Carn y fedwen
| Carn y fedwen Fomes fomentarius
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Polyporales |
| Teulu: | Polyporaceae |
| Genws: | Fomes[*] |
| Rhywogaeth: | Fomes fomentarius |
| Enw deuenwol | |
| Fomes fomentarius | |
.jpg)
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Polyporaceae yw'r Carn y fedwen (hefyd golosged y coed; Lladin Fomes fomentarius; Saesneg tinder fungus, false tinder fungus, hoof fungus, ayb.).[1] Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Carn y fedwen. Mae'r teulu Polyporaceae yn gorwedd o fewn urdd y Polyporales.
Ceir cryn dystiolaeth, dros y blynyddoedd, na ellir bwyta'r ffyngau hyn.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia, Affrica a Gogledd America.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn fycoleg, sy'n dod o'r Groeg mykes (μύκης) ‘madarchen’. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Polyporaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan carn y fedwen ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Tyromyces croceus | Tyromyces croceus | |
| Tyromyces crustulinus | Tyromyces crustulinus | |
| Tyromyces cutifractus | Tyromyces cutifractus | |
| Tyromyces cystidiatus | Tyromyces cystidiatus | |
| Tyromyces dacrydii | Tyromyces dacrydii | |
| Tyromyces delectans | Tyromyces delectans | |
| Tyromyces densiporus | Tyromyces densiporus | |
| Tyromyces dentatus | Tyromyces dentatus | |
| Tyromyces descendens | Tyromyces descendens | |
| Tyromyces destructor | Tyromyces destructor |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Carn y fedwen gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.