Rodolfo Usigli

Rodolfo Usigli
Rodolfo Usigli
Ganwyd	17 Tachwedd 1905 ; Dinas Mecsico, Bucaramanga
Bu farw	18 Mehefin 1979 ; Dinas Mecsico
Dinasyddiaeth	Mecsico
Alma mater	Ysgol Ddrama Yale ;
Galwedigaeth	bardd, llenor, diplomydd, dramodydd
Swydd	ambassador of Mexico to Norway
Gwobr/au	Gwobr Genedlaethol y Celfyddydau a Gwyddorau, cymrodoriaeth

Dramodydd yn yr iaith Sbaeneg o Fecsico oedd Rodolfo Usigli (17 Tachwedd 1905 – 18 Mehefin 1979).

Ganwyd yn Ninas Mecsico yn fab i Eidalwr a Phwyles. Bu farw ei dad pan oedd Rodolfo yn fachgen, a fe gafodd ei fagu gan ei fam yn ystod cyfnod Chwyldro Mecsico (1910–20). Dioddefodd o nam ar ei olwg, a na lwyddodd i orffen ei addysg yn yr ysgol uwchradd.^[1]

Er gwaethaf caledni ei fagwraeth, erbyn y 1940au mi oedd Usigli yn un o'r arloeswyr blaenaf ym myd theatr Mecsico. Mae ei ddramâu El gesticulador (ysgr. 1937, perff. 1947) a Corona de sombra (ysgr. 1943, perff. 1947) yn nodweddiadol o'i ymdrechion i foderneiddio'r theatr genedlaethol ac i fynegi hunaniaeth Fecsicanaidd yn seiliedig ar hanes a symbolau diwylliannol y wlad.^[1]

Yn ogystal â'i ddramâu, ysgrifennodd Usigli nofel dditectif seicolegol o'r enw Ensayo de un crimen (1944), a gafodd ei haddasu'n ffilm gan Luis Buñuel yn 1955. Gweithiodd hefyd yn hanesydd llenyddol, academydd, a diplomydd. Bu farw yn Ninas Mecsico yn 73 oed.^[1]

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 (Saesneg) Danny J. Anderson, "Usigli, Rodolfo (1905–1979)" yn Encyclopedia of Latin American History and Culture (Gale, 2008). Adalwyd ar 28 Gorffennaf 2019.

Darllen pellach

Peter Beardsell, Teatro para caníbales: Rodolfo Usigli y el teatro mexicano (Dinas Mecsico: Siglo Veintiuno Editores, 2002).
Guillermo Schmidhuber de la Mora, Apología de Rodolfo Usigli: las polaridades usiglianas (Guadalajara: Universidad de Guadalajara, 2005).

[ELAHC-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 (Saesneg) Danny J. Anderson, "Usigli, Rodolfo (1905–1979)" yn Encyclopedia of Latin American History and Culture (Gale, 2008). Adalwyd ar 28 Gorffennaf 2019.

[1]