Fitamin A
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | group of chemical entities  |
|---|---|
| Math | fitamin, retinoid |
| Rhan o | vitamin A metabolic process, cellular response to vitamin A, vitamin A import, response to vitamin A, vitamin A biosynthetic process, vitamin A transport |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Teulu o foleciwlau (y retinoids) gyda siap tebyg iawn iddynt ydyw Fitamin A (hefyd retinol).
O ran bwydydd anifeiliaid, mae'r ffurf mwyaf cyffredin o'r fitamin hwn yn ester ('retinyl palimitate' fel arfer) neu asid retonig. Mae pob ffurf o'r fitamin yn cynnwys cylch Beta-ioned ('Beta Ionone' yn Saesneg); atodir ar y cylch cadwyn isoprenoid sy'n hanfodol i fitaminau weithio'n iawn. Mae Beta-carotine yn llawn o fitamin A.
Darganfyddwyd fitamin A rhwng 1906 a 1917 yn Unol Daleithiau America. Fe wnaed y ffurf synthetig yn 1947 yn yr Iseldiroedd.
Bwydydd sy'n cynnwys fitamin A
[golygu | golygu cod]Mae fitamin A i'w gael yn y bwydydd canlynol:
- iau (cig eidion, porc, cyw iâr, twrci, pysgodyn) (6500 μg 722%)
- moron (835 μg 93%)
- dail brocoli (800 μg 89%)
- tatws melys (709 μg 79%)
- bresych bras (681 μg 76%)
- menyn (684 μg 76%)
- sbigoglys (469 μg 52%)
- dail gwyrdd
- pwmpen (369 μg 41%)
- bresych llyfnddail (333 μg 37%)
- melon cantaloupe (169 μg 19%)
- wyau ieir (140 μg 16%)
- bricyll (96 μg 11%)
- papaya (55 μg 6%)
- mango (38 μg 4%)
- pŷs (38 μg 4%)
- brocoli (31 μg 3%)
- gwrdiau