Llandrillo-yn-Rhos
 | |
| Math | cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 7,593, 7,978 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Arwynebedd | 312.23 ha |
| Cyfesurynnau | 53.3128°N 3.749°W |
| Cod SYG | W04000137 |
| Cod OS | SH842805 |
| Cod post | LL28 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Darren Millar (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Gill German (Llafur) |
 | |
Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig ym mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Llandrillo-yn-Rhos,[1][2] weithiau Llandrillo (Saesneg: Rhos-on-Sea). Saif ar arfordir rhyw filltir i'r gorllewin o dref Bae Colwyn, ac erbyn hyn mae i bob pwrpas yn faesdref o'r dref honno. Roedd y boblogaeth yn 2011 yn 7,593.[3]
Gerllaw mae Bryn Euryn, lle mae gweddillion bryngaer a atgyfnerthwyd yn yr Oesoedd Canol cynnar, efallai yn oes Maelgwn Gwynedd, a chwarel galchfaen fechan. Gellir gweld gweddillion Llys Euryn, sy'n dyddio o'r 16g ond a adeiladwyd ar safle plas cynharach lle trigai Ednyfed Fychan, distain a phrif gynorthwydd Llywelyn Fawr yn rhan gyntaf y 13g.
Ar y traeth islaw Bryn Eurun mae Rhos Fynach, lle adeiladwyd gored bysgota gan fynachod Abaty Aberconwy. Roedd yn cael ei ddefnyddio i bysgota hyd ddechrau'r 20g. Yn ôl un chwedl, o Landrillo y cychwynnodd Madog ar ei fordaith i America.
Rhwng Llandrillo a Bae Penrhyn, saif campws Coleg Llandrillo Cymru.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]
Eglwys Sant Trillo
[golygu | golygu cod]Dyddia eglwys Llandrillo-yn-Rhos, a gysegrwyd i Sant Trillo, o'r 13g, ac efallai fod cysylltiad ag Ednyfed Fychan. Ger y môr mae Capel Trillo, capel bychan a all fod yn dyddio o'r 6g.
Capel Sant Trillo
[golygu | golygu cod]Mae Capel bychan Sant Trillo'n dyddio'n ôl i'r 6g ac wedi'i leoli ar safle cyn-Gristnogol: yn union uwch ben ffynnon cysegredig, Celtaidd. Mab Ithel Hael oedd Trillo, mae'n debyg, a cheir eglwysi eraill wedi'u cysegru iddo yn Eryri, pentref Llandrillo, Dinbych a chredir mae o Lydaw y daeth i Gymru. Roedd Trillo'n frawd i Tygai (Llandygái), ac ef a sefydlodd yr eglwys ger y Penrhyn, Bangor. Eu chwaer Llechid a sefydlodd Eglwys Llanllechid uwchlaw'r Penrhyn.
-
Capel Sant Trillo -
Y to carreg -
Sant Eilian -
Sant Trillo -
Y porth -
Yr allor, a'r ffynnon wrth ei draed
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 20 Tachwedd 2021
- ↑ "Swyddfa Ystadegaeth Cenedlaethol: Census 2001 : Parish Headcounts : Conwy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-08-29. Cyrchwyd 2014-09-16.
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Trefi
Abergele · Bae Colwyn · Betws-y-Coed · Conwy · Cyffordd Llandudno · Degannwy · Hen Golwyn · Llandudno · Llanfairfechan · Llanrwst · Penmaenmawr · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel · Bae Penrhyn · Betws-yn-Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Dawn · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwys-bach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llanelian-yn-Rhos · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llangystennin · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarnyfedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd-y-foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Ysbyty Ifan