Cassiodorus

Cassiodorus
Cassiodorus
	Delwedd Cassiodorus yn Gesta Theodorici (12g, Prifysgol Leiden, Ms. vul. 46, fol. 2r)
Ganwyd	c. 487 ; Scylletium
Bu farw	583 ; Scylletium
Dinasyddiaeth	yr Ymerodraeth Fysantaidd
Galwedigaeth	gwleidydd, hanesydd, cerddolegydd, llenor, damcaniaethwr cerddoriaeth, athronydd
Swydd	seneddwr Rhufeinig
Adnabyddus am	Institutiones divinarum et saecularium litterarum, Anecdoton Holderi, History of the Goths, Historia ecclesiastica tripartita, Chronicle

Hanesydd ôl-Rufeinig (neu Fysantaidd) a gwladweinydd oedd Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus Senator neu Cassiodorus (c.490 - c.580), a aned yn Scyllaceum (Squillace heddiw) yn Nghalabria, de'r Eidal. Roedd Cassiodorus yn weinidog ac ymgynghorwr i Theodoric Fawr, brenin yr Ostrogothiaid yn yr Eidal, ac yn nes ymlaen yn brif weinidog i'w olynydd y Frenhines Amalasontha.

Tua'r flwyddyn 540 ymddeolodd Cassiodorus o fywyd cyhoeddus er mwyn cysegru gweddill ei ddyddiau i lenydda ac astudio. Sefydlodd fynachlog yn Vivarium ar arfordir y Môr Ionaidd a hyrwyddai'r gwaith o gopïo llawysgrifau Clasurol. Ei brif gyfraniad i lenyddiaeth yw ei wyddoniadur ar ddysg a'r Saith Celfyddyd a baratowyd ar gyfer ei fynachod, sef yr Institutiones divinarum et saecularium litterarum. Daeth y llyfr yn waith safonol yn yr Oesoedd Canol a astudid ledled Ewrop. Cyfansoddodd yn ogystal hanes y Gothiaid sydd ar goll bellach ond yn adnabyddus i ni diolch i'r crynodeb ohono a wnaed gan yr ysgolhaig Jordanes (fl. 6g).

Gwaith

Laudes (drylliau o folawdau)
Chronica - Hanes y byd hyd 519 sy'n cyfuno hanes Rhufain a hanes y Gothiaid
Hanes y Gothiaid (526-533)
Variae epistolae (537), papurau Theodoric; S.J.B. Barnish Cassiodorus: Variae (Lerpwl: University Press, 1992) ISBN 0-85323-436-1
Exposition psalmorum
De anima ("Ar yr Enaid") (540)
Institutiones Divinarum et Saecularium Litterarum (543-555)
De Artibus ac Disciplinis Liberalium Litterarum
Codex Grandior (fersiwn o'r Beibl)

Llyfryddiaeth

James J. O'Donnell, Cassiodorus (1979)

Dolenni allanol