Hidlydd coffi
 | |
| Math | kitchenware, consumables, filter  |
|---|---|
| Dyddiad darganfod | 1908 |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae'r hidlydd coffi yn hidlydd siâp twmffat (twndis) wedi'i wneud o bapur a ddefnyddir i wahanu'r hylif coffi a'r swmp wrth fragu coffi. Mae'r papur yn bapur untro heb eu gannu a chaiff ei wared wedi ei ddenyddio. Dyma'r dull ar gyfer bragu coffi hidl a wneir mewn cartrefi a caffes.
Esboniad ac Amrywiadau
[golygu | golygu cod]Mae hidlwyr papur yn tynnu cydrannau olewog o'r enw diterpenes; mae gan y cyfansoddion organig hyn, sy'n bresennol mewn coffi heb ei hidlo, briodweddau gwrth-fflamwrol.[1] Nid yw hidlwyr rhwyll metel neu neilon yn tynnu'r cydrannau hyn.[2] ond mae fersiynau o ddur gwrthstaen, fel y rhai a ddefnyddir i wneud coffi yn India a Fietnam. Ceir yr hidlydd coffi yn rhan o'r peiriant espresso ar gyfer cynhyrchu paneidiau coffi espresso a'r teulu o beneidiau coffi sy'n seiliedig ar yr espresso.
Dyfais
[golygu | golygu cod]Dyfeisiwyd yr hidlydd coffi ym 1908 yn Dresden gan Melitta Bentz, a gafodd, trwy werslyfrau ei phlant, y syniad i ddefnyddio'r papur blotio picl fel hidlydd i osgoi gwaddod yn ei choffi a chael gwared ar flas chwerw coffi a achosir gan or-fragu wrth wneud coffi.[3] Ar ôl iddi hi a'i chwmni Melitta ddod y cyfystyr Melittafilter mewn sawl gwlad a daeth melittafilter yn synonym neu'n air generig mewn awl iaith fel Swedeg am y hidlydd papur.[1] Mae hidlwyr coffi yn gysylltiedig yn bennaf â gwneuthurwyr coffi, ond mae yna ddulliau eraill hefyd ar gyfer coffi bragu hidlo.
Defnydd
[golygu | golygu cod]Ar ôl i'r hidlydd coffi gael ei roi yn y gwneuthurwr coffi, mae'n llawn ffa coffi mâl. Wrth i'r dŵr poeth lifo trwodd, mae'r hidlydd yn atal y ffa mâl mân rhag pasio i'r ddisgyl gasglu (cwpan, mẁg neu debot) oddi tano. Wedi hynny, gelwir y ffa mâl sy'n weddill yn gors a gellir eu taflu ynghyd â'r hidlydd yn y compost.[4]
Gwneithuriad
[golygu | golygu cod]Gwneir hidlwyr coffi o bapur o tua 100g/m2 o bapur hidlo. Mae crychiad yr ochrau yn caniatáu i'r coffi lifo'n rhydd rhwng yr hidlydd a'r twndis hidlo. Mae'r deunyddiau crai (mwydion) ar gyfer y papur hidlo yn ffibr hir bras, yn aml o goed sy'n tyfu'n gyflym. Gwneir rhinweddau cannu a digyffwrdd.[5]
Mae hidlwyr coffi crwn ar gyfer gwneuthurwyr coffi a hidlwyr siâp twndis mewn gwahanol feintiau i ffitio sianeli bragu rhydd mewn gwahanol feintiau. Mae'r meintiau'n cael eu dimensiwn yn ôl faint o goffi sydd i'w fragu bob achlysur. Gall hidlwyr ar gyfer gwneuthurwyr coffi mwy sy'n digwydd mewn amgylcheddau cyhoeddus neu amgylcheddau swyddfa ymddangos yn wahanol yn dibynnu ar ba swyddogaeth y mae angen iddynt ei chael.
Meintiau hidlo
[golygu | golygu cod]Mae gan hidlwyr gyda'r dynodiadau 1 × 2, 1 × 4 ac 1 × 6 yr un ongl ond uchder gwahanol - tua 100, 125 a 150mm yn y drefn honno. Mae gan hidlwyr gyda'r dynodiadau 101 a 102 ongl ac uchder llai o tua 95 a 115mm yn y drefn honno.
Iechyd
[golygu | golygu cod]Gelwir coffi wedi'i hidlo yn goffi wedi'i fragu ac fe'i hystyrir yn iachach na choffi wedi'i ferwi y tynnir y swmp ohono mewn ffordd arall.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Cárdenas, C., Quesada, A. R., & Medina, M. A. (2011). "Anti-angiogenic and anti-inflammatory properties of kahweol, a coffee diterpene.". PLOS ONE 6 (8): e23407. Bibcode 2011PLoSO...623407C. doi:10.1371/journal.pone.0023407. PMC 3153489. PMID 21858104. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3153489.
- ↑ Cornelis MC, El-Sohemy A (November 2007). "Coffee, caffeine, and coronary heart disease". Curr Opin Clin Nutr Metab Care 10 (6): 745–51. doi:10.1097/MCO.0b013e3282f05d81. PMID 18089957.
- ↑ http://www.goethe.de/wis/fut/prj/dst/flt/svindex.htm
- ↑ https://www.gardeningknowhow.com/composting/ingredients/coffee-grounds-gardening.htm
- ↑ Paulapuro, Hannu (2000). "5". Paper and Board grades. Papermaking Science and Technology. 18. Finland: Fapet Oy. t. 114. ISBN 978-952-5216-18-9.