Αμειψισπορά

Αμειψισπορά είναι η εναλλαγή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι. Η αμειψισπορά μπορεί να περιέχει και αγρανάπαυση. Σκοπός της είναι ο εμπλουτισμός του εδάφους με συστατικά που άλλα φυτά απορροφούν και άλλα αποδίδουν στο έδαφος. Η καλλιέργεια ενός μόνο φυτού (μονοκαλλιέργεια) έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται τα συστατικά του εδάφους, τα οποία το φυτό απορροφά σε κάθε καλλιεργητική περίοδο.

Ιστορία

Η αμειψισπορά μαζί με την αγρανάπαυση ήταν απαραίτητες διαδικασίες πριν την εμφάνιση των σύγχρονων καλλιεργητικών τεχνικών. Η ανάγκη εναλλαγής των καλλιεργειών έχει προκύψει από τον τρόπο που τα φυτά αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον. Όλα τα φυτά δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Άλλα φυτά όπως τα ψυχανθή συντελούν στη συσσώρευση αζώτου στο έδαφος. Άλλα χρειάζονται σημαντικές ποσότητες αζώτου όπως τα σιτηρά. Οι νέοι τρόποι καλλιέργειας έδωσαν τη δυνατότητα μονοκαλλιέργειας όμως τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν. Το έδαφος "κουράζεται", αυξάνονται οι οικονομικές απαιτήσεις σε λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα γενικά και μειώνεται η γονιμότητα του εδάφους.

Συστήματα αμειψισποράς

Ο πλήρης κύκλος της εναλλαγής της καλλιέργειας ονομάζεται σύστημα αμειψισποράς. Συνήθως χωρίζεται η γη σε αγροτεμάχια και σε κάθε ένα από αυτά καλλιεργείται διαφορετικό φυτό αλλά σύμφωνο με το σύστημα που χρησιμοποιεί η περιοχή. Έτσι έχουμε κάθε χρόνο όλα τα φυτά του συστήματος. Στο σύστημα που ακολουθείται εξαρτάται τόσο από το αποτέλεσμα που θέλουμε να έχουμε (αύξηση της γονιμότητας του εδάφους, βελτίωση της δομής του,μείωση προβλημάτων από ζιζάνια και ασθένειες) όσο και από τις τοπικές συνθήκες (είδος εδάφους, ανάγκες της περιοχής κλπ)

Διακρίνονται ως προς τον τρόπο αποκατάστασης του εδάφους (σκαλιστικά, διαδοχικά, σιδηρούχα κλπ) και από οικονομική άποψη σε σιτηρών και κτηνοτροφών.

Στην Ελλάδα συνηθίζεται το δίχρονο σύστημα αμειψισποράς:

• Για ξερά και φτωχά εδάφη
  • Αγρανάπαυση
  • Σιτάρι
• Για σχετικά γόνιμα και δροσερά εδάφη
  • Αραβόσιτος
  • Σιτάρι

Τρίχρονη

Συνηθισμένο παλαιότερα σύστημα που σήμερα παραμερίζεται. Ο κύκλος είναι:

• Αγρανάπαυση
• Όψιμα χειμερινά σπαρτά(σίκαλη)
• Πρώιμα σπαρτά(σιτηρά)

Κτηνοτροφική

Λειμώνων

Εξασφαλίζει βοσκή, πράσινη τροφή και σανό για την κτηνοτροφία.
Χρησιμοποιείται κυρίως για βελτίωση των φυσικών βοσκοτόπων που έχουν μικρή γονιμότητα.

Φάρμας

Καλλιεργούνται φυτά κτηνοτροφίας που δεν είναι εύκολη η μεταφορά τους.
Χρησιμοποιείται σε χωράφια που βρίσκονται όσο πιο κοντά γίνεται στις κτηνοτροφικές μονάδες.

Προστατευτική του εδάφους

Καλλιεργούνται κυρίως πολυετή χόρτα.
Χρησιμοποιείται σε εδάφη που κινδυνεύουν από διάβρωση.

Ωφέλειες

Με την εφαρμογή ενός καλού συστήματος αμειψισποράς αποφεύγονται τα μειονεκτήματα της μονοκαλλιέργειας, παρέχεται εργασία στα μέλη της αγροτικής οικογένειας στις διάφορες εποχές του έτους, μετριάζονται οι κίνδυνοι από την αποτυχία μιας μόνο καλλιέργειας, παράγεται ποικιλία προϊόντων και με την επέκταση της καλλιέργειας των κτηνοτροφικών φυτών εξασφαλίζεται η επιτυχία μιας βελτιωμένης κτηνοτροφίας με όλα τα γνωστά πλεονεκτήματα. Με την εφαρμογή μιας βελτιωμένης αμειψισποράς αυξάνονται, χωρίς άλλη ιδιαίτερη επιβάρυνση, οι στρεμματικές αποδόσεις της σιτοκαλλιέργειας και των άλλων εξαντλητικών καλλιεργειών.

Με την αμειψισπορά προλαμβάνεται και η διάβρωση του εδάφους από τις βροχές.

Πηγές

• https://web.archive.org/web/20160304115206/http://www.livepedia.gr/index.php/Αμειψισπορά
• http://www.minagric.gr/greek/EPAA/INDEX 1/ΚώδικεςΟρθηςΓεωργικηςΠρακτικής21_4_2003.doc κεφ. 1.3. Αμειψισπορά
• Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, Ελληνική έκδοση, 1960, Αμειψισπορά

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Crop rotation στο Wikimedia Commons
• Λεξιλογικός ορισμός του αμειψισπορά στο Βικιλεξικό