Zum Inhalt springen

giąć

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch
Aspekt
imperfektiv perfektiv
giąć zgiąć
Zeitform Person Wortform
Präsens ja gnę
ty gniesz
on, ona, ono gnie
Imperativ Singular gnij
Präteritum on giął
ona gięła
oni gięli
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
gnąc gnący gięty
Alle weiteren Formen: Flexion:giąć

Worttrennung:

giąć

Aussprache:

IPA: [ɟɔɲt͡ɕ]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] transitiv: nach unten senken; beugen, biegen, krümmen
[2] transitiv: dauerhaft die Form von etwas verändern, meist in einen Halbkreis; biegen, verbiegen
[3] transitiv: vorübergehnd die Form von etwas verändern; knittern, zerknittern, zerknautschen, knüllen, zerknüllen

Herkunft:

seit dem 17. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *gъnǫti, das seinerseits eine lautliche Vereinfachung von *gъbnǫti ist und somit wahrscheinlich von indogermanisch *gʰeu̯bʰ- ‚biegen, krümmen‘ abstammt; der Infinitiv giąć anstelle des zu erwartenden *gnąć ist in Analogie zu Verben wie ciąć → pl, kląć → pl und żąć → pl sekundär zu den Präsensformen gebildet; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit obersorbisch hnuć → hsb, niedersorbisch gnuś → dsb, tschechisch hnout → cs, russisch гнуть (gnutʹ→ ru, ukrainisch гнути (hnuty→ uk, weißrussisch гнуць (hnucʹ→ be, slowenisch ganiti → sl, serbisch (präfigiert) нагнути (nagnuti→ sr und bulgarisch гъна (găna→ bg sowie urverwandt mit lettisch gubt → lv[1][2]

Synonyme:

[1] uginać
[2] wyginać
[3] gnieść, miąć, miętosić

Sinnverwandte Wörter:

[1] pochylać, przyginać, schylać

Beispiele:

[2] Ta maszyna gnie druty.
Diese Maschine biegt Drähte.

Charakteristische Wortkombinationen:

[2] giąć blachę, giąć drut
[3] giąć kapelusz

Wortbildungen:

[1] gięty
[1] nagiąć, odgiąc, przegiąć, przygiąć, wygiąć, zagiąć, zgiąć

Übersetzungen

[Bearbeiten]
[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „giąć
[1–3] Słownik Języka Polskiego – PWN: „giąć
[1–3] Lidia Drabik, Elżbieta Sobol: Słownik poprawnej polszczyzny. 6. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-14203-2, Seite 221.
[1–3] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „giąć
[1–3] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „giąć“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „giąć

Quellen:

  1. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 160–161.
  2. Max Vasmer: Russisches etymologisches Wörterbuch. Этимологический словарь русского языка, Перевод с немецкого и дополнения члена-корреспондента АН СССР О. Н. Трубачева. Под редакцией и с предисловием проф. Б. А. Ларина. 2. Auflage. 1 А-Д, Прогресс, Moskau 1986, „гнуть“ Seite 422–423.

Verb, reflexiv

[Bearbeiten]
Aspekt
imperfektiv perfektiv
giąć się zgiąć się
Zeitform Person Wortform
Präsens ja gnę się
ty gniesz się
on, ona, ono gnie się
Imperativ Singular gnij się
Präteritum on giął się
ona gięła się
oni gięli się
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
gnąc się gnący się gięty
Alle weiteren Formen: Flexion:giąć

Worttrennung:

giąć się

Aussprache:

IPA: [ɟɔɲt͡ɕ‿ɕɛw̃], [ɟɔɲt͡ɕ‿ɕɛ]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] reflexiv: sich nach unten senken; sich beugen, sich biegen, sich krümmen
[2] reflexiv: dauerhaft seine Form unter externer Krafteinwirkung verändern; sich biegen, sich verbiegen

Synonyme:

[1] uginać się

Sinnverwandte Wörter:

[1] chylić się, kłonić się, pochylać się, schylać się

Beispiele:

[1] „lasy gięły się i łamały pod obfitą okiścią,“[1]
[1] Ta blacha łatwo się gnie.
Dieses Blech biegt sich leicht.

Übersetzungen

[Bearbeiten]
[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „giąć
[1, 2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „giąć
[1, 2] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „giąć
[1, 2] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „giąć“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „giąć

Quellen:

  1. Henryk Sienkiewicz: Potop. Powieść historyczna. 2. Auflage. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1888 (Wikisource), Seite 11.