Roberta Peters
| Roberta Peters | |
|---|---|
 Peters ym 1974 | |
| Ganwyd | 4 Mai 1930  Y Bronx |
| Bu farw | 18 Ionawr 2017 Rye |
| Dinasyddiaeth |  UDA |
| Galwedigaeth | canwr opera, canwr, cerddor |
| Arddull | opera |
| Math o lais | soprano coloratwra |
| Gwobr/au | Y Medal Celf Cenedlaethol |
Roedd Roberta Peters (4 Mai 1930 - 18 Ionawr 2017) yn soprano coloratwra Americanaidd.
Yn un o’r cantorion Americanaidd amlycaf i ennill enwogrwydd a llwyddiant parhaol mewn opera, mae Peters yn enwog am ei chysylltiad 35 mlynedd gyda Cwmni'r Opera Metropolitan yn Efrog Newydd, ymhlith y cysylltiadau hiraf o’r fath rhwng canwr a chwmni ym myd opera.[1] Dyfarnwyd iddi Fedal Genedlaethol y Celfyddydau ym 1998.[2]
Bywyd a gyrfa gynnar
[golygu | golygu cod]Ganwyd Peters yn Roberta Peterman yn Y Bronx, Dinas Efrog Newydd, yn unig blentyn Ruth (née Hersch), hetwraig, a Solomon Peterman,[3][4] gwerthwr esgidiau. Roedd ei theulu yn Iddewig.[5] Wedi'i annog gan y tenor Jan Peerce, dechreuodd ei hastudiaethau cerdd yn 13 oed gyda William Herman,[6] athro llais sy'n adnabyddus am ei ddull addysgu manwl a thrylwyr. O dan hyfforddiant Herman, astudiodd Peters yr ieithoedd Ffrangeg, Almaeneg ac Eidaleg ac ymarfer graddfeydd canu o ddull clarinét. Ar ôl chwe blynedd o hyfforddiant, cyflwynodd Herman hi i impresario Sol Hurok, a drefnodd ar gyfer clyweliad gyda Rudolf Bing, rheolwr cyffredinol yr Opera Metropolitan. Gofynnodd Bing iddi ganu ail aria Brenhines y Nos o Y Ffliwt Hud (gyda'i phedwar F uwchlaw C uchel), sawl gwaith, yn gwrando o bob rhan o'r neuadd i sicrhau y gallai lenwi'r neuadd â sain.[1] Trefnodd iddi ganu'r rôl ym mis Chwefror 1951.[7]
Fodd bynnag, gwnaeth Peters ei ymddangosiad cyntaf yn gynharach na'r disgwyl. Ar 17 Tachwedd, 1950, ffoniodd Bing hi yn gofyn a allai gamu i mewn i gymryd lle Nadine Conner, a oedd yn sâl, fel Zerlina yn Don Giovanni.[8] Roedd Peters yn gwybod y rôl, ond nid oedd eto wedi ei pherfformio ar lwyfan na hyd yn oed wedi canu gyda cherddorfa lawn; serch hynny, derbyniodd y cyfle. Fritz Reiner oedd yr arweinydd y noson honno. Er gwaethaf enw drwg fel un anodd i ymwneud ag ef, gwnaeth Reiner bwynt o fynd i ystafell wisgo Peters i'w hannog a'i harwain trwy'r perfformiad. Derbyniwyd ei pherfformiad gyda brwdfrydedd mawr, a sefydlwyd ei gyrfa.
Gan gyfuno llais deniadol ag ystwythder coloratwra pefriog a ffigwr deniadol, daeth Peters yn ffefryn gyda chynulleidfaoedd Americanaidd ac yn gefnogwr brwd o opera i bawb. Sefydlodd ei hun yn gyflym yn y repertoire safonol soubrette a coloratwra. Roedd ei rolau yn y Met yn cynnwys Susanna yn Le nozze di Figaro; Despina yn Così fan tutte; Brenhines y Nos yn Y Ffliwt Hud; Amore yn opera Gluck Orfeo ed Euridice; Marzeline yn Fidelio Beethoven; Rosina yn Barbwr Sevilla; Adina yn L'elisir d'amore; Norina yn Don Pasquale; Oscar yn Un ballo in maschera; Nanetta yn Falstaff; Olympia yn Les contes d'Hoffmann; Sophie yn Der Rosenkavalier; Zerbinetta yn Ariadne auf Naxos; ac Adele yn Die Fledermaus. Yn ddiweddarach, ychwanegodd rolau telynegol coloratwra fel Amina yn La sonnambula, Lucia yn Lucia di Lammermoor a Gilda yn Rigoletto, Gilda oedd ei rôl ffarwel yn y Met ym 1985.
Roedd Peters hefyd yn ymddangos yn aml gydag Opera Cincinnati, yn ogystal ag mewn nifer o ddinasoedd o amgylch yr Unol Daleithiau tra ar daith gyda'r Met. Dros y blynyddoedd, ehangodd ei repertoire i gynnwys rolau fel Lakmé, Juliette yn Roméo et Juliette, Manon gan Massenet, ac weithiau'n perfformio Violetta yn La traviata, a Mimì yn La bohème.
Ymddangosodd Peters dramor hefyd mor gynnar â 1951, pan ganodd yn y Tŷ Opera Brenhinol yn Llundain, yn The Bohemian Girl gan Balfe, dan arweiniad Syr Thomas Beecham. O ganol y 1950au ymlaen, ymddangosodd mewn sawl tŷ opera yn yr Eidal, Opera Taleithiol Fienna, Gŵyl Salzburg, a'r Bolshoi ym Moscow, ym 1972.
Roedd Peters mor boblogaidd ar y teledu ag oedd hi ar y llwyfan.[1] Roedd hi'n ymddangos yn rheolaidd ar raglenni fel The Voice of Firestone a The Tonight Show. Ar raglen amrywiaeth CBS nos Sul The Ed Sullivan Show, Peters oedd y gwestai a ymddangosodd amlaf, gan ymddangos 65 gwaith. Ymddangosodd hefyd mewn sawl hysbyseb teledu, gan gynnwys un cofiadwy am American Express '"Do You Know Me?" ymgyrch, lle alwodd am dacsi ar frig ei llais.
Cafodd Peters yrfa helaeth hefyd fel datgeiniad, gan ymddangos mewn neuaddau cyngerdd ledled yr Unol Daleithiau. Yn gynnar yn ei gyrfa ym 1962, fe berfformiodd gerbron cynulleidfa o dros 13,000 yn y gyfres gyngherddau awyr agored boblogaidd "Italian Night" yn Stadiwm Lewisohn yn Efrog Newydd o dan gyfarwyddyd yr arweinydd Alfredo Antonini.[9]
Yn ddiweddarach yn ei gyrfa, ychwanegodd opereta a theatr gerdd at ei repertoire, gan ymddangos yn The Merry Widow, a The King and I. Fe wnaeth hi hefyd recordio Carousel Rodgers a Hammerstein gydag Alfred Drake. Ni ymddeolodd Peters yn swyddogol a rhoddodd ddatganiadau achlysurol yn ddiweddarach mewn bywyd.
Bywyd personol
[golygu | golygu cod]Roedd Peters yn briod am gyfnod byr â'r bariton Robert Merrill ym 1952, gan gyfaddef yn ddiweddarach ei bod wedi cwympo mewn cariad â'r llais ac nid y dyn. Ysgarodd y ddau yn gyfeillgar, aros yn ffrindiau a pharhau i berfformio gyda'i gilydd mewn opera a datganiadau. Ailbriododd ym 1955, â Bertram Fields, bu iddynt dau fab. Bu farw Bert yn 2010.
Marwolaeth
[golygu | golygu cod]Bu farw Peters o glefyd Parkinson yn 85 oed.[1] Rhoddwyd ei gweddillion i orwedd ym Mynwent Westchester Hills Hastings-on-Hudson, Westchester County, Efrog Newydd.[10]
Disgyddiaeth
[golygu | golygu cod]Recordiadau opera stiwdio
[golygu | golygu cod]| Cyfansoddwr | Opera (blwyddyn recordio, label) | Cantorion eraill | Corws, cerddorfa, arweinydd |
|---|---|---|---|
| Donizetti | Lucia di Lammermoor (1957, RCA Victor ) | Jan Peerce, Philip Maero, Giorgio Tozzi | Teatro dell'Opera di Roma, Erich Leinsdorf |
| Gluck | Orfeo ed Euridice (1957, RCA Victor) | Lisa Della Casa, Risë Stevens | Teatro dell'Opera di Roma, Pierre Monteux |
| Mozart | Così fan tutte, wedi'i ganu yn Saesneg (1952, Columbia) | Eleanor Steber, Blanche Thebom, Richard Tucker, Guarrera, Alvary | Opera Metropolitan, Fritz Stiedry |
| Mozart | Y Ffliwt Hud (1964, Deutsche Grammophon ) | Evelyn Lear, Fritz Wunderlich, Dietrich Fischer-Dieskau, Franz Crass | Ffilharmonig Berlin, Karl Böhm |
| Mozart | Le nozze di Figaro (1958, RCA Victor) | Giorgio Tozzi, Lisa Della Casa, George London, Rosalind Elias, Fernando Corena | Ffilharmonig Fienna, Erich Leinsdorf |
| Rossini | Barbwr Sevilla (1958, RCA Victor) | Cesare Valletti, Robert Merrill, Fernando Corena, Giorgio Tozzi | Opera Metropolitan, Erich Leinsdorf |
| Strauss | Ariadne auf Naxos (1958, RCA Victor) | Leonie Rysanek, Sena Jurinac, Jan Peerce, Walter Berry | Ffilharmonig Fienna, Erich Leinsdorf |
| Verdi | Rigoletto (1956, RCA Victor) | Jussi Björling, Robert Merrill, Giorgio Tozzi | Teatro dell'Opera di Roma, Jonel Perlea |
Recordiadau datganiad stiwdio
[golygu | golygu cod]| Teitl | Cyfansoddwr/gwaith | Label, blwyddyn | Arweinydd/Cyfeilydd |
|---|---|---|---|
| Youngest Member of a Great Tradition | Donizetti, Bellini | RCA Victor, 1954 | Cellini |
| Famous Operatic Arias | Rossini, Donizetti, Verdi, Auber, Delibes | RCA Victor, 1956 | Bellezza, Perlea |
| In Recital | Bach, Handel, Scarlatti, Debussy, Ravel, Schumann, Strauss | RCA Victor, 1962 | George Trovillo, piano |
| Sing the Popular Music of Leonard Bernstein (with Alfred Drake) | On the Town, West Side Story, Candide, Wonderful Town | Pye Command, 1965 | Enoch Light |
| Singt Lieder von Richard Strauss & Claude Debussy | Debussy, Strauss | BASF, 1973 | Leonard Hokanson, piano |
| Raisins and Almonds | Folks songs arr. by David Krivoshei | Audio Fidelity, 1975 | Sam Brown and John Pizzarelli, guitars |
Darllediadau Byw o'r Opera Metropolitan wedi'u rhyddhau ar CD gan Sony
[golygu | golygu cod]| Cyfansoddwr | Opera (dyddiad perfformio) | Cantorion eraill | Arweinydd |
|---|---|---|---|
| Donizetti | L'elisir d'amore (5 Mawrth, 1966) | Bergonzi, Guarrera, Corena | Schippers. |
| Mozart | Le nozze di Figaro (28 Ionawr, 1961) | Amara, Miller, Siepi, Borg | Leinsdorf. |
| Offenbach | Les contes d'Hoffmann (3 Rhagfyr, 1955) | Amara, Stevens, Tucker, Singher | Monteux. |
| Verdi | Un ballo in maschera (10 Rhagfyr, 1955) | Milanov, Anderson, Peerce, Merrill | Mitropoulos. |
| Verdi | Rigoletto (22 Chwefror, 1964) | Dunn, Tucker, Merrill, Giaiotti | Cleva. |
Fideo
[golygu | golygu cod]| Cyfansoddwr | Opera (blwyddyn recordio, label) | Cantorion eraill | Corws, cerddorfa, arweinydd |
|---|---|---|---|
| Donizetti | Lucia di Lammermoor (dyfyniad), yn Gala Canmlwyddiant Opera Metropolitan (1983, Deutsche Grammophon) | Dano Raffanti, Brian Schexnayder, Julien Robbins, Loretta Di Franco, Robert Nagy | Opera Metropolitan, Richard Bonynge |
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Fox, Margalit. "Roberta Peters, Soprano With a Dramatic Entrance, Dies at 86". The New York Times. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ "National Medal of Arts-1998". National Endowment for the Arts. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 21 Gorffennaf 2011. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ "Sol Peterman, Ardal Cynulliad 2 y Bronx yng Nghyfrifiad yr Unol Daleithiau 1940 Ardal 3-162". Archives. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ "Roberta Peters Biography (1930-)". Film Reference. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ Edelman, Marsha Bryan. "Roberta Peters 1930-2017". Shalvi/Hyman Encyclopedia of Jewish Women. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ "Roberta Peters (Soprano) - Short Biography". www.bach-cantatas.com. Cyrchwyd 2021-02-28.
- ↑ "Roberta Peters (4 May 1930 - 18 January 2017)". Rhinegold. Cyrchwyd 2021-02-28.
- ↑ "The soprano Roberta Peters has died". Gramophone. Cyrchwyd 2021-02-28.
- ↑ Klein, Howard (30 Gorffennaf 1962). "Music: Italian Opera Night at Stadium; Roberta Peters and Jan Peerce Are Soloists". The New York Times. t. 14. Cyrchwyd 28 Chwefror 2021.
- ↑ "Roberta Peters (1930-2017) - Find A Grave..." www.findagrave.com. Cyrchwyd 2021-02-28.