Βικιπαίδεια

Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου

Ο Γεώργιος Ε΄ (αγγλ. George V, 3 Ιουνίου 1865 - 20 Ιανουαρίου 1936) ήταν Βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου και των Βρετανικών Κτήσεων και Αυτοκράτορας της Ινδίας (6 Μαΐου 1910 - 20 Ιανουαρίου 1936.[1]

Γεώργιος Ε΄
Επίσημο πορτρέτο, 1923
Περίοδος6 Μαΐου 1910 - 20 Ιανουαρίου 1936
Στέψη22 Ιουνίου 1911
ΠροκάτοχοςΕδουάρδος Ζ΄
ΔιάδοχοςΕδουάρδος Η΄
Γέννηση3 Ιουνίου 1865
Μέγαρο Μάρλμπορω, Λονδίνο
Θάνατος20 Ιανουαρίου 1936 (70 ετών)
Οικία Σάντριγχαμ, Νόρφοκ
Τόπος ταφής28 Ιανουαρίου 1936
Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, Κάστρο του Ουίνδσορ
ΣύζυγοςΜαρία του Τεκ
ΕπίγονοιΕδουάρδος Η΄
Γεώργιος ΣΤ΄
Μαρία
Ερρίκος
Γεώργιος
Ιωάννης
Πλήρες όνομα
   Γεώργιος Φρειδερίκος Ερνέστος Αλβέρτος
Αγγλικά: George Frederick Ernest Albert
ΟίκοςΣαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα (μέχρι το 1917)
Ουίνδσορ (από το 1917)
ΠατέραςΕδουάρδος Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
ΜητέραΑλεξάνδρα της Δανίας
ΘρησκείαΑγγλικανισμός
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Γεννημένος κατά τη διάρκεια της βασιλείας της γιαγιάς του βασίλισσας Βικτωρίας, ο Γεώργιος ήταν τρίτος στη σειρά διαδοχής του βρετανικού θρόνου, μετά από τον πατέρα του, Αλβέρτο Εδουάρδο, και τον μεγαλύτερο αδελφό του, Αλβέρτο Βίκτωρα. Από το 1877 έως το 1891, ο Γεώργιος υπηρέτησε στο Βασιλικό Ναυτικό, όταν ο απροσδόκητος θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του, στις αρχές του 1892, τον τοποθέτησε στη δεύτερη θέση της γραμμής διαδοχής για τον θρόνο. Με τον θάνατο της γιαγιάς του, το 1901, ο πατέρας του Γεωργίου ανέβηκε στον θρόνο ως Εδουάρδος Ζ΄ και ο Γεώργιος ονομάστηκε Πρίγκιπας της Ουαλίας. Το 1910, μετά τον θάνατο του πατέρα του, έγινε Βασιλιάς-Αυτοκράτορας.

Η βασιλεία του Γεωργίου Ε΄ σημαδεύτηκε από την άνοδο του σοσιαλισμού, του κομμουνισμού, του φασισμού, του ιρλανδικού ρεπουμπλικανισμού και του ινδικού κινήματος ανεξαρτησίας, τα οποία άλλαξαν ριζικά το πολιτικό τοπίο του κόσμου. Με το Διάταγμα του Κοινοβουλίου του 1911 καθιερώθηκε η υπεροχή της εκλεγμένης Βουλής των Κοινοτήτων έναντι της μη εκλεγμένης Βουλής των Λόρδων. Ως αποτέλεσμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1914 - 1918), οι αυτοκρατορίες των πρώτων ξαδέλφων του, Νικόλαου Β΄ της Ρωσίας και Γουλιέλμου Β΄ της Γερμανίας κατέρρευσαν, ενώ η Βρετανική Αυτοκρατορία επεκτάθηκε, φτάνοντας στη μεγαλύτερη ακμή της. Το 1917, ο Γεώργιος έγινε ο πρώτος μονάρχης του Οίκου των Ουίνδσορ, τον οποίο μετονόμασε από Οίκο της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα, ως αποτέλεσμα του αντιγερμανικού δημόσιου αισθήματος. Το 1924 διόρισε την πρώτη κυβέρνηση των Εργατικών και το 1931, με το Καταστατικό του Ουέστμινστερ, αναγνώρισε τις κτήσεις της Αυτοκρατορίας ως ξεχωριστά, ανεξάρτητα κράτη εντός της Βρετανικής Κοινοπολιτείας των Εθνών. Κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του υπέφερε από προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το κάπνισμα. Μετά τον θάνατό του, το 1936, τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος του, Εδουάρδος Η΄, η παραίτηση του οποίου δημιούργησε συνταγματική κρίση και έδωσε τα ηνία στο δεύτερο γιο του, Αλβέρτο.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Γεώργιος Φρειδερίκος Ερνέστος Αλβέρτος γεννήθηκε στις 3 Ιουνίου 1865 στην Οικία Μάρλμπορω του Λονδίνου. Ήταν ο δεύτερος γιος του Αλβέρτου Εδουάρδου, Πρίγκιπα της Ουαλίας, και της Αλεξάνδρας της Δανίας. Ο πατέρας του ήταν ο μεγαλύτερος γιος της Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου και του Αλβέρτου της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα και η μητέρα του ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Χριστιανού Θ΄ της Δανίας και της Λουίζας της Έσσης-Κάσσελ. Βαφτίστηκε στο Κάστρο του Ουίνδσορ στις 7 Ιουλίου 1865 από τον Αρχιεπίσκοπο του Κάντερμπερυ, Τσαρλς Λόνγκλεϋ.[2][3][4]

Εκπαίδευση

Επεξεργασία

Ως νεότερος γιος του Πρίγκιπα της Ουαλίας, υπήρχαν λίγες πιθανότητες ο Γεώργιος να γίνει βασιλιάς. Ήταν τρίτος στη σειρά για τη διαδοχή του θρόνου, μετά τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο αδελφό του, Αλβέρτο Βίκτωρα. Ο Γεώργιος ήταν μόλις 17 μήνες νεότερος από τον Αλβέρτο Βίκτωρα, γεγονός που ευνόησε την παράλληλη εκπαίδευση των δύο πριγκίπων. Το 1871 ο Τζον Νηλ Ντάλτον διορίστηκε ως παιδαγωγός τους, όταν ο Έντουαρντ Κάρπεντερ αρνήθηκε να αναλάβει τη θέση αυτή. Ωστόσο, ούτε ο Αλβέρτος Βίκτωρ ούτε και ο Γεώργιος διέπρεψαν πνευματικά, τη στιγμή μάλιστα που ο πατέρας τους θεωρούσε ότι το ναυτικό ήταν η καλύτερη δυνατή εκπαίδευση για οποιοδήποτε αγόρι.[5][6] Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 1877, όταν ο Γεώργιος ήταν 12 χρονών, οι δύο αδελφοί έγιναν δόκιμοι αξιωματικοί στο πλοίο HMS Britannia που βρισκόταν στο Ντάρτμουθ στο Ντέβον.[7]

Το 1879 οι δύο πρίγκιπες ναυτολογήθηκαν στο πλοίο HMS Bacchante, στο οποίο υπηρέτησαν για τρία χρόνια, συνοδευόμενοι από τον Ντάλτον. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους περιόδευσαν στις αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στην Καραϊβική, τη Νότια Αφρική και την Αυστραλία και επισκέφθηκαν τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νότια Αμερική, τη Μεσόγειο και την Ανατολική Ασία. Το 1881 σε μια επίσκεψή τους στην Ιαπωνία, ο Γεώργιος έκανε στο χέρι του ένα τατουάζ από έναν τοπικό καλλιτέχνη, ενώ έγινε δεκτός από τον αυτοκράτορα Μέιτζι.[8] Ο Γεώργιος και ο αδελφός του παρουσίασαν στην αυτοκράτειρα Χαρούκο δύο γουάλαμπι από την Αυστραλία.[9]

Όταν επέστρεψαν στη Βρετανία, η βασίλισσα Βικτωρία παραπονέθηκε για το γεγονός ότι οι εγγονοί της δεν μπορούσαν να μιλήσουν γαλλικά ή γερμανικά, και έτσι οι πρίγκιπες εστάλησαν για έξι μήνες στη Λωζάνη, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να μάθουν μία άλλη γλώσσα.[10] Μετά τη Λωζάνη, οι αδελφοί χωρίστηκαν. Ο Αλβέρτος Βίκτωρ ξεκίνησε σπουδές στο Κολλέγιο Τρίνιτυ του Κέιμπριτζ, ενώ ο Γεώργιος συνέχισε την καριέρα του στο Βασιλικό Ναυτικό. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου, επισκεπτόμενος πολλές περιοχές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της ναυτικής του σταδιοδρομίας διοίκησε το αντιτορπιλικό «79», την κανονιοφόρο HMS Thrush και το θωρηκτό HMS Melampus. Μετά το 1892 η βαθμολογική του εξέλιξη στο ναυτικό ήταν σε μεγάλο βαθμό τιμητική.[3]

Γάμος

Επεξεργασία
 
Ο πρίγκιπας Γεώργιος το 1893.

Ως νέος αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού, ο Γεώργιος υπηρέτησε για πολλά χρόνια στη διοίκηση του θείου του, Αλφρέδου, Δούκα του Εδιμβούργου, ο οποίος υπηρετούσε στη Μάλτα. Εκεί, ερωτεύτηκε την ξαδέλφη του, Μαρία του Εδιμβούργου. Η γιαγιά, ο πατέρας και ο θείος του ενέκριναν τη σχέση τους, κάτι στο οποίο αντιτάχθηκε η μητέρα της κοπέλας και θεία του Μαρία Αλεξάνδροβνα. Η Μαρία, καθοδηγούμενη από τη μητέρα της, αρνήθηκε την πρόταση γάμου που της έκανε ο Γεώργιος, ενώ αργότερα παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο, μετέπειτα Βασιλιά της Ρουμανίας.[11]

 
Ο Γεώργιος και η Μαρία την ημέρα του γάμου τους.

Τον Νοέμβριο του 1891, ο μεγαλύτερος αδελφός του Γεωργίου, Αλβέρτος Βίκτωρ, αρραβωνιάστηκε τη δεύτερη εξαδέλφη των γονιών του, Μαρία του Τεκ, γνωστή στην οικογένεια ως «Μέυ».[12] Οι γονείς της ήταν ο Φραγκίσκος, Δούκας του Τεκ, και η Μαρία Αδελαΐδα του Κέιμπριτζ, πρώτη ξαδέλφη της βασίλισσας Βικτωρίας.[13]

Στις 14 Ιανουαρίου 1892, έξι εβδομάδες μετά τον επίσημο αρραβώνα του, ο Αλβέρτος Βίκτωρ πέθανε από πνευμονία, αφήνοντας τον Γεώργιο στη δεύτερη θέση της γραμμής διαδοχής του θρόνου, μετά τον πατέρα του. Ο Γεώργιος είχε μόλις αναρρώσει από τυφοειδή πυρετό, ασθένεια που πιστεύεται ότι σκότωσε τον παππού του πρίγκιπα Αλβέρτο.[14] Η βασίλισσα Βικτωρία θεωρούσε ακόμα τη Μαρία του Τεκ ως κατάλληλη να παντρευτεί τον εγγονό της, παρακινώντας τους να να προχωρήσουν σε συνοικέσιο.[15]

Ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Αλβέρτου Βίκτωρα, ο Γεώργιος έκανε πρόταση γάμου στη Μαρία, η οποία την έκανε δεκτή. Παντρεύτηκαν στις 6 Ιουλίου 1893 στο Βασιλικό Παρεκκλήσιο του Ανακτόρου του Αγίου Ιακώβου, στο Λονδίνο. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, παρέμειναν αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλο. Ο Γεώργιος, σύμφωνα με δική του παραδοχή, δεν ήταν σε θέση να εκφράζει τα συναισθήματά του εύκολα με λόγια, όμως το ζευγάρι συχνά αντάλλασσε στοργικές επιστολές και σημειώσεις αγάπης.[16]

Δούκας της Υόρκης

Επεξεργασία
 
Ο Γεώργιος με τα παιδιά του Εδουάρδο, Αλβέρτο και Μαρία το 1899.

Ο θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του ουσιαστικά αποτέλεσε το τέλος της ναυτικής καριέρας του Γεωργίου, λόγω της θέσης που απέκτησε για τη διαδοχή του βρετανικού θρόνου.[17] Στις 24 Μαΐου 1892 ο Γεώργιος ονομάστηκε Δούκας της Υόρκης, Κόμης του Ινβερνές και Βαρόνος του Κιλάρνι από τη βασίλισσα Βικτωρία και, μέσα στο ίδιο έτος, ξεκίνησε μαθήματα στη συνταγματικής ιστορίας από τον Τζόσεφ Ρόμπσον Τάννερ.[18][19]

Ο Δούκας και η Δούκισσα της Υόρκης απέκτησαν πέντε γιους και μια κόρη. Ο δημοσιογράφος Ράντολφ Τσώρτσιλ, ο μοναδικός γιος του Ουίνστον Τσώρτσιλ, υποστήριξε ότι ο Γεώργιος ήταν αυστηρός πατέρας, σε βαθμό που τα παιδιά του τον φοβούνταν. Ο ίδιος υποστήριξε ότι ο Γεώργιος είχε αναφέρει στον Έντουαρντ Στάνλεϋ, Κόμη του Ντέρμπυ, ότι: «Ο πατέρας μου φοβόταν τη μητέρα του, εγώ φοβόμουν τον πατέρα μου και είμαι καταδικασμένος να βλέπω τα παιδιά μου να με φοβούνται». Στην πραγματικότητα, όμως, δεν υπάρχει καμία άμεση πηγή για την αναφορά αυτή και είναι πιθανό ότι οι γονικές πρακτικές του Γεωργίου να μη διέφεραν σημαντικά από εκείνες που ασκούσαν οι περισσότεροι άνθρωποι εκείνη την εποχή.[20] Είτε συνέβαινε είτε όχι, είναι γεγονός ότι τα παιδιά του φάνηκαν να δυσανασχετούν με την αυστηρή φύση του. Ο πρίγκιπας Ερρίκος μάλιστα έφθασε στο σημείο να τον χαρακτηρίσει ως «τρομερό πατέρα».[21]

Το πριγκιπικό ζεύγος έζησε αρχικά στην Οικία Γιόρκ, ένα σχετικά μικρό σπίτι στο Σάντριγχαμ, όπου ο τρόπος ζωής τους αντανακλούσε αυτόν μιας μέσης οικογένειας της εποχής.[22] Ο Γεώργιος προτίμησε μια απλή, σχεδόν ήσυχη, ζωή, σε έντονη αντίθεση με τη ζωντανή κοινωνική ζωή που ακολούθησε ο πατέρας του.[23] Ο επίσημος βιογράφος του, Χάρολντ Νίκολσον, αργότερα κατέκρινε την εποχή που ο Γεώργιος ήταν Δούκας της Υόρκης, γράφοντας: «Μπορεί να ήταν σωστός ως νεαρός αξιωματικός του ναυτικού και ένας σοφός γηραιός βασιλιάς, αλλά όταν ήταν Δούκας της Υόρκης δεν έκανε τίποτα πέρα από το να ασχολείται με το κυνήγι και τα γραμματόσημα».[24] Ο Γεώργιος ήταν ένας φανατικός συλλέκτης γραμματοσήμων, κάτι που επίσης ο Νίκολσον δυσφημούσε, παρά το γεγονός ότι διαδραμάτισε έναν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της Βασιλικής Φιλοτελικής Συλλογής, της περιεκτικότερης συλλογής γραμματοσήμων του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας στον κόσμο.[1][25]

Τον Οκτώβριο του 1894, πέθανε ο θείος του Γεωργίου, Αλέξανδρος Γ΄ της Ρωσίας. Μετά από αίτημα του πατέρα του, «από σεβασμό για τη μνήμη του φτωχού αγαπητού Θείου Σάσα», ο Γεώργιος πήγε με τους γονείς του στην Αγία Πετρούπολη για την κηδεία.[26] Αυτός και οι γονείς του παρέμειναν στη Ρωσία για τον γάμο, μια εβδομάδα αργότερα, του νέου Αυτοκράτορα και εξαδέλφου του Γεωργίου, του Νικολάου Β΄ με την Αλίκη της Έσσης & παρά τω Ρήνω.[27]

Πρίγκιπας της Ουαλίας

Επεξεργασία
Ο Γεώργιος στο Μόντρεαλ και το Κεμπέκ το 1901.

Ως Δούκας της Υόρκης, ο Γεώργιος εκτέλεσε μια ποικιλία από δημόσια καθήκοντα. Με τον θάνατο της βασίλισσας Βικτωρίας, στις 22 Ιανουαρίου 1901, ο πατέρας του Γεωργίου ανέβηκε στον θρόνο ως Εδουάρδος Ζ΄.[28] Ο Γεώργιος κληρονόμησε τον τίτλο του Δούκα της Κορνουάλης και για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, ήταν γνωστός ως Δούκας της Κορνουάλης και της Υόρκης.[29]

Το 1901, ο Δούκας και η Δούκισσα περιόδευσαν στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Η περιοδεία τους περιελάμβανε το Γιβραλτάρ, τη Μάλτα, το Πορτ Σαΐντ, το Άντεν, την Κεϋλάνη, τη Σιγκαπούρη, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τον Μαυρίκιο, τη Νότια Αφρική, τον Καναδά και την Αποικία της Νέας Γης. Η περιοδεία σχεδιάστηκε από τον Υπουργό των Αποικιών Τζόζεφ Τσέιμπερλεν, με την υποστήριξη του πρωθυπουργού Σώλσμπερυ. Ο Γεώργιος απέδωσε χιλιάδες ειδικά σχεδιασμένα πολεμικά μετάλλια στα αποικιακά στρατεύματα του Δεύτερου Πολέμου των Μπόερς. Στη Νότια Αφρική, το πριγκιπικό ζεύγος συναντήθηκε με πολιτικούς τοπικούς παράγοντες και γνώρισε πλούσια υποδοχή με ακριβά δώρα και επιδείξεις πυροτεχνημάτων. Παρόλα αυτά, δεν ανταποκρίθηκαν όλοι οι κάτοικοι θετικά στην περιοδεία. Πολλοί λευκοί Αφρικάνερ δυσανασχέτησαν με τις πολυδάπανες επιδείξεις των βρετανικών αποικιακών αρχών σε μια εποχή που οι οικογένειές τους αντιμετώπιζαν σοβαρές δυσκολίες.[30]

 
Πίνακας του Τομ Ρόμπερτς που απεικονίζει τον Δούκα Γεώργιο στο Κοινοβούλιο της Αυστραλίας (1901).

Στην Αυστραλία, ο Δούκας κήρυξε την έναρξη της πρώτης συνόδου του Αυστραλιανού Κοινοβουλίου, έπειτα από τη δημιουργία της Κοινοπολιτείας της Αυστραλίας.[31] Στη Νέα Ζηλανδία, επαίνεσε τις στρατιωτικές αξίες, τη γενναιότητα, την πίστη και την υπακοή στο καθήκον των Νεοζηλανδών, ενώ η περιοδεία έδωσε στη Νέα Ζηλανδία την ευκαιρία να επιδείξει την πρόοδό της, ειδικά στην υιοθέτηση νέων βρετανικών προτύπων στις επικοινωνίες και τη διαδικασία κατασκευών. Ένας έμμεσος στόχος της ήταν να διαφημιστεί η ελκυστικότητα της Νέας Ζηλανδίας για τους τουρίστες και τους πιθανούς νέους μετανάστες, αποφεύγοντας παράλληλα τις ειδήσεις των κοινωνικών εντάσεων.[32] Μετά την επιστροφή του στη Βρετανία, σε μια ομιλία του στο Γκύλντχολ του Λονδίνου, ο Γεώργιος προειδοποίησε για την εντύπωση που φάνηκε να επικρατεί μεταξύ των αδελφών πέρα από τις θάλασσες, ότι «η Παλαιά Χώρα πρέπει να ξυπνήσει εάν σκοπεύει να διατηρήσει την παλαιά θέση της υπεροχής στο αποικιακό εμπόριο ενάντια στους ξένους ανταγωνιστές».[33]

Στις 9 Νοεμβρίου 1901, ο Γεώργιος ονομάστηκε Πρίγκιπας της Ουαλίας και Κόμης του Τσέστερ.[34][35] Ο βασιλιάς Εδουάρδος θέλησε να προετοιμάσει τον γιο του για τον μελλοντικό του ρόλο και του έδωσε ευρεία πρόσβαση σε κρατικά έγγραφα.[17][36] Ο Γεώργιος με τη σειρά του επέτρεψε στη σύζυγό του να έχει πρόσβαση στα έγγραφά του, δεδομένου ότι εκτιμούσε τη συμβουλή της και βοηθούσε συχνά στη συγγραφή των ομιλιών του συζύγου της.[37][38] Ως Πρίγκιπας της Ουαλίας, υποστήριξε τις μεταρρυθμίσεις στη ναυτική εκπαίδευση, που εφαρμόστηκαν από τον τότε Δεύτερο (αργότερα Πρώτο) Άρχοντα της Θάλασσας, Τζον Φίσερ.[39]

Από τον Νοέμβριο του 1905 έως τον Μάρτιο του 1906, ο Γεώργιος και η Μαρία περιόδευσαν στη Βρετανική Ινδία, όπου δυσανασχέτησαν από τις φυλετικές διακρίσεις και έκαναν εκστρατεία για μεγαλύτερη συμμετοχή των Ινδών στην κυβέρνηση της χώρας.[40] Η περιοδεία ακολουθήθηκε σχεδόν αμέσως από ένα ταξίδι στην Ισπανία για τον γάμο του Αλφόνσου ΙΓ΄ με τη Βικτωρία Ευγενία του Μπάττενμπεργκ, πρώτη ξαδέλφη του Γεωργίου.[41] Ο γάμος σημαδεύτηκε από την απόπειρα δολοφονίας του βασιλικού ζεύγους της Ισπανίας από έναν αναρχικό, που σκότωσε 30 πολίτες και μέλη της βασιλικής πομπής.[42][43] Αργότερα, ο Γεώργιος και η Μαρία ταξίδεψαν στη Νορβηγία για τη στέψη του Χάακον Ζ΄, ξαδέλφου και κουνιάδου του Γεωργίου, και της Ματθίλδης, αδελφής του Γεωργίου.[44]

Βασιλιάς και Αυτοκράτορας

Επεξεργασία
 
Επίσημο πορτρέτο του Γεωργίου Ε΄ από τον Λουκ Φιλντς (1911).

Όταν στις 6 Μαΐου 1910 πέθανε ο Εδουάρδος Ζ΄, ο Γεώργιος έγινε βασιλιάς. Για την απώλεια του πατέρα του έγραψε στο ημερολόγιό του τα εξής:

Έχω χάσει τον καλύτερο φίλο μου και τον καλύτερο πατέρα... Ποτέ στη ζωή μου δεν αντάλλαξα μια (κακή) λέξη μαζί του. Είμαι λυπημένος κατάκαρδα και συγκλονισμένος από τη θλίψη, αλλά ο Θεός θα με βοηθήσει στα καθήκοντά μου και η αγαπημένη μου Μαίρυ θα είναι η παρηγοριά μου, όπως ήταν πάντα. Είθε ο Θεός να μου δώσει δύναμη και καθοδήγηση στο βαρύ έργο που έχει πέσει πάνω μου.[45]

Ο Γεώργιος δεν αποδέχτηκε ποτέ τη συνήθεια της συζύγου του να υπογράφει επίσημα έγγραφα και επιστολές ως «Βικτωρία Μαρία» και επέμενε ότι έπρεπε να εγκαταλείψει ένα από αυτά τα ονόματα. Και οι δύο πίστευαν ότι δεν έπρεπε να την αποκαλούν Βασίλισσα Βικτωρία και, έτσι, αποφάσισε να διατηρήσει μόνο το όνομα «Μαρία».[46] Λίγους μήνες μετά την ανάληψη των βασιλικών καθηκόντων του, ένας ριζοσπάστης προπαγανδιστής, ο Έντουαρντ Μάιλιους, δημοσίευσε την ψευδή είδηση ότι ο Γεώργιος είχε παντρευτεί κρυφά στη Μάλτα ως νέος αξιωματικός και ότι κατά συνέπεια ο γάμος του με τη Μαρία ήταν διγαμικός. Το ψέμα είχε εμφανιστεί για πρώτη φορά σε έντυπη μορφή το 1893, αλλά ο Γεώργιος το είχε θεωρήσει τότε ως ένα αστείο. Σε μια προσπάθεια να καταστείλει τις φήμες, ο Μάιλιους συνελήφθη, δικάστηκε και κρίθηκε ένοχος για εγκληματική δυσφήμιση και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης ενός έτους.[47]

Ο Γεώργιος αντιτάχθηκε στην αντικαθολική διατύπωση της Διακήρυξης της Ενθρόνισης που έπρεπε να εκφωνήσει κατά την έναρξη του πρώτου κοινοβουλίου του. Έτσι, έκανε γνωστό ότι θα αρνηθεί να ανοίξει το κοινοβούλιο εάν δεν άλλαζε το περιεχόμενο της Διακήρυξης. Ως εκ τούτου, ο νόμος του 1910 περί της Διακήρυξης της Ενθρόνισης μεταβλήθηκε και αφαιρέθηκαν προσβλητικές φράσεις εναντίον των Καθολικών.[48]

Η τελετή στέψης του Γεωργίου και της Μαρίας πραγματοποιήθηκε στο Αββαείο του Ουέστμινστερ στις 22 Ιουνίου 1911 και εορτάσθηκε με το Φεστιβάλ της Αυτοκρατορίας στο Παλάτι των Κρυστάλλων.[17] Τον Ιούλιο, ο Βασιλιάς και η Βασίλισσα επισκέφθηκαν την Ιρλανδία για πέντε ημέρες, όπου έγιναν αποδέκτες θερμής υποδοχής από τους πολίτες.[49][50] Το ίδιο έτος ταξίδεψαν στην Ινδία για το Ντάρμπαρ του Δελχί, όπου στις 12 Δεκεμβρίου 1911 παρουσιάστηκαν σε ένα συγκεντρωμένο πλήθος Ινδών αξιωματούχων και πριγκίπων ως Αυτοκράτορας και Αυτοκράτειρα της Ινδίας.[17] Ο Γεώργιος φόρεσε το πρόσφατα δημιουργημένο Αυτοκρατορικό Στέμμα της Ινδίας στην τελετή και κήρυξε τη μεταφορά της ινδικής πρωτεύουσας από την Καλκούτα στο Δελχί. Ήταν ο μόνος Αυτοκράτορας της Ινδίας που υπήρξε παρών στο δικό του Ντάρμπαρ του Δελχί. Το ζευγάρι ταξίδεψε σε όλη την ινδική υποήπειρο και ο Γεώργιος είχε την ευκαιρία να επιδοθεί σε ένα μεγάλο και επιτυχημένο κυνήγι θηραμάτων στο Νεπάλ.[51] Ο Γεώργιος ήταν ένας ικανότατος και εύστοχος σκοπευτής.[52] Στις 18 Δεκεμβρίου 1913, για παράδειγμα, πυροβόλησε πάνω από χίλιους φασιανούς σε έξι ώρες στο Χολ Μπαρν, την έπαυλη του Λόρδου Μπέρναμ, αν και αργότερα αναγνώρισε ότι εκείνη την ημέρα το είχε παρακάνει.[53]

Εθνική πολιτική

Επεξεργασία

Ο Γεώργιος κληρονόμησε τον θρόνο σε μια πολιτικά ταραγμένη εποχή.[54] Ο λαϊκός προϋπολογισμός του Ντέηβιντ Λλόυντ Τζορτζ είχε απορριφθεί το προηγούμενο έτος από τη Βουλή των Λόρδων, παρά το γεγονός ότι οι λόρδοι δεν έπρεπε να ασκούν βέτο σε οικονομικά νομοσχέδια.[55] Ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Χέρμπερτ Χένρυ Άσκουιθ είχε ζητήσει από τον προηγούμενο βασιλιά να πιέσει για την έγκριση του προϋπολογισμού από τη Βουλή. Ο Εδουάρδος είχε συμφωνήσει διστακτικά, στην περίπτωση που οι Λόρδοι θα απέρριπταν τον προϋπολογισμό μετά από δύο διαδοχικές γενικές εκλογές. Μετά τις γενικές εκλογές του Ιανουαρίου του 1910, οι Συντηρητικοί ενέκριναν τον προϋπολογισμό.[56]

Ο Άσκουιθ προσπάθησε να περιορίσει την εξουσία των Λόρδων μέσω συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες εμποδίστηκαν και πάλι από την Άνω Βουλή. Μια διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης οδηγήθηκε σε αδιέξοδο τον Νοέμβριο του 1910, μετά από 21 συνεδριάσεις. Ο Άσκουιθ και ο Λόρδος Ρόμπερτ Κρου-Μιλνς, φιλελεύθερος βουλευτής των Λόρδων, ζήτησαν από τον Γεώργιο να διαλύσει εκ νέου τη Βουλή για να διεξαχθούν νέες γενικές εκλογές.[57] Οι δύο ιδιωτικοί γραμματείς του Βασιλιά, ο φιλελεύθερος Λόρδος Φράνσις Νόλλυς και ο ενωτικός Λόρδος Στάμφορνταμ, έδωσαν στον Γεώργιο αντικρουόμενες συμβουλές.[58][59] Όπως και ο πατέρας του, ο Γεώργιος συμφώνησε απρόθυμα στη διάλυση, αν και αισθάνθηκε ότι οι υπουργοί του είχαν εκμεταλλευτεί την απειρία του για να τον πιέσουν.[60] Μετά από τις γενικές εκλογές του Δεκεμβρίου του 1910, οι Λόρδοι ενέκριναν τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αφαίρεσαν μόνιμα -με μερικές εξαιρέσεις- τη δυνατότητα της Βουλής των Λόρδων να ασκεί βέτο σε νομοσχέδια.[61] Ο Βασιλιάς αργότερα ανακάλυψε ότι ο γραμματέας του, Φράνσις Νόλλυς, απέκρυψε από τον ίδιο πληροφορίες σχετικά με την προθυμία της αντιπολίτευσης να σχηματίσει κυβέρνηση, αν οι Φιλελεύθεροι είχαν παραιτηθεί.[62]

Οι γενικές εκλογές του 1910 δεν έδωσαν στους Φιλελεύθερους τη δυνατότητα αυτοδυναμίας, παρά την υποστήριξη του Ιρλανδικού Εθνικιστικού Κόμματος. Έπειτα από απαίτηση των Ιρλανδών Εθνικιστών, ο Άσκουιθ εισήγαγε ένα νομοσχέδιο που θα έδινε στην Ιρλανδία μια τοπική αυτονομία, όμως οι Συντηρητικοί και οι Ενωτικοί αντιτάχθηκαν σε αυτό.[17][63] Το νομοσχέδιο οδήγησε σε μια ακραία πολιτική κρίση, η οποία θα είχε αποφευχθεί εάν δεν είχαν αφαιρεθεί οι εξουσίες της Βουλής των Λόρδων.[64] Ο Γεώργιος θέλοντας να αποφύγει την προοπτική ενός εμφύλιου πολέμου στην Ιρλανδία, μεταξύ των Ενωτικών και των Εθνικιστών, κάλεσε σε μια διάσκεψη στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ όλα τα συμβαλλόμενα μέρη τον Ιούλιο του 1914, προκειμένου να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση.[65] Μετά από τέσσερις ημέρες η διάσκεψη τελείωσε χωρίς τελική συμφωνία.[17][66] Οι πολιτικές εξελίξεις στη Βρετανία και την Ιρλανδία παραμερίστηκαν προσωρινά, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων στην Ευρώπη, που οδηγούσαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[17][67]

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Επεξεργασία

Στις 4 Αυγούστου 1914 ο Βασιλιάς έγραψε στο ημερολόγιό του: «Είχα ένα συμβούλιο στις 10:45 για να κηρύξω πόλεμο στη Γερμανία. Είναι μια τρομερή καταστροφή, αλλά δεν φταίμε εμείς. Παρακαλώ τον Θεό σύντομα να τελειώσει».[68] Από το 1914 έως το 1918 η Βρετανία και οι σύμμαχοί της ήταν σε πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις, επικεφαλής των οποίων ήταν η Γερμανική Αυτοκρατορία. Ο Γερμανός αυτοκράτορας Γουλιέλμος Β΄, ο οποίος για τον βρετανικό λαό έφτασε στο σημείο να συμβολίζει όλες τις φρικαλεότητες του πολέμου, ήταν πρώτος ξάδελφος του Βασιλιά (γιός της αδελφής του πατέρα του). Ο πατρικός παππούς του Γεωργίου Ε΄, Αλβέρτος, καταγόταν από τον Οίκο της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα και, κατά συνέπεια, ο Βασιλιάς και τα παιδιά του έφεραν τους τίτλους «Πρίγκιπας και Πριγκίπισσα της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα» και «Δούκας και Δούκισσα της Σαξονίας». Η βασίλισσα Μαρία, αν και Βρετανίδα όπως και η μητέρα της, ήταν κόρη του Δούκα του Τεκ, απογόνου Γερμανών δουκών της Βυρτεμβέργης. Ο Βασιλιάς είχε ακόμη κουνιάδους και ξαδέλφια Βρετανούς υπηκόους, που έφεραν γερμανικούς τίτλους, όπως ο Δούκας και η Δούκισσα του Τεκ, ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα της Βαττεμβέργης, και ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν. Σε συζήτηση του Χ. Τζ. Γουέλς με τον Βασιλιά, όταν ο συγγραφέας αναφέρθηκε σε «μία ξένη και μη ικανή να εμπνεύσει βρετανική αυλή», ο Γεώργιος Ε΄ απάντησε: «Μπορεί να μην εμπνέω, αλλά θα είμαι καταδικασμένος αν είμαι ξένος».[69]

Στις 17 Ιουλίου 1917, ο Γεώργιος ικανοποίησε τα βρετανικά εθνικιστικά αισθήματα, εκδίδοντας ένα βασιλικό διάταγμα με το οποίο άλλαζε το όνομα της βρετανικής δυναστείας από το -γερμανικής προέλευσης- Οίκο της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα σε Οίκο του Ουίνδσορ.[70] Αυτός και όλοι οι Βρετανοί συγγενείς του εγκατέλειψαν τους γερμανικούς τίτλους τους, ενώ επέβαλε την υιοθέτηση βρετανικών επωνύμων. Ο Γεώργιος αποζημίωσε τους άνδρες συγγενείς του δίνοντάς τους βρετανικούς τίτλους ευγενείας. Ο ξάδελφός του, Λουδοβίκος του Μπάτενμπεργκ, ο οποίος είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί από Πρώτος Άρχοντας της Θάλασσας εν μέσω του αντιγερμανικού αισθήματος, έγινε ο Λούις Μαουντμπάττεν, 1ος Μαρκήσιος του Μίλφορντ Χέιβεν, ενώ οι αδελφοί της βασίλισσας Μαρίας απέκτησαν το επώνυμο Καίμπριτζ: ο Αδόλφος του Τεκ ονομάστηκε 1ος Μαρκήσιος του Καίμπριτζ και ο Αλέξανδρος του Τεκ έλαβε τον τίτλο του 1ου Κόμη του Άθλοουν.[71]

Με διάταγμα που δημοσιεύτηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1917 ο Βασιλιάς περιόρισε την προσφώνηση «Βασιλική Υψηλότητα» και τον τίτλο «Πρίγκιπα (ή Πριγκίπισσα) της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας» στα παιδιά του Μονάρχη, στα παιδιά των γιων του Μονάρχη και στο μεγαλύτερο εν ζωή γιο του μεγαλύτερου εν ζωή γιου ενός Πρίγκιπα της Ουαλίας.[72] Το διάταγμα όριζε επίσης ότι οι προσφωνήσεις «Βασιλική Υψηλότητα», «Υψηλότητα» ή «Γαληνοτάτη Υψηλότητα» και ο τίτλος «Πρίγκιπας» και «Πριγκίπισσα» έπαυαν να ισχύουν σε άτομα που δεν περιλαμβάνονταν στην προηγούμενη διάταξη. Έτσι, οι συγγενείς του Γεωργίου που πολεμούσαν με τη γερμανική πλευρά, όπως ο Ερνέστος Αύγουστος, Διάδοχος του Αννοβέρου, και ο Κάρολος Εδουάρδος της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα, έχασαν τους βρετανικούς τους τίτλους και τα δικαιώματα που πιθανόν απέρρεαν από αυτούς. Υπό την πίεση της μητέρας του, Αλεξάνδρας, ο Βασιλιάς αφαίρεσε επίσης τις γερμανικές σημαίες του Τάγματος της Περικνημίδας από το Παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου στο Κάστρο του Ουίνδσορ.[73]

Όταν ο Νικόλαος Β΄ της Ρωσίας, πρώτος ξάδελφος του Γεωργίου, ανατράπηκε κατά τη Ρωσική Επανάσταση του 1917, η βρετανική κυβέρνηση προσέφερε πολιτικό άσυλο στην οικογένειά του. Όμως, λόγω των συνθηκών εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με τους φόβους ότι η επανάσταση θα έφθανε στα βρετανικά νησιά, ο Γεώργιος σκεφτόταν ότι η παρουσία των Ρομανώφ θα μπορούσε να λειτουργήσει εναντίον της δυναστείας.[74] Παρά τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς του λόρδου Λούις Μαουντμπάττεν ότι ο πρωθυπουργός Λλόυντ Τζορτζ ήταν αντίθετος με τη διάσωση της ρωσικής αυτοκρατορικής οικογένειας, επιστολές του Λόρδου Στάφορνταμ υποστηρίζουν ότι ο Γεώργιος Ε΄ αντιτάχθηκε στην ιδέα της διάσωσης ενάντια στη θέληση της κυβέρνησης.[75] Ο σχεδιασμός της διάσωσης αναλήφθηκε από την της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας MI1, αλλά λόγω της θέσης ισχύος των Μπολσεβίκων και των ευρύτερων δυσκολιών στη διεξαγωγή του πολέμου, το σχέδιο δεν τέθηκε ποτέ σε εφαρμογή.[76][77] Ο Τσάρος και η οικογένειά του παρέμειναν στη Ρωσία, όπου εκτελέστηκαν από τους Μπολσεβίκους στις 17 Ιουλίου 1918. Ο Γεώργιος έγραψε στο ημερολόγιό του για το γεγονός: «Ήταν μια άδικη δολοφονία. Ήμουν αφοσιωμένος στον Νίκυ, ο οποίος ήταν από τους ευγενικότερους ανθρώπους και εντελώς τζέντλεμαν: αγαπούσε τη χώρα του και τον λαό του».[78] Το επόμενο έτος, η θεία του και μητέρα του Νικολάου, αυτοκράτειρα Μαρία Φιόντοροβνα, και άλλα μέλη της ρωσικής αυτοκρατορικής οικογένειας διασώθηκαν στην Κριμαία από ένα βρετανικό πολεμικό πλοίο.[79]

Δύο μήνες μετά το τέλος του πολέμου, ο μικρότερος γιος του Βασιλιά, Ιωάννης, πέθανε σε ηλικία 13 ετών μετά από μια σοβαρή επιληπτική κρίση. Ο Γεώργιος ενημερώθηκε για τον θάνατό του από τη βασίλισσα Μαρία, η οποία έγραψε στο ημερολόγιό της ότι η είδηση ήταν «ένας μεγάλος κλονισμός, όμως για την ανήσυχη ψυχή του φτωχού μικρού παιδιού, ο θάνατος έφθασε ως μεγάλη ανακούφιση».[80][81]

Τον Μάιο του 1922, ο Βασιλιάς περιόδευσε στο Βέλγιο και τη βόρεια Γαλλία, επισκεπτόμενος νεκροταφεία και μνημεία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου που κατασκεύασε η Αυτοκρατορική Επιτροπή Πολεμικών Τάφων. Το γεγονός περιγράφηκε σε ένα ποίημα του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Το Προσκύνημα του Βασιλιά.[82] Η περιοδεία, μαζί με μια σύντομη επίσκεψη στην Ιταλία το 1923, ήταν οι μόνες φορές που ο Γεώργιος έφυγε από το Ηνωμένο Βασίλειο για επίσημη επίσκεψη μετά το τέλος του πολέμου.[83]

Μεταπολεμική βασιλεία

Επεξεργασία

Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης βασίλευαν μονάρχες που συγγένευαν με τον Γεώργιο, αλλά κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο, οι μοναρχίες της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας, όπως και στη Ρωσία, γνώρισαν επαναστάσεις και εσωτερικά κινήματα. Τον Μάρτιο του 1919, ο αντισυνταγματάρχης Έντουαρντ Λάυλ Στρατ στάλθηκε με πρωτοβουλία του βασιλιά Γεωργίου να συνοδεύσει τον πρώην αυτοκράτορα Κάρολο της Αυστρίας και την οικογένειά του στην εξορία στην Ελβετία.[84] Με τον ίδιο τρόπο, το 1922, ένα πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού στάλθηκε στην Ελλάδα για να παραλάβει τα ξαδέρφια του, πρίγκιπα Ανδρέα και πριγκίπισσα Αλίκη.[85]

Η πολιτική κρίση στην Ιρλανδία είχε επιδεινωθεί, καθώς οι Εθνικιστές έδιναν μάχη για την ανεξαρτησία. Ο Γεώργιος εξέφρασε τη λύπη και αντίθεσή του στις εκτελέσεις και τα αντίποινα που ενέκρινε η κυβέρνηση του Λλόυντ Τζορτζ.[86] Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση του Κοινοβουλίου της Βόρειας Ιρλανδίας, στις 22 Ιουνίου 1921, ο Βασιλιάς απηύθυνε έκκληση για συμβιβασμό, σε μια ομιλία που συντάχθηκε εν μέρει από τον στρατηγό Γιαν Σματς και είχε εγκριθεί από τον εγκρίθηκε από τον Λλόυντ Τζορτζ.[87] Λίγες εβδομάδες αργότερα, συμφωνήθηκε η ανακωχή.[88] Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Βρετανίας και των Ιρλανδών αποσχιστών οδήγησαν στην υπογραφή της Αγγλο-Ιρλανδικής Συνθήκης.[89] Στα τέλη του 1922, η Ιρλανδία διχοτομήθηκε, με την ίδρυση του Ιρλανδικού Ελεύθερου Κράτους, ενώ ο Λλόυντ Τζορτζ απομακρύνθηκε από την πρωθυπουργία.[90]

Ο Βασιλιάς και οι σύμβουλοί του ανησυχούσαν για την άνοδο του σοσιαλισμού και του εργατικού κινήματος, το οποίο εσφαλμένα συνέδεαν με τον ρεπουμπλικανισμό. Οι σοσιαλιστές δεν επικεντρώνονταν πλέον σε αντιμοναρχικά συνθήματα, αλλά ήταν έτοιμοι να συμβιβαστούν με τη μοναρχία εάν εκείνη έκανε το πρώτο βήμα. Ο Γεώργιος υιοθέτησε μια πιο δημοκρατική, χωρίς αποκλεισμούς, στάση που ξεπέρασε ταξικές γραμμές και έφερε τη μοναρχία πιο κοντά στον λαό και την εργατική τάξη. Παράλληλα, καλλιέργησε φιλικές σχέσεις με μετριοπαθείς πολιτικούς του Εργατικού Κόμματος και συνδικαλιστικά στελέχη. Η εγκατάλειψη της κοινωνικά απόμακρης συμπεριφοράς της βασιλικής οικογένειας ενίσχυσε τη δημοτικότητά της κατά τη διάρκεια των οικονομικών κρίσεων της δεκαετίας του 1920 και για πάνω από δύο γενιές στη συνέχεια.[91][92]

Τα έτη μεταξύ του 1922 και του 1929 συνέβησαν συχνές εναλλαγές κυβερνήσεων. Το 1924, ο Γεώργιος διόρισε για πρώτη φορά πρωθυπουργό από το Κόμμα των Εργατικών, τον Ράμσεϋ ΜακΝτόναλντ, ελλείψει σαφούς πλειοψηφίας στα τρία μεγάλα κόμματα. Η προσεκτική και διπλωματική του πολιτική απέναντι στην πρώτη κυβέρνηση των Εργατικών (η οποία διήρκεσε λιγότερο από ένα χρόνο) εξάλειψε τις υποψίες των συμπαθούντων του κόμματος. Κατά τη διάρκεια της γενικής απεργίας του 1926 ο Βασιλιάς συμβούλευσε την κυβέρνηση του Συντηρητικού Στάνλεϋ Μπώλντουιν να μη προβεί σε μέτρα βίαιης καταστολής, ενώ αψήφισε τους χαρακτηρισμούς των απεργών ως «επαναστατών», λέγοντας: «δοκιμάστε να ζήσετε με τους μισθούς τους πριν τους κρίνετε».[93][94]

Το 1926, ο Γεώργιος φιλοξένησε μια Αυτοκρατορική Διάσκεψη στο Λονδίνο, κατά την οποία εκδόθηκε η Διακήρυξη του Μπάλφουρ. Σύμφωνα με την τελευταία, ο Βασιλιάς δέχθηκε τη μετατροπή των Βρετανικών Κτήσεων σε αυτοδιοικούμενες «αυτόνομες Κοινότητες εντός της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ισόνομες και σε καμία περίπτωση κατώτερες η μία από την άλλη». Το Καταστατικό του Ουέστμινστερ, το 1931, επισημοποίησε τη νομοθετική ανεξαρτησία των Κοινοτήτων και όριζε ότι η διαδοχή στον θρόνο δεν μπορούσε να αλλάξει, εκτός αν όλα τα κοινοβούλια των Κοινοτήτων, καθώς επίσης και το Κοινοβούλιο του Ουέστμινστερ, συμφωνούσαν σε κάτι τέτοιο.[17][95] Το προοίμιο του Καταστατικού περιέγραφε τον μονάρχη ως «το σύμβολο της ελεύθερης ένωσης των μελών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας των Εθνών», τα οποία ήταν «ενωμένα σε μια κοινή πίστη».[96]

Στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ο Βασιλιάς ενθάρρυνε το σχηματισμό μιας εθνικής κυβέρνησης το 1931, με επικεφαλής τον Ράμσεϋ ΜακΝτόναλντ και τον Στάνλεϋ Μπώλντουιν, ενώ προσφέρθηκε να μειώσει τον βασιλική αποζημίωση για να βοηθήσει στην εξισορρόπηση του προϋπολογισμού.[97][97][98]

Ο Γεώργιος ανησυχούσε για την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία και του Ναζιστικού Κόμματος. Το 1934 είπε «ωμά» στον Γερμανό πρέσβη Λέοπολντ φον Χες ότι η Γερμανία αποτελούσε τώρα τον κίνδυνο του κόσμου και ότι ήταν βέβαιο ότι θα υπάρξει ένας πόλεμος μέσα σε δέκα χρόνια, αν η Γερμανία συνέχιζε με την πορεία που ακολουθούσε. Παράλληλα, προειδοποίησε τον Βρετανό πρέσβη στο Βερολίνο, Έρικ Φιπς, να είναι καχύποπτος με τους Ναζί.[99]

Το 1932, ο Γεώργιος εκφώνησε για πρώτη φορά ένα χριστουγεννιάτικο διάγγελμα μέσω του ραδιοφώνου, γεγονός που έγινε θεσμός έκτοτε. Παρότι αρχικά δεν ήταν υπέρ της καινοτομίας αυτής, αργότερα πείστηκε ότι η άμεση επικοινωνία του με τον λαό ήταν κάτι που ευνοούσε τη δημοφιλία του.[100] Κατά το Ασημένιο Ιωβηλαίο της βασιλείας του, το 1935, είχε γίνει ένας αγαπητός βασιλιάς, ενώ ως απάντηση στις επευφημίες του πλήθους ανέφερε: «Δεν μπορώ να το καταλάβω, πάνω απ' όλα είμαι μόνο ένα πολύ συνηθισμένο είδος συμπολίτη».[101]

Η σχέση του Γεωργίου με τον μεγαλύτερο γιο και διάδοχό του, Εδουάρδο, επιδεινώθηκε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο Γεώργιος απογοητεύτηκε από την αποτυχία του Εδουάρδου να αποκατασταθεί οικογενειακά και συγκλονίστηκε από τις πολλές σχέσεις του γιου του με παντρεμένες γυναίκες.[17] Από την άλλη, αγαπούσε ιδιαίτερα θερμά τον δεύτερο γιο του, Αλβέρτο (μετέπειτα Γεώργιο ΣΤ΄), που ήταν γνωστός στην οικογένειά του ως "Μπέρτι", και τη μεγαλύτερη εγγονή του, Ελισάβετ, της οποίας είχε δώσει το ψευδώνυμο «Λίλιμπετ». Η Ελισάβετ αποκαλούσε τον παππού της «Παππού Αγγλία» (Grandpa England).[102] Το 1935, ο Γεώργιος ανέφερε για τον γιο του Εδουάρδο: «Όταν πεθάνω, το αγόρι θα καταστρέψει τον εαυτό του μέσα σε 12 μήνες. Προσεύχομαι στον Θεό να μην παντρευτεί ποτέ και να μην αποκτήσει παιδιά, ώστε τίποτα να μην βρεθεί ανάμεσα στον Μπέρτι, τη Λίλιμπετ και τον θρόνο».[103][104]

Ύστερα χρόνια

Επεξεργασία
 
Πορτρέτο του Γεωργίου Ε΄ από τον Άρθουρ Στόκντεϊλ Κόουπ (1933).

Την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η υγεία του Γεωργίου επιβαρύνθηκε σημαντικά. Στις 28 Οκτωβρίου 1915 τραυματίστηκε σοβαρά όταν έπεσε από το άλογό του σε μια επιθεώρηση στρατευμάτων στη Γαλλία, ενώ το έντονο κάπνισμα επιδείνωσε τα επαναλαμβανόμενα αναπνευστικά προβλήματα που τον ταλαιπωρούσαν. Υπέφερε από χρόνια βρογχίτιδα. Το 1925, κατόπιν οδηγίας των γιατρών του, πραγματοποίησε μια ιδιωτική κρουαζιέρα στη Μεσόγειο. Ήταν το τρίτο και το τελευταίο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά τον πόλεμο.[105] Τον Νοέμβριο του 1928, αρρώστησε σοβαρά με σηψαιμία και για τα επόμενα δύο χρόνια ο γιος του Εδουάρδος ανέλαβε πολλά από τα καθήκοντά του.[106] Το 1929, η ιατρική σύσταση για περαιτέρω ανάπαυση στο εξωτερικό απορρίφθηκε από τον Βασιλιά, ο οποίος απέκλεισε τη λύση αυτή. Αντ΄ αυτού, αποσύρθηκε για τρεις μήνες (9 Φεβρουαρίου έως 15 Μαΐου 1929) στο Έπαυλη Κρέγκγουιλ του Άλντουικ.[107] Εξαιτίας της παραμονής του, η πόλη απέκτησε το επίθημα «Regis», το οποίο στα λατινικά σημαίνει «βασιλικό».[108][109][110]

Ο Γεώργιος δεν ανάρρωσε ποτέ πλήρως. Στο τελευταίο έτος της ζωής του, λάμβανε περιστασιακά οξυγόνο από ειδική συσκευή.[111] Ο θάνατος της αγαπημένης του αδελφής, Βικτωρίας, τον Δεκέμβριο του 1935, του δημιούργησε μεγάλη λύπη. Το απόγευμα της 15ης Ιανουαρίου 1936, ο Βασιλιάς μετέβη στην κρεβατοκάμαρά του στην Οικία Σάντριγχαμ, υποστηρίζοντας ότι έπασχε από κρυολόγημα. Παρέμεινε στο δωμάτιο μέχρι τον θάνατό του, λίγες μέρες αργότερα.[112] Σταδιακά έγινε πιο αδύναμος, χάνοντας ανά διαστήματα τις αισθήσεις του. Ο πρωθυπουργός Στάνλεϋ Μπώλντουιν αργότερα ανέφερε:

Κάθε φορά που έβρισκε τις αισθήσεις ήταν σαν να πραγματοποιούσε κάποιου είδους έρευνα ή παρατήρηση κάποιου ατόμου, εκφράζοντας μερικές λέξεις ευγνωμοσύνης για λόγους ευγένειας. Αλλά ρώτησε (μια μέρα) τον γραμματέα του όταν τον επισκέφθηκε: «Πώς είναι η Αυτοκρατορία;» Μια ασυνήθιστη φράση αυτής της μορφής. Και ο γραμματέας είπε: «Όλα είναι καλά, κύριε, με την Αυτοκρατορία». Ο Βασιλιάς του έδωσε ένα χαμόγελο και υποτροπίασε για άλλη μια φορά σε απώλεια των αισθήσεών του.[113]

Στις 20 Ιανουαρίου οι γιατροί του, με επικεφαλής τον Λόρδο Μπέρτραντ Ντώσον, εξέδωσαν ένα δελτίο με την πρόταση: «Η ζωή του Βασιλιά κινείται ειρηνικά προς το κλείσιμό της».[114][115] Ο Ντώσον, ο οποίος υποστήριξε την «ήπια ανάπτυξη της ευθανασίας», παραδέχθηκε στο ημερολόγιό του ότι επιτάχυνε τον θάνατο του Βασιλιά με την έγχυση δύο διαδοχικών θανατηφόρων ενέσεων (μορφίνης και κοκαΐνης) στο αίμα του, γύρω στις 11:00 μμ.[116][117][118] Ο γιατρός, που δεν έλαβε έγκριση ή συμβουλή ούτε από τη βασίλισσα Μαρία ούτε από τον πρίγκιπα Εδουάρδο, δικαιολόγησε την πράξη του γράφοντας ότι ενήργησε για να διατηρήσει την αξιοπρέπεια του Βασιλιά και για να αποτρέψει περαιτέρω πίεση στην οικογένεια.[116][118][119] Ο θάνατος του Γεωργίου Ε΄ συνέβη στις 11:55 μ.μ. στις 20 Ιανουαρίου 1936. Το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων Pathé ανακοίνωσε τον θάνατο του Βασιλιά την επόμενη ημέρα, όπου χαρακτήρισε τον Γεώργιο «περισσότερο από ένα Βασιλιά, πατέρα μιας μεγάλης οικογένειας».[120]

Ο Γερμανός συνθέτης Πάουλ Χίντεμιτ πήγε σε ένα στούντιο του BBC, το πρωί μετά τον θάνατο του Βασιλιά, και σε έξι ώρες έγραψε to Trauermusik (= Πένθιμη Μουσική). Παρουσιάστηκε το ίδιο βράδυ σε ζωντανή μετάδοση από το BBC, με τον Έιντριαν Μπωλτ να διευθύνει τη Συμφωνική Ορχήστρα του BBC και τον Χίντεμιτ ως σολίστ.[121]

Κατά τη μεταφορά της σωρού του Γεωργίου στο Ουέστμινστερ Χωλ, μέρος του Αυτοκρατορικού Κρατικού Στέμματος έπεσε από το φέρετρο και προσγειώθηκε σε μια υδρορροή. Ο νέος Βασιλιάς, Εδουάρδος Η΄, το είδε να πέφτει και αναρωτήθηκε αν επρόκειτο για έναν κακό οιωνό για τη βασιλεία του.[122][123] Ως ένδειξη σεβασμού στον πατέρα τους, οι τέσσερις γιοι του, Εδουάρδος, Αλβέρτος, Ερρίκος και Γεώργιος, σχημάτισαν μια φρουρά, γνωστή ως «Αγρυπνία των Πριγκήπων», στο βάθρο του φερέτρου τη νύχτα πριν από την κηδεία.[124] Το έθιμο της Αγρυπνίας δεν επαναλήφθηκε μέχρι την κηδεία της νύφης του Γεωργίου, βασιλομήτωρος Ελισάβετ, το 2002. Ο Γεώργιος Ε΄ ενταφιάστηκε στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, στο Κάστρο του Ουίνδσορ, στις 28 Ιανουαρίου 1936.[125] Στα τέλη του ίδιου έτους, ο βασιλιάς Εδουάρδος παραιτήθηκε από τον θρόνο, αφήνοντας τον στον αδελφό του Αλβέρτο, που επέλεξε να βασιλεύσει ως Γεώργιος ΣΤ΄. Το 1936 ονομάστηκε το "Έτος των Τριών Βασιλέων".

Απόγονοι

Επεξεργασία
Όνομα Γέννηση Θάνατος Σύζυγος Παιδιά
Εδουάρδος, Πρίγκιπας της Ουαλίας
(μετέπειτα Εδουάρδος Η΄,
κατόπιν Δούκας του Ουίνδσορ)		 23 Ιουνίου 1894 28 Μαΐου 1972 Ουώλλις Σίμπσον Κανένα
Αλβέρτος, Δούκας της Υόρκης
(μετέπειτα Γεώργιος ΣΤ΄)		 14 Δεκεμβρίου 1895 6 Φεβρουαρίου 1952 Ελίζαμπεθ Μπόουζ-Λάυον Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
Μαργαρίτα, Κόμισσα του Σνόουντον
Μαρία, Βασιλική Πριγκίπισσα

(μετέπειτα Δούκισσα του Χαίργουντ)

25 Απριλίου 1897 28 Μαρτίου 1965 Χένρυ Λάσσελς, 6ος Κόμης του Χαίργουντ Τζορτζ Λάσσελς
Τζέραλντ Λάσσελς
Ερρίκος, Δούκας του Γκλώστερ 31 Μαρτίου 1900 10 Ιουνίου 1974 Άλις Μόνταγκιου Ντάγκλας-Σκοτ Γουλιέλμος του Γκλώστερ
Ριχάρδος, Δούκας του Γκλώστερ
Γεώργιος, Δούκας του Κεντ 20 Δεκεμβρίου 1902 25 Αυγούστου 1942 Μαρίνα της Ελλάδας και της Δανίας Εδουάρδος, Δούκας του Κεντ
Αλεξάνδρα, Η Αξιότιμη Κυρία Ότζιλβυ
Μιχαήλ, Πρίγκηπας του Κεντ
Ιωάννης 12 Ιουλίου 1905 18 Ιανουαρίου 1919 Άγαμος Κανένα

Πρόγονοι

Επεξεργασία
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Ερνέστος Α΄ της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. Αλβέρτος της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. Λουίζα της Σαξονίας-Γκότα-Άλτενμπουργκ (1800-1831)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Εδουάρδος Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. Πρίγκιπας Εδουάρδος, Δούκας του Κεντ και του Στράθερν
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Βασίλισσα Βικτώρια
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. Βικτώρια της Σαξονίας-Κόμπουργκ-Ζάαλφελντ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12. Φρειδερίκος Γουλιέλμος του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόνντερμπουρκ-Γκλύκσμπουρκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. Χριστιανός Θ΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. Λουίζα Καρολίνα της Έσσης-Κάσσελ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Αλεξάνδρα της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
14. Γουλιέλμος της Έσσης-Κάσσελ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7. Λουίζα της Έσσης-Κάσσελ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15. Καρλότα της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Τίτλοι

Επεξεργασία
  • 3 Ιουνίου 1865 - 24 Μαΐου 1892: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Πρίγκιπας Γεώργιος της Ουαλίας
  • 24 Μαΐου 1892 - 22 Ιανουαρίου 1901: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Δούκας της Υόρκης
  • 22 Ιανουαρίου 1901 - 6 Μαΐου 1910: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Δούκας της Κορνουάλης και της Υόρκης
  • 9 Νοεμβρίου 1901 - 6 Μαΐου 1910: Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Πρίγκιπας της Ουαλίας
  • 6 Μαΐου 1910 - 20 Ιανουαρίου 1936: Η Μεγαλειότητα Του Ο Βασιλιάς
  • 6 Μαΐου 1910 - 20 Ιανουαρίου 1936: Η Αυτοκρατορική του Υψηλότητα Ο Αυτοκράτορας

Ο πλήρης τίτλος προσφώνησής του ήταν «Αυτού Μεγαλειότητα Γεώργιος ο Πέμπτος, με τη Χάρη του Θεού, Βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιρλανδίας και των Βρετανικών Κτήσεων πέρα από τις Θάλασσες, Υπερασπιστής της Πίστης, Αυτοκράτορας της Ινδίας».[126]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 The Royal Philatelic Collection, Official website of the British Monarchy, http://www.royal.gov.uk/The Royal Collection and other collections/TheRoyalPhilatelicCollection/History.aspx, ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2010 
  2. ↑ Clay, σελ. 92; Rose, σελ. 15–16
  3. ↑ 3,0 3,1 Sinclair, σελ. 69
  4. ↑ The Times (Λονδίνο), Σάββατο 8 Ιουλίου 1865, σελ. 12).
  5. ↑ Clay, σελ. 39; Sinclair, σελ. 46–47
  6. ↑ Sinclair, σελ. 49–50
  7. ↑ Clay, σελ. 71; Rose, σελ. 7
  8. ↑ Rose, p. 13
  9. ↑ Keene, Donald Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852–1912 (Columbia University Press, 2002) σελ. 350–351
  10. ↑ Clay, p. 92; Rose, pp. 15–16
  11. ↑ Pope-Hennessy, σελ. 250–251
  12. ↑ Rose, σελ. 22–23
  13. ↑ Rose, σελ. 29
  14. ↑ Rose, σελ. 20–21, 24
  15. ↑ Pope-Hennessy, σελ. 230–231
  16. ↑ Sinclair, σελ. 178
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 17,7 17,8 Matthew, H. C. G. (September 2004; online edition May 2009) "George V (1865–1936)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press,
    doi:10.1093/ref:odnb/33369
    , retrieved 1 May 2010 (Subscription required)
  18. ↑ Clay, σελ. 149
  19. ↑ Clay, σελ. 150; Rose, σελ. 35
  20. ↑ Rose, σελ. 53–57; Sinclair, σελ. 93 ff
  21. ↑ Vickers, ch. 18
  22. ↑ Renamed from Bachelor's Cottage
  23. ↑ Clay, σελ. 154; Nicolson, σελ. 51; Rose, σελ. 97
  24. ↑ Harold Nicolson's diary quoted in Sinclair, σελ. 107
  25. ↑ Nicolson's Comments 1944–1948, quoted in Rose, σελ. 42
  26. ↑ Clay, σελ. 167
  27. ↑ Rose, σελ. 22, 208–209
  28. ↑ Rose, p. 42
  29. ↑ Rose, pp. 44–45
  30. ↑ Buckner, Phillip (November 1999), «The Royal Tour of 1901 and the Construction of an Imperial Identity in South Africa», South African Historical Journal 41: 324–348, doi:10.1080/02582479908671897 
  31. ↑ Rose, pp. 43–44
  32. ↑ Bassett, Judith (1987), «'A Thousand Miles of Loyalty': the Royal Tour of 1901», New Zealand Journal of History 21 (1): 125–138 ; Oliver, W. H., επιμ.. (1981), The Oxford History of New Zealand, σελ. 206–208 
  33. ↑ Rose, p. 45
  34. ↑ No. 27375. 9 November 1901, σελ. 7289. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/27375/page/7289 
  35. ↑ Previous Princes of Wales, Household of HRH The Prince of Wales, https://www.princeofwales.gov.uk/titles-and-heraldry, ανακτήθηκε στις 19 March 2018 
  36. ↑ Clay, p. 244; Rose, p. 52
  37. ↑ Rose, p. 289
  38. ↑ Sinclair, p. 107
  39. ↑ Massie, Robert K. (1991), Dreadnought: Britain, Germany and the Coming of the Great War, Random House, σελ. 449–450 
  40. ↑ Rose, pp. 61–66
  41. ↑ https://www.britannica.com/biography/Alfonso-XIII
  42. ↑ https://www.unofficialroyalty.com/wedding-of-king-alfonso-xiii-of-spain-and-princess-victoria-eugenie-of-battenberg/
  43. ↑ https://www.rct.uk/collection/2302923/photograph-taken-during-the-wedding-procession-of-king-alfonso-xiii-and-queen
  44. ↑ Rose, pp. 67–68
  45. ↑ Ημερολόγιο Βασιλιά Γεωργίου Ε΄, 6 Μαΐου 1910, Βασιλικά Αρχεία, Rose, σελ. 75
  46. ↑ Pope-Hennessy, σελ. 421; Rose, σελ. 75–76
  47. ↑ Rose, σελ. 82–84
  48. ↑ Wolffe, John (2010), «Protestantism, Monarchy and the Defence of Christian Britain 1837–2005», Secularisation in the Christian World, Farnham, Surrey: Ashgate Publishing, σελ. 63–64, ISBN 978-0-7546-9930-9, https://books.google.com/books?id=OXhovNnt76QC&pg=PA63 
  49. ↑ Rayner, Gordon (10 November 2010) "How George V was received by the Irish in 1911", The Telegraph
  50. ↑ The queen in 2011 ... the king in 1911, 11 Μαΐου 2011, http://www.irishexaminer.com/analysis/the-queen-in-2011-the-king-in-1911-154342.html, ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2014 
  51. ↑ Rose, σελ. 136
  52. ↑ Rose, σελ. 39–40
  53. ↑ Rose, σελ. 87; Windsor, σελ. 86–87
  54. ↑ Rose, σελ. 115
  55. ↑ Rose, σελ. 112–114
  56. ↑ Rose, σελ. 114
  57. ↑ Rose, σελ. 116–121
  58. ↑ Rose, σελ. 121–122
  59. ↑ Rose, σελ. 120, 141
  60. ↑ Rose, σελ. 121–125
  61. ↑ Rose, σελ. 125–130
  62. ↑ Rose, σελ. 123
  63. ↑ Rose, σελ. 137
  64. ↑ Rose, σελ. 141–143
  65. ↑ Rose, σελ. 152–153, 156–157
  66. ↑ Rose, σελ. 157
  67. ↑ Rose, σελ. 158
  68. ↑ Nicolson, σελ. 247
  69. ↑ Nicolson, σελ. 308
  70. ↑ No. 30186. 17 July 1917, σελ. 7119. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/30186/page/7119 
  71. ↑ Rose, σελ. 174–175
  72. ↑ Nicolson, σελ. 310
  73. ↑ Clay, σελ. 326; Rose, σελ. 173
  74. ↑ Nicolson, σελ. 301; Rose, σελ. 210–215; Sinclair, σελ. 148
  75. ↑ Rose, σελ. 210
  76. ↑ Crossland, John (15 October 2006), «British Spies In Plot To Save Tsar», The Sunday Times 
  77. ↑ Sinclair, σελ. 149
  78. ↑ Diary, 25 July 1918, quoted in Clay, σελ. 344 and Rose, σελ. 216
  79. ↑ Clay, σελ. 355–356
  80. ↑ The Times, 22 Ιανουαρίου 1919.
  81. ↑ Pope-Hennessy, σελ. 511
  82. ↑ Pinney, Thomas (ed.) (1990) The Letters of Rudyard Kipling 1920–30, Vol. 5, University of Iowa Press, note 1, σελ. 120, (ISBN 978-0-87745-898-2)
  83. ↑ Rose, σελ. 294
  84. ↑ Archduke Otto von Habsburg, London, 4 July 2011, https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/royalty-obituaries/8616240/Archduke-Otto-von-Habsburg.html 
  85. ↑ Rose, pp. 347–348
  86. ↑ Nicolson, p. 347; Rose, pp. 238–241; Sinclair, p. 114
  87. ↑ Mowat, p. 84
  88. ↑ Mowat, p. 86
  89. ↑ Mowat, pp. 89–93
  90. ↑ Mowat, pp. 106–107, 119
  91. ↑ Prochaska, Frank (1999), «George V and Republicanism, 1917–1919», Twentieth Century British History 10 (1): 27–51, doi:10.1093/tcbh/10.1.27 
  92. ↑ Kirk, Neville (2005), «The Conditions of Royal Rule: Australian and British Socialist and Labour Attitudes to the Monarchy, 1901–11», Social History 30 (1): 64–88, doi:10.1080/0307102042000337297 
  93. ↑ Rose, p. 340; Sinclair, p. 105
  94. ↑ Nicolson, p. 419; Rose, pp. 341–342
  95. ↑ Rose, p. 348
  96. ↑ Statute of Westminster 1931, legislation.gov.uk, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Geo5/22-23/4/introduction, ανακτήθηκε στις 20 July 2017 
  97. ↑ 97,0 97,1 Rose, pp. 373–379
  98. ↑ Vernon Bogdanor argues that George V played a crucial and active role in the political crisis of August–October 1931, and was a determining influence on Prime Minister MacDonald, in Bogdanor, Vernon (1991), «1931 Revisited: The Constitutional Aspects», Twentieth Century British History 2 (1): 1–25, doi:10.1093/tcbh/2.1.1 . Philip Williamson disputes Bogdanor, saying the idea of a national government had been in the minds of party leaders since late 1930 and it was they, not the King, who determined when the time had come to establish one, in Williamson, Philip (1991), «1931 Revisited: the Political Realities», Twentieth Century British History 2 (3): 328–338, doi:10.1093/tcbh/2.3.328 .
  99. ↑ Nicolson, pp. 521–522; Rose, p. 388
  100. ↑ Sinclair p. 154
  101. ↑ Sinclair, p. 1
  102. ↑ Pimlott, Ben (1996), The Queen, John Wiley and Sons, Inc, ISBN 978-0-471-19431-6 
  103. ↑ Ziegler, Philip (1990), King Edward VIII: The Official Biography, London: Collins, σελ. 199, ISBN 978-0-00-215741-4 
  104. ↑ Rose, p. 392
  105. ↑ Rose, pp. 301, 344
  106. ↑ Ziegler, pp. 192–196
  107. ↑ Pope-Hennessy, p. 546; Rose, pp. 359–360
  108. ↑ Roberts, Andrew (2000), Antonia Fraser, επιμ., The House of Windsor, London: Cassell and Co, σελ. 36, ISBN 978-0-304-35406-1 
  109. ↑ Ashley, Mike (1998), The Mammoth Book of British Kings and Queens, London: Robinson Publishing, σελ. 699 
  110. ↑ Rose, pp. 360–361
  111. ↑ Bradford, Sarah (1989), King George VI, London: Weidenfeld and Nicolson, σελ. 149, ISBN 978-0-297-79667-1 
  112. ↑ Pope-Hennessy, p. 558
  113. ↑ The Times (Λονδίνο), 22 Ιανουαρίου 1936, σελ. 7, στήλη A
  114. ↑ The Times (London), 21 January 1936, p. 12, col. A
  115. ↑ Rose, p. 402
  116. ↑ 116,0 116,1 Watson, Francis (1986), «The Death of George V», History Today 36: 21–30, PMID 11645856 
  117. ↑ Lelyveld, Joseph (28 November 1986), «1936 Secret is Out: Doctor Sped George V's Death», The New York Times, https://www.nytimes.com/1986/11/28/world/1936-secret-is-out-doctor-sped-george-v-s-death.html, ανακτήθηκε στις 18 September 2016 
  118. ↑ 118,0 118,1 Ramsay, J. H. R. (28 May 1994), «A king, a doctor, and a convenient death», British Medical Journal 308 (6941): 1445, doi:10.1136/bmj.308.6941.1445, PMID 11644545  (Subscription required)
  119. ↑ Doctor Murdered Britain's George V, 28 November 1986, https://news.google.com/newspapers?nid=2519&dat=19861128&id=bkZiAAAAIBAJ&sjid=NXcNAAAAIBAJ&pg=2197,3764364, ανακτήθηκε στις 18 September 2016 
  120. ↑ The Death of His Majesty King George V 1936, http://www.britishpathe.com/video/the-death-of-his-majesty-king-george-v, ανακτήθηκε στις 18 September 2016 
  121. ↑ Steinberg, Michael (2000), The Concerto, Oxford University Press, σελ. 212–213, ISBN 978-0-19-513931-0, https://books.google.com/?id=t8oXNX2tY8AC&pg=PA213&lpg=PA213&dq=werner reinhart 
  122. ↑ Windsor, p. 267
  123. ↑ The cross surmounting the crown, composed of a sapphire and 200 diamonds, was retrieved by a soldier following later in the procession.
  124. ↑ The Times (London), Tuesday, 28 January 1936, p. 10, col. F
  125. ↑ Rose, pp. 404–405
  126. ↑ No. 33274. 13 Μαΐου 1927, σελ. 3111. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/33274/page/3111 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
Νεότερος κλάδος του Οίκος των Βέττιν
Γέννηση: 3 Ιουνίου 1865 Θάνατος: 20 Ιανουαρίου 1936
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Εδουάρδος Ζ΄ 		Βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου
και των Βρετανικών Κτήσεων
Αυτοκράτορας της Ινδίας
6 Μαΐου 1910 – 20 Ιανουαρίου 1936 		Διάδοχος
Εδουάρδος Η΄
Βρετανική βασιλική οικογένεια
Προκάτοχος
Πρίγκιπας Αλβέρτος Εδουάρδος
μετέπειτα Εδουάρδος Ζ΄ 		Πρίγκιπας της Ουαλίας
Δούκας της Κορνουάλης
Δούκας του Ρόθσι
1901–1910 		Διάδοχος
Πρίγκιπας Εδουάρδος
μετέπειτα Εδουάρδος Η΄
Επίτιμοι τίτλοι
Προκάτοχος
Πρίγκιπας Γεώργιος,
Δούκας του Κέιμπριτζ 		Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος
των Αγ. Μιχαήλ και Αγ. Γεωργίου
1904–1910 		Διάδοχος
Εδουάρδος, Πρίγκιπας της Ουαλίας
Προκάτοχος
Ο Λόρδος Κάρζον του Κέντλεστον 		Λόρδος Φύλακας των Πέντε Λιμένων
1905–1907 		Διάδοχος
Ο Κόμης Μπράσεϊ
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γεώργιος_Ε΄_του_Ηνωμένου_Βασιλείου&oldid=10807206"