ކެންބޯޑިއާ

Kingdom of Cambodia ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា Preăh Réachéa Anachâk Kâmpŭchea
Flag Coat of arms
މޮޓޯ:  "Nation, Religion, King"
ގައުމީ ސަލާމް: Nokoreach Royal Kingdom
Location of ކެންބޯޑިއާ (green) in ASEAN (dark grey)  –  [Legend]
ވެރިރަށް and largest city	Phnom Penh
ރަސްމީ ބަސްތައް	Khmer
Official scripts	Khmer script
ޑިމޮނިމް	Khmer or Cambodian
ސަރުކާރު	Constitutional monarchy, Parliamentary representative democracy
• King	Norodom Sihamoni
• Prime Minister	Hun Sen
ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް	Parliament
• މަތީ ގެ	Senate
• ތިރި ގެ	National Assembly
Formation
• Khmer empire	802
• French colonization	1863
• Independence from France	November 9, 1953
• Monarchy abolished	March 18, 1970
• Monarchy restored	September 24, 1993
ސަރަޙައްދު
• Total	181,035 km2 (69,898 sq mi) (88th)
• Water (%)	2.5
އާބާދީ
• 2009 estimate	14,805,000 (67th)
• 2008 census	13,388,910
• Density	81.8/km2 (211.9/sq mi) (125th)
ޖީޑީޕީ (ޕީޕީޕީ)	2008 estimate
• ޖުމްލަ	$28.461 billion
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ	$2,082
ޖީޑީޕީ (nominal)	2008 estimate
• ޖުމްލަ	$11.250 billion
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ	$823
އެޗްޑީއައި (2007)	0.593  (137th)
ފައިސާ	Riel (៛)1 (KHR)
ޓައިމް ޒޯން	ޔޫޓީސީ 7
• ސަމާ (ޑީއެސްޓީ)	ޔޫޓީސީ 7
ޑްރައިވިންގ ސައިޑް	right
ކޯލް ކޯޑް	855
އައިއެސްއޯ 3166 ކޯޑް	KH
އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ	.kh
Local currency, although US dollars are widely used.

ކިންގްޑަމް އޮފް ކެންބޯޑިޔާއަކީ އިރުދެކުނު އޭޝިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ ޤައުމެކެވެ.

އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް

ކެންބޯޑިޔާގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ޚިމެރު ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން ކެންބޯޑިޔާގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ޚިމެރްސް ނުވަތަ ކެންބޯޑިޔަންސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ނޮންޕެންއެވެ. ކެންބޯޑިޔާގެ ވެރި ރަށަކީ ނޮންޕެން އެވެ. ކެންބޯޑިޔާއަކީ ދުސްތޫރީ ރަސްކަމެކެވެ. އަދި ޕާލަމެންޓަރީ ރެޕްރެޒެންޓޭޓިވް ޑިމޮކްރަސީއެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 14 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި 66 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 0.18 މިލިޔަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ kh. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ 855 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ރިއެލްއެވެ.

ނަން

ކެންބޯޑިޔާ، މި ނަމަކީ މި ޤައުމަށް ޢާއްމުކޮށް އިނގިރޭސި ބަހުން ކިޔާ ނަމެވެ. މި ނަން ނެގިފައިވަނީ ފަރަންސޭސި ބަހުން ކިޔާ ކެންބޯޖް މިނަމުންނެވެ. ކުރީގައި އިނގިރޭސީން ކެންބޯޑިޔާއަށް ކެންޕޫޗިޔާއޭ ވެސް ކިޔާފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. އެއީ ކެންބޯޑިޔާގެ ރަސްމީ ބަސް ކަމުގައިވާ ޚިމެރު ބަހުން އެ ޤައުމަށް ކިޔާ ނަން ކަމުގައިވާ ކަންޕޫޗިޔާ މި ބަހުން ނެގިފައިވާ ބަހެކެވެ. މި ނަން އައިސްފައިވަނީ ޚިމެރީންގެ ބޯދާ ރަސްކަމެއް ކަމުގައިވާ ކަންބޫޖާ (ކަންބޫޖާދޭޝަ) މި ނަމުން ނެގިފައިވާ ބަހެކެވެ. ކަންބޫޖާ ނުވަތަ ކަންބޯޖާ މި ނަމަކީ ކަންބޯޖާއިންނަށް ބޯދާ ސެންސިކިރުތު ބަހުން ކިޔާފައިވާ ނަމެކެވެ. މިއީ އުތުރު އިންޑިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ ޤަބީލާއެކެވެ. މި ޤަބީލާއަށް މި ނަން ކިޔާފައިވަނީ އެ މީހުންްގެ ބާނީ ކަމުގައިވާ ކަންބޫ ސްވަޔަމްބޫވާގެ ނަމަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ.

ޖުޣުރާފީ

ކެންބޯޑިޔާގެ ހުޅަނގާއި ހުޅަނގުއުތުރުގައި އޮތީ ތައިލޭންޑެވެ. އިރުއުތުރުގައި އޮތީ ލާއޯސްއެވެ. އިރުމައްޗާއި އިރުދެކުނުގައި އޮތީ ވިއެޓްނާމެވެ. ދެކުނުގައި އޮތީ ޚަލީޖު ތައިލޭންޑެވެ.

ތާރީޚު

ކެންބޯޑިޔާގައި މީހުން ދިރިއުޅެން ފެށި ތާރީޚެއް ހޯދުމަށް މިހާތަނަށް ލިބިފައިވާ ހެކިތަކަކީ ޤަބޫލުކުރެވެން ނެތް ހެކިތަކެެއް ކަމުގައި ޢިލްމުވެރިން އަދި ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ފެންނަން ހުރި ހެކިތަކަށް ބަލާއިރު ޢީސާގެފާނުގެ މީލާދުގެ ކުރިން 6000 އަހަރު ކުރީއްސުރެ ފަށައިގެން ވެސް ކެންބޯޑިޔާގައި މީހުން ދިރިއުޅެމުންދާ ކަމަށް ޢިލްމީ ގޮތުން ސާބިތުވެއެވެ. ކެންބޯޑިޔާގެ ރަތަނަކިރީގައި ކޮންނަނިކޮށް އާސާރީތަކެތި ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. ކެންބޯޑިޔާގެ މަސައްކަތްތެރީން ހަދާފައިވާ ބައެއް ތަންތަން މިހާރު ފެނިފައިވާ އިރު މީގެ ތެރެއިން ގިނަ ތަންތަނަކީ ޢީސާގެފާނުގެ މީލާދުގެ 2000 އަހަރު ކުރީން ހަދާފައިވާ ތަންތަން ކަމަށް ބެލިފައިވެއެވެ. ޢީސާގެފާނުގެ މީލާދުގެ 3000 އަހަރު ކުރީން ހަނޑުލުގެ ދަނޑުވެރިކަން ކުރާ މީހުން އުތުރު ފަޅިން މި ސަރަޙައްދަށް އައި ކަމަށް ބެލެވިފައިވެއެވެ. މީލާދުގެ 500 އަހަރު ކުރީގެ ދަގަނޑުގެ މަސައްކަތްތެރިކަމާ ގުޅޭ ސާމާނު ވެސް މިއަދު ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. މިއަދު ކެންބޯޑިޔާ އާއި އަވަށްޓެރި ޤައުމަކާ ދެމެދު އެންމެ ބޮޑު މައްސަލަތަކެއް އުފެދިފައިވަނީ ޕްރިއާވިހާރައިގެ މައްސަލައިގައެވެ. މި ތަނަކީ ޤަދީމީ ފައްޅިއެކެވެ. މިތަނަކީ ތައިލެންޑުގެ ތަނެއް ކަމަށް އެ ޤައުމުން ދަޢުވާކުރާ އިރު ކެންބޯޑިޔާއިން ދަޢުވާކުރަނީ މިއީ އެމީހުންގެ ތަނެއް ކަމުގައެވެ.

ޑެމޮގްރަފިކްސް

ކެންބޯޑިޔާގެ އާބާދީގެ 90% އަކީ ޚިމެރު ނަސްލަށް ނިސްބަތްވާ އަދި ޚިމެރު ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ މީހުންނެވެ. ކެންބޯޑިޔާގެ އާބާދީގެ 95% މީހުންގެ ދީނަކީ ތޭރަވަދާ ބުދިޒަމްއެވެ. 3% މީހުންނަކީ މުސްލިމުންނެވެ. 2% މީހުންނަކީ ކްރިސްޓިޔަނުންނެވެ.

ސަގާފަތު

ކެންބޯޑިޔާގެ ސަގާފަތަށް އެންމެ ބޮޑު އަސަރެއް ފޯރުވަނީ އެ ޤައުމުގެ އާބާދީގެ 95% މީހުން އެ ދީނަކަށް ތަބަޢަވާ ތޭރަވަދާ ބުދިޒަމް އިންނެވެ. މީގެ އިތުރުން ފަރަންސޭސި އިސްތިޢުމާރުގެ ސަބަބުން ވެސް އެ ޤައުމުގެ ސަގާފަތަށް ނުފޫޒުތަކެއް ފޯރާފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ.

އިޤްތިޞާދު

ކެންބޯޑިޔާގެ އިޤްތިޞާދަކީ ކުރިއަރަމުން އަންނަ އިޤްތިޞާދެކެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 2082 ޑޮލަރެވެ.