaffe, Regesta pontificum Romanorum I, editio altera (Leipzig 1885), p. 649. Guibert continued to maintain his pretensions as pope until his death in September, 1100. Otto Köhncke, Wibert von Ravenna (Papst Clemens III) (Leipzig 1888).
  33. ↑ Philippus Jaffé (editor) Bibliotheca rerum Germanicarum Tomus II: Monumenta Gregoriana (Berolini 1865), pp. 443–444 (Regestum, Book VIII, 13).
  34. ↑ He complained in a letter to King Alfonso of Leon and Castile in 1081 that he had a large number of detractors, whose complaints were widely spread, and whom he names as "liars": Jaffe Bibliotheca, pp. 470–473.
  35. ↑ Robinson (1978), p. 100.
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 Peters 1971.
  37. ↑ Ferdinand Gregorovius, History of the City of Rome in the Middle Ages (tr. A. Hamilton) Volume IV (London 1896), pp. 245–255. Horace K. Mann, The Lives of the Popes in the Middle Ages Volume VII (London 1910), pp. 162–165.
  38. ↑ De Fougerolles, Paula. "Pope Gregory VII, the Archbishopric of Dol, and the Normans", Anglo-Norman Studies XXI, (Christopher Harper-Bill, ed.), Boydell & Brewer, 1999 (ISBN 9780851157450)
  39. ↑ Philippus Jaffe (editor) Bibliotheca rerum Germanicarum Tomus II: Monumenta Gregoriana (Berolini 1865), pp. 247-249 (Registrum IV.4 and 5, 27 September 1076). B. Hauréau (editor), Gallia christiana XIV (Paris 1856), 1046-1047.
  40. ↑ 40,00 40,01 40,02 40,03 40,04 40,05 40,06 40,07 40,08 40,09 40,10
      
    Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Gregory (Popes)/Gregory VII» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  41. ↑ H. R. Loyn, "William's Bishops: Some further thoughts," Anglo-Norman Studies 10 (1988), 222-235.
  42. ↑ Philippus Jaffe (editor) Bibliotheca rerum Germanicarum Tomus II: Monumenta Gregoriana (Berolini 1865), pp. 318-320; and Gregory's complaint to William, Archbishop of Rouen in 1080, who paid no attention to demands that he come to Rome: pp. 469-470. Likewise, in Regestum IV. 9, Gregory informed the Archbishop of Sens that he would excommunicate the Bishop of Orleans unless he turned up in Rome: pp. 253-254 (2 November 1076)
  43. ↑ Emerton, pp. 154-156 (24 April 1080). Migne, Patrologia Latina Vol. 148, pp. 565-567.
  44. ↑ David C. Douglas, William the Conqueror (Berkeley-Los Angeles 1964), pp. 317-345, especially 323, 336-339.
  45. ↑ Benedictines of S. Maur (editors), Gallia christiana IV (Paris 1728), pp. 97-109.
  46. ↑ Bernard F. Reilly, The Contest of Christian and Muslim Spain 1031–1157, (Blackwell Publishing Inc., 1995), 69.
  47. ↑ Jacob G. Ghazarian, The Armenian Kingdom in Cilicia During the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins, 1080-1393 (Psychology Press, 2000), pp. 81-82; 188-193.
  48. ↑ https://apholt.com/2016/11/14/pope-gregory-vii-on-the-plight-of-eastern-christians-prior-to-the-first-crusade/
  49. ↑ OTC (23 Αυγούστου 2018). «The Catholic Church Is The Mother Of The Modern University». One True Catholic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  50. ↑ «The Rise of the Universities| Lectures in Medieval History». www.vlib.us. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019. 
  51. ↑ Mansi, "Gregorii VII registri sive epistolarum libri." Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio. Florence, 1759
  52. ↑ J. De Montclos, Lanfranc et Bérenger. La controverse eucharistique du XIe siècle (Leuven 1971).
  53. ↑ 53,0 53,1 The History of Eucharistic Adoration by John A Hardon 2003 (ISBN 0-9648448-9-3) pp. 4–10
  54. ↑ Vatican website: Mysterium fidei
  55. ↑ Fr. Paolo O. Pirlo, SHMI (1997). «St. Gregory VII». My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate - Quality Catholic Publications. σελ. 105. ISBN 978-971-91595-4-4. 
  56. ↑ Latin epitaph: Dilexi iustitiam et odivi iniquitatem propterea morior in exilio. This is a reworking of the well-known Ps. 44.8 Dilexísti justítiam, et odísti iniquitátem : proptérea unxit te Deus, Deus tuus, óleo lætítiæ præ consórtibus tuis. Together with Ps 44. 2, Eructávit cor meum verbum bonum : dico ego ópers mea Regi, it forms the Introit of the former of the two Masses of the Common of a virgin not a martyr. The grammatical variation on 'Thou didst love justice and hate iniquity', the original of which was said in apostrophe to the canonised virgin not a martyr, whose feast is being celebrated. Gregory (or his eulogizers), therefore, was likely quoting from a familiar liturgical text. See also: Paul Egon Hübinger, Die letzten Worte Papst Gregors VII: 164. Sitzung am 20. Januar 1971 in Düsseldorf (Rheinish-Westfälisch Akademie der Wissenschaften, Geisteswissenschaften. Vorträge, G 185, 1973. Springer-Verlag, 2013).

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • * Cowdrey, H. E. J. (1998). Pope Gregory VII, 1073-1085. Oxford: Clarendon Press. ISBN 9780191584596. 
  • Peters, Edward, επιμ. (1971). The First Crusade. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812210170. 
  • Villegas-Ariristizabal, Thomas (2018). «Pope Gregory VII and Count Eblous II of Roucy’s Proto-Crusade in Iberia c. 1073». Medieval History Journal 21(1).  [DOI: 10.1177/0971945817750508]

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία
  • Paul von Bernried, Canon of Regensburg, "S. Gregorii VII Vita," J.P. Migne (ed.), Patrologiae Cursus Completus Series Latina Tomus CXLVIII: Sancti Gregorii VII Epistolae et Diplomata Pontificia (Paris 1878), 39–104.
  • Bonizo of Sutri, "Liber ad amicum", in Philippus Jaffé (editor) Bibliotheca rerum Germanicarum Tomus II: Monumenta Gregoriana (Berolini 1865), pp. 577–689.
  • Watterich, επιμ. (1862). Pontificum Romanorum Vitae ab aequalibus conscriptae Tomus I. Leipzig: Wilhelm Engelmann. 
  • Macdonald, Allan John (1932). Hildebrand: A Life of Gregory VII. London: Methuen. 
  • Mathew, Arnold Harris (2013) [1910]. The Life and Times of Hildebrand, Pope Gregory VII. St. Gabriel Theological Press. 
  • Emerton, Ephraim (1932). The correspondence of Pope Gregory VII: Selected letters from the Registrum. New York: Columbia University Press. ISBN 9780231096270. 
  • Kuttner, S. (1947). 'Liber Canonicus: a note on the Dictatus Papae', Studi Gregoriani 2 (1947), 387–401.
  • Capitani, O. "Esiste un' «età gregoriana» ? Considerazioni sulle tendenze di una storiografia medievistica," Rivista di storia e letteratura religiosa 1 (1965), pp. 454–481.
  • Capitani, O. (1966). Immunità vescovili ed ecclesiologia in età "pregregoriana" e "gregoriana". L'avvio alla "Restaurazione, Spoleto.
  • Robinson, Ian Stuart. (1978). Authority and Resistance in the Investiture Contest: the Polemical Literature of the Late Eleventh Century. Manchester University Press. 
  • Gatto, L. (1968). Bonizo di Sutri ed il suo Liber ad Amicum Pescara.
  • Knox, Ronald (1972). "Finding the Law: Developments in Canon Law during the Gregorian Reform," Studi Gregoriani 9 (1972) 419–466.
  • Gilchrist, J. T. (1972). "The Reception of Pope Gregory VII into the Canon Law (1073–1141)." Zeitschrift für Rechtsgeschichte: Kanonistische Abteilung, 59 (1973), 35–82.
  • Capitani, O. (1984). L'Italia medievale nei secoli di trapasso: la riforma della Chiesa (1012–1122). Bologna.
  • Fuhrmann, H. (1989). "Papst Gregor VII. und das Kirchenrecht. Zum Problem des Dictatus papae," Studi Gregoriani XIII, pp. 123–149, 281–320.
  • Golinelli, Paolo (1991). Matilde e i Canossa nel cuore del Medioevo. Milano: Mursia.
  • Leyser, Karl (1994). Communications and Power in Medieval Europe: The Gregorian Revolution and Beyond. London: The Hambledon Press. ISBN 978-0826430281. 
  • Capitani, Ovidio (2000), "Gregorio VII, santo," in Enciclopedia dei Papi. Roma: Istituto della Enciclopedia italiana.
  • Robinson, I. S. (2003). Henry IV of Germany 1056-1106 (revised έκδοση). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0521545907. 
  • Förster, Thomas (2011). Bonizo von Sutri als gregorianischer Geschichtsschreiber. Hannover: Hahnsche Buchhandlung. . Monumenta Germaniae Historica. Studien und Texte, 53.
  • Capitani, Ovidio; (ed. Pio Berardo) (2015). Gregorio VII : il papa epitome della chiesa di Roma. Spoleto : Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo.
  • Wickham, Chris (2015). Medieval Rome. Stability and Crisis of a City, 900–1150. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199684960. 
  • Villegas-Aristizábal, Lucas, "Pope Gregory VII and Count Eblous II of Roucy’s Proto-Crusade in Iberia c. 1073", Medieval History Journal 21.1 (2018), 1–24. doi:10.1177/0971945817750508
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάπας_Γρηγόριος_Ζ΄&oldid=10303238"